Ένα βήμα μπρος δύο βήματα πίσω




του Ευθύμη Δημόπουλου

Πρόσφατα η ΔΗΜΑΡ διοργάνωσε με μεγάλη επιτυχία εκδήλωση όπου αξιόλογοι οικονομολόγοι παρουσίασαν τις απόψεις-προτάσεις τους σχετικά με την ελληνική και ευρωπαϊκή κρίση. Η εκδήλωση δανείστηκε, από μια γνωστή μπροσούρα του Λένιν, τον εύγλωττο τίτλο «Τι να κάνουμε;», όχι φυσικά για να παραπέμψει σε λενινιστικές λύσεις αλλά για να υπογραμμίσει την ανάγκη επείγουσας δράσης μπροστά στη σημερινή κατάσταση. Στο παρόν κείμενο επιλέγω έναν εξίσου γνωστό λενινιστικό τίτλο (Ένα βήμα μπρος δύο βήματα πίσω), για να δείξω τις παλινωδίες του επίσημου πολιτικού λόγου της ΔΗΜΑΡ οι οποίες μας καθηλώνουν σε μια ιδιότυπη αλλά και νοσηρή ουδετερότητα, που τελικά μας φθείρει και κινδυνεύει να μας απομακρύνει από το μπλοκ των ήδη αναιμικών δυνάμεων του ελληνικού μεταρρυθμισμού..

Παλινωδία 1η : Ενώ σε επίπεδο διακηρυγμένων θέσεων συνεδρίου δεχόμαστε πως η εκτόξευση του δημόσιου χρέους, των ελλειμμάτων και η «παραγωγική ερημοποίηση» της ελληνικής οικονομίας οφείλονται αποκλειστικά στο μοντέλο πολιτικής και κοινωνικής κουλτούρας που επέβαλε το μεταπολιτευτικό πολιτικό σύστημα και δεχόμαστε πως «πίσω από κάθε πτυχή της ελληνικής οικονομικής κρίσης κρύβεται κάποια από τις παθογένειες του πολιτικού συστήματος» στο πεδίο της εφαρμοσμένης πολιτικής, δείχνουμε αδρανείς ή και φιλικοί απέναντι στην «εξέγερση των συντεχνιών» και ιδιαίτερα ανεκτικοί με το λίπος του δημόσιου τομέα. Διστάζουμε να αποκαλύψουμε θαρραλέα στην κοινή γνώμη και στους χώρους εργασίας τις ευθύνες και το ρόλο όλων αυτών των πελατειακών μαγαζιών (πραγματικής κόπρου του Αυγεία) και έτσι χάνουμε την ευκαιρία να έχουμε πρωταγωνιστικό ρόλο στην, τόσο απαραίτητη για την ελληνική κοινωνία, αποδόμησή τους. Η αδράνεια αυτή παράλληλα κάθε άλλο παρά συμβάλλει στην αναζήτηση μιας νέας συλλογικής αυτογνωσίας, αντιθέτως αποπροσανατολίζει, παράγοντας «αγανακτισμένους».

Παλινωδία 2η : Αναγνωρίζουμε πως η διαχείριση της ελληνικής κρίσης οφείλει να κινείται σε δύο επίπεδα δηλαδή τόσο αυτό των μεταρρυθμίσεων στο εσωτερικό όσο και αυτό των συνολικών ευρωπαϊκών ρυθμίσεων ακόμη και της ριζικής αναδιάρθρωσης του κυρίαρχου ευρωμοντέλου και δηλώνουμε πως «Η χώρα δεν πρέπει να περιμένει τη λύση των προβλημάτων της από τους άλλους. Ούτε ευθύνονται οι εταίροι της στην ΕΕ για τη δική της δεινή θέση. Ωστόσο, αναμένονταν από την ΕΕ να εκδηλώσει τη δέουσα κοινοτική αλληλεγγύη, αναλαμβάνοντας και τις δικές της ευθύνες». Ωστόσο στο δια ταύτα της πολιτικής μας προπαγάνδας και πρακτικής διαρκώς υπερτονίζεται η δεύτερη διάσταση και ατροφεί ολοένα το πρώτο σκέλος. Με τον τρόπο αυτό διολισθαίνουμε προς την προσέγγιση Βαρουφάκη που αξιολογεί την Ελλάδα ως «μια ευρωπαϊκή νομαρχία» ως «ένα Οχάιο στις ΗΠΑ του 1929» και ισχυρίζεται πως η Ελλάδα, ότι και αν κάνει, δεν έχει καμιά ελπίδα διάσωσης, αν δεν λυθεί το πρόβλημα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αυτό τον οδηγεί στη γνωστή, και αρκετά προκλητική στη διατύπωσή της, θέση του Τίποτα, δηλαδή της απόλυτης ματαιότητας των οποιωνδήποτε μέτρων σε εθνικό επίπεδο. Ακόμη και αν κατανοούμε και συμμεριζόμαστε ένα μεγάλο μέρος αυτής της ανάλυσής δεν πρέπει να συνταχθούμε μαζί της για δύο λόγους:
α) Γιατί η ελληνική κοινωνία και το ελληνικό κράτος έχουν ανάγκη σήμερα, περισσότερο παρά ποτέ, από τη συσσώρευση πολιτικού και κοινωνικού κεφαλαίου που θα πρωταγωνιστήσει στις μεταρρυθμίσεις και στην ανατροπή της παθολογίας και των αδιεξόδων του «Αncien Règime» της μεταπολίτευσης. Αυτό το νέο κοινωνικό και πολιτικό κεφάλαιο εκγυμνάζεται, σφυρηλατείται σήμερα, για να υπάρξει αύριο. Δε θα παρουσιαστεί ποτέ μονομιάς ως μεσσίας ή «από μηχανής θεός» από κάποια κουίντα της ιστορίας.
β) Γιατί για λόγους πολιτικού ρεαλισμού (παροχή εγγυήσεων για την εκταμίευση των δόσεων) και πολιτικής ηθικής (greek party, greek statistics, εικόνα για την Ελλάδα στον ευρωπαϊκό τύπο, πορεία προς μια νέα αυτογνωσία κ.τ.λ.) πρέπει να αλλάξουμε πρωτίστως τα του οίκου μας.

Παλινωδία 3η : Αντιλαμβανόμαστε όλοι μας, παρακολουθώντας στοιχειωδώς τα ΜΜΕ, πως στην Ε.Ε. διεξάγεται ένα σκληρό μπραντεφέρ ανάμεσα σε δυνάμεις κεντρομόλες και δυνάμεις φυγόκεντρες (εθνολαϊκίστικος σκληρός αντιευρωπαϊσμός και επιλεκτικός ευρωπαϊσμός του Βορρά) του ευρωπαϊσμού. Από την ιδρυτική μας αφετηρία έχουμε επιλέξει να συμπαραταχθούμε με τους πρώτους. Έχουμε επιπλέον λόγους να το κάνουμε σήμερα, γιατί κατανοούμε πως η διάσωση της χώρας από την άβυσσο της πλήρους χρεοκοπίας θα συντελεστεί εντός της ευρωζώνης. Τίποτα κοινό δεν έχουμε με εγχώριες δυνάμεις που προπαγανδίζουν το «φέσωμα» στους Ευρωπαίους και την επιστροφή στη δραχμή ως διέξοδο για το ελληνικό χρέος και την αποκατάσταση της εθνικής υπερηφάνειας. Οφείλουμε όμως να υποστηρίξουμε τις δυνάμεις του ευρωπαϊσμού έμπρακτα. Αυτό σημαίνει, τουλάχιστον σε αυτή τη φάση, να συνομολογήσουμε υπέρ της παροχής εγγυήσεων στους ευρωπαίους εταίρους μας. Τι μας ζητούν; Εγγυήσεις από την ελληνική πολιτική τάξη που θα δικαιολογούν στην κοινή γνώμη, στον Τύπο των χωρών τους, στα εθνικά τους κοινοβούλια, στις αγορές την εκταμίευση της 5ης δόσης. Ως τέτοιες εγγυήσεις προσδιορίστηκαν η πολιτική συναίνεση και η ψήφιση του Μεσοπρόθεσμου. Ουσιαστικά, ζητούν μια δημόσια ελληνική εικόνα σταθερότητας και συνέχισης της προσπάθειας. Το ζήτησαν και από τις άλλες χώρες της υπερχρεωμένης ευρωπεριφέρειας. Οι άλλες χώρες επιδίωξαν και σε ένα βαθμό κατάφεραν να δώσουν αυτές τις εγγυήσεις (Ιρλανδία και Πορτογαλία πολιτική συναίνεση, Ισπανία συναίνεση συνδικάτων και εργοδοσίας). Εμείς την πολιτική συναίνεση, τουλάχιστον προσωρινά, τη χάσαμε, μας μένει η ψήφιση του μεσοπρόθεσμου. Ωστόσο, και εδώ παλινωδούμε επικίνδυνα αρνούμενοι ως ΔΗΜΑΡ να υποστηρίξουμε την παροχή εγγυήσεων, όταν δηλώνουμε πως θα καταψηφίσουμε το μεσοπρόθεσμο. Θεωρώ πως έτσι αντιλαμβανόμαστε τελείως μονομερώς την εταιρική μας σχέση στην ευρωζώνη.
Βέβαια, η κριτική κατά του μεσοπρόθεσμου δεν είναι αβάσιμη ούτε ανυπόστατη. Ας δούμε λίγο τι κερδίζουμε και τι χάνουμε υπερψηφίζοντας το Μεσοπρόθεσμο; Σε ότι αφορά το ίδιο το ύψος του χρέους, προσωρινά τουλάχιστον, ελάχιστα. Η ύφεση παραμένει, μάλλον επιδεινώνεται - άλλωστε απ’ ότι φαίνεται για την Ελλάδα δεν υπάρχει άλλο σκαλί για να περάσουμε στην ανάπτυξη και να υπερβούμε την κρίση παρά μια αναπόφευκτη μακρόχρονη φάση ύφεσης και πτώσης του ατομικού βιοτικού επιπέδου - γεγονός που δυσκολεύει ακόμη περισσότερο τη μείωση του ελλείμματος. Επίσης το κοινωνικό κόστος κάθε άλλο παρά ασήμαντο είναι (ανεργία, ανέχεια, διαρκείς περικοπές του οικογενειακού προϋπολογισμού κ.τ.λ.).
Ωστόσο, από την άλλη πρέπει να βάλουμε στη ζυγαριά τα οφέλη. Με την ψήφιση του μεσοπρόθεσμου κρατάμε στο στόμα το σωλήνα του οξυγόνου της δανειοδότησης, γλιτώνουμε προσωρινά τη χρεοκοπία, αγοράζουμε χρόνο, συμπαρατασσόμαστε στη διάσωση της ευρωζώνης και πάνω απ’ όλα ελπίζουμε μέσα στο πλαίσιο της ευρωζώνης σε ένα ακόμη βήμα ή άλμα, όπως έγραψε και ο Παγουλάτος στην Καθημερινή, οικονομικής ολοκλήρωσης (ευρωπαίος υπερυπουργός οικονομικών, ευρωομόλογο, σχέδιο Μάρσαλ κ.τ.λ.). Επιπλέον στο διάστημα αυτό παραμένει η δυνατότητα (φαίνεται ξεκάθαρα από τις δηλώσεις Βενιζέλου, από τη συνέντευξη Μητσοτάκη στον Παπαχελά αλλά και διαρροές της τρόικας) επαναδιαπραγματεύσεων των εφαρμοστικών νόμων προς μια δικαιότερη και ορθολογικότερη κατεύθυνση. Αρκεί αυτή η διαπραγμάτευση να μην εξελιχθεί ως ακόμη μια ντρίπλα ελληνικής κουτοπονηριάς στην τρόικα αλλά πραγματικά ως μια ευκαιρία δικαιότερου αναπροσανατολισμού των μέτρων.
Παράλληλα, μέσα από την ψήφιση του Μεσοπρόθεσμου, όπως και στο Μνημόνιο 1, ανοίγεται μια προοπτική για επίσπευση και πραγμάτωση μεταρρυθμίσεων, για μαχαίρι στο λίπος του κράτους (αποκρατικοποιήσεις), για εξορθολογισμό (ενιαίο μισθολόγιο δημοσίων υπαλλήλων), για μείωση σπατάλης (μείωση των εξοπλιστικών προγραμμάτων, κόψιμο μαϊμού αναπηρικών και επικουρικών συντάξεων), για διαρθρωτικές αλλαγές (νέο μισθολόγιο ΔΥ, ενιαία αρχή πληρωμών), για αξιοποίηση δημόσιας περιουσίας, για προσέλκυση ξένων επενδυτών, για ανακατατάξεις στα χαρακτηριστικά της οικονομίας μας, όπως αυτές που περιέγραψε τόσο εύστοχα ο Δοξιάδης στην πρόσφατη εκδήλωση.
Ολοκληρώνω την κριτική μου υπενθυμίζοντας μια ίσως κυνική στη διατύπωσή της, αλλά σκληρά ορθολογική στην ουσία της, διαπίστωση του Πάσχου Μανδραβέλη για τη σημερινή κατάσταση στη χώρα. «Εδώ που έχουμε φτάσει δεν υπάρχουν λύσεις αλλά επιλογές».
Δημόπουλος Ευθύμης.



Σχόλια

  1. Το πρόβλημα για τον αριστερό σήμερα είναι με ποια αριστερά να πάει και ποια ν' αφήσει... Δύσκολη επιλογή. Είναι σαν, ας πούμε, να πρέπει να διαλέξεις ανάμεσα σε δυο γυναίκες που σε θέλουν. Η μια καλλονή, θεά αλλά ανεγκέφαλη, γλάστρα. Η άλλη πανέξυπνη, ενδιαφέρουσα, φοβερός τύπος αλλά κακάσχημη. Ποιος μπορεί εύκολα να κάνει επιλογή? Έλα ντε....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Και για μην υπάρχουν απορίες ποια αριστερά αντιστοιχεί σε ποια γυναίκα, ξεκινάμε από το αξίωμα ότι είναι ωραίο να είσαι αριστερός. Όπως επίσης και από τη διαπίστωση ότι το τελευταίο που για το οποίο θα μπορούσες να κατηγορήσεις την παραδοσιακή αριστερά, είναι το ότι είναι σκεπτόμενη! Οπότε νομίζω είναι σαφές!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Αγαπητέ Σπύρο
    θέλω να πιστεύω ότι η συζήτηση γύρω από τη σωτηρία της χώρας δεν μπορεί παρά να γίνεται σε χώρους σκεπτόμενων ανθρώπων, χωρίς στεγανά αλλά και χωρίς προκαταλήψεις. Αν αυτοί είναι και αριστεροί ( με την ευρεία έννοια) ακόμα καλύτερα.Θέλω να πιστεύω ότι υπάρχει μια αριστερή και συνεπώς δίκαιη λύση στο πρόβλημα μέσα στα πλαίσια της ΕΕ και του Ευρώ με την προυπόθεση ότι το περιβάλλον δεν είναι στατικό. Η παγκοσμιοποίηση δεν έφερε μόνο αρνητικά. Το θετικό της είναι ότι οι λαοί της Μεσογείου αντιμετωπίζουν πάνω κάτω παρόμοια προβλήματα τα οποία συνεχώς θα διογκώνονται.Όμως καμιά λύση δεν θα μπορέσει να εφαρμοστεί αν δεν αλλάξουμε το κράτος και την αντίληψη της κοινωνίας μας για το δημόσιο συμφέρον. Νομίζω ότι η Αριστερά έχει καθήκον να εργαστεί ακριβώς πάνω σε αυτό.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Αγαπητέ Leo,
    Πέρα από την (άνοστη ίσως) πλακίτσα περί αριστεράς - γυναικών, το θέμα με την αριστερά είναι πολύ σοβαρό. Μέχρι πριν 1 χρόνο περίπου, ο σκεπτόμενος και προβληματιζόμενος αριστερός πολίτης είχε μεγάλο πρόβλημα. Ενώ έβλεπε πως η χώρα χρειαζόταν ένα μνημόνιο, όχι φυσικά αυτό αλλά κάποιο άλλο, η αριστερά μέσα στα κολλήματα και τις ιδεοληψίες της έλεγε άρες μάρες. Ήρθε η Δ.Α. και είπε αυτό ακριβώς. Και μας γέμισε ελπίδα, ότι επιτέλους (για να επανέλθω στο αστειάκι με τις γυναίκες) εμφανίστηκε μια γυναίκα και έξυπνη - σκεπτόμενη και όμορφη! Η θέση αυτή της Δ.Α. δεν άλλαξε (ευτυχώς). Αυτό όμως που με προβληματίζει, είναι ότι έντυπα και blogs έχουν γεμίσει από ανθρώπους, στελέχη της Δ.Α., που αρθρογραφούν υπέρ του μνημονίου. ΑΥΤΟΥ του μνημονίου, όχι του άλλου που χρειαζόμαστε σίγουρα, ούτε υπερ των μεταρρυθμίσεων (που επίσης χρειαζόμαστε). Κόντρα στη επίσημη θέση της Δ.Α. Αυτό είναι που με προβληματίζει. Το ότι η όμορφη και σκεπτόμενη γυνάικα αρχίζει να ΕΠΙΛΕΓΕΙ τελικά να γίνει άσχημη. Γιατί;;;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. η αλήθεια αγαπητέ φίλε δεν μπορεί παρά να είναι γοητευτική

    και η αλήθεια είναι πως αν η χώρα δεν πάρει τα χρήματα της 5ης δόσης θα χρεοκοπήσει

    φυσικά δεν ισχυρίζομαι πως αν πάρει τη 5η δόση θα σωθεί, το πιθανότερο είναι σε 3 μήνες να ξαναείναι στην ίδια κατάσταση, αφού το πιθανότερο είναι πως καμία μεταρρύθμιση δεν θα γίνει (τι ποσοστό ελλήνων λες να ψηφίσουν άρση μονιμότητας σε δημοψήφισμα, ούτε 10% σου λέω εγώ)

    επίσης δεν είμαι καθόλου βέβαιος πως και μεταρρυθμίσεις να γίνουν θα σωθεί η χώρα, το ύψος του χρέους είναι τεράστιο (άλλωστε και ο Γκορμπατσώφ πήγε να κάνει μεταρρυθμίσεις και το καθεστώς της ΕΣΣΔ κατέρρευσε μια ώρα αρχίτερα)

    ξέρω μόνο πως ΔΕΝ ΠΑΕΙ ΑΛΛΟ ΕΤΣΙ για αυτό το κράτος...

    Αλέξανδρος Κ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Κίμων Χατζημπίρος: Ύστατος πόρος: Η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση είναι μια πρόταση για το μέλλον.

Βάσω Κιντή: Παραιτούμαι από μέλος της ΚΕ και αποχωρώ από το κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς

Κίμων Χατζημπίρος: Ατελέσφορη Οικολογία