Ο Σαμαράς στην Γερμανία

του Νίκου Μπίστη από το protagon

Σε λίγα εικοσιτετράωρα ο πρωθυπουργός θα έχει την κρίσιμη συνάντηση με την Γερμανίδα καγκελάριο. Επί δυο έτη πολλά άσχημα και κυρίως απλουστευτικά αποδίδει η ελληνική κοινή γνώμη στους Γερμανούς και άλλα τόσα μας ανταποδίδει η γερμανική. Το ποιος ξεκίνησε πρώτος χάνεται μέσα στην δίνη της κρίσης και δεν έχει και μεγάλη σημασία. Με ελάχιστες εξαιρέσεις σοβαρότητας τα περισσότερα δημοσιεύματα και πάσης φύσεως σχόλια ή αναπαράγουν βλακώδη στερεότυπα ή ανατρέχουν με απαράδεκτες γενικεύσεις στην Ιστορία.

Πονηροί πολιτικοί και των δυο χωρών μιζαρουν χωρίς ενδοιασμούς στην ενοχοποίηση του άλλου, στην εθνικιστική προπαγάνδα και το μικροκομματικό εκλογικό όφελος αγνοώντας επιδεικτικά όχι μόνο το κοινό ευρωπαϊκό όφελος αλλά και το ίδιο το «στενό» εθνικό συμφέρον. Γιατί ακόμα και η πανίσχυρη Γερμανία θα ζημιωθεί από μια διάσπαση της ευρωζώνης ενώ αν αρχίσει το ξήλωμα τού πουλόβερ με την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ οι συνέπειες του πιθανού ντόμινο θα είναι οδυνηρές και για τους ισχυρούς. Και επειδή η άμμος στην κλεψύδρα τελειώνει και οι αποφάσεις εκατέρωθεν πρέπει να ληφθούν πυκνώνουν στην Γερμανία οι σοβαρές προσεγγίσεις. Όχι οι «φιλελληνικές» που ανέρχονται στην ιστορική μας προσφορά αλλά οι ρεαλιστικές που σταθμίζουν το γερμανικό όφελος μέσα στην Ενωμένη Ευρώπη. Από ένα μπαράζ δημοσιεύσεων σταχυολογώ τα πιο σημαντικά: «Κανείς δεν κάνει τόσο σκληρές περικοπές όσο η Ελλάδα» είναι ο τίτλος ρεπορτάζ της «Frankfurter Allgemeine Zeitung». «Το κλισέ του αργόσχολου Έλληνα είναι ευρέως διαδεδομένο, εντούτοις όμως καμία χώρα της ευρωζώνης που βρίσκεται σε κρίση, δεν καταβάλλει τόσο σκληρές προσπάθειες για την εξυγίανση των δημοσιονομικών της. Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει πρόσφατη έρευνα της Κεντρικής Τράπεζας της Ιρλανδίας. Σύμφωνα με υπολογισμούς της οικονομολόγου Λάουρα Γουέιμς, τα δύο προηγούμενα χρόνια το ελληνικό κράτος προχώρησε σε αύξηση της φορολογίας και μείωση των δαπανών που αντιστοιχεί στο 20% του ΑΕΠ. Πέντε φορές δηλαδή περισσότερο από όσο η Πορτογαλία και η Ισπανία μέχρι σήμερα» σημειώνει η εφημερίδα. Η «Hannoversche Allgemeine Zeitung» γράφει για το ίδιο θέμα: «Οι Έλληνες δεν θα εγκαταλείψουν οικειοθελώς το ευρώ. Η πλειονότητα θέλει να παραμείνει στο ευρώ. Μπορεί για τον υπουργό Οικονομίας Φίλιπ Ρέσλερ ένα τέτοιο σενάριο να μην φαντάζει τόσο φοβερό. Πολλοί οικονομολόγοι όμως εκφράζουν μεγαλύτερο σκεπτικισμό από αυτόν του γιατρού Ρέσλερ …Θα μπορούσαν να προκληθούν αλυσιδωτές αντιδράσεις που θα τίναζαν το ευρώ στον αέρα».

Η «Rhein Neckar Zeitung» γράφει για τις προσπάθειες που καταβάλλει η Γερμανία σε σχέση με τη διάσωση της Ελλάδας: «Θα ήταν αντίθετο σε κάθε πολιτική πρακτική που έχει ακολουθηθεί μέχρι σήμερα, εάν η Γερμανία τον Σεπτέμβριο εγκατέλειπε την Αθήνα γιατί θα έλειπαν 2,5 δισ. ευρώ. Η τέχνη στην ευρωπαϊκή πολιτική έγκειται στο να ασκείται από τη μια πλευρά πίεση, ώστε οι χώρες μέλη να εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους. Από την άλλη πλευρά, δεν μπορεί πλέον να υπάρξει ευρωζώνη, εάν η μια μετά την άλλη οι αδύναμες χώρες την εγκατέλειπαν. Τουλάχιστον η Μέρκελ και ο Βέστερβέλε φαίνεται να το έχουν καταλάβει». Τέλος, η «Tagesspiegel» του Βερολίνου γράφει ότι «…υπάρχουν πειστικά επιχειρήματα ώστε να δοθεί περισσότερος χρόνος στους Έλληνες. Εκτός και εάν η καγκελάριος την έχει ξεγράψει τη χώρα, ώστε να συγκεντρώσει τις δυνάμεις ’κατάσβεσης’ στην υπεράσπιση της Ιταλίας, της Πορτογαλίας και της Ισπανίας. Μια τέτοια στρατηγική κρύβει όμως σοβαρούς κινδύνους».
Επειδή δεν είναι όλοι οι Γερμανοί αναγνώστες της Bild ένα μεγάλο κομμάτι της Γερμανικής Κοινής γνώμης προφανώς επηρεάζεται και προετοιμάζεται από τις ρεαλιστικές αυτές απόψεις. Που μπορεί να μην μας χαϊδεύουν τα αυτιά για την αναντικατάστατη συνεισφορά μας στην υπόθεση της Ευρώπης από αρχαιοτάτων χρόνων - μεταξύ μας πιστεύω ότι αυτές οι  αφειδώς  παρεχόμενες αφορολόγητες δηλώσεις όχι μόνο δεν έχουν κανένα  πρακτικό αποτέλεσμα αλλά καλλιεργούν και ένα εφησυχαστικό ναρκισσισμό-  μπορεί να προτάσσουν το γερμανικό συμφέρον, όμως το εντάσσουν σε μια ευρωπαϊκή πραγματικότητα μέσα στην οποία θέλουν να συνεχίσει να πορεύεται η χώρα μας. Δηλαδή σε απλά Γερμανικά λένε στους Γερμανούς ότι είναι και προς το δικό τους συμφέρον να δείξουν μέσα σε λογικά πλαίσια μια μορφή αλληλεγγύης.

Τώρα βέβαια υπάρχουν δυο τρόποι να "διαβάσει" κάποιος την επιχειρηματολογία αυτή. Ο ένας είναι με τα μυωπικά γυαλιά της αντιπολίτευσης: Αφού μας έχουν ανάγκη και κατά συνέπεια δεν θα μας πετάξουν έξω ...πάμε σαν άλλοτε. Ακροαριστερή, ακροδεξιά και ακροασυνάρτητη αντιπολίτευση στο όνομα μιας απροσδιόριστης εθνικής κυριαρχίας είναι έτοιμοι να αποδεχθούν - αφού δεν είναι φετιχ - την επιστροφή στην δραχμή, που ναι μεν δεν θα μας προκύψει αλλά και αν προκύψει δεν είναι και προς θάνατον.
Ο άλλος είναι με την οπτική της κυβέρνησης. Που δείχνει να αντιλαμβάνεται ότι η παραμονή στο ευρώ είναι υπέρτατο αγαθό. Η διαπραγμάτευση έχει προαπαιτούμενα, η επιμήκυνση της δημοσιονομικής προσαρμογής  προϋποθέτει μέτρα δυσάρεστα και κυρίως την επιτάχυνση μεταρρυθμίσεων που οφείλαμε να προωθήσουμε ανεξαρτήτως μνημονίων. Λύση ανώδυνη εδώ που έφτασαν τα πράγματα δεν υπάρxει. Αλλά κάθε δισταγμός, κάθε αναβολή, πληρώθηκε στο πολλαπλάσιο. Και πληρώθηκε από τους πιο αδύναμους και ανυπεράσπιστους. Και τώρα δεν υπάρχει περιθώριο για άλλη αναβολή.

Με αυτή την γραμμή και με δεδομένες τις δυσκολίες θα ταξιδέψει ο Σαμαράς για το Βερολίνο. Και οφείλουμε να του ευχηθούμε να τα καταφέρει στην δύσκολη αυτή αποστολή. Υποστηρικτής της πολιτικής του παλιού μου συμμαθητή δεν ήμουν ούτε είμαι. Από την εποχή των ουδέποτε στο Σκοπιανό- Μακεδονικό μέχρι την χωρίς μέτρο αντιμνημονιακή ρητορεία που έφτιαξε τους Καμμένους που βρίσκει σήμερα μπροστά του. Όμως σήμερα ήρθαν έτσι τα πράγματα ώστε να εκπροσωπεί μια τρικομματική κυβέρνηση η οποία στο βασικό διακύβευμα έχει την σωστή θέση. Και όλα υποτάσσονται σε αυτή την μείζονα προτεραιότητα. Αυτή είναι η δική μου ρεαλιστική προσέγγιση και ο δικός μου - καθόλου ανώδυνος - συμβιβασμός.