Εκπαίδευση και ορθολογισμός





του Αποστόλη Δημητρόπουλου από τα ΝΕΑ

Το μισθολογικό κόστος του συνόλου των (170.000 περίπου) εκπαιδευτικών προσεγγίζει το 1/3 του μισθολογικού κόστους του στενού δημόσιου τομέα. Ο μισθός όμως των εκπαιδευτικών έχει μειωθεί σε επίπεδα πολύ χαμηλά (650 ευρώ για τον νεοδιοριζόμενο, 950 ευρώ στα 10 χρόνια και 1.400 στα 35 χρόνια). Ταυτόχρονα, όμως, έως το 2009, σύμφωνα με τα διεθνή συγκριτικά στοιχεία του ΟΟΣΑ, οι αναλογίες εκπαιδευτικών - μαθητών στην Ελλάδα ήταν οι μικρότερες στον κόσμο (1:10,1 στα δημοτικά, 1:7,5  στα γυμνάσια και στα λύκεια, έναντι 1:16 και 1:13 μέσου όρου των χωρών του ΟΟΣΑ και 1:14,4 και 1:11,7 των χωρών της ΕΕ, αντίστοιχα). Επιπλέον, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, η αναλογία που προκύπτει αν διαιρέσει κανείς τον αριθμό των μαθητών με τον αριθμό των αιθουσών διδασκαλίας ήταν επίσης η καλύτερη στον ΟΟΣΑ (Ελλάδα 16,6 στα δημοτικά και 22 στα γυμνάσια έναντι μέσου όρου 21,3 και 24,9, αντίστοιχα, στις χώρες του ΟΟΣΑ). Οι αποχωρήσεις εκπαιδευτικών και ο περιορισμός των προσλήψεων τα δύο τελευταία χρόνια δεν έχουν αλλάξει δραματικά τα παραπάνω συγκριτικά δεδομένα. Ενώ η όποια πρόσφατη αύξηση του αριθμού των μαθητών στα δημόσια σχολεία, λόγω μείωσης όσων επιλέγουν τα ιδιωτικά, μάλλον αντισταθμίζεται από τη μείωση των αλλοδαπών που φεύγουν από τη χώρα.

H εφετινή έκδοση του ΟΟΣΑ (Education at a glance 2012, διαθέσιμη εδώ: http: //www. oecd.org/ edu/eag2012.htm) περιλαμβάνει νέα συγκριτικά στοιχεία που επιτρέπουν να αποτιμηθούν ακόμη καλύτερα τα παραπάνω δεδομένα. Δείχνουν ότι οι εκπαιδευτικοί στην Ελλάδα διδάσκουν τις λιγότερες ώρες στη διάρκεια του έτους από όλους τους συναδέλφους τους στις χώρες του ΟΟΣΑ!  Συγκεκριμένα, οι δάσκαλοι διδάσκουν συνολικά κατ' έτος στην Ελλάδα 589 ώρες, στη Γερμανία 805, στη Γαλλία 918, στη Φινλανδία 680, στην Αγγλία 684, στον Καναδά 799, στην Ιρλανδία 915, στην Ολλανδία 930, στην Πορτογαλία 865, στην Ισπανία 880, στην Ιταλία 770, στις ΗΠΑ 1.097, μέσος όρος χωρών ΟΟΣΑ 782 ώρες, μέσος όρος χωρών ΕΕ 778 ώρες. Οι καθηγητές Γυμνασίου (Γ) και Λυκείου (Λ) σε Ελλάδα 415 ώρες, Γερμανία 756 (Γ), 713 (Λ), Γαλλία 646 (Γ), 632 (Λ), Φινλανδία 595 (Γ), 553 (Λ), Αγγλία 703, Καναδά 740 (Γ), 744 (Λ), Ιρλανδία 735, Ολλανδία 750, Πορτογαλία 761, Ισπανία 713 (Γ), 693 (Λ), Ιταλία 630, ΗΠΑ 1.068 (Γ), 1.051 (Λ), μέσος όρος χωρών ΟΟΣΑ 704 (Γ), 658 (Λ), μέσος όρος χωρών ΕΕ 671 (Γ) 635 (Λ). Η απόκλιση της Ελλάδας από τις άλλες χώρες είναι τόσο μεγάλη, που οι μεθοδολογικού χαρακτήρα επιφυλάξεις για τα στοιχεία αυτά δεν μπορούν να ανατρέψουν την εικόνα που αναδύεται.

Για να αποτιμηθούν πληρέστερα οι υποχρεώσεις των εκπαιδευτικών και οι συνθήκες εργασίας τους στην Ελλάδα σε σχέση με εκείνες των άλλων χωρών θα πρέπει να ληφθεί επιπλέον υπόψη ότι ο διοικητικός φόρτος εργασίας των εκπαιδευτικών (συμμετοχή σε συνεδριάσεις, διοικητική εργασία στο σχολείο) είναι, οπωσδήποτε, συνάρτηση του βαθμού αποκέντρωσης των εκπαιδευτικών συστημάτων και του εύρους των αρμοδιοτήτων που έχει κάθε σχολική μονάδα. Η προαναφερθείσα έκδοση του ΟΟΣΑ δείχνει ότι το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα παραμένει - χάριν και του άρθρου 16 του Συντάγματός μας! - το πλέον συγκεντρωτικό μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ (με εξαίρεση το Λουξεμβούργο). Συγκεκριμένα, στην Ελλάδα μόνο το 5% των αποφάσεων για τη λειτουργία τους λαμβάνονται στα σχολεία (το 78% λαμβάνονται από το υπουργείο, 12% την περιφέρεια και 5% τους δήμους). Ενδεικτικά ποσοστά σε άλλες χώρες είναι: Γερμανία 23%, Γαλλία 32%, Φινλανδία 100%, ΗΠΑ 22%, μέσος όρος χωρών ΟΟΣΑ 41%, μέσος όρος χωρών ΕΕ 46%.

Κοντολογίς, έχουμε σημαντικά περισσότερους εκπαιδευτικούς ανά μαθητή, ακόμη και από περισσότερο οικονομικά αναπτυγμένες χώρες, που διδάσκουν πολύ λιγότερες ώρες κατ' έτος από τους συναδέλφους τους διεθνώς, σε τάξεις με τους λιγότερους μαθητές, σε σχολεία με το λιγότερο διοικητικό φόρτο εργασίας, χωρίς καμία αξιολόγηση, ατομική ή του έργου των σχολείων, που διοικούνται από το πλέον συγκεντρωτικό εκπαιδευτικό σύστημα διεθνώς, στις εγγενείς διαχειριστικές αδυναμίες του οποίου οφείλονται σε μεγάλο βαθμό κενά και δυσλειτουργίες.
Χωρίς γενναίο εξορθολογισμό είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς πώς θα επιτευχθεί η δημοσιονομική εξυγίανση, αλλά και πώς θα μπορέσουν να αυξηθούν και πάλι οι αμοιβές των εκπαιδευτικών, όταν η ελληνική οικονομία αρχίσει να ανακάμπτει. Οσο νωρίτερα το καταλάβουμε τόσο καλύτερα για όλους.
ΥΓ: Για όσους ενδεχομένως αμφισβητούν, έτσι κι αλλιώς, την ανάγκη δημοσιονομικής εξυγίανσης αξίζει να επισημανθεί ότι τα στοιχεία του ΟΟΣΑ δείχνουν πως οι καθηγητές στην Αργεντινή (το 2010) διδάσκουν 1.368 ώρες τον χρόνο, περισσότερο από τις τριπλάσιες, δηλαδή, από τους έλληνες συναδέλφους τους! Με παραδειγματική, σίγουρα, αξιοπρέπεια!

Ο Αποστόλης Δημητρόπουλος είναι διδάκτωρ της London School of Economics & Political Science σε θέματα εκπαίδευσης

Σχόλια

  1. Ακόμη κι αν κάνεις υπολογισμούς με ωράριο 16 ωρών, δε βγαίνει με τίποτε το 415 ώρες διδασκαλίας για τη β/θμια. Ακόμη κι αν αφαιρέσεις 2 ολόκληρες εβδομάδες για αργίες, εκδρομές, γιορτές, που είναι υπερβολή (άντε να βάλω και καταλήψεις) το 415 δε βγαίνει, ούτε για τους έχοντες ωράριο 16 ωρών, δηλ. μετά την 20ετία υπηρεσίας. Πόσο μάλλον για τους υπόλοιπους εκπ/κους που έχουν ωράριο 21, 19 ή 18 ώρες. Το νούμερο λοιπόν είναι ψευδές. Τώρα με ποια λογική δουλειά για τον καθηγητή είναι μόνο η ώρα διδασκαλίας και δεν είναι οι εκδρομές, δεν είναι οι γιορτές, δεν είναι οι εξετάσεις; Είναι τόσο εύκολο να καταλάβει κανείς αν μετρήσει τις ημέρες λειτουργίας του σχολείου και το μέσο όρο ωραρίου των εκ/κων που είναι 18,5 ώρες, ότι εδώ έχουμε μια ακραία διαστρέβλωση της πραγματικότητας. Τα νούμερα δεν ισχύουν αγαπητέ, είναι πειραγμένα. Κάνε τους υπολογισμούς και θα το δεις.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. 52 - 9 (το καλοκαίρι) - 4 (Χριστούγεννα - Πάσχα) - 5 (Εξετάσεις Μαΐου-Ιουνίου) - 2 (Εξετάσεις Σεπτεμβρίου)- 1 γιορτές = 31
    31*21 (πρωτοδιόριστος)= 651 ώρες για 700 ευρώπουλα. O αντίστοιχος Γάλλος λαμβάνει γύρω στα 2000

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. 415 ναι είναι πολύ λίγες δεν βγαίνουν με τίποτα. Τυπικά ναι .εχετε δίκιο/ Ουσιαστικά όμως μπορεί να είναι και 0. Επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων, κάτι που δεν συμβαίνει αλλού. Γιαυτό χρειάζεται η αξιολόγηση.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Αποστόλης Δημητρόπουλος25 Οκτωβρίου 2012 στις 4:47 μ.μ.

    Λεωνίδα, δεκτές οι μεθοδολογικές επιφυλάξεις για τους καθηγητές. Πάντα άλλωστε υπάρχουν τέτοιες, ιδιάιτερα στις διεθνείς συγκρίσεις. Η εικόνα όμως που αναδεικνύεται από το σύνολο των στοιχείων και τις κοινές μας εμπειρίες δεν ανατρέπεται. Και δεν χρειάζεται μόνο αξιολόγηση. Χρειάζεται και αποκέντρωση του συστήματος. Δεν γίνεται μια υπηρεσία να διαχειρίζεται τις υποθέσεις χιλιάδων σχολείων και 170.000 εκπαιδευτικών και να θέλουμε να είναι αποδοτική και αποτελεσματική. Για την αποκέντρωση όμως απαιτείται πρώτα συνταγματική αναθεώρηση του άρθρου 16!. Κι άλλη Ρόδος για την μεταρρυθμιστική αριστερά. Φιλικά

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Υπάρχουν πολλά θέματα ανοιχτά στην εκπαίδευση χρόνια τώρα. Υπάρχουν πολλές κατηγορίες εκπαιδευτικών. Του λυκείου, του γυμνασίου, των ΕΠΑΛ, του ΟΑΕΔ, των γραφείων, των αποσπασμένων κάπου, των αποσπασμένων στο εξωτερικό, των αποσπασμένων δεν ξέρω που, των αποσπασμένων δεν ξέρει κανένας που,....... Σίγουρα κύριε Δημητρόπουλε πιστεύω ότι τα νούμερα που παραθέτετε τα έχετε πάρει από κάπου. Αν πιστεύετε ότι στην Ελλάδα περιγράφουν κάποια πραγματικότητα είστε τουλάχιστον παραπλανημένος. Υπάρχουν σχολεία που ο καθηγητής βλαστημάει την ώρα που βρίσκεται εκεί και άλλα που η "δουλειά" είναι σα χόμπι. Για να μη μακρηγορώ, δεν ξέρω αν εσείς βλέπετε να είναι πολλοί ή λίγοι οι καθηγητές στο ελληνικό λύκειο και γυμνάσιο αλλά εγώ τα τελευταία χρόνια μπήκα σε αίθουσες με σχεδόν τριάντα μαθητές, σε σχολεία που κτιριακά ανήκουν στις αρχές του προηγούμενου αιώνα και το περίσσευμα των καθηγητών το άκουγα αλλά δεν το έβλεπα που ήταν.
    Για τον Λ. Καστανά.
    Χρειάζεται αξιολόγηση σίγουρα. Αλλά με τι αξιακό πρότυπο θα αξιολογηθεί ο εκπαιδευτικός, ποιες αξίες θα υπηρετεί;

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Κίμων Χατζημπίρος: Ύστατος πόρος: Η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση είναι μια πρόταση για το μέλλον.

Βάσω Κιντή: Παραιτούμαι από μέλος της ΚΕ και αποχωρώ από το κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς

Κίμων Χατζημπίρος: Ατελέσφορη Οικολογία