Αντιφάσεις για το υπέδαφος: Chavez goes to Skouries

Aπό το ιστολόγιo left-liberal synyhesis

Ο θάνατος του Τσάβεζ άφησε ενδιαφέροντα ταξινομικά ζητήματα :Με αναμφισβήτητες επιτυχίες στην μείωση της φτώχειας, με αποδεδειγμένα επιτεύγματα στην αναδιανομή , ταξινομείται στην αριστερά. Ωστόσο υπάρχει μια συσχέτιση η οποία δημιουργεί μια άλλη οπτική: ο Τσάβες αναδιανέμει ένα πλούτο τον οποίο σωρεύει λογιστικά μέσω μιας τεχνικά απλής διαδικασίας. Από τις εισπράξεις του πετρελαίου διοχετεύει όλο και μεγαλύτερα ποσά στις πληβειακές μερίδες του πληθυσμού. Η " πετρελαϊκή " δομή της οικονομίας του, του δίνει την δυνατότητα για αυτές τις μεταβιβάσεις. Είναι η ίδια δομή που επιτρέπει στην Σ. Αραβία, η οποία ιστορικά και πολιτειακά ευρίσκεται στον αντίποδα, να κάνει αντίστοιχες μεταβιβάσεις και να επιτυγχάνει καλύτερες επιδόσεις στην μείωση της ανισότητας, όπως αυτή καταμετρείται μέσω του δείκτη Gini (πηγή).Στην κατανομή του πλούτου είναι φανερό πως η δομή της οικονομίας παίζει ρόλο. Μια οικονομία με σταθερές ροές εξωτερικού συναλλάγματος από μια πρώτη ύλη έχει μεγαλύτερους βαθμούς ελευθερίας. Ορθά η ελληνική αριστερά εντάσσει τον Τσάβεζ σε μια αφήγηση μιας παγκόσμιας αριστεράς, όμως η αποσιώπηση τού απλού μηχανισμού αναδιανομής, υπονοεί ότι είναι δυνατόν σε κάθε οικονομία να πραγματοποιούνται τέτοιες μεταβιβάσεις , ως τελικά όλα να είναι ζήτημα πολιτικού συσχετισμού.

Ο θάνατος του Τσάβεζ συνέπεσε με εσωτερικές διεργασίες , σχετικές με τον ορυκτό πλούτο. Η ΑΟΖ με τα πετρέλαια της και οι Σκουριές με το χρυσό είναι αντικείμενο διαφωνιών και συζητήσεων. Έχω την γνώμη πως οι συζητήσεις για τον πλούτο του υπεδάφους έχουν μια βαθύτερη ιδεολογική διάσταση με στοιχεία αρχαιότητας. Η βασική ιδέα πως ο κρυμμένος πλούτος , ο οποίος ως θεία δωρεά θα προσθέσει ροές στα δημόσια οικονομικά, ενισχύει τις πιο αταβιστικές πλευρές της κοινωνίας και δεν είναι καθόλου τυχαίο πως στην σχετική φιλολογία πρωτοστάτησαν φωνές από τον περίβολο της λαικιστικής ακροδεξιάς (πηγή)

Ωστόσο υπάρχει μια άλλη διάσταση: Το πετρέλαιο , το οποίο είναι ορυκτός πλούτος που δυνητικά στο μέλλον θα προστεθεί είναι αντικείμενο πλειοδοσίας ενώ ο χρυσός που είναι πλούτος που γρηγορότερα θα εισρεύσει πολύ γρηγορότερα είναι σημείο έντονης διαμάχης. Η διάφορα είναι χαώδης. Μάλιστα στην επιχειρηματολογία γίνονται ενδιαφέροντα άλματα. Αν στην Χαλκιδική διακυβεύεται ο υδροφόρος ορίζοντας, το δάσος ενώ ταυτόχρονα η ιδιοκτησία είναι μέρος της ελληνικής ολιγαρχίας τότε το φυσικό αέριο ή πετρέλαιο που δυνητικά θα αντληθεί θα γίνει χωρίς περιβαλλοντικό κίνδυνο  (πηγή)και στην ιδιοκτησία θα είναι κανένα αυτοδιαχειριζόμενο σχήμα;

Αν προεκτείνουμε τις αντιρρήσεις για τις Σκουριές , με τυπική αυστηρότητα και στοιχειώδη γνώση του περιβαλλοντικού  κινδύνου μιας παραγωγικής γεώτρησης μεγάλου βάθους, τότε είναι προφανές ότι η συζήτηση για την ΑΟΖ περισσεύει. Κάποιος συγκροτεί μια αφήγηση με απαράδεκτους χρυσούς και αποδεκτά πετρέλαια με επινοημένες συσκοτίσεις στα όρια της δημαγωγίας.

Η Συριζαιική αριστερά , ακριβώς την ώρα που προσπαθεί να περιγράψει μια έξοδο με το στοιχείο της παραγωγικής ανασυγκρότησης, κάνει μια ακατανόητη υποχώρηση, μεταφέροντας το επίδικο από το επίπεδο μιας τεχνικής διαύγασης ενός σύνθετου οικονομικού κοινωνικού ζητήματος, στο επίπεδο των ιδεολογημάτων. Και επειδή τα ιδεολογήματα έχουν να κάνουν με το προνομιακό χώρο της ακροδεξιάς, το έδαφος και το υπέδαφος , θα χάσει από χέρι. Αν η εκμετάλλευση του υπεδάφους , δεν κατανοηθεί ως σύνθετη διαδικασία με αναγκαστικούς υπολογισμούς οι οποίοι ενίοτε βγάζουν μερικά πλην για μερικές ομάδες, τότε θα κατανοηθεί ως φυσική θεία δωρεά η οποία με αμόλυντο μεταφυσικό τρόπο χαρίζεται στο προαιώνιο εδαφικό έθνος της ακροδεξιάς. Η ανακοίνωση για την ακύρωση μιας εξορυκτικής διαδικασίας η οποία εκπληρώνει τις τυπικές διαδικασίες, υπονομεύει εκ προοιμίου οποιαδήποτε μελλοντική επένδυση στο υπέδαφος. Αν υιοθετηθεί αβίαστα η πλοκή των αντιρρήσεων για τις Σκουριές , η ευθεία ειλικρινής στάση είναι να σταματήσει εδώ και τώρα η πλειοδοσία για τα πετρέλαια. Είναι η πιο έντιμη στάση.

Αν ο Τσάβεζ έκανε τέτοιες δραστικές αναδιανομές , το οφείλει και στο υπέδαφος του. Αν κάποιοι φαντασιώνονται παραγωγική ανασυγκρότηση και αναδιανομή χωρίς ορυκτό πλούτο και την συνεπαγομένη τεχνική, οικονομική και κοινωνική περιπλοκή κάνουν λάθος ή τέλος πάντων κινούνται εντός της ακροδεξιάς αρμονικής εδαφικής ιδέας. Εκτός εάν σηματοδοτούσουν αυτή την ανασυγκρότηση ως ρομαντικό τεχνολογικό άλμα προς μια απόλυτη οικολογία των μηδενικών οχλήσεων .Αν όμως γνωρίζουν την περίπλοκη και την αποσιωπούν πρόσκαιρα, ταυτόχρονα πλειοδοτώντας σε ΑΟΖ, τότε υπονομεύουν το ίδιο το σχέδιο τους: τόσο ως προς το περιεχόμενο του όσο , κυρίως , ως προς την αξιοπιστία του.