Κυβερνώσα Αριστερά


Ο φίλος μας Κίμων Χατζημπίρος ακουμπάει ευαίσθητες περιοχές. Επιτέλους, η σύγχρονη Αριστερά πρέπει να τελειώνει με τις ονειρώξεις ενός δημοκρατικού σοσιαλισμού και να ασχοληθεί σοβαρά για ένα δημοκρατικό καπιταλισμό με ανθρώπινο πρόσωπο.  

Κίμων Χατζημπίρος από τα ΝΕΑ

Πριν δώδεκα μήνες, επιχειρήθηκε ένα πολιτικό πείραμα πρωτόγνωρο για την χώρα. Μια μικρή Αριστερά, θεωρώντας ότι διακυβέρνηση σημαίνει ευθύνη, τόλμησε έναν ιστορικό συμβιβασμό και συνετέλεσε αποφασιστικά στην αποφυγή εθνικής καταστροφής. Δύσκολα αμφισβητείται ότι, αν τα πράγματα είχαν εξελιχθεί αλλιώς, η χειροτέρευση της οικονομίας και της διεθνούς θέσης της χώρας θα ήταν αναπόφευκτη και ολέθρια.  Όμως, μια αποστολή σωτηρίας είναι βραχύβια. Μπορεί άραγε η υπεύθυνη Αριστερά να μετεξελιχθεί από στυλοβάτης έκτακτης ανάγκης σε μοχλό συνεργασίας των μετριοπαθών προοδευτικών στοιχείων; Να αποκτήσει δηλαδή μονιμότερο ρόλο, μετατρεπόμενη σε προωθητική μεταρρυθμιστική δύναμη;


Μια συνεργατική διακυβέρνηση απαιτεί συμβιβαστικές λύσεις στις οποίες συγκλίνουν τα συμφέροντα διαφορετικών κοινωνικών ομάδων. Η Αριστερά καλείται να συνεργαστεί με άλλα κόμματα στο πλαίσιο κυβερνήσεων που κάποτε χαρακτηρίζονταν ως «αστικές». Η παλιά ιδεολογική υπεροχή λείπει, η δε χρόνια διεθνής κρίση της Αριστεράς παραπέμπει τις όποιες προσδοκίες ριζικών αλλαγών και τις χίμαιρες αριστεριστών φιλοσόφων σε ένα αβέβαιο μέλλον. Σήμερα δεν υπάρχει σαφής πρόταση για εναλλακτική οργάνωση της κοινωνίας. Η ανατροπή των παραγωγικών σχέσεων και η κοινωνικοποίηση της παραγωγής δοκιμάστηκαν με ποικίλες μορφές και παντού έφεραν χαμηλό μέσο επίπεδο ζωής. Τα κόμματα που επαγγέλονται σοσιαλιστικούς τρόπους παραγωγής τείνουν διεθνώς προς εξαφάνιση. Επιπλέον, οι αιματηρές πρακτικές που συνόδευσαν τις διάφορες σχετικές εφαρμογές απωθούν τους περισσότερους λαούς. Το εμβληματικό μοντέλο μιας πρωτοπορίας που εξουσιάζει και καθοδηγεί τις μάζες προς την σωστή κατεύθυνση μόνο σε κάποια ελληνικά πανεπιστήμια επιχειρείται ακόμα να εφαρμοστεί. Επομένως, η ρητή αναγνώριση ενός δημοκρατικού καπιταλισμού με ανθρώπινο πρόσωπο, ως το αποτελεσματικό σύστημα που σήμερα προσφέρει στοιχειώδεις ελευθερίες και ανυψώνει το μέσο βιοτικό επίπεδο, θα έπρεπε να είναι αυτονόητο γνώρισμα μιας υπεύθυνης Αριστεράς. Από την άλλη μεριά, η ιστορία των έξι τελευταίων δεκαετιών δείχνει ότι το σύστημα είναι μεταρρυθμίσιμο, άρα διαμορφώνει ένα κατευθυντήριο προοδευτικό στόχο. Υπάρχει, λοιπόν, η ευκαιρία να αναδείξει η Αριστερά την χρησιμότητά της, υπηρετώντας την ανάγκη ευαισθησίας προς τους αδύναμους. Οφείλει προπάντων να εξασφαλίσει ένα κοινωνικό κράτος που παρέχει κοινωνική ωφέλεια με δικαιοσύνη, αποτελεσματικότητα και ελάχιστο κόστος, φροντίζοντας συγχρόνως για την κατάργηση των κρατικών δεινοσαύρων που λειτουργούν εις βάρος της κοινωνίας, ωφελώντας κυρίως τους υπαλλήλους τους. Το σύμβολο του δημοκρατικού σοσιαλισμού μόνο τέτοιο περιεχόμενο μπορεί πλέον να έχει.

Μαζί με τους συμβιβασμούς απαιτούνται και αποφασιστικοί αποκλεισμοί. Η περίοδος των εθνικών απελευθερωτικών αγώνων έχει πλέον τελειώσει για την Ελλάδα. Ο εθνολαϊκισμός  όμως εκμεταλλεύεται την εθνική ταυτότητα και τροφοδοτεί αντιδραστικά πολιτικά προγράμματα. Μια κυβερνώσα Αριστερά είναι χρήσιμη αν πείσει την κοινωνία να ποντάρει στην ένωση και όχι στο έθνος. Οφείλει να κατεδαφίζει κάθε ρατσιστικό και εθνικιστικό μύθο και, παράλληλα, να κινητοποιεί την δύναμη του κράτους για την προστασία των πολιτών, αφαιρώντας την επαγγελία περί ασφάλειας από την ατζέντα της ακροδεξιάς. Οφείλει, επιπλέον, να προωθεί μια ομοσπονδία με λαούς πολιτιστικά συγγενείς, επενδύοντας στη μακροπρόθεσμη εθνική ασφάλεια. Χρειάζεται η ανάπτυξη διεθνισμού σε βάση ισοτιμίας, με παραχώρηση μέρους της εθνικής κυριαρχίας σε μια ευρύτερη ολοκλήρωση του ευρωπαϊκού χώρου. Εκεί θα εξασφαλιστούν τόσο ο σεβασμός των ελληνικών πολιτιστικών ιδιαιτεροτήτων, όσο και τα δικαιώματα των κάθε είδους μειονοτήτων και η ομαλή κοινωνική ενσωμάτωση των μεταναστών.

Η παλιά καλή μαρξιστική προσέγγιση διδάσκει ότι το πρακτέο δεν προκύπτει από το δόγμα, αλλά αναδεικνύεται μέσα από λογική ανάλυση της εκάστοτε συγκεκριμένης πραγματικότητας. Όμως, οι εμμονές σε κρατικίστικες αντιλήψεις για την οικονομία ή σε αδιάκοπη αγωνιστικότητα με εθνικοαπελευθερωτικά χαρακτηριστικά δεν προέρχονται από λογική ανάλυση. Ο συναισθηματισμός που τροφοδοτείται από την παράδοση κρατάει όλη την Αριστερά δέσμια σε παρωχημένες θεωρήσεις της πραγματικότητας. Είναι χαρακτηριστικό ότι ασμένως καταδικάζει τις εθνικο-σοσιαλιστικές τάσεις, αλλά αντιμετωπίζει με αμηχανία ή και συμπάθεια τις σοσιαλ-εθνικιστικές. Ωστόσο, ο μεταρρυθμισμός χρειάζεται τόλμη. Επί της ουσίας, ο πυρήνας της προοδευτικής μεταρρύθμισης συνίσταται στο ξεπέρασμα της χρόνιας ελληνικής καθυστέρησης ως προς την πλήρη αποδοχή των μηνυμάτων του Διαφωτισμού. Στις συγκεκριμένες τοπικές ιστορικές συνθήκες, η πρόοδος εξακολουθεί να σημαίνει διεύρυνση της ελευθερίας, της ισότητας, της αλληλεγγύης, της ανεκτικότητας. Η κυβερνώσα Αριστερά ή θα ξεπεράσει τις αγκυλώσεις και θα αναλάβει θαρραλέα τον ιστορικό προοδευτικό ρόλο της ή δεν χρειάζεται να υπάρξει.


Σχόλια

  1. Αν εννοείτε τον Σύριζα ότι στηρίζει σοσιαλθενικιστικές τάσεις, ακόμη δεν τό έχει καταφέρει. Αυτό στα σίγουρα. Έχει πολλούς αριστερούς και εκεί, μην το γελάτε. Δεν είναι εθνικισμός αυτό που συγκινεί τον συγκεκριμένο χώρο, είναι η αντικαπιταλιστική αντίληψη.

    Τα πραγματικά εθνικά θέματα η διαφωτισμένη ή κομμουνιστική ή ό,τι άλλο Αριστερά τα αφήνει στην Χρυσή Αυγή και στη Δεξιά και νομίζει ότι κάτι πρωτοποριακο κάνει. Άφεριμ και χαιρετίσματα στα εκλογικά ποσοστά της.

    Δεν υφίσταται ακόμη η Ευρώπη ή οποιοδήποτε άλλο μόρφωμα στο οποίο τα έθνη δεν διαχωρίζουν εαυτά με σαφή και ενίοτε επιθετικό τρόπο. Όταν έρθει αυτή η επαγγελία των ουρανών να τα ξανασυζητήσουμε. Για την ώρα οι μονομερείς παραχωρήσεις δεν φαίνονται να είναι η καλύτερη επιλογή.

    Σε κάθε περίπτωση, τί τα συζητάμε αυτά για την Ελλάδα, κοροϊδευόμαστε. Δεν μας αφορούν αυτές οι συζητήσεις. Τίς έχουμε κάνει τις παραχωρήσεις και παρακαλάμε κιόλας και δεν τις κάναμε από την διαφωτισμένη διεθνιστική μας επιλογή αλλά γιατί απλά τα σκ...με.

    Θα προτιμούσα έναν άλλο λόγο. Έναν λόγο που θα έλεγε ότι με τις εγκληματικές βλακείες που έχουμε διαπράξει ως πολιτικά ανώριμο έθνος εκχωρήσαμε μέρος της εθνικής μας κυριαρχίας αντί όχι πινακίου φακής, κάτι λιγότερο. Υποθηκεύσαμε με αβάσταχτα χρέη και εξευτελιστικές συμφωνίες το μέλλον των παιδιών μας ως Έλληνες, ξέρετε είναι πολύ εθνικό αυτό. Γιατί δεν υποθηκεύτηκε το μέλλον των παιδιών της Νορβηγίας ή της Γερμανίας. Των παιδιών των Ελλήνων, αυτών των τύπων και όχι άλλων, υποθηκεύτηκε. Αυτών που το διαβατήριό τους γράφει Έλληνας.

    Και αφήσαμε τους ίδιους που (αγκαλιασμένοι με τους ψηφοφόρους τους) φέραν την χώρα στο γκρεμό να κυβερνάνε. Δείτε τί μας προσφέρθηκε ως ανασχηματισμός πριν κάτι λίγα εικοσιτετράωρα.

    Πρωί πρωί, βγήκε πάλι όλη η απελπισία.

    Στέλλα Μαρκαντωνάτου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Κυρία Στέλλα θέλω να διαβάζετε πρωί μαργαρίτα για να παίρνετε επάνω σας και όχι να απελπίζεστε. Συζήτηση κάνουμε και όσα μας γράφετε είναι ενδιαφέροντα. Οχι απελπισίες

      Διαγραφή
  2. Leo

    Ειλικρινά δεν κατάλαβα τι ακριβώς λέει ο ΚΧ για την συγκυρία (Δημαρ ναι οχι στην κυβέρνηση)

    Μήπως μπορείς να διαφωτίσεις;

    Στα υπόλειπα μήπως πήρε κανένα copy paste από τα 80s;Που είδε τους μαρξιστές, σοσιαλιστές, εθνικολαικιστές κρατιστές στο Σύριζα ή τη Δημαρ;Μάλλον ονομάζει αριστερά την Ισκρα και το ΚΚΕ.Μου θυμίζει σε αντιστροφή κάτι αριστερούς που νομίζουν ότι η ΝΔ κάνει νοθεία αλά ΕΡΕ στις εκλογές.Πολύ ghost haunting ο ΚΧ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Πεσμου Γιάννη ότι δεν υπάρχουν αυτοί που λες στο ΣΥΡΙΖΑ και τη ΔΗΜΑΡ να βγω να πανηγυρίζω. Αντιθέτως είναι γεμάτα και τα δύο κόμματα με παραδοσιακούς αριστερούς όλων των τύπων. ο Κίμωνας νομίζω ότι επαναφέρει το θέμα της ιδεολογίας. Αν είσαι κόμμα του (δημοκρατικού) σοσιαλισμού δεν κάνεις συγκυβέρνηση, ρίχνεις την κυβέρνηση και πας γιάλλα. Αν είσαι κόμμα του καπιταλισμού με ανθρώπινο πρόσωπο, έχεις όπλα και θέσεις να παλέψεις μεταρρυθμίσεις ακόμα και με το Σαμαρά. Το βάζω λίγο μανιχαϊστικά αλλά αυτό κατάλαβα. Μαρέσει.

      Διαγραφή
  3. Την ιστορική στιγμή όπου βιώνουμε μία παγκόσμια καπιταλιστική κρίση και την πλήρη κατάπτωση του λεγόμενου τρίτου δρόμου, δεν αντιλαμβάνομαι την αναγκαιότητα κριτικής προς μια 'σοσιαλιστική' προοπτική. Η κριτική προς το όραμα, γιατί περί οράματος επρόκειτο, δεν νομίζω ότι κανείς σοβαρός άνθρωπος το αντιλαμβάνεται ως πολιτικό στόχο, του δημοκρατικού σοσιαλισμού παρουσιάζεται επίσης άκαιρη. Ο αρθρογράφος ταυτίζει την κυβερνώσα αριστερά με το κοινωνικό κράτος ως βασικό στοιχείο εξανθρωπισμού του καπιταλισμού. Μας παρουσιάζει δηλαδή την αποτυχία της σοσιαλδημοκρατίας ως λύση για το μέλλον. Το σχήμα η αγορά παράγει τον πλούτο και το κράτος τον διανέμει λελογισμένα και χωρίς υπερβολές είναι πια προβληματικό, χρειάζονται νέες αφηγήσεις.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Προβληματικό; Δεν βρίσκω. Αντιθέτως το πρόβλημα εμφανίζεται όταν χαλάει αυτή η συνταγή. Είτε με το κράτος που παράγει και διανέμει όπως στην Ελλάδα, είτε με την ασυδοσία των αγορών που προκάλεσε τη παγκόσμια κρίση. Μια ισορροπία όπως σε όλα τα πράγματα μας σώζει.

      Διαγραφή
  4. Το άρθρο θυμίζει 1973 - 1980 γραμμένα στην κεντρική ευρώπη.
    Έκτοτε έχουμε παρακολουθήσει πολλά αδιέξοδα και διάφορες πολιτικές για την αντιμετώπισή τους με την ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία να περιορίζεται σε μάχες οπισθοφυλακής.

    Όμως επειδή στην Ελλάδα η νεοτερικότητα δεν προήλθε κοινωνικά και ως εκ τούτου δεν είχαμε την ίδια εξέλιξη, δεν σημαίνει ότι είναι δυνατόν να ζήσουμε ετεροχρονισμένα ότι έζησαν εκεί πρίν 50 χρόνια.
    Δηλαδή δεν είναι δυνατόν στην Ελλάδα να προτείνονται πολιτικές που επικρατούσαν π.χ. από την δεκαετία του 50 έως και τα μέσα του 70 στην κεντρική ευρώπη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Κίμων Χατζημπίρος: Ύστατος πόρος: Η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση είναι μια πρόταση για το μέλλον.

Βάσω Κιντή: Παραιτούμαι από μέλος της ΚΕ και αποχωρώ από το κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς

Κίμων Χατζημπίρος: Ατελέσφορη Οικολογία