Υποκριτική Αντιπαράθεση γύρω από το Φάρμακο


του Βαγγέλη Πάλμου από το blog  Nikorestis

Όταν είχε προκύψει στη χώρα το ζήτημα των γενοσήμων φαρμάκων,είχα γράψει πριν από ενάμιση χρόνο τις απόψεις μου. Όσα έχουν μεσολαβήσει δεν τις έχουν μεταβάλλει ουσιωδώς. Με λίγα λόγια υποστήριζα πως τα γενόσημα φάρμακα είναι κατά κανόνα ασφαλή,πως η εκστρατεία συκοφάντησής τους δεν έχει καμία επιστημονική βάση αλλά εκπορεύεται από θιγόμενα συμφέροντα στο χώρο του φαρμάκου (εταιρείες,ιατρούς,φαρμακοποιούς κ.α) και πως σε μια αγορά που οι τιμές καθορίζονται από το κράτος-όπως είναι η αγορά του φαρμάκου- είναι λογικό το κόστος των προιόντων να είναι υπερτιμημένο και να κυριαρχεί ο διαγκωνισμός των ομάδων πίεσης για την εξασφάλιση ευνοϊκότερης μεταχείρισης.
Εκτιμώ πως όλα τα παραπάνω εξακολουθούν να ισχύουν.

Τις τελευταίες μέρες παρακολουθούμε μια διαμάχη μεταξύ του ρέκτη υπουργού υγείας Α.Γεωργιάδη και του ΣΥΡΙΖΑ, με αφορμή την επανατιμολόγηση των φαρμάκων.Με λίγα λόγια,το υπουργείο ζητά μείωση της τιμής των γενοσήμων,ώστε να μην υπερβαίνει το 65% αυτής των πρωτοτύπων ενώ,ο ΣΥΡΙΖΑ-αν έχω αντιληφθεί σωστά τη θέση του- ζητά καθολική μείωση της τιμής όλων των φαρμάκων (πρωτοτύπων και γενοσήμων) κατά 15-20%.
Προφανώς,το κόστος της φαρμακευτικής δαπάνης θα μειωθεί με οποιαδήποτε απ'τις δυο προτάσεις.
Ενώ όμως με την πρώτη (υπουργείου) πλήττεται κατά κύριο λόγο η τιμολόγηση των γενοσήμων, με τη δεύτερη (συριζα) η μείωση είναι ομοιόμορφη.
Κάπου εδώ λοιπόν ξεκινούν τα σενάρια συνωμοσίας: ο ένας κατηγορεί τον άλλο ως υπηρέτη των συμφερόντων των λιγότερο θιγομένων από κάθε σενάριο!
Με το σενάριο Γεωργιάδη,θίγονται κυρίως τα γενόσημα,άρα οι Ελληνικές εταιρείες που τα παράγουν: εξ αυτού,ο συριζα συμπεραίνει πως ο υπουργός εξυπηρετεί τις "πολυεθνικές"!

Με το σενάριο ΣΥΡΙΖΑ,διατηρούνται ανταγωνιστικές οι Ελληνικές εταιρείες γενοσήμων έναντι των υπολοίπων: εξ αυτού,ο Γεωργιάδης συμπεραίνει πως ο ΣΥΡΙΖΑ εξυπηρετεί συμφέροντα των "ντόπιων φαρμακοβιομηχάνων"!
Υπάρχουν όμως κι άλλες αναγνώσεις.
Με το σενάριο Γεωργιάδη,πλήττεται η κερδοφορία των Ελληνικών εταιρειών γενοσήμων,άρα ο ΣΥΡΙΖΑ τον εγκαλεί πως "επιχειρεί να τις κλείσει προς όφελος των πολυεθνικών"!
Ο Γεωργιάδης,ανταπαντά πως, με το σενάριο ΣΥΡΙΖΑ,αναιρείται το κίνητρο συνταγογράφησης γενοσήμων (αφού η τιμή τους δεν υπολείπεται αρκετά των πρωτοτύπων) και άρα,δεν περιορίζεται η συνταγογράφηση πρωτοτύπων,δηλαδή "ευνοούνται οι πολυεθνικές"!

Ένας πραγματικός "μύλος" δηλαδή,στον οποίο όποια άποψη κι αν υποστηριχθεί,έχει βάσιμη επιχειρηματολογία,αλλά καμία δεν περιγράφει όλες τις πτυχές του ζητήματος.Κάθε πλευρά επιλέγει να φωτίσει το μέρος της αλήθειας που την εξυπηρετεί και να αποκρύψει εκείνο που ενδεχομένως την εκθέτει!
Συνεπής μακιαβελλισμός δηλαδή,αρμονικά προσαρμοσμένος στο διαγκωνισμό των ομάδων πίεσης που έχουν συμφέροντα στο χώρο του φαρμάκου.

Κατά τη γνώμη μου,μια πολιτική προάσπισης του δημοσίου συμφέροντος,στο χώρο της τιμολόγησης των φαρμάκων θα ακολουθούσε τις εξής αρχές:

1) Άνοιγμα της αγοράς,εμπέδωση συνθηκών ελεύθερου ανταγωνισμού στο χώρο του φαρμάκου.
Αν ήμουν υπουργός,θα στρεφόμουν προς φάρμακα φθηνότερα οποιασδήποτε προέλευσης.Θα πιστοποιούσα την ποιοτική τους επάρκεια δια του ΕΟΦ και θα ανακοίνωνα πως "ο ΕΟΠΥΥ αποζημιώνει μόνο αυτά ενώ,οποιαδήποτε ακριβότερη επιλογή,βαρύνει τον καταναλωτή ο οποίος θα καλύπτει το κόστος της διαφοράς"!
Αυτό θα είχε ως συνέπεια,όσες εταιρείες επιθυμούσαν να ανταγωνιστούν τις τιμές αυτές,να ρίξουν αντίστοιχα τις δικές τους.Σήμερα,παρά το γεγονός πως οι τιμές των γενοσήμων φαρμάκων μπορούν να διαμορφώνονται ελεύθερα προς τα κάτω,στην πράξη είναι όλες ίδιες! Αυτό συνιστά ισχυρή ένδειξη λειτουργίας καρτέλ,κοινώς άτυπης συμφωνίας μεταξύ των εμπλεκομένων ανταγωνιστών.Ο μόνος τρόπος για να διαρραγεί αυτό,είναι η έκθεσή του σε ευρύτερο ανταγωνισμό.
2) Εφαρμογή της ίδιας αρχής σε ό'τι έχει να κάνει με τις προμήθειες φαρμάκων και υγειονομικού υλικού στα Νοσοκομεία.Θα γίνονται δεκτά προϊόντα οποιασδήποτε προέλευσης,αρκεί να έχουν ποιοτικά πιστοποιηθεί απ'τον ΕΟΦ ή άλλη αρμόδια αρχή ποιοτικού ελέγχου.

Οι συνέπειες από μια τέτοια πολιτική θα είναι ευεργετικές για τη μείωση του κόστους της φαρμακευτικής δαπάνης και της δαπάνης υγειονομικού υλικού,σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας των υπηρεσιών υγείας.

Φυσικά,θα υπάρξουν αναταράξεις και αντίλογος.
α) Είναι ενδεχόμενο,αρκετές εγχώριες βιομηχανίες να μην αντέξουν τον ανταγωνισμό και να οδηγηθούν σε κλείσιμο.Όσοι προβάλλουν αυτό το επιχείρημα,θα πρέπει όμως ταυτόχρονα να ενημερώσουν το κοινό πως η εναλλακτική επιλογή για τη "διατήρηση θέσεων εργασίας με κάθε κόστος",σημαίνει θέσεις εργασίας επιδοτούμενες από τους καταναλωτές.Αυτή η πρακτική όμως εκτοξεύει το εργασιακό κόστος,στερεί πόρους απ'τους καταναλωτές (άρα στερεί νέες δυνατότητες επενδύσεων) και δημιουργεί τη στρέβλωση του κορπορατισμού.Αν είναι εύλογο να επιδοτούμε έναν επαγγελματικό κλάδο,τότε κάθε επαγγελματικός κλάδος νομιμοποιείται να εγείρει αντίστοιχες αξιώσεις επιδότησης.Θυμίζω πως η Ελληνική οικονομία τελούσε υπό καθεστώς εκτεταμένου κορπορατιστικού προστατευτισμού και αυτός ήταν ο βασικότερος λόγος για το υψηλό κόστος εργασίας και παρεχομένων υπηρεσιών,δηλαδή κακής ανταγωνιστικότητας,εκτεταμένης γραφειοκρατίας,αδυναμίας νέων επενδύσεων.
β) Οι ομάδες συμφερόντων που δραστηριοποιούνται στο χώρο θα στερηθούν σημαντικό μέρος παραπλεύρων εσόδων.Οι εταιρείες σε επίπεδο πωλήσεων,οι γιατροί σε επίπεδο "αντισταθμιστικών παροχών",οι φαρμακοποιοί σε επίπεδο επιλογής του ακριβότερου σκευάσματος.Ας υπενθυμίσουμε εδώ πως αυτά ακριβώς τα παράπλευρα οφέλη εκτόξευσαν τη φαρμακευτική δαπάνη στη χώρα μόλις το 2008 στα επίπεδα της Ισπανίας.Σήμερα βέβαια,λόγω "μνημονιακής προσαρμογής" έχει υποδιπλασιαστεί και βαίνει περαιτέρω μειούμενη.
γ) Οι θιγόμενες ομάδες,μαζί με πρόθυμους δημοσιογράφους θα δημιουργήσουν κλίμα εκφοβισμού του κοινού για τα "φάρμακα απ'το Μπαγκλαντές"! Ήδη το έχουν πράξει για τους λόγους που προανέφερα.

Όλα αυτά οφείλει να τα λάβει υπ'όψη του ένα υπουργείο όταν σχεδιάζει μια νέα πολιτική ελέγχου των φαρμακευτικών δαπανών.Πολύ φοβάμαι πως στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν πρόκειται περί αυτού.Γίνεται απλά μια άκομψη αναδιανομή της πίτας στο χώρο και ο θόρυβος που προκαλείται είναι παρελκυστικός.Ούτε ο Γεωργιάδης επιθυμεί περισσότερο ανταγωνισμό,ούτε φυσικά ο ΣΥΡΙΖΑ.Πρόκειται απλά για διαγωνισμό κορπορατιστικού προστατευτισμού,με προκάλυμμα το "δημόσιο συμφέρον".

Οφείλουμε να σημειώσουμε και ορισμένα άλλα στοιχεία:
-Η Πρωτοβάθμια Παροχή Υγείας τελεί υπό συνολικό ανασχεδιασμό.Το ζήτημα είναι εξαιρετικά σημαντικό,αλλά τείνει να χαθεί κάτω απ'το σκυλοκαβγά για "τα φάρμακα".
-Οι απεργούντες ιατροί του ΙΚΑ εκπροσωπούν 6000 άτομα τα οποία κόπτονται για το οικονομικό τους συμφέρον.Οι γιατροί του ΙΚΑ εκπροσωπούν κατά ιδανικό τρόπο τον κορπορατιστικό προστατευτισμό που προανέφερα.Εισπράττουν αντιμισθία και ταυτόχρονα δικαιούνται να εργάζονται ως ιδιώτες.Με άλλα λόγια επιδοτούνται απ'τους φόρους των πολιτών για να έχουν προνομιακή θέση στην αγορά εργασίας,έναντι των άλλων γιατρών.Αυτό που αναδεικνύουν τα ΜΜΕ είναι η ανησυχία 6000 γιατρών για την επερχόμενη περικοπή των προνομίων τους.Αυτό που δεν αναδεικνύουν,είναι η αγωνία 40000 γιατρών για την επαγγελματική τους επιβίωση!
-Σε κανένα υγειονομικό σύστημα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας,δεν υπάρχει μηδενική συμμετοχή των ασφαλισμένων στην ιατρική επίσκεψη!Παντού,ο ασφαλισμένος συμμετέχει καταβάλλοντας στο γιατρό ένα στοιχειώδες αντίτιμο.Ο χρόνιος λαϊκισμός πολιτικών/συνδικαλιστών/ΜΜΕ στην Ελλάδα,συντηρεί τη φενάκη της "δημόσιας δωρεάν υγείας".Αν δεν απεμπλακούμε απ'αυτήν και αν δε συνειδητοποιήσουμε πως "δημόσιο" δε σημαίνει "δωρεάν",αν με λίγα λόγια οι ασφαλισμένοι δεν καταστούν συμμέτοχοι στο κόστος παροχής ΠΦΥ, κανένα σύστημα δεν πρόκειται να τελεσφορήσει.Είναι καιρός να αναδείξουμε την απλή και αναπόφευκτη αυτή αλήθεια!
-Η συμπίεση του κόστους φαρμακευτικής δαπάνης και ΠΦΥ (Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας),έχει κάποιο όριο,πέραν του οποίου οι υγειονομικές παροχές de facto εξαλείφονται! Δεν είμαι σε θέση να το προσδιορίσω επακριβώς,αλλά εκτιμώ πως δεν υπάρχουν αρκετά περιθώρια για περαιτέρω μειώσεις.Ήδη,στη φαρμακευτική δαπάνη,απ'το "πάρτυ" του 2008,έχουμε φτάσει σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα σε σύγκριση με κάθε Ευρωπαική χώρα.Πρέπει να παραδεχτούμε πως ο περιορισμός στη χρηματοδότηση της υγείας προκαλεί κατά χρονολογική σειρά τις εξής επιπτώσεις: μείωση συντελεστών κέρδους υγειονομικών,υποβάθμιση υπηρεσιών υγείας,εξάλειψη υπηρεσιών υγείας!
Η δημόσια υγεία,ακριβώς επειδή δεν είναι δωρεάν,χρειάζεται λεφτά!Είναι ευθύνη των Κυβερνήσεων-και της Ελληνικής- να καθορίσουν πόσα,ανάλογα με το πως αξιολογούν τη σημασία της!

Και η ζωή συνεχίζεται...


Ο Βαγγέλης Πάλμος είναι ιατρός και στέλεχος της Δράσης

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Κίμων Χατζημπίρος: Ύστατος πόρος: Η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση είναι μια πρόταση για το μέλλον.

Βάσω Κιντή: Παραιτούμαι από μέλος της ΚΕ και αποχωρώ από το κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς

Κίμων Χατζημπίρος: Ατελέσφορη Οικολογία