Η μικρή ΔΕΗ και η μικρή πολιτική

του Ηλία Ευθυμιόπουλου

Με πολλή μικρή πιθανότητα λάθους, μπορώ να καταθέσω ότι η (κρατική) ΔΕΗ Ανανεώσιμες, που δημιουργήθηκε για να προωθήσει αυτά που λέει ο τίτλος της, δεν έχει κάνει καμιά σοβαρή επένδυση τα τελευταία 20 χρόνια στα νησιά του Αιγαίου σε νέες πηγές ενέργειας όπως είναι τα αιολικά πάρκα και η γεωθερμία. Κι αυτό τη στιγμή που το πρόσθετο κόστος από τη χρήση του πετρελαίου ως καύσιμο στους σταθμούς παραγωγής πρέπει να φτάνει το ένα δις ετησίως, λόγω της μικρής κλίμακας και της μικρής απόδοσης των γεννητριών στο μη διασυνδεδεμένο σύστημα. Αντίθετα μάλιστα η μητρική ΔΕΗ που είναι ο κύριος των ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων στα νησιά σχεδιάζει νέους πετρελαϊκούς σταθμούς στη Ρόδο και τη Λέσβο για την κάλυψη της αυξανόμενης ζήτησης. Αυτά δεν συμβαίνουν γιατί οι ΑΠΕ είναι ακριβές, ούτε γιατί ανταγωνιστικά συμφέροντα καταφέρνουν τόσα χρόνια να μπλοκάρουν τις τεχνολογικές εξελίξεις. Συμβαίνουν κυρίως διότι οι συνδικαλιστές της ΓΕΝΟΠ έχουν καταφέρει να επιβάλουν το καθεστώς της ακινησίας σε όλους τους τομείς της επιχείρησης, των ανανεώσιμων συμπεριλαμβανομένων. Δεν θέλουν να θιγούν κεκτημένα δεκαετιών όπως είναι το υπεράριθμο και συχνά ανεκπαίδευτο προσωπικό, δεν θέλουν να κινδυνεύσουν θέσεις εργασίας σε ανύπαρκτα πόστα, δεν θέλουν με άλλα λόγια να υποστούν την αξιολόγηση και τον εξορθολογισμό που αυτομάτως θα επέβαλε κάθε ιδιωτική εταιρεία (που σέβεται τον εαυτό της και τους κανόνες της αγοράς). Δεν θέλουν ούτε την ανακύκλωσή τους σε νέες μορφές παραγωγής μετά από μετεκπαίδευση – αλιώς θα το είχαν κάνει - δεν ενδιαφέρονται ούτε για το κοινό συμφέρον, ούτε για τη χώρα, ούτε για τον ηλεκτρισμό. Για τα προνόμια του κλάδου ενδιαφέρονται και μόνον.

Από κοντά τα κόμματα του λαϊκισμού που θέλουν να μας πείσουν με συνθήματα όπως «όχι στο ξεπούλημα του εθνικού πλούτου», «όχι στα ξένα συμφέροντα», «ναι στο φτηνό ρεύμα για το λαό». Όταν αναφέρονται στον εθνικό πλούτο εννοούν βέβαια το λιγνίτη, ένα καύσιμο προβληματικό τόσο για το περιβάλλον, όσο και για τις ίδιες τις λιγνιτοφόρες περιοχές. Ένα καύσιμο που κατά παράβαση όλων των κανόνων του ανταγωνισμού εκχωρήθηκε δωρεάν σε μια «επιχείρηση» η οποία βεβαίως ήταν κρατική. Το σκάνδαλο όμως δεν είναι η τεχνητή κερδοφορία της ΔΕΗ που δεν κοστολογεί την πρώτη ύλη. Το σκάνδαλο βρίσκεται στο ότι όλες οι άλλες τιμές από τις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής (αιολικά, φωτοβολταϊκά, μικρά υδροηλεκτρικά κτλ.) υπολογίζονται με βάση τη «φτηνή» λιγνιτική κιλοβατώρα και έτσι οι ανανεώσιμες βγαίνουν οριακά βιώσιμες, μετά μάλιστα και την τελευταία αυθαίρετη και αναιτιολόγητη βαριά φορολογία.

Η πώληση της μικρής ΔΕΗ θα οδηγήσει σε ολιγοπωλιακές καταστάσεις στο χώρο της ενέργειας, φωνάζει ο ΣΥΡΙΖΑ. Δηλαδή πως θα γίνει αυτό; Θα έρθει ας πούμε η ENEL και θα πουλάει το ρεύμα κάτω του κόστους ώστε να εκτοπίσει τον κρατικό προμηθευτή. Και αφού τον εκτοπίσει και αγοράσει και το υπόλοιπο ποσοστό (το παραμένον 70%) θα αυξήσει τις τιμές όντας χωρίς αντίπαλο. Έτσι γίνεται στο καπιταλισμό. Έτσι έγινε και με τον ΟΤΕ και την κινητή τηλεφωνία και ακρίβηναν τα τηλέφωνα, έτσι έγινε και με την ιδιωτικοποίηση της Ολυμπιακής και τα εισητήρια πήγαν στα ουράνια, έτσι έγινε και με το πετρέλαιο αφής πουλήθηκαν τα ΕΛΠΕ. Όχι, τίποτα τέτοιο δεν έγινε. Απλούστατα χάθηκε ένα μέρος του κόμματος των προνομιούχων των κρατικοδίαιτων ΔΕΚΟ που αν μπορούσε να προστεθεί στα σημερινά ποσοστά ο ΣΥΡΙΖΑ θα ήταν στην κυβέρνηση.

Εκείνο που κάνουν ότι δεν αντιλαμβάνονται ο Αλέξης, ο Πάρις και ο Φώτης, ο πρώτος για να αυξήσει την εκλογική του δύναμη, ο δεύτερος για να επανεκλεγεί στην Κοζάνη και ο Τρίτος μήπως και συγκρατήσει τις διαρροές, είναι ότι η ενέργεια (και δη η ηλεκτρική) υπό τον απόλυτο κρατικό έλεγχο αποτελεί έτσι κι αλιώς παρελθόν. Όχι για λόγους πολιτικούς, αλλά τεχνολογικούς. Η διανεμημένη παραγωγή και η διαχείρηση μέσα από το cloud του internet είναι πια πραγματικότητα. Το μόνο που χρειάζεται να κάνει το κράτος είναι να ανοίξει όλες τις πόρτες και τα παράθυρα στον ιδιωτικό τομέα (συμπεριλαμβανομένων των κοινοπραξιών, των ΟΤΑ και των συνεταιρισμών) και να εγγυηθεί την αντικειμενικότητα και την ισοτιμία στην πρόσβαση και τις συναλλαγές. Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας είναι ό μόνος χρήσιμος και απαραίτητος κρατικός οργανισμός. Όλα τα άλλα είναι εκ του πονηρού και για φτηνή κατανάλωση.