Γιατί έχασε η ΝΔ;


του Γιώργου Αντωνίου

Α. Αναζητώντας ψύχραιμα τις αιτίες της πρόσφατης, μεγάλης εκλογικής ήττας της ΝΔ, δεν μπορούμε να αποφύγουμε να ανατρέξουμε στην προβληματική πολιτική που ακολούθησε από το 2012 έως το 2012 (όταν αποφάσισε να συμμετάσχει στην συμμαχική κυβέρνηση Παπαδήμου, απαρτιζόμενη από ΠΑΣΟΚ-ΝΔ-ΛΑΟΣ). Την περίοδο 2010-2012, όταν ο Γ.Παπανδρέου και το ΠΑΣΟΚ αναγκάσθηκαν να αποδεχτούν την είσοδο της χώρας σε μνημόνιο, λόγω της μεγάλης οικονομικής επιδείνωσης επί διακυβέρνησης Καραμανλή και λόγω της καθυστέρησης μιας ενεργητικής αντίδρασης της νεοσυσταθείσης κυβέρνησης Γ.Παπανδρέου και της σχετικά παθητικής διαπραγμάτευσης με την ευρωζώνη και το ΔΝΤ, η ηγεσία Σαμαρά της ΝΔ αποφάσισε να υιοθετήσει μια αρκετά δημαγωγική και λαϊκιστική στάση έναντι του κατακλυσμού των ραγδαία επερχόμενων, δραματικών οικονομικών συμβάντων. Επιδόθηκε σε έναν στείρο αντιμνημονιακό αγώνα στο πλευρό της αριστεράς (ο οποίος ενίσχυσε πολύ τον ούριο άνεμο στα πανιά του ΣΥΡΙΖΑ, κάτι που απέβηκε μοιραίο τα επόμενα χρόνια για την κεντροδεξιά και το κέντρο, ιδίως το 2014-2015). Η δημαγωγική αντιμνημονιακή πολιτική γραμμή της ηγεσίας της ΝΔ ήταν φανερό πως θα της έδινε αρκετά οφέλη βραχυπρόθεσμα έναντι του κυβερνώντος ΠΑΣΟΚ, μα παράλληλα θα της δημιουργούσε περισσότερα προβλήματα στο μέλλον, όταν θα καλείτο να συμμετάσχει στην συμμαχική κυβέρνηση Παπαδήμου και κυρίως να κυβερνήσει ως το ισχυρότερο κόμμα μετά τις εκλογές του 2012… Ήταν από το 2010-2011, ηλίου φαεινότερο πως η ΝΔ θα αναγκαζόταν αργότερα να βάλει πολύ νερό στο κρασί της, να κάνει «κωλοτούμπα» -για να υιοθετήσουμε έναν σημερινό, τρέχοντα όρο-, να αλλάξει πλήρως πολιτική και από «αντιμνημονιακή» δύναμη να γίνει «μνημονιακή». Οι πολιτικές αυτές μεταλλάξεις, όμως, οι στροφές τακτικής 180ο, όπως διαπιστώσαμε και από την καταβαράθρωση της ΔΗΜΑΡ, του ΛΑΟΣ και του ΠΑΣΟΚ, εξαιτίας των απότομων μεταστροφών τους, δεν μπορούν παρά να οδηγήσουν στην εξασθένιση ενός κοινοβουλευτικού κόμματος, γιατί χάνει πολύ σε αξιοπιστία στα μάτια όσων το ακολούθησαν και το ψήφισαν στην προηγούμενη περίοδο (ίσως το ίδιο συμβεί κάποτε και στον ΣΥΡΙΖΑ). Έτσι, εξαιτίας αυτών των οπορτουνιστικών μεταλλαγών, η ΝΔ υποθήκευσε το προσεχές μέλλον της… Όταν θα γινόταν, αναγκαστικά, λόγω της άσχημης οικονομικής συγκυρίας και της χρεοκοπίας της χώρας, σχετικά φιλομνημονιακή ως κυβερνώσα δύναμη, μεγάλο μέρος του κόσμου που πίστεψε στην προηγούμενη αντιμνημονιακή δημαγωγία της, την εγκατέλειψε, ιδίως ένα κομμάτι της λαϊκής δεξιάς και της μεσαίας και μικροαστικής τάξης, κυρίως λόγω της φορολογίας που επιβλήθηκε υποχρεωτικά. Η ηγεσία Σαμαρά έπρεπε να μπορούσε να προβλέψει τις εξελίξεις από το 2010-2011…

Β. Δεύτερο καθοριστικό ζήτημα στο οποίο η πολιτική της ΝΔ (και του ΠΑΣΟΚ) λάθεψε ήταν η βιαστική, εσπευσμένη επιλογή του κυβερνώντος κόμματος -κάτω από την ισχυρή πίεση των δυσμενών αποτελεσμάτων των ευρωεκλογών του 2014- να θέσει επί τάπητος, άμεσα, το στόχο της εξόδου από το μνημόνιο, ενώ δεν ήσαν διασφαλισμένες οι αντικειμενικές οικονομικές συνθήκες γι’ αυτό… Το αποτέλεσμα, το οποίο μπορούσε να προβλεφθεί, ήταν το πολιτικό αυτό εγχείρημα να αποτύχει (γιατί άλλωστε οι εταίροι μας δεν πίστεψαν σ’ αυτό) και η κυβέρνηση Σαμαρά να χάσει την αξιοπιστίας της… Γενική ήταν η εκτίμηση πως η κυβέρνηση Σαμαρά υποσχόταν την πραγματοποίηση ενός σημαντικότατου, φιλόδοξου οικονομικοπολιτικού στόχου που η υλοποίησή του δεν ήταν ακόμη καθόλου ώριμη…

Γ. Ένα βασικό ζήτημα που προκάλεσε μεγάλη φθορά στη ΝΔ κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησής της υπήρξε, βέβαια, η έντονη φορολόγηση -υπό την πίεση των επιταγών των εταίρων και δανειστών- των μεσοαστικών και μικροαστικών κοινωνικών στρωμάτων. Τα λάθη και οι αδέξιοι χειρισμοί της διαχείρισης του ΕΝΦΙΑ επιδείνωσαν πολύ το κλίμα για την κυβέρνηση και τη ΝΔ… Η μεγάλη, ασφυκτική οικονομική πίεση που δέχτηκαν, μέσω της φορολόγησης και του κλεισίματος επιχειρήσεων, η μικροαστική και μεσαία τάξη έστρεψαν αυτά τα κοινωνικά στρώματα (μαζί με τους δυσαρεστημένους και απειλούμενους με απολύσεις, υπαλλήλους του δημοσίου) προς την αριστερά, και μ’αυτό τον τρόπο ωθήθηκε και βρέθηκε ο ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία.

Δ. Μετά την αποτυχία της προηγούμενης Βουλής να εκλέξει Πρόεδρο της δημοκρατίας και μόλις άρχισε η προεκλογική περίοδος, έγινε ήδη φανερό και γνωστό σε όλους πως η κυβέρνηση Σαμαρά είχε αποτύχει να ολοκληρώσει επιτυχώς την αξιολόγηση από την τρόικα και την ολοκλήρωση της συμφωνίας, πριν τις εκλογές. (Οι Ευρωπαίοι εταίροι ουσιαστικά την είχαν αδειάσει, ίσως θεωρώντας πως δεν τους συνέφερε να κλείσουν την προηγούμενη περίοδο και να συνάψουν μια νέα συμφωνία με την κυβέρνηση Σαμαρά, την οποία κατόπιν θα ερχόταν να μπλοκάρει ο ΣΥΡΙΖΑ, που σίγουρα, σύμφωνα με τα γκάλοπ, θα κέρδιζε τις επερχόμενες εκλογές. Έτσι, πιθανά προτίμησαν να αφήσουν ανοιχτό το θέμα της συμφωνίας, για να διαπραγματευτούν από την αρχή με τον ΣΥΡΙΖΑ, αφού θα κέρδιζε τις εκλογές, και μάλιστα να τον έχουν στο χέρι εφ’όσον όλα θα βρίσκονταν στον αέρα και ο ΣΥΡΙΖΑ θα υποχρεωνόταν να διαπραγματευτεί από την αρχή και να συμφωνήσει, θέλοντας και μη, λόγω της οξύτατης οικονομικής αβεβαιότητας). Εν πάση περιπτώσει, η ΝΔ δεν κατόρθωσε να παρουσιάσει στους Έλληνες ψηφοφόρους την επιτυχία της ολοκλήρωσης της προηγούμενης μνημονιακής περιόδου, της επιτυχούς αξιολόγησης και της είσπραξης της αναμενόμενης δόσης του δανείου, να εμφανιστεί δηλαδή στο εκλογικό σώμα ως η πραγματική εγγυήτρια της πολυπόθητης πολιτικοοικονομικής σταθερότητας. Το κόστος αυτής της πολιτικής αποτυχίας της ήταν ουσιαστικά μεγάλο, γιατί έτσι δεν μπορούσε πλέον να πείσει τους ψηφοφόρους για τη φερεγγυότητά της και την επιτυχή έκβαση της στρατηγικής της…

Ε. Πέμπτο σημείο στο οποίο η πολιτική της ηγεσίας της ΝΔ πιθανά έπεσε έξω, ήταν η προεκλογική τακτική που ακολούθησε. Επιχείρησε προεκλογικά μια αμφίπλευρη διεύρυνση με στελέχη και προς τα δεξιά της και προς τα αριστερά της, δηλαδή προς το Κέντρο. Κατά βάση, όμως, η πολιτική που προέβαλε προς τους ψηφοφόρους ήταν πως, εξαιτίας της αιμορραγίας της προς τη Χρυσή Αυγή και τους ΑΝΕΛ, απευθυνόταν με τον προεκλογικό λόγο της κυρίως στο παραδοσιακό, συντηρητικό δεξιό ακροατήριο. Ο προεκλογικός λόγος της περιείχε κυρίως στοιχεία της συντηρητικής δεξιάς λογικής και παραμελούσε τον κεντρώο και μεσαίο χώρο. Παρ’όλη την ισχύ της Χρυσής Αυγής σήμερα, οι εκλογές εξακολουθούν να κρίνονται στον μεσαίο χώρο, όπως είχε εξηγήσει παλαιότερα ο Λούλης. Τον μεσαίο και κεντρώο χώρο, όπου δίνονται οι μάχες για να κερδηθούν οι ευρύτερες μάζες ψηφοφόρων, η ηγεσία της ΝΔ τον παραμέλησε, με αποτέλεσμα να τον κερδίσει κυρίως ο ΣΥΡΙΖΑ και δευτερευόντως το Ποτάμι. Ακόμη και οι ΑΝΕΛ, τους οποίους η ΝΔ προσπάθησε να αποψιλώσει με την παραδοσιακή δεξιά ρητορική της, αυτοπροσδιορίσθηκαν στην προεκλογική περίοδο ως πατριωτικό (εθνικιστικό) κεντρώο κόμμα, που έκλινε προς τη συνεργασία με τη ριζοσπαστική αριστερά, και άρα η παραδοσιακή, συντηρητική δεξιά ρητορική δεν άγγιζε ιδιαίτερα το κοινό τους… Άρα ο προσανατολισμός της προεκλογικής τακτικής της ΝΔ έπεσε έξω, παραμέλησε το Κέντρο όπου συνήθως δίνονται οι εκλογικές μάχες και προσέθεσε ένα ακόμη πολιτικό μειονέκτημα, δίπλα στα προαναφερθέντα, τα οποία όλα μαζί συνετέλεσαν, νομίζω, στη μεγάλη εκλογική ήττα της ΝΔ από τον ΣΥΡΙΖΑ…

Συμπληρωματικά, ας μη ξεχάσουμε κι υποτιμήσουμε τη «μεταρρυθμιστική κόπωση» που κατέλαβε την κυβέρνηση μετά τα αρνητικά γι’αυτήν αποτελέσματα των ευρωεκλογών, που την ώθησαν στο να επιβραδύνει τις απαιτούμενες κι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις στην οικονομία, το δημόσιο και την κοινωνία. Αυτή η στάση της μείωσε περισσότερο τη φερεγγυότητά της στον κεντρώο χώρο.
Οι οικονομικές εξελίξεις θα δείξουν εάν ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ανεπαρκέστερος της ΝΔ ως προωθητική κυβερνητική δύναμη ή όχι…


Σχόλια

  1. Γιατί και στη σκιώδη κυβέρνηση που σχημάτισε αφού έχασε στις εκλογές, έβαλε την Σοφία Βούλτεψη Συντονίστρια Μορφωτικών Υποθέσεων δηλ υπερυπουργό Παιδείας Πολιτισμού Έρευνας κλπ δηλ τίποτε δεν κατάλαβε

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Κίμων Χατζημπίρος: Ύστατος πόρος: Η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση είναι μια πρόταση για το μέλλον.

Βάσω Κιντή: Παραιτούμαι από μέλος της ΚΕ και αποχωρώ από το κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς

Κίμων Χατζημπίρος: Ατελέσφορη Οικολογία