Το GREXIT στην εκπαίδευση είναι εδώ



Η ομιλία του Γιάννη Αντωνίου στην συγκέντρωση ΠΑΙΔΕΙΑ 2015 (12/5/2015)

Κυρίες και κύριοι

Δεν θα πρωτοτυπήσω λέγοντας ότι τα νομοσχέδια που προωθούνται προς ψήφιση από την ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας ακυρώνουν όλες τις βασικές μεταρρυθμιστικές τομές που θεσπίστηκαν τα τέσσερα τελευταία χρόνια, σαλπίζοντας έναν γενικευμένο αναχρονισμό, που όπως εύστοχα ελέχθη, οδηγεί την εκπαίδευση πίσω στη δεκαετία του 1980. Κατεδαφίζουν το θεσμό των Προτύπων Πειραματικών Σχολείων, καταργούν την αξιολόγηση σχολικών μονάδων και των εκπαιδευτικών, το Νέο Λύκειο, τα νέα προγράμματα σπουδών, την τράπεζα θεμάτων, επαναφέρουν τη βάση του 9,5 ως προϋπόθεση προαγωγής των μαθητών στο Λύκειο, καταργούν τα Συμβούλια των ΑΕΙ, παραδίδουν και πάλι τα πανεπιστήμια στους κομματικούς στρατούς κλπ. Αυτές οι αντιμεταρρυθμιστικές ανατροπές στεγάζονται κάτω από ένα σκληρό ιδεολογικό επικαθορισμό που αποτυπώθηκε στην εμβληματική φράση της ομιλίας του υπουργού Παιδείας Α. Μπαλτά, στις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ: η αριστεία είναι ρετσινιά. Η φράση αυτή αποτελεί το highlight  μιας κεντρικής ιδεολογικής και πολιτικής επιλογής που παγιώνει και επισημοποιεί τον εξισωτισμό προς τα κάτω στην εκπαίδευση.
Μπορεί η κοινωνία τις τελευταίες 100 μέρες να παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα τη σχοινοβασία παραμονής ή εξόδου της χώρας από το Ευρώ και την Ε.Ε. όμως την ίδια στιγμή το GREXIT στην παιδεία είναι ήδη εδώ. Ο αντιμεταρρυθμιστικός Αρμαγεδδών της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ σπρώχνει ακόμη μακρύτερα το ήδη προβληματικό εκπαιδευτικό μας σύστημα από τις βασικές αρχές των αντίστοιχων συστημάτων των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Α) Μας λένε ότι τα Πρότυπα – Πειραματικά σχολεία πρέπει να καταργηθούν ως ενιαίος θεσμός, και ότι η συνύπαρξη αριστείας και πειραματισμού είναι αντιεπιστημονική και αδύνατη.
Τους απαντάμε ότι σ’ ένα σύστημα που για σαράντα χρόνια έχει μάθει να λειτουργεί με πλαφόν τον ελάχιστο κοινό παρονομαστή στην παραγωγή εκπαιδευτικού αποτελέσματος, η αποενοχοποίηση της αριστείας αποτελεί εκ των πραγμάτων επιλογή αυθεντικού πειραματισμού, ο οποίος είναι ο κατ’ εξοχήν αναγκαίος για τον αξιακό και λειτουργικό αναπροσανατολισμό της δημόσιας εκπαίδευσης. Το δίκτυο των ΠΠΣ δεν σχεδιάστηκε για να κλειστεί αυτάρεσκα στον εαυτό του αλλά για να λειτουργήσει ως ατμομηχανή της δημόσιας εκπαίδευσης. Ως ενεργό αντιπαράδειγμα στο υπαρκτό σχολείο της ευκολίας και της ραστώνης.
Η κυβέρνηση, με τις ρυθμίσεις που προωθεί, ουσιαστικά κατεδαφίζει μια πετυχημένη εκπαιδευτική οντότητα, με ζωή 3,5 ετών και μεγάλη απήχηση στην κοινωνία. Ένα δίκτυο 60 καλών δημοσίων σχολείων, τα κολλέγια των φτωχών, συνδεδεμένων οργανικά με τα πανεπιστήμια, με 1150 αξιολογημένους εκπαιδευτικούς με υψηλά μορφωτικά προσόντα, με 12 χιλιάδες μαθητές που απολαμβάνουν εκπαιδευτικές υπηρεσίες υψηλού επιπέδου, που θα τις ζήλευαν και τα καλύτερα ιδιωτικά σχολεία.

Β) Μας λένε ότι η τράπεζα θεμάτων πρέπει να καταργηθεί, γιατί τυποποποιεί τη γνώση, γιατί στέλνει τα παιδιά στα φροντιστήρια και περιορίζοντας τις ευκαιρίες των κοινωνικά αδύναμων, λειτουργεί ως μηχανισμός αναπαραγωγής των κοινωνικών ανισοτήτων.
Τους απαντάμε ότι αυτή η ανατροπή οδηγεί στην κατάργηση ενός στοιχειωδώς απαραίτητου μηχανισμού εποπτείας της προσφερόμενης γνώσης σ’ όλα τα σχολεία της επικράτειας και ακυρώνει την επιδίωξη ουσιαστικής μετατόπισης του ενδιαφέροντος των μαθητών στα σχολικά τεκταινόμενα και τις προσφερόμενες γνώσεις εντός των δημόσιων λυκείων. Η κατάργηση της τράπεζας συμβάλλει στη διατήρηση της προσχηματικότητας και του πανθομολογούμενου ατελέσφορου της σχολικής πράξης στο Λύκειο, διατηρώντας αυτό που ήδη ισχύει, ότι δηλαδή το πραγματικό εκπαιδευτικό έργο δεν παίζεται στις σχολικές τάξεις αλλά εκτός αυτών, στα φροντιστήρια και στα ιδιαίτερα μαθήματα. Αλήθεια ποιος κοινωνικά αδύναμος έχει να ωφεληθεί απ’ αυτό;

Γ) Μας λένε ότι η βάση του 9,5 για την προαγωγή των μαθητών του Λυκείου πρέπει να επιστρέψει, γιατί οι προϋποθέσεις προαγωγής που προέβλεπε η νομοθεσία για το Νέο Λύκειο πλήττουν επίσης τους κοινωνικά αδύναμους, ενισχύοντας τη σχολική διαρροή.
Τους απαντάμε ότι η θεσμοθέτηση του «δικαιώματος» στην αμάθεια δεν συμβάλλει στην προστασία των κοινωνικά αδύναμων ούτε αποτελεί ασπίδα κοινωνικής προστασίας από τις ανισότητες. Ίσα – ίσα το αντίθετο, είναι η εγγύηση για την παγίωση και την αναπαραγωγή τους. Ούτως ή άλλως αυτοί που έχουν τον τρόπο τους θα βρουν την άκρη. Οι άλλοι, και δυστυχώς είναι οι πολλοί, θα μείνουν έξω από τις προκλήσεις της εποχής για να γεμίζουν τις πλατείες των αγανακτισμένων και να πιστεύουν στους ψεκασμούς.

Δ) Μας λένε ότι η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών μονάδων και των εκπαιδευτικών πρέπει να καταργηθεί, γιατί είναι τιμωρητική, γιατί ενθαρρύνει τον ανταγωνισμό, γιατί οδηγεί στη διαφοροποίηση τις σχολικές μονάδες.
Τους απαντάμε ότι η αξιολόγηση δομών, ανθρώπων και πρακτικών είναι το οξυγόνο των εκπαιδευτικών συστημάτων, το εργαλείο για την ανάπτυξη της δυναμικής τους και της προσαρμογής τους στις ανάγκες και της εποχής. Η Ελλάδα τα τελευταία 35 χρόνια έμεινε έξω από αυτόν το γενικό κανόνα που αποτελεί δομικό στοιχείο των εκπαιδευτικών συστημάτων του πολιτισμένου κόσμου. Η απουσία αξιολογικών συστημάτων υποκαταστάθηκε από τον κομματικές διαμεσολαβήσεις, τις πελατειακές σχέσεις και τα δίκτυα των κολλητών. Παγίωσε τη στασιμότητα, επέτρεψε τη δημοσιουπαλληλική αφασία, ενώ συνέβαλε αποφασιστικά στην κατίσχυση μιας επαγγελματικής νοοτροπίας με κύριο περιεχόμενο την πεποίθηση ότι η εκπαίδευση δεν είναι για την κοινωνία αλλά για τους εκπαιδευτικούς. Με βάση αυτά τα παθογενή χαρακτηριστικά οργανώθηκε και αναπτύχθηκε ο συνδικαλισμός των εκπαιδευτικών και γι’ αυτό αποφάσισε να δώσει τη μητέρα των μαχών εναντίον της εφαρμογής του συστήματος αξιολόγησης, όταν αυτό θεσμοθετήθηκε. Η κατάργηση που εισηγούνται τα νομοσχέδια Μπαλτά – Κουράκη ουσιαστικά εγγυάται την παράταση και την ενίσχυση όλων των παθογενών χαρακτηριστικών του εκπαιδευτικού συστήματος.

Ε) Μας λένε ότι το νέο σύστημα επιλογής διευθυντών των σχολικών μονάδων από τους συλλόγους των διδασκόντων και των διευθύνσεων εκπαίδευσης από τους διευθυντές των σχολείων θα εγκαταστήσει τη δημοκρατία στο σχολείο και στη συγκρότηση της διοικητικής ιεραρχίας, θα συμβάλει στην επιλογή των καταλληλότερων και θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη των εκπαιδευτικών προς τα στελέχη εκπαίδευσης.
Τους απαντάμε ότι το ζητούμενο στη συγκρότηση των συστημάτων διοίκησης πουθενά στον κόσμο δεν είναι η δημοκρατία αλλά η επάρκεια και η αποτελεσματικότητα, οι οποίες αναζητούνται στη βάσει σαφών, στοχευμένων και διαυγών κριτηρίων. Η δημοκρατία εν προκειμένω χρησιμοποιείται ως το επικάλυμμα του κομματικού και συνδικαλιστικού επικαθορισμού της διοικητικής ιεραρχίας. Όσο για τα υπόλοιπα περί επιλογής των καταληλοτέρων κλπ, δεν έχει κανείς παρά να διαβάσει τα βιογραφικά των 13 περιφερειακών διευθυντών εκπαίδευσης που τοποθετήθηκαν πρόσφατα, τα οποία αποτελούν δείγμα γραφής των προθέσεων της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ για τα κριτήρια στελέχωσης του διοικητικού μηχανισμού της εκπαίδευσης. Κομματικά στελέχη, αποτυχόντες υποψήφιοι στις περιφερειακές και δημοτικές εκλογές, συνδικαλιστές με περγαμηνές αντίστασης εναντίον των μεταρρυθμίσεων που επιχειρήθηκαν τα τελευταία χρόνια και ιδιαίτερα στην εφαρμογή της αξιολόγησης. Κομματισμός, συνδικαλιστικοποίηση και κυριαρχία των δικτύων των κολλητών αποτελούν τη ζοφερή εικόνα του μέλλοντος στη διοίκηση των σχολείων και της εκπαίδευσης.

Πολλοί έσπευσαν να χαρακτηρίσουν όλες αυτές τις επιλογές της ηγεσίας του Υπουργείου ως αποσπασμαστικές, πρόχειρες (τώρα γκρεμίζουμε, αύριο θα δούμε τι θα γίνει)  ή ακόμα και ρεβανσιστικές, δωράκια στις εκπαιδευτικές συντεχνίες που τόσο μόχθησαν αυτά τα χρόνια για να έρθει ο ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία. Έχουν δίκιο, είναι σίγουρα όλα αυτά και ιδιαίτερα το τελευταίο, που παραδίδει την εκπαίδευση στους κομματικούς στρατούς και τις συντεχνίες. Είναι όμως και κάτι παραπάνω. Ο πρωθυπουργός στην πρόσφατη ομιλία του στη Βουλή είπε  ότι οι επιλογές στην παιδεία δεν είναι ιδεολογικά ουδέτερες, έχουν σαφές ιδεολογικό περιεχόμενο. Η στοχοποίηση των θυλάκων αριστείας, αξιοκρατίας και αξιολόγησης στο εκπαιδευτικό σύστημα, με τις πρώτες κινήσεις της ηγεσίας Μπαλτά – Κουράκη, υλοποιούν ουσιαστικά το περιεχόμενο της πρωθυπουργικής επισήμανσης στο όνομα μιας ιδεοληψίας που χάνεται βαθειά στους σκοτεινούς λαβυρίνθους του αριστερού ασυνειδήτου.  Υπάρχει σχέδιο και αυτό είναι η απομόνωση του εκπαιδευτικού συστήματος της χώρας από τη διεθνή εκπαιδευτική πραγματικότητα, αυτήν που στην διάλεκτο ΣΥΡΙΖΑ συνηθίζουν να αποκαλούν νεοφιλελευθερισμό.
Μαζευτήκαμε εδώ σήμερα για να διαδηλώσουμε τη βούλησή μας να τους σταματήσουμε. Το πλήθος και το πάθος της σημερινής συγκέντρωσης αποτελεί την ελπιδοφόρα αφετηρία για τη συνέχιση και τη διεύρυνση της κοινής προσπάθειας όλων όσων πιστεύουν ότι η Ελληνική εκπαίδευση πρέπει να συνεχίσει την προσπάθεια σύγκλισης με τα ευρωπαϊκά ισχύοντα. Όλων όσων τέλος πιστεύουν ότι το GREXIT στην εκπαίδευση αποτελεί κρίσιμο κομμάτι των αναγκαίων συνθηκών για ένα γενικευμένο GREXIT.

Γιάννης Αντωνίου



Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Κίμων Χατζημπίρος: Ύστατος πόρος: Η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση είναι μια πρόταση για το μέλλον.

Βάσω Κιντή: Παραιτούμαι από μέλος της ΚΕ και αποχωρώ από το κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς

Κίμων Χατζημπίρος: Ατελέσφορη Οικολογία