Ανάμεσα σε spreads και σε πιράνχας




5+1τεστ για την οικονομία- Οι κρίσιμες εξετάσεις της κυβέρνησης για να κερδίσει την εμπιστοσύνη των αγορών

ΠΑΥΛΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ | Σάββατο 3 Απριλίου 2010
Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/


ΣΤΙΣ ΕΠΟΜΕΝΕΣ δέκα εβδομάδες η Ελλάδα δίνει τις δυσκολότερες εξετάσεις της στα θέματα της οικονομίας από τότε που απέκτησε ως νόμισμά της το ευρώ. Μετά τη διάψευση των προσδοκιών των πολιτώνότι η «ευρωπαϊκή στήριξη» θα φέρει και φθηνότερο δανεισμό, ο πρωθυπουργός κ. Γ. Παπανδρέου καλείται τώρα να επιταχύνει εντυπωσιακά τον ρυθμό παραγωγής του κυβερνητικού έργου για να πειστούν οι ελεγκτές από την ΕΕκαι το ΔΝΤότι δρομολογούνται λύσεις για όλα τα δημοσιονομικά και διαρθρωτικά προβλήματα που βούλιαξαν το κράτος και εκτίναξαν στα ύψη το έλλειμμα και το δημόσιο χρέος. Τους προσεχείς δύο μήνεςτο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης και όλα τα συναρμόδια υπουργεία καλούνται να περάσουν με επιτυχία έξι κρίσιμα τεστ, προκειμένου να μην επανέλθουν ο εφιάλτης της χρεοκοπίας και ο κίνδυνος της οικονομικής κατάρρευσης. 

ΑΠΕΞΑΡΤΗΣΗ ΑΠΟ ΤΑ SΡRΕΑDS

Η Εβδομάδα των Παθών ξεκίνησε με την κυβέρνηση αναγκασμένη να επιστρατεύσει τις ζαλισμένες από την κρίση ελληνικές τράπεζες για να σηκώσουν τον σταυρό του δανεισμού. Τελικώς συγκεντρώθηκαν κεφάλαια που μετά βίας κάλυψαν τη ζήτηση 5 δισ. ευρώ σε επταετή ομόλογα. Παράλληλα η συνεννόηση με ξένους οίκους για την άντληση έως 1 δισ. ευρώ (με ομόλογα που λήγουν το 2022) κατέληξε σε ένα προβληματικό αποτέλεσμα αφού συγκεντρώθηκαν μόνο 390 εκατ. ευρώ. Υπό άλλες συνθήκες αυτές οι εξελίξεις θα έκαναν τις σάλπιγγες της χρεοκοπίας να ηχούν, αλλά ευτυχώς για τη χώρα η αιτία της μειωμένης προσφοράς δεν ήταν η απότομη εξαφάνιση της εμπιστοσύνης των δανειστών. 

Σύμφωνα με έγκυρες πηγές, η κυριότερη αιτία της μειωμένης προσφοράς ήταν η επιλογή του υπουργείου Οικονομικών να συμπιέσει τεχνητά τη διαφορά ανάμεσα στα ελληνικά και στα αντίστοιχα γερμανικά ομόλογα (spreads) κάτω από το 3% για λόγους επικοινωνιακούς. Η κυβέρνηση αρνήθηκε να προσφέρει υψηλότερο επιτόκιο (και έτσι δεν προσέλκυσε μεγαλύτερη προσφορά). Η κύρια προϋπόθεση λοιπόν για την απρόσκοπτη εξασφάλιση των περίπου 15 δισ. ευρώ που χρειάζεται η χώρα μέσα στο επόμενο τρίμηνο είναι να εγκαταλείψει η κυβέρνηση την άποψη ότι μπορεί να κάνει «πολιτική διαχείριση» των spreads και να συμβιβαστεί με spreads της τάξεως του 3%. Αυτό είναι το ύψος της απόδοσης που υποδεικνύουν τα μοντέλα «ανάλυσης δημοσίου χρέους» των ξένων τραπεζών ως εξασφάλιση έναντι της πιθανότητας η κυβέρνηση να αποφασίσει ότι συμφέρει τη χώρα να προσφύγει στο ΔΝΤ για να αναδιατάξει το υπέρογκο δημόσιο χρέος της αντί να συνεχίσει να το αποπληρώνει δανειζόμενη. 

ΑΠΟΛΥΣΕΙΣ ΣΤΟ ΚΡΑΤΟΣ

Στο πρώτο τρίμηνο του 2010 τα έσοδα, παρ΄ ότι είναι αυξημένα σε σχέση με το 2009, υπολείπονται των προβλέψεων. Το κρίσιμο τεστ λοιπόν είναι να επιτευχθεί ο δύσκολος συνδυασμός της επανεκκίνησης του φοροεισπρακτικού μηχανισμού με τη συρρίκνωση των φαινομένων διαφθοράς στις εφορίες, αλλά και οι περικοπές προσωπικού. Οι περισσότεροι προεξοφλούν ότι οι μόνοι που θα χάσουν τη δουλειά τους είναι όσοι δεν πρόλαβαν να ενταχθούν στο σύστημα της ευνοιοκρατίας και παρέμειναν συμβασιούχοι στις υπό κατάργηση- λόγω «Καλλικράτη» - δημοτικές επιχειρήσεις. Αυτό ούτε ενοχλεί ούτε απειλεί το κεντρικό πολιτικό σύστημα αφού οι εν λόγω αντιμετωπίζονται ως «ρουσφέτια δημάρχων». Εκείνο που θα προκαλέσει θυμό και αναστάτωση σε κυβερνητικά γραφεία είναι η πραγματοποίηση της υπόσχεσης του κ. Πάγκαλου να καταργήσει φορείς εποπτευόμενους από υπουργεία. 

ΣΑΦΑΡΙ ΓΙΑ ΠΙΡΑΝΧΑΣ

Μέσα στις επόμενες εβδομάδες ο κ. Α. Λοβέρδος θα πρέπει να ολοκληρώσει το Ασφαλιστικό, που αναμένεται να προκαλέσει απεργίες και διαδηλώσεις με την αύξηση των μέσων όρων ηλικίας, την εξομοίωση των ορίων ηλικίας ανδρών- γυναικών και τη μείωση του ποσοστού αναπλήρωσης. Σε ό,τι αφορά τον στόχο της άμεσης εξυγίανσης των Ταμείων, στην κυβέρνηση πιστεύουν ότι αγγίζει τα όρια της επιστημονικής φαντασίας. Ανάλογα όρια αγγίζει η εξυγίανση του ΕΣΥ και των νοσοκομείων, αφού τα πάλαι ποτέ πιράνχας έχουν αποκτήσει διαστάσεις και διαθέσεις καρχαρία. «Ολιγομελείς μαφίες» λυμαίνονται τα νοσοκομεία σαμποτάροντας κάθε προσπάθεια νοικοκυρέματος αφού, όπως έλεγε προ ημερών υψηλόβαθμο κυβερνητικό στέλεχος, «το πρόβλημα δεν είναι η έλλειψη τεχνολογικού εκσυγχρονισμού αλλά η έλλειψη ανθρώπων που θα δεχθούν να ενσωματώσουν τα σωστά στοιχεία στις βάσεις δεδομένων...»

ΔΙΑΣΩΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Στην κυβέρνηση μιλούν για «καθυστέρηση της ανάπτυξης», αλλά η κυρία Λούκα Κατσέλη επιμένει ότι οι πρωτοβουλίες κλιμακώνονται. Ανάμεσα σε αυτές είναι η σύναψη δανείου ύψους 2 δισ. ευρώ και διάρκειας 15-20 ετών με ευνοϊκό επιτόκιο από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, το οποίο θα καλύψει την εθνική συμμετοχή έτσι ώστε να απελευθερωθούν άμεσα 4 δισ. ευρώ (κοινοτική συμμετοχή) από το ΕΣΠΑ. Πιστεύεται ότι μέσα στον Μάιο η υπουργός Οικονομίας θα μπορέσει να παρουσιάσει το παραπάνω «πακέτο Κατσέλη» και θα αποστομώσει έτσι τους συναδέλφους της. 

Ο ΧΟΡΟΣ ΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ

Τις επόμενες ημέρες καταφθάνει κλιμάκιο του ΔΝΤ, επισήμως για να προσφέρει «τεχνική βοήθεια» για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής αλλά ανεπισήμως για να συνεχίσει τη συλλογή στοιχείων που θα επιτρέψουν στο Ταμείο να ράψει αμέσως το «ελληνικό κοστούμι» αν αναγκαστούμε να καταφύγουμε στις υπηρεσίες του. Το κοινό κλιμάκιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και του ΔΝΤ (αποκαλούμενο στο υπουργείο Οικονομικών ως «αγία τριάδα») πρόκειται να επιστρέψει σε γνώριμα υπουργικά γραφεία περί τα τέλη Απριλίου- αρχές Μαΐου. Από το πόρισμα της «αγίας τριάδας» θα κριθεί στις 16 Μαΐου στις Βρυξέλλες η πορεία υλοποίησης του Προγράμματος Σταθερότητας και το αν θα χρειαστεί η λήψη νέων εισπρακτικών μέτρων. 

+1 Η επιχείρηση «ψυχραιμία στους καταθέτες»

Εκτο αλλά καθοριστικής σημασίας τεστ για την κυβέρνηση είναι να διατηρήσει την ψυχραιμία στους καταθέτες. Στο πλαίσιο αυτό ενεργοποιείται το «πακέτο Καραμανλή» για τη στήριξη των τραπεζών. Πρόκειται για κεφάλαια ύψους περίπου 15 δισ. ευρώ που είχαν «εγγραφεί» στο δημόσιο χρέος αλλά δεν είχαν διατεθεί τον Δεκέμβριο του 2008. Επισήμως, ο κύριος στόχος αυτής της πρωτοβουλίας είναι να ανοίξουν οι κρουνοί της ρευστότητας. Ανεπισήμως, πρόκειται για κάτι πιο σύνθετο. 

Η απόφαση οριστικοποιήθηκε τη Μεγάλη Τρίτη στη συνάντηση του πρωθυπουργού κ. Γ. Παπανδρέου και του υπουργού Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου με τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γ. Προβόπουλο. Την επόμενη ημέρα οι τέσσερις μεγάλες τράπεζες, Εθνική, Αlpha Βank, Εurobank και Πειραιώς, υπέβαλαν αίτημα για να ενταχθούν στο πρόγραμμα, το οποίο έχει δύο τμήματα: το τμήμα των ειδικών ομολόγων του Δημοσίου, αρχικού ύψους 8 δισ. ευρώ, και το τμήμα των εγγυήσεων του Δημοσίου για την άντληση ρευστότητας, αρχικού ύψους 15 δισ. ευρώ. Από το πρώτο έχουν απομείνει 3,5 δισ. ευρώ. Από το δεύτερο μπορούν να αξιοποιηθούν εγγυήσεις του Δημοσίου για την άντληση ρευστότητας από τις αγορές ύψους περίπου 12 δισ. ευρώ. 

Η κυβέρνηση ελπίζει ότι τα κεφάλαια ύψους 15 δισ. ευρώ που θα διοχετευθούν στην πραγματική οικονομία θα τη ζεστάνουν μετά τον «παγετώνα» των περιοριστικών μέτρων. Οι προσεκτικοί παρατηρητές αμφιβάλλουν αν αυτό μπορεί να γίνει. Σύμφωνα με ασφαλείς πηγές, οι τράπεζες προσπαθούν να ανανήψουν μετά τη φυγή καταθέσεων στο εξωτερικό και τις υποβαθμίσεις στην αξιολόγηση των δικών τους ομολόγων από τους ξένους οίκους, εξέλιξη που δημιούργησε εμπόδια στην πρόσβασή τους στις χρηματαγορές. Για να τα καταφέρουν ζητούν και λαμβάνουν ρευστότητα από την ΕΚΤ, χρειάζεται όμως να καταθέτουν ενέχυρα, τα οποία δεν είναι απεριόριστα. Με το «πακέτο Καραμανλή» ανανεώνουν τη «δεξαμενή με τα ενέχυρα» για να συνεχίσουν να αντλούν από αυτή για να δανείζονται από την ΕΚΤ και να καλύπτουν τις βασικές υποχρεώσεις τους- δηλαδή να αποπληρώνουν δάνεια που έχουν λάβει και τα οποία λήγουν μέσα στο 2010. Κατά συνέπεια, τα 15 δισ. ευρώ δεν αναμένεται να αλλάξουν αισθητά το τοπίο στην αγορά, αφού θα αξιοποιηθούν κυρίως για τη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος και τη διασφάλιση της εμπιστοσύνης των καταθετών σε αυτό, παράγοντας κομβικός για τη στοιχειώδη λειτουργία της οικονομίας.


Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Κίμων Χατζημπίρος: Ύστατος πόρος: Η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση είναι μια πρόταση για το μέλλον.

Βάσω Κιντή: Παραιτούμαι από μέλος της ΚΕ και αποχωρώ από το κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς

Κίμων Χατζημπίρος: Ατελέσφορη Οικολογία