Ένα δεύτερο κούρεμα.....καρφάκια και πάλι, παρακαλώ



Η συνέχεια της προηγούμενης ανάρτησης, όπως την έστειλε στο fb, ο ΓΠ. 
Επί του πιεστηρίου.

του Γιώργου Προκοπάκη

Σε κάθε ανταλλαγή ομολόγων, βασικός παράγοντας στη συμφωνία είναι οι παρεχόμενες εγγυήσεις στα «νέα» ομόλογα. Ο ομολογιούχος για να δεχθεί να εγγράψει ζημίες ανταλλάσσει «αξία» με «κίνδυνο». Το που θα καθίσει η μπίλια σχετικά με το κούρεμα, επιτόκιο, τη διάρκεια, κλπ, εξαρτάται και από τις παρεχόμενες εγγυήσεις. Τόσο από το ύψος και τυυς όρους όσο και από την ποιότητά τους (ας πούμε, την αξιολόγηση)

Ιούλιος και εγγυήσεις


Η συμφωνία της 21 Ιουλίου για το PSI προέβλεπε κάλυψη του συνόλου του κεφαλαίου μόνον,  κατά τη λήξη (30 χρόνια) με ομόλογα χωρίς κουπόνι (zero coupon bonds), αξιολόγησης ΑΑΑ για τις τρεις από τις τέσσερις επιλογές. Για την τέταρτη επιλογή διασφαλιζόταν μέχρι το 80% του κεφαλαίου μέσω ειδικού λογαριασμού.. Ας εξηγήσουμε τη βασική κάλυψη (ομόλογα ΑΑΑ).

Για κάθε 1 δισ αξίας νέων ομολόγων που καταλήγει στα χέρια δανειστή, η Ελλάδα «δανείζει» έναν τρίτο (EFSF εν προκειμένω) με ένα ποσό, όλο καταβλητέο την πρώτη στιγμή, ο οποίος εγγυάται ότι μετά 30 χρόνια ό,τι και να συμβεί στην Ελλάδα εν τω μεταξύ θα καταβάλει το ποσόν του 1 δισ στον ομολογιούχο. Αυτό το ποσόν που «δανείζει» η Ελλάδα στον τρίτο, τοκίζεται με επιτόκιο EFSF (ας πούμε, γερμανικών ομολόγων) ώστε μετά τριάντα χρόνια να είναι ακριβώς 1 δισ. Το ποσόν αυτό όμως η Ελλάδα δεν το έχει οπότε το δανείζεται από τους υποστηρικτές της μέσω του 2ου πακέτου στήριξης, για το οποίο πληρώνει επιτόκιο 3.5%.
Το συνολικό κόστος των εγγυήσεων για το πρόγραμμα PSI του Ιουλίου, εάν επετυγχάνετο η ισοκατανομή στις τέσσερις επιλογές, ήταν περίπου 35 δισ. Εάν εφαρμοζόταν η απόφαση του Ιουλίου όπως σχεδιάστηκε και με τα τότε δεδομένα, από ένα σύνολο ομολόγων ονομαστικής αξίας 135 δισ, θα γινόταν ανταλλαγή παλαιών ομολόγων συνολικής αξίας 121.5 δισ με νέα ομόλογα συνολικής αξίας 109.3 δισ και με πρόσθετες δανειακές υποχρεώσεις 35 δισ (εγγυήσεις). Σημειώνω ότι, όσοι υπεραμύνονται της απόφασης του Ιουλίου (π.χ., ΣΕΒ) αγνοούν το κόστος των εγγυήσεων.

Εγγυήσεις: χρέος ή ιδιότυπη επαναγορά;

Δεδομένου ότι στη λήξη των ομολόγων (εάν βέβαια δεν έχει μεσολαβήσει χρεοκοπία) θα είναι διαθέσιμο ποσόν ίσο με την ονομαστική αξία τους, το σχήμα που περιγράφηκε παραπάνω ισοδυναμεί πρακτικά με επαναγορά χρέους με μια προκαταβολή (το «νέο» δάνειο για την παροχή εγγυήσεων) και ετήσια καταβολή του τόκου (3.5%) του νέου δανείου (για τις εγγυήσεις), καθώς επίσης και την καταβολή ετησίως των τόκων των ομολόγων. Βασική προϋπόθεση πάντα η μη χρεοκοπία.
Το κόστος των εγγυήσεων, λοιπόν, δεν είναι ακριβώς νέος δανεισμός, αλλά ο μακροχρόνιος διακανονισμός (30 χρόνια) πρακτικά υποχρεώνει την αντιμετώπισή του ως νέο δάνειο. Δίνει όμως τη δυνατότητα «υποκειμενικής» συνεκτίμησης (άρα και ευνοϊκής αντιμετώπισης κατά την αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας) του υβριδικού του χαρακτηριστικού (χρέος vs επαναγορά) από τη στιγμή που η προοπτική χρεοκοπίας δεν υπάρχει πια. Οπωσδήποτε όμως η εξυπηρέτησή του βαρύνει τον προϋπολογισμό.
July no more
Η βελτίωση των αγορών ομολόγων όλης της Ευρώπης πλην των ελληνικών, τα οποία πρακτικώς κατέρρευσαν είχε διπλή επίπτωση στο PSI.
Ø      Το κόστος των εγγυήσεων ανέβηκε ούτως ή άλλως (χαμηλότερο «επιτόκιο EFSF» συνεπάγεται μεγαλύτερο κεφάλαιο σήμερα για κάλυψη στη λήξη)
Ø      Η κατάρρευση των ελληνικών ομολόγων έκανε την πρώτη (και δεύτερη) επιλογή του PSI ιδιαίτερα ελκυστική για τους πρόθυμους ομολογιούχους οι οποίοι αντήλλασσαν ένα ομόλογο σκουπίδι με ένα άλλο αντίστοιχης αξίας (σκουπίδι πάλι), αλλά έπαιρναν πρακτικά ως δώρο ένα ομόλογο ΑΑΑ ίσης αξίας.
Εάν προχωρούσε η εφαρμογή της απόφασης της 21 Ιουλίου ως είχε, το αποτέλεσμα θα ήταν περίπου ως εξής:
Από τα 135 δισ ομολόγων λήξεως μέχρι το 2020, τα 121.5 δισ θα αντικαθίσταντο από νέα ομόλογα ίσης όνομαστικής αξίας (121.5 δισ) τριακονταετίας, χωρίς καμιά μείωση του χρέους και με εκτιμώμενο κόστος εγγυήσεων περίπου 50 δισ. Πέραν όλων των άλλων λόγων (καθυστέρηση ιδιωτικοποιήσεων, ελλείμματα, αστοχίες – συνέβαλαν βέβαια στην κατάρρευση των ελληνικών ομολόγων), είναι προφανές ότι η εφαρμογή του PSI του Ιουλίου δεν εξυπηρετεί κανέναν. Μόνον αυτούς από την ελληνική πλευρά που ελπίζουν στην αέναη υποστήριξη των Ευρωπαίων εταίρων, βέβαια.

Κούρεμα και εγγυήσεις

Αν υποθέσουμε ότι το μοντέλο εγγυήσεων του Ιουλίου με τα AAA zero coupon bonds, συμφωνείται με τους ομολογιούχους, όχι στο πλαίσιο ανταλλαγής τύπου PSI αλλά για γλύκανση των νέων ομολόγων μετά από κούρεμα, τα 35 δισ των εγγυήσεων του Ιουλίου καλύπτουν «ομόλογα μετά από κούρεμα» ύψους 100-110 δισ (με τις σημερινές συνθήκες αγορών). Όσο δύσκολο είναι να το προφέρεις, με το σύνολο των ελληνικών ομολόγων στα 234 δισ, αυτό σημαίνει ότι «η καβάντζα των εγγυήσεων του Ιουλίου στηρίζει ένα κούρεμα της τάξεως του 60%».
Από τη στιγμή που με την επανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών η απομόνωση του προβλήματος Ελλάδα επιτυγχάνεται, η καλύτερη αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων μπαίνει στο τραπέζι ως πρώτη προτεραιότητα! Surprise, surprise!

Εγγυήσεις και πολιτική

Το ζήτημα των εγγυήσεων έχει αντιμετωπισθεί από την ελληνική πλευρά (όχι μόνον την κυβέρνηση) σα να μην υπάρχει ή ως παράπλευσρη απώλεια (collateral damage – ειρωνικό, δεν είναι;). Η όποια εναλλακτική λύση μετά από ελληνική πρωτοβουλία αντιμετωπίζεται σχεδόν ως εθνικό έγκλημα.
Η «πονηρή» προσέγγιση θέλει το κόστος των εγγυήσεων να περνάει στον EFSF. Πλην όμως, το κόστος υπάρχει και κάποιος θα το φορτωθεί. Λογιστικά δεν μπορεί παρά να παραμένει ελληνική υποχρέωση, εκτός εάν 16 κυβερνήσεις αποφασίσουν να πάρουν το κόστος. Κάτι τέτοιο θα ήταν δυνατόν να συμβεί μόνον εάν αφορούσε ελληνικό χρέος αξιόπιστα βιώσιμο – δηλαδή μετά από βαθύ κούρεμα. Σε κάθε περίπτωση, το χαρακτηριστικό της «ιδιότυπης επαναγοράς» χάνεται. Πολύ περισσότερο δε, σε περίπτωση μελλοντικής «στραβής» μπαίνει στο τραπέζι ως πρόσθετο χρέος.
Η πραγματική εναλλακτική λύση είναι η χρησιμοποίηση, με τα πιο κατάλληλα χρηματοπιστωτικά εργαλεία, της Δημόσιας Περιουσίας στο μέγιστο δυνατό βαθμό για κάλυψη των εγγυήσεων. Λύσεις μπορεί να βρεθούν, όπως το σχέδιο Στουρνάρα-Μάνου, η πρόταση Barclays Capital, παραλλαγές του Eureca. Η συμμετοχή των εγγυήσεων στη λύση και κυρίως στην κατάσταση στην οποία μπορεί να βρεθεί η Ελλάδα εξερχόμενη από το καθεστώς έπιλεκτικής (τουλάχιστον) χρεοκοπίας είναι τόσο σημαντική, που ισοδυναμεί με εγκληματική παράλειψη η μη συμπερίληψη στην πολιτική ατζέντα με ψηλό βαθμό προτεραιότητας μάλιστα. Η δημόσια περιουσία αποτελεί, εδώ που έχουν φθάσει τα πράγματα, το μοναδικό διαπραγματευτικό χαρτί της Ελλάδας. Πρέπει να γίνει συνείδηση ότι, η χρήση της δημόσιας περιουσίας ως εγγυήσεις (τουλάχιστον), όχι μόνο διευκολύνει τις εξελίξεις αλλά και προστατεύει την ίδια την περιουσία.

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Κίμων Χατζημπίρος: Ύστατος πόρος: Η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση είναι μια πρόταση για το μέλλον.

Βάσω Κιντή: Παραιτούμαι από μέλος της ΚΕ και αποχωρώ από το κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς

Κίμων Χατζημπίρος: Ατελέσφορη Οικολογία