Κεντρικό ζήτημα η Ανάπτυξη
Του Παναγιώτη Γκλαβίνη από το Capital
Το χρέος μας έχει γίνει κατά βάση διακρατικό. Αυτό επιτρέπει, εφόσον πράγματι κάποια στιγμή στο μέλλον αποβεί μη διαχειρίσιμο, να διευθετηθεί μέσω της διπλωματικής οδού, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας που διαταράσσουν τις αγορές. Γι’ αυτό και μόνο το λόγο, είναι επιζήμιο να θέτει κανείς δημόσια θέμα χρέους σήμερα. Ας μην ξεχνάμε ότι ένα τμήμα του χρέους, ύψους 60 δισ. από το Loan Facility Agreement του 2010, δεν δημιουργεί ζήτημα άνισης μεταχείρισης για τα άλλα κράτη που δανείστηκαν στο μεταξύ από τον EFSF, επιτρέποντας έτσι αποκλίσεις στη διαχείρισή του, που δεν κινδυνεύουν να τις διεκδικήσουν και άλλοι πλην ημών.
Επί του παρόντος πάντως, το χρέος μας είναι βιώσιμο στο σύνολό του με όρους καθαρής παρούσας αξίας, διότι σημασία δεν έχει τόσο πόσα χρωστάς, όσο πότε τα οφείλεις και με ποιο επιτόκιο, σε συνδυασμό με το ποσοστό μεγέθυνσης της οικονομίας που μπορείς να επιτύχεις.
Αυτό λέγεται ανάπτυξη. Δικό μας καθήκον είναι να την προωθήσουμε. Τα τοκοχρεωλύσια που καταβάλλουμε σήμερα δεν εμποδίζουν την ανάκαμψη της οικονομίας μας. Αυτό που την εμποδίζει είναι η τριπλή έλλειψη μεταρρυθμίσεων, αποκρατικοποιήσεων και ξένων επενδύσεων. Χωρίς αυτές, μια χώρα σαν τη δική μας δε θα βγει ποτέ από την κρίση, διότι απλούστατα αδυνατεί να χρηματοδοτήσει η ίδια την ανάπτυξή της.
Εάν εμείς κάνουμε το καθήκον μας, οι εταίροι μας θα μας συνδράμουν αν δεν μπορέσουμε κάποια στιγμή στο μέλλον να εξυπηρετήσουμε τις οφειλές μας απέναντί τους. Αυτό είναι μια πάγια δέσμευσή τους, την οποία ανέλαβαν τον Φεβρουάριο του 2012 (1) και επανέλαβαν το Νοέμβριο του ίδιου έτους (2). Με μια προϋπόθεση: να τηρούμε τα συμπεφωνημένα. Κάτι που και σήμερα μάς επισημαίνουν σε όλους τους τόνους.
Η μετατροπή του χρέους μιας χώρας από «ιδιωτικό» σε «δημόσιο» είναι επωφελής, στο μέτρο που ένα κράτος-δανειστής δεν πτωχεύει ένα άλλο κράτος-οφειλέτη, όπως απειλούν να το πτωχεύσουν οι ιδιώτες ομολογιούχοι δανειστές του. Λόγος για τον οποίο κουρέψαμε κι εμείς το «ιδιωτικό» μας χρέος το 2012. Τότε, όμως, ο Σύριζα καταψήφισε το κούρεμα. Σήμερα, το κάνει κεντρικό σύνθημα της προεκλογικής του εκστρατείας, τόσο εντός της χώρας όσο και εκτός!
Ο Σύριζα θέλει να γίνει μια τριτοκοσμική κυβέρνηση ενός αναπτυσσόμενου κράτους. Επιλέγει ένα προσφιλές πεδίο τριτοκοσμικής αντιπαράθεσης Βορρά - Νότου, αυτό του χρέους, το οποίο και μεταφέρει στο εσωτερικό της Ε.Ε. Κρύβει έτσι τη γύμνια του στο πεδίο της ανάπτυξης, όπου στερείται προτάσεων, εκτός ίσως από το πώς θα βάλει φυλακή όσους προώθησαν αποκρατικοποιήσεις και πώς θα εκδιώξει όσους επένδυσαν στη χώρα χωρίς προηγουμένως να ακούσουν τις προειδοποιήσεις του.
Κι εδώ πάλι, οι συνάδελφοι πανεπιστημιακοί του Σύριζα που συνωστίζονται στα ψηφοδέλτιά του και προφανώς διαμόρφωσαν το πρόγραμμά του, είναι πιστοί στις τριτοκοσμικές τους απόψεις περί ταύτισης των πλουτοπαραγωγικών πηγών μιας χώρας με την εθνική της κυριαρχία. Όσοι τους γνωρίζουν, δεν εκπλήσσονται. Δεν ξέρω αν θα κάνουν πράξη όσα πιστεύουν σε περίπτωση που κληθούν να κυβερνήσουν τη χώρα. Εάν, πάντως, εφαρμόσουν αυτά που πιστεύουν, μας οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στον Τρίτο Κόσμο.
Διότι, η Ελλάδα σήμερα είναι ακόμη, παρά τους κλυδωνισμούς που υπέστη, ένα αναπτυγμένο κράτος. Η δε κυβέρνηση που θα προκύψει από τις επικείμενες εκλογές, ένα τέτοιο κράτος θα παραλάβει. Δεν δικαιούται να το μετατρέψει σε αναπτυσσόμενη χώρα. Γι΄ αυτό χρειάζεται, όποια κυβέρνηση αναλάβει στις 26, να διεκδικήσει από την Ε.Ε. και να ενεργοποιήσει ένα νέο πλαίσιο εγγυήσεων για την ανάπτυξη (3). Δεν είναι από μόνο του αρκετό κάτι τέτοιο. Είναι όμως απαραίτητο για όλους τους λόγους που ανέφερα στο πρόσφατο συνέδριο που οργάνωσε το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή (4).
Το χρέος μας έχει γίνει κατά βάση διακρατικό. Αυτό επιτρέπει, εφόσον πράγματι κάποια στιγμή στο μέλλον αποβεί μη διαχειρίσιμο, να διευθετηθεί μέσω της διπλωματικής οδού, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας που διαταράσσουν τις αγορές. Γι’ αυτό και μόνο το λόγο, είναι επιζήμιο να θέτει κανείς δημόσια θέμα χρέους σήμερα. Ας μην ξεχνάμε ότι ένα τμήμα του χρέους, ύψους 60 δισ. από το Loan Facility Agreement του 2010, δεν δημιουργεί ζήτημα άνισης μεταχείρισης για τα άλλα κράτη που δανείστηκαν στο μεταξύ από τον EFSF, επιτρέποντας έτσι αποκλίσεις στη διαχείρισή του, που δεν κινδυνεύουν να τις διεκδικήσουν και άλλοι πλην ημών.
Επί του παρόντος πάντως, το χρέος μας είναι βιώσιμο στο σύνολό του με όρους καθαρής παρούσας αξίας, διότι σημασία δεν έχει τόσο πόσα χρωστάς, όσο πότε τα οφείλεις και με ποιο επιτόκιο, σε συνδυασμό με το ποσοστό μεγέθυνσης της οικονομίας που μπορείς να επιτύχεις.
Αυτό λέγεται ανάπτυξη. Δικό μας καθήκον είναι να την προωθήσουμε. Τα τοκοχρεωλύσια που καταβάλλουμε σήμερα δεν εμποδίζουν την ανάκαμψη της οικονομίας μας. Αυτό που την εμποδίζει είναι η τριπλή έλλειψη μεταρρυθμίσεων, αποκρατικοποιήσεων και ξένων επενδύσεων. Χωρίς αυτές, μια χώρα σαν τη δική μας δε θα βγει ποτέ από την κρίση, διότι απλούστατα αδυνατεί να χρηματοδοτήσει η ίδια την ανάπτυξή της.
Εάν εμείς κάνουμε το καθήκον μας, οι εταίροι μας θα μας συνδράμουν αν δεν μπορέσουμε κάποια στιγμή στο μέλλον να εξυπηρετήσουμε τις οφειλές μας απέναντί τους. Αυτό είναι μια πάγια δέσμευσή τους, την οποία ανέλαβαν τον Φεβρουάριο του 2012 (1) και επανέλαβαν το Νοέμβριο του ίδιου έτους (2). Με μια προϋπόθεση: να τηρούμε τα συμπεφωνημένα. Κάτι που και σήμερα μάς επισημαίνουν σε όλους τους τόνους.
Η μετατροπή του χρέους μιας χώρας από «ιδιωτικό» σε «δημόσιο» είναι επωφελής, στο μέτρο που ένα κράτος-δανειστής δεν πτωχεύει ένα άλλο κράτος-οφειλέτη, όπως απειλούν να το πτωχεύσουν οι ιδιώτες ομολογιούχοι δανειστές του. Λόγος για τον οποίο κουρέψαμε κι εμείς το «ιδιωτικό» μας χρέος το 2012. Τότε, όμως, ο Σύριζα καταψήφισε το κούρεμα. Σήμερα, το κάνει κεντρικό σύνθημα της προεκλογικής του εκστρατείας, τόσο εντός της χώρας όσο και εκτός!
Ο Σύριζα θέλει να γίνει μια τριτοκοσμική κυβέρνηση ενός αναπτυσσόμενου κράτους. Επιλέγει ένα προσφιλές πεδίο τριτοκοσμικής αντιπαράθεσης Βορρά - Νότου, αυτό του χρέους, το οποίο και μεταφέρει στο εσωτερικό της Ε.Ε. Κρύβει έτσι τη γύμνια του στο πεδίο της ανάπτυξης, όπου στερείται προτάσεων, εκτός ίσως από το πώς θα βάλει φυλακή όσους προώθησαν αποκρατικοποιήσεις και πώς θα εκδιώξει όσους επένδυσαν στη χώρα χωρίς προηγουμένως να ακούσουν τις προειδοποιήσεις του.
Κι εδώ πάλι, οι συνάδελφοι πανεπιστημιακοί του Σύριζα που συνωστίζονται στα ψηφοδέλτιά του και προφανώς διαμόρφωσαν το πρόγραμμά του, είναι πιστοί στις τριτοκοσμικές τους απόψεις περί ταύτισης των πλουτοπαραγωγικών πηγών μιας χώρας με την εθνική της κυριαρχία. Όσοι τους γνωρίζουν, δεν εκπλήσσονται. Δεν ξέρω αν θα κάνουν πράξη όσα πιστεύουν σε περίπτωση που κληθούν να κυβερνήσουν τη χώρα. Εάν, πάντως, εφαρμόσουν αυτά που πιστεύουν, μας οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στον Τρίτο Κόσμο.
Διότι, η Ελλάδα σήμερα είναι ακόμη, παρά τους κλυδωνισμούς που υπέστη, ένα αναπτυγμένο κράτος. Η δε κυβέρνηση που θα προκύψει από τις επικείμενες εκλογές, ένα τέτοιο κράτος θα παραλάβει. Δεν δικαιούται να το μετατρέψει σε αναπτυσσόμενη χώρα. Γι΄ αυτό χρειάζεται, όποια κυβέρνηση αναλάβει στις 26, να διεκδικήσει από την Ε.Ε. και να ενεργοποιήσει ένα νέο πλαίσιο εγγυήσεων για την ανάπτυξη (3). Δεν είναι από μόνο του αρκετό κάτι τέτοιο. Είναι όμως απαραίτητο για όλους τους λόγους που ανέφερα στο πρόσφατο συνέδριο που οργάνωσε το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή (4).
* O κ. Παναγιώτης Γκλαβίνης είναι αν. καθηγητής Διεθνούς
Οικονομικού Δικαίου Νομικής Σχολής Α.Π.Θ.
__________________
(1) Eurogroup, Φεβρουάριος 2012: «We reiterate our commitment
to provide adequate support to Greece during the life of the programme and
beyond until it has regained market access, provided that Greece fully complies
with the requirements and objectives of the adjustment programme».
(2) Eurogroup, Νοέμβριος 2012: «As was stated by the Eurogroup on 21 February 2012, we are committed to providing adequate support to Greece during the life of the programme and beyond until it has regained market access, provided that Greece fully complies with the requirements and objectives of the adjustment programme».
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου