Το ποτάμι –της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης- δεν γυρίζει πίσω

της Νιόβης Παυλίδου από το proto plano. gr

Με ιδιαίτερη σπουδή το υπουργείο παιδείας καταθέτει στη βουλή νομοσχέδιο που μεταβάλει το θεσμικό πλαίσιο στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Χωρίς προειδοποίηση, χωρίς διαβούλευση, με παραπλάνηση των εκπαιδευτικών ότι οι όποιες αλλαγές θα γίνουν με προσοχή και συζήτηση. Η κίνηση αυτή συγκέντρωσε τα πυρά της πλειοψηφίας της ακαδημαϊκής κοινότητας και μάλιστα ακόμη και συναδέλφων που πρόσκεινται θετικά στη νέα κυβέρνηση. Ούτε η κοινωνία στηρίζει το ράβε-ξήλωνε στην παιδεία αλλά το υπουργείο προχωρά αδιάφορο.  Ξεκάθαρο δείγμα εμμονής, ιδεοληψιών, αδυναμίας διαλόγου, έπαρση στην άσκηση εξουσίας.

Όχι, όσοι διαφωνούμε δεν θα κάνουμε καταλήψεις για να μην συνεδριάζουν τα συλλογικά όργανα με την σύνθεση που προτείνεται στο νομοσχέδιο. Εμείς δεν θα αρνηθούμε να φύγουμε από θέσεις που κατέχουμε μετά από εκλογές που χίλιες φορές βίαια ακυρώθηκαν από αυτούς που σήμερα κυβερνούν. Εμείς δεν θα αρνηθούμε να εφαρμόσουμε νόμους  που ψηφίζονται μέσα στη νύχτα. Αυτή είναι, ευκρινώς, η διαφορά μας με τον τρόπο που πορεύθηκαν και σήμερα πολιτεύονται οι συνάδελφοι της κυβέρνησης.

Δεν θα σταματήσουμε να υπερασπιζόμαστε όμως  τα βήματα που έκαναν τα ΑΕΙ της χώρας ώστε να συμβαδίζουν με τις τάσεις  που διεθνώς ακολουθεί η τριτοβάθμια εκπαίδευση. Γιατί ό, τι προσπαθήσαμε να εφαρμόσουμε συναντάται ήδη στα καλύτερα πανεπιστήμια. Και τώρα γίνονται βήματα προς τα πίσω στο γνωστό και εξαντλημένο πλαίσιο της δεκαετίας του 80, στο σκοτάδι της «κομματοκρατίας και της ισοπέδωσης».

Σε κανένα πανεπιστήμιο δεν συζητείται σήμερα η λέξη «άσυλο». Προσπαθούν όλοι να καταλάβουν τί εννοούμε όταν με «περηφάνια» την αναφέρουμε! Η ακαδημαϊκή ελευθερία είναι θεμέλιος λίθος στην ύπαρξη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, δεν νοείται τριτοβάθμια χωρίς ανεξαρτησία στην εκπαίδευση και έρευνα, δεν χρειάζεται να κατοχυρωθεί νομικά, διότι είναι δεδομένο ότι αποτελεί την απαρχή της ύπαρξης των ιδρυμάτων. Και δεν εχει καμία σχέση με τις εικόνες λεηλασίας των ΑΕΙ από ολιγάριθμες ομάδες εξτρεμιστικών και ύποπτων στοιχείων.

Πουθενά στον κόσμο δεν υπάρχει αυτή η εικόνα των πανεπιστημίων που φλέγονται, ζέχνουν, παραπαίουν και ταλαιπωρούν όσους προσπαθούν να στρώσουν τον δύσκολο, έτσι κι αλλιώς, δρόμο του μέλλοντος.  Αυτή η εικόνα είναι σφραγίδα των ιδεοληψιών που επικράτησαν στη διάρκεια της μεταπολίτευσης στη χώρα, από αυτούς που τις μεταφράζουν σήμερα σε κυβερνητικό λόγο.

Πουθενά στον κόσμο δεν υπάρχει σφικτός εναγκαλισμός της τριτοβάθμιας με την κομματική ζωή, η αυτονομία είναι βασικό γνώρισμα των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, τα οποία συγκλίνουν στις δομές διοίκησης που ο νόμος 4009/2012 προτείνει.

Πουθενά στον κόσμο δεν διανοήθηκε κανείς να βροντοφωνάξει ότι προστατεύει «αιώνιους» φοιτητές! Το θεωρούν όλοι οικτρή αποτυχία. Οι αδύναμοι φοιτητές υποστηρίζονται διπλά για να μην χάσουν τον εκπαιδευτικό τους βηματισμό, να τελειώσουν σωστά τις σπουδές τους, να θωρακίσουν το μέλλον τους.

Τα πανεπιστήμια μετέχουν στη ευγενή άμιλλα αποδεχόμενα κοινούς κανόνες και εξασφαλίζουν στους αποφοίτους τους την εύκολη πρόσβαση στην επαγγελματική αγορά σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου, σεβόμενα και διευκολύνοντας την κινητικότητα που αποτελεί στοιχείο των σύγχρονων κοινωνιών. Οι εθνικοί στόχοι, η εθνική επαγγελματική αγορά, οι εθνικές αξίες στην παιδεία σήμερα, ιδίως για μικρές χώρες σαν τη δική μας, κινδυνεύουν σε παταγώδη αποτυχία αν αποκλίνουν, αν δεν είναι εναρμονισμένοι με την διεθνή ροή της ακαδημαϊκής κοινότητας.

Δεν υπάρχει τίποτα επείγον στην τριτοβάθμια σήμερα για να δικαιολογείται η σπουδή του νομοσχεδίου. Όλα μπορούν να γίνουν μετά από τον απαραίτητο διάλογο μέσα στην ακαδημαϊκή κοινότητα. Ήδη ο υφιστάμενος νόμος καλεί τα συμβούλια ιδρύματος να  καταθέσουν τον απολογισμό τους και να κάνουν προτάσεις για την βελτίωση της λειτουργίας του θεσμικού πλαισίου. Ήδη άρχισαν να συντάσσονται οι Οργανισμοί των ιδρυμάτων οι οποίοι αποτελούν μια άριστη διαδικασία διαλόγου μέσα στην ακαδημαϊκή κοινότητα.

Αντί αυτών επιστρέφουμε στην εσωστρέφεια, την πολυφωνία, την ασάφεια ρόλων και την απογοήτευση στην ακαδημαϊκή ζωή.

Η παγκόσμια εκπαιδευτική κοινότητα θα εξακολουθήσει να προχωρά στο κοινό  ακαδημαϊκό μονοπάτι. Το ποτάμι της εξέλιξης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης δε γυρίζει πίσω. Τα ελληνικά ΑΕΙ, κακότυχα, θα εξακολουθήσουν, να στροβιλίζονται με τα απόνερα στις όχθες του ποταμού. Αλλά δεν έχουν μέλλον, δεν μπορούν να χαράξουν διαφορετική πορεία, κάποτε θα ενταχθούν νομοτελειακά στην κοινή κοίτη. Θα έχει όμως χρεωθεί η κυβέρνηση μια ακόμη καθυστέρηση στο μέλλον της νεολαίας μας, στο μέλλον μιας χώρας που χρειάζεται τη μέγιστη υποστήριξη σήμερα μέσα στη δύσκολη συγκυρία που αντιμετωπίζει.