Χιλή, όσο υπάρχουν άνθρωποι

Την ώρα που γράφω, ο 18ος εγκλωβισμένος ανθρακωρύχος είναι επάνω και εγώ νιώθω δέος απέναντι στο μεγαλείο της ανθρώπινης φύσης. Σε 48 περίπου ώρες και οι 33 θα είναι έξω. Μαζί τους θα έχει ανέβει στην κορυφή η συλλογική προσπάθεια, η αλληλεγγύη, η γενναιότητα, το κουράγιο, η ελπίδα, η υπομονή, η θετική σκέψη, αξίες ανθρώπινες, αξίες που δηλώνονται χαμηλόφωνα και σπάνια, που είναι εκτός μόδας. Έρχονται όμως κάτι τυχαία γεγονότα και τις ξαναφέρνουν στην επιφάνεια, μαζί τον Φλορένσο Αβάλος, τον Μάριο Σεπούβελδα, τον Χουάν Ιγιάνες, το Κάρλος Μαμάνι, το Τζίμι Σάντσες και τους άλλους εργάτες που βρέθηκαν εγκλωβισμένοι στη στοά του μεταλλείου, μισό μίλι κάτω από την επιφάνεια της γης.

Διασώστες, τεχνικοί, μηχανικοί, ψυχολόγοι, γυμναστές, νοσοκόμοι, μεταλλωρύχοι,  δεκάδες άνθρωποι συντονίστηκαν, σκέφτηκαν, σχεδίασαν, έτρεξαν, έφτιαξαν, προνόησαν, διόρθωσαν, και τελικά πέτυχαν. Τα κατάφεραν να κάνουν το σωστό έγκαιρα και αποτελεσματικά, να σώσουν 33 ψυχές. Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έδιναν κουράγιο, έσπρωχναν την τροχαλία στην απίθανη διαδρομή της.

Η διάσωση αυτή είναι μια επαναστατική διαδικασία στο μέτρο που ακυρώνει μια κοινωνική αδικία, τον εγκλωβισμό. Η παράνομη ανάγκη της εταιρίας για περισσότερο κέρδος και η νόμιμη ανάγκη των εργατών για δουλειά παρέβλεψαν τους όρους ασφαλείας, όπως συμβαίνει καθημερινά σε όλο τον κόσμο και συντελέστηκε μια καταστροφή που θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί. Ένα φρικτό εργατικό ατύχημα.

Η διάσωση, καθώς προβάλει αυτόματα, ως πρότυπο τη συνεργασία και την αυταπάρνηση έρχεται να δώσει ελπίδα σε όλο τον κόσμο να υποδηλώσει ότι και τα πιο απίθανα είναι εφικτά από τον άνθρωπο. Ταυτόχρονα η συμπεριφορά των εγκλωβισμένων, η αντοχή, η αλληλεγγύη, η συνεργασία και η ψυχραιμία τους αναδεικνύουν το μέταλλο από το οποίο είναι φτιαγμένος ο κόσμος της σκληρής δουλειάς, αναδεικνύουν το ήθος τους. Ένα συνολικά θετικό πρότυπο αναδύεται παγκόσμια μέσα από την εικόνα της διάσωσης. Η παρουσία των πολιτικών και της ΤV δεν μπορούν να θαμπώσουν ούτε στο ελάχιστο την λάμψη του γεγονότος, αντίθετα αποκαλύπτουν την ανάγκη του κάλπη να πάρει κάτι από τη δόξα του αυθεντικού.

Δεν ξέρω ποια θα είναι η συνέπεια όλου αυτού του γεγονότος στη βελτίωση των συνθηκών δουλειάς στα ορυχεία, όλου του κόσμου. Το πιο πιθανό καμία, ούτε καν στη Χιλή. Δεν ξέρω πως θα αντιδράσουν οι μεταλλωρύχοι και οι διασώστες τους στα πιράνχας των μέσων ενημέρωσης που θα θελήσουν να τους περιφέρουν σαν αξιοθέατα ανά τον κόσμο. Ότι και αν συμβεί, η διάσωση είναι γεγονός, γράφει θετικά στην ιστορία του κόσμου, φέρνει χαμόγελα και ανακούφιση.

Η μανία των ιδεολογικών μηχανισμών της ενημέρωσης με το κακό και το θάνατο,  δεν έχει να κάνει απλά με ακροαματικότητες και πρόσκαιρα κέρδη. Είναι μια ιδεολογική αποσκευή του καπιταλισμού, αλλά και κάθε συστήματος εξουσίας. Εθίζοντας τον πολίτη στην καταστροφή του άλλου, κάνεις και τη δική του επερχόμενη καταστροφή μια φυσιολογική κατάσταση και απονευρώνεις έτσι κάθε μηχανισμό αντίδρασης. Όσο σπας το ηθικό στον εργαζόμενο, τόσο τον κάνεις πιο ευάλωτο ψυχικά και πιο αδύναμο κοινωνικά. Όσο φωλιάζεις το φόβο στην κοινωνία, τόσο οι μηχανισμοί σωτηρίας που προτείνεις γίνονται ευκολότερα αποδεκτοί. Όσο όλα είναι επικίνδυνα, τόσο τα έκτακτα μέσα διαχείρισης των μαζών γίνονται πιο νόμιμα και πιο αποδεκτά. Αυτό το ήξεραν καλά και το δούλεψαν καλύτερα, τα φασιστικά, σταλινικά και εν γένει αντιδραστικά καθεστώτα. Στο πλαίσιο αυτό, η ευχάριστη είδηση δεν υπάρχει είναι μη είδηση.

Η διάσωση λυτρώνει, ανακουφίζει παράγει έργο θετικό. Προτρέπει για άλλες καλύτερες δράσεις. Κανείς δεν πιστεύει ότι τους έσωσε ο θεός, γιατί είδε ότι τους έσωσαν οι άνθρωποι. Ο κόσμος μαθαίνει ότι μπορεί να ελπίζει, να πιστεύει στους ανθρώπους. Τι άλλο θέλει η κοινωνική επανάσταση από την πίστη στον άνθρωπο και τις δυνάμεις του;  Η προβολή μιας καλής είδησης, που αναδεικνύει ανθρώπινες αξίες και θετικές δράσεις τέτοιας εμβέλειας λειτουργεί επαναστατικά, ανατρέπει τα δεδομένα, γιατί κρύβει το θάνατο και φωτίζει έστω και για λίγο της ζωή.  Όλος ο κόσμος χρωστάει από σήμερα στους σωσμένους και στους διασώστες τους.