Να μετατρέψουμε την κρίση σε ευκαιρία. Η παρέμβαση του Σταύρου Λιβαδά στο συνέδριο της Δ.Α.

Αναρωτιόμουνα τι κοινό συνδέει όλους εμάς που βρισκόμαστε σ αυτή την αίθουσα. Βλέπω μεγάλους, (συνομήλικούς μου και μεγαλύτερους), που έζησαν τη διάσπαση του ΚΚΕ το 1968, αγωνίστηκαν ή και υπέφεραν από τη δικτατορία. Βλέπω άλλους, που το 1989 δεν «άντεξαν» περαιτέρω  το ΚΚΕ και συνέδεσαν έκτοτε την πολιτική  διαδρομή τους με την ανανεωτική αριστερά. Βλέπω νεότερους που μπήκαν σ αυτή την περιπέτεια ζωής πιο πρόσφατα ώς τελευταία, όταν ήδη το μικρόβιο του αντισυστημισμού και του αριστερισμού, αυτή η μεταλλαγμένη εκδοχή  του ενδημικού στον τόπο μας μικροβίου του λαϊκισμού, που πλήττει τους αριστερούς,  έπληξε σαν επιδημία, στα γερά και την παρ ημίν αριστερά.

Αν επιχειρούσα μιαν απάντηση θα ‘λεγα πως εδώ μέσα είμαστε, κατά βάση, οι μόνιμοι και εμμονικοί επιβάτες του οχήματος της ανανεωτικής αριστεράς, σ όλη τη διαδρομή, από γενέσεώς της ώς σήμερα. Άλλοι διάλεξαν αυτό το ταξίδι απ’ την αφετηρία, άλλοι έγιναν επιβάτες σε ενδιάμεσες στάσεις, άλλοι, όπως εγώ, υπήρξαν συνταξιδιώτες μέσα σε άλλα οχήματα, στο περιοδικό «Πολίτης», με τον Άγγελο Ελεφάντη, παλιότερα, στην ΑΡΣΗ πιο πρόσφατα, παρέα με τον μεγάλο απόντα, τον Μιχάλη Παπαγιαννάκη, συνταξιδιώτες όμως σε κοινό σχηματισμό, σε κομβόι, όλοι μαζί, σ  αυτή τη μακρά διαδρομή.

Βρεθήκαμε όλοι μαζί τυχαία; Δεν νομίζω! Το 68 μας ένωσε το ταυτόχρονο σοκ της δικτατορίας στον τόπο μας και η αντίθεση στο «σοσιαλισμό» των τανκς στην Πράγα. Το 1989 ήταν τα φαινόμενα έντονης παρακμής της χώρας, με αιτία το βάλτωμα της πασοκικής αλλαγής στο βούρκο των σκανδάλων, μαζί με την πλήρη κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού, που μας συνέδεσαν. Το περασμένο καλοκαίρι μας ενεργοποίησε η κοινή μας απόφαση να  σταματήσουμε να παραπαίουμε ανάμεσα  σε δύο αδιέξοδες πολιτικές διαδρομές. Αυτές  που σηματοδοτούν την πορεία της χώρας η μια και την πορεία της αριστεράς η άλλη. 

Το αδιέξοδο  σταυροδρόμι τους  έχει μια, κοινή, ονομασία: χρεοκοπία. 

Πιστοί στην ιστορία και το πιστεύω μας, πως για τον αριστερό πάνω απ όλα είναι η κοινωνία και η χώρα, είπαμε όχι στο δρόμο αυτής της διπλής χρεοκοπίας. Είπαμε  ναι στην ανάγκη ανασυγκρότησης  της χώρας, ναι στην αναβάπτιση της αριστεράς στα νάματα της κοινωνικότητας και της ευθύνης, από τα οποία είχε απομακρυνθεί  και δημιουργήσαμε  τη Δημοκρατική Αριστερά.

Ένα και πλέον χρόνο τώρα, η χώρα διασχίζει τις δύσβατες ατραπούς της ύφεσης, ανιχνεύει μες στο  πυκνό σκοτάδι το επόμενο βήμα της, βιώνει έναν διαρκή  εφιάλτη μην βρεθεί στο έρεβος, στην πλήρη καταστροφή, στην επόμενη καμπή αυτής της, στα τυφλά, διαδρομής.

Το άλλοτε θαύμα της μεταπολιτευτικής Ελλάδας, αποκάλυψε το επιδέξια κρυμμένο  ως πρόσφατα, εφιαλτικό του πρόσωπο: έναν υπερτροφικό και σπάταλο δημόσιο τομέα, έναν ασθενικό, κρατικοδίαιτο και αντιπαραγωγικό ιδιωτικό τομέα. 

Μια οικονομία, προσανατολισμένη στην κατανάλωση, που επιδιώκει την κρατική προστασία, αποφεύγει τον ανταγωνισμό, ρέπει στην παραγωγή, όχι αγαθών, αλλά επιδοτήσεων. Εμφανίστηκε ως ανάπτυξη η καρρικατούρα της μεγέθυνσης του κράτους και των αριθμών, ως άνοδος του βιοτικού επιπέδου, η απόκτηση καταναλωτικών αγαθών και συνηθειών, ως διεύρυνση του κοινωνικού κράτους η πελατειακής λογικής προσφορά θνησιγενών και μη αναπαράξιμων κοινωνικών παροχών. 

Η πρόσκαιρη καταναλωτική ευωχία συγκάλυπτε τη συρρίκνωση και την αποξήρανση της παραγωγικής βάσης της χώρας, του μόνου στοιχείου  που θα μπορούσε ν αποτελέσει στέρεη βάση για την ανάκαμψη και την ανάπτυξη, την επιβίωση του κοινωνικού κράτους. Εκτεταμένη διαφθορά και διαπλοκή, περιφρόνηση  του δημόσιου χώρου, γενικευμένη παραβατικότητα, ιδιοποίηση δημόσιας περιουσίας και  κλεπτοκρατία, ατομικισμός και συντεχνιασμός, συνέθεταν το πλαίσιο αυτής της κοινωνίας, όχι των πολιτών, αλλά των «κολλητών» και των απανταχού, μεγάλων και μικρών «διαπλεκόμενων».

Το πελατειακό κράτος θριάμβευε, επιβλήθηκε η πελατειακή λογική σ’ όλους τους τομείς της πολιτικοκοινωνικής μας ζωής, υπό τη γενική σκέπη του κυρίαρχου λαϊκισμού. Μια κοινωνία που κατανάλωνε πιο πολλά απ όσα παρήγε, δημιουργούσε ελλείμματα και δανειζόταν, υποθήκευε το μέλλον των παιδιών της για να ζεί στη νιρβάνα της. Ελλάς το μεγαλείο σου!   

Μείζονες είναι οι ευθύνες Πασοκ και ΝΔ γι αυτή την κατάσταση, υπάρχουν, όμως, και μεγάλες ευθύνες της αριστεράς. Τα κόμματα της αριστεράς όχι μόνο ανέχτηκαν, αλλά «φλερτάρησαν», με αυτό το ιδιότυπο «κομματικοκρατικιστικό» σύστημα. Το χειρότερο,όμως, είναι πως, ελλείψει οράματος και στόχων, υποκατέστησαν την πολιτική παρουσία με τον επιδερμικό αντιπολιτευτισμό και την πολιτική δράση με τη διαμαρτυρία.  Συνάρτησαν την πολιτική τους επιβίωση, με την  πλήρη υποταγή  σ έναν «αριστερόφωνο» λαϊκισμό, σ έναν σχιζοφρενικό «αντισυστημισμό», που μάχεται το «σύστημα», παλεύοντας με κάθε τρόπο να μην αλλάξει τίποτε από όσα συγκροτούν αυτό το σύστημα! Αν όμως πέρυσι, το αίτημα να προσλαμβάνονται 100.000 κάθε χρόνο στο δημόσιο, αναδείκνυε την  ανευθυνότητα, ως ένα από τα στοιχεία που συγκροτούν αυτόν τον αριστερό λαϊκισμό, σήμερα, η γενίκευση του «κινήματος της ανυπακοής»  και του «δεν πληρώνω», οδηγεί τη χώρα κατ’ ευθείαν στην καταστροφή! Αντισυστημική και σοβιετολάγνα  αριστερά, το μεγαλείο σου!

Κι εμείς, τι κάνουμε; Προς τα πού κατευθύνουμε τα βήματά μας;

Χρειάζεται πρώτα και κύρια να σωθεί η χώρα! Κι αυτό σημαίνει να μειωθούν τα ελλείμματα, κι αφού δικά μας λεφτά δεν έχουμε, να μπορέσουμε να βρούμε «δανεικά»,  αυτή τη φορά όχι για να τα καταναλώσουμε, αλλά για την ανάκαμψη και την ανάπτυξη. Χρειάζεται να αγωνιστούμε για να καμφθούν οι αντιστάσεις, αυτό το αδιαπέραστο τείχος- μπετόν αρμέ,  που εγείρουν ένας καθηλωτικός και ως εκ τούτου καταστροφικός συνδυασμός ανικανότητας και  ιδιοτέλειας  κυβερνώντων και κρατικής νομενκλατούρας, αλλά και οι τεράστιες κοινωνικές αδράνειες στην αποδοχή της πραγματικότητας και στη συμφιλίωση με την ιδέα επώδυνων αλλαγών.

Χρειάζεται παράλληλα, να διατυπωθεί ένα αριστερό και δημοκρατικό σχέδιο ανασυγκρότησης της χώρας. Ένα σχέδιο μεταρρυθμίσεων και διαρθρωτικών αλλαγών στην οικονομία, τη διοίκηση, τους νόμους και τους θεσμούς, σε μια κατεύθυνση εξάλειψης του πελατειακού κράτους, πάταξης της διαφθοράς, μεγαλύτερης ισότητας και αναδιανομής των δημόσιων αγαθών, αποκέντρωσης, αειφόρου ανάπτυξης, προστασίας του περιβάλλοντος και της ποιότητας της ζωής μας, διεύρυνσης του δημόσιου χώρου και της ενεργού παρουσίας της κοινωνίας των πολιτών, καλλιέργειας της γνώσης, ανάπτυξης της κριτικής σκέψης και πολιτιστικής αναγέννησης. Οι «θέσεις» μας είναι ένας καλός μπούσουλας αλλά δεν αρκούν.

Πρέπει η όλη συγκρότηση και η πολιτική μας παρουσία να υπηρετούν αυτό το στόχο. Πρέπει οι πρωτοβουλίες, οι συνεργασίες  και οι συμμαχίες μας να υπηρετούν αυτή την προοπτική. Ως προγραμματικός λόγος, ως πολιτικό πιστεύω, ως πολιτικές συμπαρατάξεις. Η ευρεία αποδοχή που είχαν τα εγχειρήματα  Καμίνη και Μπουτάρη στις δημοτικές εκλογές, πολιτικές μας πρωτοβουλίες κατά τις οποίες λειτουργήσαμε με ανάλογο σχέδιο και τρόπο,  πρέπει να ενισχυθούν και να πολλαπλασιαστούν. Μια τέτοια αριστερά έχει ανάγκη ο τόπος!

Πρέπει να μετατρέψουμε την κρίση σε ευκαιρία!

Σταύρος Λιβαδάς