Για μισή χούφτα ώρες διδασκαλίας

Οι απειλές της ΟΛΜΕ και των συνδικαλιστών για απεργία στην περίοδο των Πανελλαδικών εξετάσεων δεν θα πρέπει να σας απασχολούν. ΚΑΝΕΙΣ εκπαιδευτικός δεν θα ακολουθήσει. Είμαστε δημόσιοι λειτουργοί και άνθρωποι.

του Λεωνίδα Καστανά

Στα χρόνια της δανεικής ευφορίας δεν τολμούσες να ζητήσεις ούτε μια ώρα υπερωρία από ένα καθηγητή μέσης εκπαίδευσης. Κανείς δεν την ήθελε και ας ήταν πληρωμένη ( μετά από ένα χρόνο και..) Υπήρχε και σχετική οδηγία της ΟΛΜΕ προς τους συναδέλφους να μην την αποδέχονται.

Το πρόσχημα: Να διορίσει το (πάμπλουτο κράτος) ωρομίσθιους, αναπληρωτές, μόνιμους, να φάνε ψωμί οι άνεργοι.

Η ουσία: Κανείς δεν ήθελε να δουλέψει παραπάνω στο σχολείο, ακόμα και με αμοιβή.

Στα χρόνια της δανεικής ευφορίας δεν τολμούσες να ζητήσεις από καθηγητή να πάει σε άλλο σχολείο να συμπληρώσει ωράριο. Θεωρείτο χτύπημα κάτω από τη μέση. Το έκαναν μόνο όσοι διευθυντές δεν ήξεραν ή είχαν προηγούμενα με κάποιους και τους «έδιναν» ως υπεράριθμους στα γραφεία. Είχαν (και έχουν ακόμα) τρόπους να τους κρατήσουν στα σχολεία έστω και με μειωμένο ωράριο.

Το πρόσχημα: Η ανάγκη γραμματειακής υποστήριξης που σε μερικές περιπτώσεις δεν είναι πρόσχημα αλλά πραγματικότητα λόγω τρελής γραφειοκρατίας, αλλά και η ανάγκη να έχει η βιβλιοθήκη του σχολείου υπεύθυνο, που είναι παραμύθι χωρίς δράκο.

Η ουσία:  Κανείς δεν ήθελε να τρέχει και αλλού, «άγνωστος» εν μέσω «αγνώστων», να προσφέρει σε «αγνώστους» τις υπηρεσίες του. Τα πολλά μικρά σχολεία εξυπηρετούσαν την απόκρυψη των πραγματικών αναγκών. Τα Γραφεία έκαναν τα στραβά μάτια.

Στα χρόνια της δανεικής ευφορίας, αλλά ακόμα και σήμερα, όταν είχες υπεράριθμους καθηγητές έφτιαχνες περισσότερα τμήματα. Αν δεν είχες παιδιά, έφτιαχνες και παιδιά, δηλαδή έγραφες παιδιά από τη γειτονιά που δεν παρακολουθούσαν ή δεν  δήλωνες αυτούς που διέκοπταν από πολύ νωρίς τη φοίτηση. Αυτό το μέτρο συνεχίζεται ακόμα αλλά περιορισμένα.

Το πρόσχημα: Περισσότερα τμήματα, άρα λιγότερα παιδιά ανά τμήμα, άρα καλύτερο μάθημα. Για τα άλλα σχολεία που τους λείπουν καθηγητές ας διορίσει το κράτος ωρομίσθιους, να φάνε ψωμί και οι ……..

Η ουσία:  Καλύπτουμε τους δικούς μας υπεράριθμους, γιατί είναι δικοί μας, αδέλφια μας, αλλά και γιατί κανείς δεν θέλει να τρέχει και αλλού.

Στα χρόνια της δανεικής ευφορίας, το πελατειακό κράτος έχωνε αντικείμενα δεξιά και αριστερά ώστε να δημιουργεί ανάγκες νέων ειδικοτήτων, ώστε να διορίζει αβέρτα πτυχιούχους. Μετά οι επί μέρους συντεχνίες επέβαλαν μια ιδιαίτερη αυστηρότητα στις αναθέσεις, έτσι ώστε να είναι δύσκολη η κινητικότητα μέσα στο σχολείο. Πx. «Μου λείπουν δυο ώρες Γεωγραφία.» «Μα βάλε το γυμναστή να τις κάνει που έχει μειωμένο ωράριο». «Α δεν μπορώ δεν την έχει ανάθεση.»  Κάποια στιγμή μια άλλη συντεχνία άλλαζε το αναλυτικό πρόγραμμα εις όφελός της και κάποιοι έμεναν ξεκρέμαστοι. Δυστυχώς για όλους αυτούς, τα σχολεία λειτουργούν μόνο 35 ώρες την εβδομάδα.

Το πρόσχημα: Το σχολείο πρέπει να παρέχει πολλές γενικές γνώσεις που κάνουν το μαθητή να βλέπει κριτικά τα πράγματα κλπ. Το κάθε μάθημα είναι πολύ σοβαρή υπόθεση και δεν μπορεί να το κάνει ο κάθε «άσχετος».

Η ουσία: Κάπως πρέπει και το κράτος να βοηθήσει τους ανέργους πτυχιούχους. Πως; Με διορισμούς. Που; Στα σχολεία.

Στα χρόνια της δανεικής ευφορίας, το πελατειακό κράτος μπορούσε να διορίζει στα σχολεία και μετά να αποσπά όσους καθηγητές είχαν το ανάλογο «δόντι» σε άλλες απίθανες υπηρεσίες. Εδώ που τα λέμε «καλά έκανε». Αν κάποιος δε γούσταρε να διδάσκει σε σχολείο αλλά γούσταρε να δουλεύει στην Αρχιεπισκοπή, στον ΟΑΕΔ ή στις Βιβλιοθήκες των Δήμων με γεια του με χαρά του. Τι να έκανε στο σχολείο; Θα ήταν χείριστος δάσκαλος. Αλλά αποσπούσε και για εξυπηρέτηση βουλευτών και κομμάτων. Και συνεχίζει να το κάνει για τα κόμματα, ακόμα και σήμερα.

Το πρόσχημα: Είστε πολλοί στην εκπαίδευση, αν λείψουν και μερικές χιλιάδες για άλλες υπηρεσίες δεν χάθηκε ο κόσμος.

Η ουσία: Κάθε απόφοιτος ΑΕΙ ή ΤΕΙ είχε δυνατότητα να διοριστεί στη Μέση Εκπαίδευση, υπήρχε (και υπάρχει ακόμα) μια ειδικότητα γι αυτόν. Έλα όμως που κάποιοι ούτε ήθελαν αλλά ούτε ήξεραν να διδάξουν. Έλα που πολλοί από αυτούς όλο και κάποιο πολιτικό μέσο είχαν για να αποφύγουν την τάξη και τον πίνακα.

Υπάρχουν και άλλα πιο πιπεράτα που θα εξοργίσουν αφάνταστα τους «έξω από το σινάφι», αλλά δεν έχω καμιά διάθεση να νομίσει κανείς ότι οι εκπαιδευτικοί της δευτεροβάθμιας είναι σκάρτοι και δεν δουλεύουν και διαπλέκονται κλπ. Μερικοί το κάνουν, αλλά η πλειοψηφία δουλεύει. Το σύστημα δεν δουλεύει. Με την ανοχή των εκπαιδευτικών και κυρίως των συνδικαλιστικών εκπροσώπων τους.

Θυμάμαι μια κυρία Γαλλικών που μια χρονιά βρέθηκε με -6 ώρες λόγω αλλαγής του αναλυτικού προγράμματος. Της είπαν να πηγαίνει μια φορά την εβδομάδα σε ένα διπλανό σχολείο να συμπληρώνει ωράριο. Το θεώρησε προσβλητικό, πήγε στον αριστερό συνδικαλιστή και κείνος με ενέργειές του την απάλλαξε από το «βάρος». Μετά όλος ο σύλλογος διδασκόντων συνεχάρη, αυτήν για την τόλμη της και το συνδικαλιστή για το ενδιαφέρον του.

 

Όσο υπήρχαν τα λεφτά η διαχείριση προσωπικού ήταν εύκολη υπόθεση. Διορισμοί. Χώσε και σώσε. Οι συνδικαλιστές και τα κόμματα ευχαριστημένα, οι πτυχιούχοι ευχαριστημένοι, η κοινή γνώμη ευχαριστημένη. Κάποια προβλήματα υπήρχαν στα νησιά και στα λαγκάδια που έφευγαν οι νεοδιόριστοι με βύσμα για τις μεγάλες πόλεις, αλλά όχι μεγάλα. Υπήρχε χρήμα και όλα διορθώνονταν. Διόριζε περισσότερους από αυτούς που χρειάζονταν ώστε να καλύπτει πάντα τις «απώλειες». Αν ήσουν τυχερός και δεν υπήρχαν αποσπάσεις στην ειδικότητά σου μπορεί, ως νεοδιόριστος σε δύσβατη περιοχή, να είχες κάτω από 10 ώρες μάθημα την εβδομάδα. Διακοπές επί πληρωμή. Καθόλου άσχημα.

Σήμερα που λείπει το χρήμα τι κάνουμε;

Σε ένα τόσο μα τόσο στρεβλό, διάτρητο και αντιπαραγωγικό σύστημα όποια επί μέρους αλλαγή και να κάνεις θα δημιουργήσει προβλήματα, ίσως και περισσότερα και από αυτά που θα λύσει. Και σίγουρα κάποιους θα τους δυσαρεστήσει.

Το υπουργείο ήδη από τη χρονιά που μόλις τελείωσε αντιμετώπισε προβλήματα πολλών κενών στα γυμνάσια και στα λύκεια της χώρας. Τα μπάλωσε με υπερωρίες πολλές εκ των οποίων επεβλήθησαν με πράξεις του ΠΥΣΔΕ έστω και καθυστερημένα. Ούτως ή άλλως υπάρχει βαθιά πεποίθηση στην κοινωνία ότι η πραγματική εκπαίδευση γίνεται στο σπίτι ή στο φροντιστήριο και στο σχολείο η φοίτηση είναι απλά υποχρεωτική. «Δυστυχώς πρέπει να πάμε». Γι αυτό και οι «τοπικές κοινωνίες» δεν ξεσηκώθηκαν που τα παιδιά τους έκαναν μειωμένο ωράριο. Τους βόλευε ή αδιαφορούσαν.

Εφέτος, με μηδέν διορισμούς και περισσότερες συνταξιοδοτήσεις (λόγω και της φημολογίας περί αύξησης του ωραρίου), τα προβλήματα των κενών θα ήταν περισσότερα.  Νέο νόμο για το λύκειο δεν έχει ετοιμάσει, οι συγχωνεύσεις σχολείων πάγωσαν γιατί προκαλούν αντιδράσεις στους ψηφοφόρους και δεν υπάρχουν και κτήρια, λεφτά για υπερωρίες δεν υπάρχουν, οπότε η αύξηση του ωραρίου ήταν η μόνη λύση. Η κοινωνία βλέπει με καλό μάτι την αύξηση των 2 ωρών σε έναν καθηγητή που δουλεύει 18 ώρες την εβδομάδα. Οι συνάδελφοι το είχαν σίγουρο και έχουν προσαρμοστεί στην ιδέα. «Παρήλθον οι χρόνοι εκείνοι.»

Είναι μια δίκαιη λύση για να καλύψει τα κενά. Τα σχολεία πρέπει να δουλέψουν πλήρως. Στην Ευρώπη ζούμε. Τους αποσπασμένους μάλλον δεν μπορεί και σίγουρα δεν θέλει να τους φέρει πίσω. Ποιες μετατάξεις και ποια κινητικότητα; Οι νόμοι και οι δικηγόροι εντός και εκτός κυβέρνησης καραδοκούν. Το Σύστημα έχει  εξαντλήσει τους πελάτες του με τα οικονομικά μέτρα, δεν είναι σοφό να το παρακάνει όταν έχει και άλλες λύσεις. Αλλά και να τους έφερνε τα κενά δεν θα καλύπτονταν. Η αύξηση του δίνει περισσότερες δυνατότητες χειρισμών ώστε να καλύπτει και να διαχειρίζεται κατά το δοκούν, αποσπάσεις, μεταθέσεις κλπ με μεγαλύτερη άνεση. Αλλά και επί της ουσίας δυο ώρες την εβδομάδα παραπάνω μάθημα δεν είναι και τραγικό.

Η ρύθμιση όμως γεννάει προβλήματα υπεραριθμιών, άρα αναγκαστικών μεταθέσεων πράγμα που θα φέρει αντιδράσεις. Κάποιοι ενδεχομένως θα χρειαστεί να μετακινηθούν, πολύ ή λίγο από την έδρα τους. Ελπίζω τα όποια προβλήματα ανακύψουν να επιλυθούν με γνώμονα τη λογική και την εξυπηρέτηση του εργαζόμενου εφόσον αυτό είναι εφικτό. Είναι στο χέρι των ΠΥΣΔΕ να το κάνουν.

Κάποιοι ΔΥ όμως θα ζοριστούν, είναι αλήθεια και αυτό κανείς δεν το θέλει. Ούτε ο εργαζόμενος του ιδιωτικού τομέα που έχασε τη δουλειά του το ήθελε, ούτε τα 400.000 νοικοκυριά που δεν έχουν κανένα μισθό το θέλουν. Στον πόλεμο υπάρχουν και απώλειες άμαχου πληθυσμού.

Στην Ελλάδα της κρίσης, του χρέους και του μνημόνιου οι σκληρές και «σκληρές» προσαρμογές και αναγκαίες είναι και θα συνεχιστούν επί μακρόν. Το σύστημα είναι υποχρεωμένο να προσαρμοστεί αν θέλει να επιβιώσει. Μέχρι να καταλάβουν οι κυβερνώντες ότι με τα μπαλώματα δε γίνεται δουλειά και να στήσουν το μαγαζί από την αρχή, με δραστικές μεταρρυθμίσεις. Ως τότε άλλοι θα πληρώνουν και άλλοι θα …….