Perfect Storm


του Plamen Tonchev από Protagon
Στην ταινία Perfect Storm (Η Καταιγίδα), ο George Clooney υποδύεται τον καπετάνιο ενός αλιευτικού σκάφους που αποφασίζει να αγνοήσει τις προειδοποιήσεις για μεγάλο επερχόμενο τυφώνα, προκειμένου να κυνηγήσει την καλή ψαριά σε μια απομακρυσμένη περιοχή του βόρειου Ατλαντικού. Ωστόσο, στην επιστροφή προς την ακτή το πλοίο βρίσκεται παγιδευμένο ανάμεσα σε τρία ισχυρά μέτωπα θυέλλης, ακριβώς στο σημείο όπου ο γιγαντιαίος τυφώνας Grace συναντά άλλους δύο μικρότερους. Έχω την εντύπωση ότι αυτήν την περίοδο η Ελλάδα κινδυνεύει να βρεθεί ανάμεσα σε τρία θυελλώδη μέτωπα: το δημοσιονομικό, το οικονομικό και το πολιτικό.
Στο δημοσιονομικό μέτωπο, η χώρα καλείται να διεξαγάγει πολύ δύσκολες διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές για την μακροπρόθεσμη ρύθμιση του σωρευτικού δημοσίου χρέους, που το 2014 ανέρχεται σε 174% του ΑΕΠ. Μόνον η Ιαπωνία έχει μεγαλύτερο δημόσιο χρέος, στα 242% φέτος, αλλά με δύο σημαντικές διευκρινίσεις. Αφενός, η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία παγκοσμίως είναι too big to fail και δεν νοείται να κηρύξει χρεοκοπία. Αφετέρου, το 95% του δημοσίου χρέος της Ιαπωνίας βρίσκεται στα χέρια εγχώριων πιστωτών, ενώ το αντίστοιχο χρέος της Ελλάδας είναι κατ' εξοχήν εξωτερικό. Συνεπώς, η χώρα είναι απείρως πιο ευάλωτη και εκτεθειμένη σε πιέσεις από ξένα κέντρα λήψης αποφάσεων. 
Στο μέτωπο της πραγματικής οικονομίας, από το 2009 και μετά έχει χαθεί περίπου το ¼ του εθνικού εισοδήματος, η ανεργία έχει ξεπεράσει το 27% (προσεγγίζει το ασύλληπτο 60% στην περίπτωση της νεολαίας) και την έχει επωμιστεί εξ ολοκλήρου ο ιδιωτικός τομέας. Πολύ μεγάλο μέρος των χρημάτων που εισπράττει το κράτος μέσω της ασήκωτης φορολογίας διοχετεύεται στη… διαιώνισή του παρά σε παραγωγικές επενδύσεις που θα έδιναν ώθηση στην ανάπτυξη και την απασχόληση. Παρά τη μείωση του εργατικού κόστους, η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας παραμένει πολύ χαμηλή και, μετά από μια πρόσκαιρη ανάκαμψη, φέτος οι εξαγωγές εκ νέου συρρικνώνονται. Οι εξαγγελίες για την καταπολέμηση των καρτέλ έχουν καταντήσει πολιτικάντικη καραμέλα χωρίς ουσιαστικό αντίκρυσμα στην αγορά αγαθών και υπηρεσιών.
Αλλά το πιο θυελλώδες και απρόβλεπτο από τα τρία μέτωπα μοιάζει να είναι το πολιτικό - τρόπον τινά, αυτός είναι και ο τυφώνας Grace στην περίπτωση της Ελλάδας. Στο μέτωπο αυτό συναντώνται δύο ισχυρά ρεύματα - η αναξιοπιστία της χώρας στο εξωτερικό και η απαξίωση της εγχώριας πολιτικής τάξης. Στο εξωτερικό έχει εμπεδωθεί η έλλειψη αξιοπιστίας, τόσο του κυβερνητικού συνασπισμού όσο και της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Οι ξένοι -είτε είναι πολιτικοί ηγέτες, είτε χρηματοπιστωτικοί σύμβουλοι, είτε απλοί πολίτες- δεν είναι υποχρεωμένοι να γνωρίζουν ποια ακριβώς συνιστώσα του ΣΥΡΙΖΑ στηρίζει την έξοδο της χώρας από το ευρώ ή πώς ακριβώς λέγεται ο υφυπουργός (για την ιστορία, ο Γιακουμάτος) που διαολοστέλνει την τρόικα σε πρωινή τηλεοπτική εκπομπή μεταξύ του πρώτου και του δεύτερου καφέ. Αν ρωτήσεις 100 Ελληνες ποια φράξια της γερμανικής Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης (CDU) εκφράζει ο Σόιμπλε, στις 99 περιπτώσεις η απάντηση θα είναι «Ούτε ξερω, ούτε μ' ενδιαφέρει», διανθισμένη με χριστοπαναγίες και εύγλωττες χειρονομίες. Γιατί, λοιπόν, να ενδιαφερθούν οι ξένοι αν οι δηλώσεις του Δημήτρη Βίτσα συμπίπτουν με τις απόψεις του Παναγιώτη Λαφαζάνη, του Δημήτρη Παπαδημούλη, του Γιάννη Δραγασάκη, του Αλέξη Μητρόπουλου, του Ευκλείδη Τσακαλώτου, του Νίκου Παππά, της Νάντιας Βαλαβάνη, του Γιάννη Μηλιού ή των νεοαποκτηθέντων, κατά τα φαινόμενα, Φώτη Κουβέλη και Ραχήλ Μακρή; Αυτό που μετράει και καταγράφεται στην ειδησεογραφία είναι η δήλωση του γραμματέα της αξιωματικής αντιπολίτευσης ότι η πιθανολογούμενη αυριανή κυβέρνηση δεν αναγνωρίζει ούτε τη δίμηνη παράταση του Μνημονίου ούτε τις υποχρεώσεις που απορρέουν απ' αυτό.
Η χώρα έχει στιγματιστεί ανεπανόρθωτα τόσο από τον γαλαζοπράσινο κυβερνητικό συνασπισμό που κάνει ό,τι μπορεί να αθετήσει τα συμφωνηθέντα με τους δανειστές, όσο κι από τον ΣΥΡΙΖΑ που διεκδικεί την εξουσία με εμπρηστικές τοποθετήσεις και απειλές. Και το μωσαϊκό της εσωτερικής πολιτικής σκηνής συμπληρώνει ένα χαοτικό πλήθος κομμάτων και κινήσεων που, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, προτιμούν την πόλωση και δεν δείχνουν καμία διάθεση για συνεννόηση στα βασικά θέματα που απασχολούν τη χώρα. Όπως: Μπορούμε να αγνοήσουμε τις προειδοποιήσεις για τον επερχόμενο τυφώνα; Μπορούμε να πούμε την αλήθεια στο πλήρωμα; Μπορούμε να μετακινήσουμε το πλοίο τάχιστα προς ένα λιμάνι ασφάλειας και σταθερότητας, με γνώμονα το εθνικό συμφέρον και την επιβίωση της χώρας; Διότι, αν δεν το κάνουμε ΤΩΡΑ, χωρίς καμία καθυστέρηση, η καταιγίδα θα είναι αμείλικτη και το αποτέλεσμα απολύτως προδιαγεγραμμένο. Όπως ακριβώς και στην ταινία Perfect Storm.
*Ο Πλάμεν Τόντσεφ είναι διεθνολόγος και πολιτικός αναλυτής

Σχόλια

  1. Το αν το ιαπωνικό δημόσιο χρέος είναι στα χέρια εγχώριων, ή ξένων πιστωτών, αυτό, από μόνο του, είναι, εντελώς, ασήμαντο. Το κρίσιμο σημείο, στην όλη υπόθεση, που κάνει το ύψος του ιαπωνικού δημόσιου χρέους να μην απασχολεί την ιαπωνική κυβέρνηση, η οποία αδιαφορεί, πλήρως, γι' αυτό, είναι το απλούστατο γεγονός ότι η Ιαπωνία έχει εθνικό νόμισμα - το γεν -, το οποίο εκδίδεται από την δική της Κεντρική Τράπεζα (που είναι εθνική κεντρική τράπεζα και όχι παράρτημα κάποιας άλλης ξένης, που υπηρετεί άλλους σκοπούς και άλλα συμφέροντα) και στο οποίο εθνικό νόμισμα είναι εκφρασμένο το 99% του χρέους αυτού.

    Ως εκ τούτου, η Ιαπωνία μπορεί να διασκεδάζει, με τις ανοησίες, που περιέχονται, στις φράσεις διάφορων περίεργων τύπων, του τύπου ότι η χώρα αυτή είναι "too big to fall".

    Οι Ιάπωνες και η Ιαπωνία όλα αυτά τα γράφουν, στα παλαιότερα των υποδημάτων τους. Και καλά, κάνουν, αφού δεν επέδειξαν την άφατη ακρισία και ανοησία, που επέδειξε η ελληνική πολιτικοοικονομική ελίτ και απέφυγαν να εντάξουν την όικονομία τους, σε κάποια πολυεθνική (ασιατική, ή άλλη) νομισματική ζώνη...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Κύριε Αναστασόπουλε, προφανώς θεωρείτε ότι το κύριο, αν όχι μοναδικό, πρόβλημα της Ελλάδας είναι η παρουσία της στην Ευρωζώνη, ενώ για την Ιαπωνία είναι ευτύχημα που δεν ανήκει σε κάποια πολυεθνική νομισματική ένωση (όχι πως τής προτάθηκε ποτέ κάτι τέτοιο...). Πίσω στη δραχμή, λοιπόν;
      Νομίζω ότι είναι αρκετά πιο σύνθετα τα πράγματα και δεν βοηθά η υπεραπλούστευση. Αυτή είναι η ταπεινή, έστω και "περίεργη", άποψή μου.
      Π. Τόντσεφ

      Διαγραφή
    2. Αγαπητέ μου, τα προβλήματα της Ελλάδας είναι πολλά και ποικίλα. Αλλά για να τα αντιμετωπίσουμε, πρέπει να προβούμε, στην, αριστοτελικής φύσεως, διάκρισή τους, ανάμεσα στα κύρια και στα δευτερεύοντα. Δηλαδή, ανάμεσα στα χρήζοντα αμέσου αντιμετωπίσεως και σε εκείνα, που πρέπει να αντιμετωπισθούν, σε αργότερο χρόνο.

      Εννοείται, λοιπόν, ότι η βασική πηγή των τρεχόντων προβλημάτων της χώρας είναι το νόμισμά της - το ευρώ -, που είναι και λειτουργεί, ως ξένο νόμισμα, αφού η έκδοσή του (και σε μέγιστο βαθμό, τώρα και η κυκλοφορία του) δεν ελε΄γχεται, από αυτήν, αλλά από μια κεντρική τράπεζα, που είναι ξένη και εξυπηρετεί άλλα συμφέροντα, τα οποία δεν είναι συμβατά, με αυτά της Ελλάδας, η οικονομία της οποίας μπορεί, ως εκ της δομής της, να λειτρουργεί με ένα μαλακό νόμισμα, όπως ήταν η δραχμή και όχι με ένα (παν)σκληρο νόμισμα, όπως είναι το ευρώ.

      Ρωτάς εάν πρέπει να γυρίσουμε, στην δραχμή. Κατ' αρχήν, η επιστροφή στο παλαιό εθνικό νόμισμα δεν είναι μια λύση, η οποία πρέπει να βρίσκεται, έξω από την γκάμα των επιλογών της χώρας. Και φυσικά, δεν πρέπει να δαιμονοποιείται, διότι ήταν λάθος η κατάργηση του εθνικού νομίσματος.

      Αλλά, τώρα, είναι εσφαλμένη και μια μονοδιάστατη πολιτική, που θα αποσκοπεί, στην, όπως-όπως, επιστροφή, στην δραχμή. Η Ελλάδα είναι μέλος της ευρωζώνης, με ίδια δικαιώματα, με τους άλλους και πρέπει να δώσει σκληρή και ανυποχώρητη μάχη, για να μετατρέψει το ευρώ σε ένα μαλακό νόμισμα. Με λίγα λόγια να το "δραχμοποιήσει", ό,τι και να λένε και όσο και να το αρνούνται οι άλλοι "εταίροι".

      Δεν είναι εύκολο, αλλά δεν είναι και δύσκολο. Και πάντως, δεν είναι αδύνατο...

      Δες τα : Ο Αντωνάκης ο βενιζελοκίνητος βρυκολάκιασε. Μπρός γκρεμός και πίσω ρέμα, για την κυβέρνηση, που βρίσκεται, εν αποδρομή, ενώ ο απρόβλεπτος ΓΑΠ εκδικείται Σαμαρά και Βενιζέλο, για την συνομωσία των Καννών. Οι εγγενείς δυσκολίες, με την τρόϊκα, στην συμφωνία για το 3ο Μνημόνιο. (Μόνο το seigniorage μπορεί να τους σώσει, αλλά)... και : Greece : It's time to print euros! (Το κρατικό δικαίωμα της νομισματοκοπής, υπό το νομικό καθεστώς έκτακτης ανάγκης, οι Συνθήκες της ευρωζώνης, η άρση του π.δ. 500/1974, περί γενικής επιστρατεύσεως, ύστερα από απαίτηση της Comission και το παράδειγμα της Ιρλανδίας) .

      Δεν μπορεί, αγαπητέ μου, οι ευρωζωνίτες να κάνουν τα χατήρια, στους Ιρλανδούς και μετά, στους Ισπανούς, στους Ιταλούς και τους Γάλλους και την Ελλάδα να την έχουν για πειραματόζωο, ενώ οι επιχώριοι "κυβερνήτες" αυτού του τόπου να ενεργούν, ως μπράβοι των ξένων δανειστών.

      Όχι, λοιπόν, στην επιστροφή, στην δραχμή. Όχι, στην στάση πληρωμών. Όχι, στην διαγραφή του ελληνικού δημόσιου χρέους. Παραμονή, στο ευρώ, με άσκηση του seigniorage και πληρωμή των ελληνικών δημοσίων χρεών - η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων, άλλωστε, βρίσκεται στα χέρια των ευρωζωνικών θεσμών, καθιστώντας το πρόβλημα επιλύσιμο.

      Συμφωνώ ότι τα πράγματα είναι πολύ πιο σύνθετα. Αλλά η απλούστευσή τους βοηθάει, στο να ξεκαθαριστούν τα κύρια προβλήματα, από τα δευτερεύοντα και στον εντοπισμό του βασικού καμβά, για την επίλυσή τους...


      Διαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Κίμων Χατζημπίρος: Ύστατος πόρος: Η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση είναι μια πρόταση για το μέλλον.

Βάσω Κιντή: Παραιτούμαι από μέλος της ΚΕ και αποχωρώ από το κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς

Κίμων Χατζημπίρος: Ατελέσφορη Οικολογία