Κόντρα στη λογική της κατάθλιψης και της εσωστρέφειας, του Α. Μανιτάκη




Ευτυχώς υπάρχουν και αυτές οι φωνές στην ιδεολογική σκευή μας. Ανεπιτήδευτες, αισιόδοξες, ακριβείς, που δεν χαϊδεύουν τα αυτιά του πόπολου, αλλά εκφέρουν "έναν λόγο θετικό, σοβαρό και υπεύθυνο, που να σηματοδοτεί την ανασύνθεση και ανασυγκρότηση του πολιτικού και κοινωνικού μας ιστού". (leo)

του Αντώνη Μανιτάκη, Έθνος, 18.2.12

Το ελληνικό πολιτικό σύστημα «χρεοκόπησε»; Αυτό ακούγεται και διαδίδεται κατά κόρον από τα Μέσα Ενημέρωσης, κατά μεταφορά της φράσης: η «Ελλάδα χρεοκοπεί ή χρεοκόπησε». Δεν γνωρίζω τι ακριβώς εννοούν όσοι δημοσιογράφοι ή δημοσιογραφούντες επιστήμονες χρησιμοποιούν τον όρο «χρεοκοπία» στην πολιτική ούτε τι περιλαμβάνουν στον όρο «πολιτικό σύστημα».
Εκείνο που καταλαβαίνω από τις προκείμενες εκφράσεις είναι ότι το πολιτικό μας σύστημα κλυδωνίζεται σοβαρά, ταρακουνιέται συθέμελα. Και σε αυτόν τον συθέμελο κλυδωνισμό θα πρέπει, σίγουρα, να συμπεριλάβει κανείς, κατά πρώτο λόγο, το κομματικό μας σύστημα, τα κόμματα και τον δικομματισμό, και να μην εξαιρέσει τα άλλα αναπόσπαστα κομμάτια του, όπως είναι οι διάφορες οργανωμένες κοινωνικές ή οικονομικές ομάδες πίεσης, τα συνδικάτα και οι επαγγελματικές ενώσεις, οι ενώσεις της εργοδοσίας ή ακόμη τα ΜΜΕ ή η κρατική γραφειοκρατία.
Θα πρέπει ακόμη να συμπεριλάβουμε στο πολιτικό σύστημα και την πνευματική, τεχνοκρατική ή επιστημονική «ελίτ», που πλαισιώνει όλα τα προηγούμενα και συμμετέχει έμμεσα στο πολιτικό κλίμα και στο πολιτικό γίγνεσθαι.
Αλλα καθοριστικά στοιχεία του πολιτικού συστήματος είναι και η πολιτική κουλτούρα, η νοοτροπία και οι πολιτικές πρακτικές που κυριαρχούν σε μία χώρα όπως σε μας οι πελατειακές σχέσεις, το ρουσφέτι, η φαυλοκρατία, οι σχέσεις εξάρτησης του συνδικαλισμού από τα κόμματα και το αντίστροφο ή ο κρατικοδίαιτος συνδικαλισμός, οι σχέσεις διαπλοκής μεταξύ πολιτικής και οικονομικής εξουσίας, και αυτών των δύο με τα ΜΜΕ, το «πολιτικό χρήμα», που ήταν στο επίκεντρο της συζήτησης και των σκανδάλων τη δεκαετία του '90 και που ανέδειξε τόσο εύγλωττα ο Κωνσταντίνος Τσουκαλάς.

Ολο αυτό το μοναδικό σύμπλεγμα εξουσίας, που άρχισε να υφαίνεται πριν από τη Μεταπολίτευση, αλλά θέριεψε στη Μεταπολίτευση, συγκροτεί κατά τη γνώμη μου αυτό που ονομάζουμε πολιτικό σύστημα και είναι, κατά γενική ομολογία, ο κύριος υπαίτιος και υπόλογος της σημερινής οικονομικής συμφοράς μας.
Αλλά, αν έχουν έτσι τα πράγματα, τότε δεν έχω κανέναν λόγο να λυπάμαι και να νοσταλγώ αυτό που καταρρέει και χρεοκόπησε. Αντίθετα, μάλιστα, δικαιούμαι να χαίρομαι. Την ίδια στιγμή που, ευτυχώς, το δημοκρατικό πολίτευμα και η συνταγματική νομιμότητα, σε αντίθεση με το πολιτικό σύστημα, δεν κλονίζονται σοβαρά και δεν αμφισβητείται η βάση του, που είναι η λαϊκή κυριαρχία και η άσκησή της διά των εκλογών. Γι' αυτό και δεν καταλαβαίνω γιατί ορισμένοι συντελεστές του δημόσιου λόγου, που ασκούν σήμερα, ανέξοδα, δριμεία κριτική στη σημερινή κατάσταση και κλαίνε και οδύρονται γι' αυτήν, αποσιωπούν πλήρως τα νοσηρά φαινόμενου του πολιτικού συστήματος, αυτά που μας οδήγησαν εδώ, διαγράφοντας μεταξύ των άλλων από τη συλλογική μνήμη π.χ. είκοσι ολόκληρα χρόνια πρωτοφανών σκανδάλων και συνεχούς σκανδαλολογίας. Η αποσιώπηση αυτή δεν είναι πάντως πολιτικά αθώα. Διότι επικεντρώνοντας την κριτική μας και τις καταγγελίες μας αποκλειστικά στα σκληρά και άδικα «μέτρα» και στην τρόικα, φοβάμαι πως εξαγνίζουμε το πολιτικό παρελθόν και εξιλεώνουμε τελικά αυτό που θεωρούμε υπεύθυνο της κατάντιας μας. Μήπως δηλαδή ασκώντας κριτική μόνο στο σήμερα, λησμονούμε το αμαρτωλό χτες και στερούμαστε έτσι της δυνατότητας να σκεφτούμε και να σχεδιάσουμε το πολιτικό μας μέλλον;
Η αποσύνθεση του πολιτικού συστήματος στη χώρα μας είναι ορατή και βαίνει επιταχυνόμενη. Είναι ευκταία και επιδιώξιμη, εφόσον επακολουθήσει όμως η διαδικασία της ανασύνθεσης. Η ώρα της ανασύνθεσης δεν θα αργήσει κατά τη γνώμη μου να φανεί, ό,τι και αν γίνει. Αρκεί να ετοιμαζόμαστε γι' αυτήν και να μη συμπεριφερθούμε σαν μωρές παρθένες.
Προς το παρόν, ας προετοιμαστούμε καταπολεμώντας έναν αόρατο και ύπουλο εχθρό, που έχει φωλιάσει μέσα μας: την κατάθλιψη, την απογοήτευση και τον φόβο του αύριο. Οι εμπνευστές και αρχιτέκτονες των «μέτρων» λιτότητας, συνεπικουρούμενοι από τα περισσότερα ΜΜΕ, δελτία ειδήσεων και πρωινάδικα, είχαν κάθε λόγο να μας ενσταλάξουν συναισθήματα απογοήτευσης και φοβίας. Το έκαναν συνειδητά και προσχεδιασμένα και εξακολουθούν να το κάνουν.
Το περίεργο και εξωφρενικό μαζί είναι όμως ότι το ίδιο κλίμα καλλιεργούν και πάντως εντείνουν, ασυνείδητα και πάντως βλακωδώς, και αυτοί που μονίμως καταγγέλλουν την κοινωνική εξαθλίωση προφητεύοντας σαν Κασσάνδρες, μονάχα, κοινωνικά δεινά. Στη μαυρίλα των μέτρων που επιβάλλουν οι αγορές, ορισμένοι πολιτικά αφελείς ή αδαείς αντιπαρατάσσουν έναν πολιτικό λόγο γεμάτο μαυρίλα, άρνηση και προαναγγελία καταστροφών και δεινών. Δεν καταλαβαίνουν ότι έτσι καλλιεργούν την πολιτική ηττοπάθεια, τον αρνητισμό και τη μοιρολατρία στον λαό; Δεν βλέπουν ότι κουβαλούν νερό στον μύλο των αγορών, των τοκογλύφων και των εμπόρων της δραχμής;
Ταπεινωμένοι και απογοητευμένοι, είναι φυσικό να αναζητούμε, ως λαός, απεγνωσμένα, αχτίδες φωτός και ελπίδας για να ανακτήσουμε την πολιτική και εθνική μας αυτοπεποίθηση. Φτάνει πια αυτός ο καταγγελτικός και εισαγγελικός λόγος, ο εξυπναδίστικος, που δεν οδηγεί πουθενά και αναπαράγει μόνο κατάθλιψη και εσωστρέφεια. Χρειαζόμαστε επιτέλους έναν λόγο διεξόδου από την κρίση και όχι μόνο ανάλυσης και καταγγελίας της κρίσης. Έναν λόγο θετικό, σοβαρό και υπεύθυνο, που να σηματοδοτεί την ανασύνθεση και ανασυγκρότηση του πολιτικού και κοινωνικού μας ιστού. Το ξέρω, δεν είναι εύκολο ούτε αρθρώνεται από τη μία στιγμή στην άλλη. Την αφετηρία του όμως μπορούμε από τώρα να τη χαράξουμε.

Ο Αντώνης Μανιτάκης είναι Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Σχόλια

  1. εξαιρετικος ο Μανιτακης
    το αναδημοσιευσα
    http://nosferatos.blogspot.com/2012/02/blog-post_2835.html

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Λεο ο Α. Μανιτακης ειναι ενας εξαιρετικος δασκαλος , επιστημονας και ανθρωπος με Ηθος .. Συνεχιζει την παραδοση του Μανεση....

      Διαγραφή
    2. Τωρα .. Αυτο το'' Φτάνει πια αυτός ο καταγγελτικός και εισαγγελικός λόγος, ο εξυπναδίστικος, που δεν οδηγεί πουθενά και αναπαράγει μόνο κατάθλιψη και εσωστρέφεια.'' ας το προσυπογραψουμε ..
      Ακομα και δικιο να φαινεται οτι εχουν οι λογης λογής κηνσορες και καταστροφολογοι , αυτά λειτουργουν ως αυτοεκπληρωμενες προφητειες : Τιποτε καλό δεν βγαινει απο τον Μιζερο λογο παρά μονο μιζερια .. Χρειαζομαστε ξανά την ελπίδα και την εμπιστοσυνη .. Τωρα οσο ποτέ . Αυτο ειναι κατι που δεν διαπιστωνω μονο εγω αλλά και πολλοι αλλοι .. Εχουμε βαρεθει να βλέπουμε και να ακυμε Αυτιαδες που παιζουν με τον πόνο μας .. Στο κατω κατω οι γονεις μας τραβηξαν περισσοτερα ..Γιατι να μην προσπαθησουμε να κανουμε κατι με την υπάρχουσα οντως χαλια κατασταση αντι να περιφερουμε Μουρες ολο καταθλιψη και θυμό; Γιατι να μην αρχισουμε απο καπου;

      Διαγραφή
    3. Νόσφυ η κατάσταση γίνεται ολοένα και χειρότερη τόσο από την εξωτερική πίεση όσο και από την πολιτική του εγχώριου συστήματος. Σε μας απομένει να προσπαθήσουμε να κάνουμε κάτι, όπως το λες. Ατομικά και συλλογικά.

      Διαγραφή
  2. κ. Μανιτάκη, το κείμενό σας εισάγει έναν προβληματισμό με ιδιαίτερο ενδιαφέρον σε τρία κυρίως επίπεδα:
    α) Αποκαλύπτει όλη τη βεντάλια του πολιτικού συστήματος και της κουλτούρας που αυτό παράγει είτε στην εργασία και την εκπαίδευση είτε στην ενημέρωση. Προσωπικά θεωρώ ιδιαίτερα χρήσιμη αυτή την προσέγγιση γιατί δείχνει και το εύρος των αναγκαίων αλλαγών και μεταρρυθμίσεων στη χώρα.
    β) Αποκαλύπτει μια ισχυρή προπαγανδιστική τάση που κυριαρχεί στο δημόσιο, και κυρίως τηλεοπτικό, λόγο η οποία επιδιώκει να επιρρίψει τις ευθύνες για την κατάσταση στην χώρα σε δυνάμεις αλλότριες και ξένες, απαλλάσσοντας το πολιτικό σύστημα από τις τεράστιες ευθύνες τους. Έτσι για άλλη μια φορά στην ελληνική ιστορία ορισμένοι μας προσφέρουν λωτούς λήθης και απόδρασης από την πραγματικότητα αντί να δείχνουν έναν δρόμο αυτογνωσίας.
    γ) Γιατί επισημαίνει την ανάγκη προτάσεων διεξόδου και ανασύνθεσης του κοινωνικού και πολιτικού μας ιστού. Μια προσπάθεια να "ματίσουμε" την κατακερματισμένη μας κοινωνία.

    Δημόπουλος Ευθύμης, δάσκαλος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Κι εμένα μου άρεσε πολύ το άρθρο. Το πολιτικό σύστημα χρεοκόπησε πειεδή δεν μπόρεσε να ανταποκριθεί ούτε στις απαιτήσεις του λαού ούτε και να δείξει έναν αληθινό δρόμο ανάπτυξης. Οι διαμετρικά αντίθετες θέσεις, αλλά και τα σταθερά προεκλογικά ψεύδη έχουν οδηγήσει σε καθαρή άρνηση τους πολίτες απέναντι στην πολιτική...

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Κίμων Χατζημπίρος: Ύστατος πόρος: Η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση είναι μια πρόταση για το μέλλον.

Βάσω Κιντή: Παραιτούμαι από μέλος της ΚΕ και αποχωρώ από το κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς

Κίμων Χατζημπίρος: Ατελέσφορη Οικολογία