Πρωθυπουργός ή πρωθυπουργεύων;
του Πλάμεν Τόντσεφ από το Capital. gr
Προφανώς έχει πρωθυπουργό η Ελλάδα, αλλά έχει ο Αλ. Τσίπρας τα προσόντα που απαιτεί το συγκεκριμένο αξίωμα; Το ερώτημα αυτό δεν είναι ακαδημαϊκό, ούτε διανοητική άσκηση, για να σκοτώσει κανείς την ώρα του. Η Ελλάδα έχει πρωθυπουργοκεντρικό μοντέλο ως αποτέλεσμα της συνταγματικής αναθεώρησης του 1986. Επειτα, οι έκτακτες περιστάσεις απαιτούν ισχυρή ηγεσία που να παίρνει δύσκολες αποφάσεις σε σύντομο χρονικό διάστημα. Εξ ου και η σημασία του ερωτήματος.
Παρά το γεγονός ότι οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν πτώση της επιρροής της κυβέρνησης, ο Αλ. Τσίπρας παραμένει το μεγάλο της ατού. Κάπου φροντίζει και ο ίδιος να διατηρεί την υψηλή δημοφιλία του. Λόγου χάρη, εμφανίζεται στη Βουλή επιλεκτικά και με “πιασάρικες” αφορμές, π.χ. στις συζητήσεις για το πρόγραμμα Θεσσαλονίκης (νομοσχέδιο για την αντιμετώπιση της περιβόητης “ανθρωπιστικής κρίσης”) και τις γερμανικές αποζημιώσεις ή προτιμά τις συναντήσεις με ξένους ηγέτες. Καλά κάνει και φαντάζομαι ότι από τη σκοπιά του αυτή είναι η ενδεδειγμένη επικοινωνιακή στρατηγική.
Ωστόσο, δεν είναι πανίσχυρος ηγέτης της χώρας, ούτε καν αδιαμφισβήτητος ηγέτης του ΣΥΡΙΖΑ. Ο αχταρμάς που επικρατεί στην κυβέρνηση Τσίπρα πιστοποιεί την αδυναμία του πρωθυπουργού να επιτύχει έναν στοιχειώδη συντονισμό, πόσω μάλλον να επιβάλει τις απόψεις του - αν έχει - για το σύνολο της κυβερνητικής δραστηριότητας. Μερικά μόνο παραδείγματα αρκούν.
Η Αριστερή Πλατφόρμα έχει καταγράψει την ισχύ της και δεν χάνει ευκαιρία να τού βγάλει γλώσσα – άλλα συζητάει ο Αλ. Τσίπρας με τον Κινέζο πρωθυπουργό Li Keqiang για τον Πειραιά, αλλά δηλώνουν την επομένη ο Π. Λαφαζάνης και ο Θ. Δρίτσας.
Η Ζωή Κωνσταντοπούλου έχει καταστήσει τη Βουλή ημιαυτόνομο κρατίδιο στη “συνομοσπονδία ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ” (για τη χρήση αυτού του όρου, περισσότερα εδώ).
Η πυροσβεστική επίσκεψη του Αλ. Τσίπρα στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, από τις σπάνιες περιπτώσεις άμεσης εμπλοκής του στα θέματα καθημερινότητας, ήρθε να υποδηλώσει ότι έχει χαθεί η μπάλα με την κατάληψη δημοσίων κτιρίων από τους αντιεξουσιαστές, όπως και με την ανερμάτιστη μεταναστευτική πολιτική της κυβέρνησης.
Ο Π. Καμμένος έχει επιβάλει τη δική του εθνολαϊκιστική ατζέντα πανηγυρικά – στην κυριολεξία, με τα πανηγύρια που στήνει στις γιορτές – και σε πολλές περιπτώσεις υποκαθιστά τον Υπουργό Εξωτερικών.
Ο Γ. Βαρουφάκης έχει ελαττώσει την υπερέκθεσή του στα media, αλλά η εξοργιστική του συμπεριφορά και οι εμπρηστικές του δηλώσεις δεν έχουν εκλείψει.
Οι τοποθετήσεις για νέες εκλογές ή δημοψήφισμα από πληθώρα κυβερνητικών στελεχών διαδέχονται η μία την άλλη, με αποτέλεσμα να τρέχει μισή ώρα αργότερα ο Γ. Σακελλαρίδης να συμμαζέψει τα ασυμμάζευτα.
Και είναι μακρύς ο κατάλογος των περιστατικών που αποδεικνύουν πόσο λείπει ο στιβαρός συντονισμός της κυβέρνησης – κάτι που θα περίμενε κανείς από τον πρωθυπουργό.
Δύο δικαιολογίες μπορεί να έχει ο Αλ. Τσίπρας. Πρώτον, είναι αλήθεια ότι εδώ και τρεις μήνες ύψιστη προτεραιότητα είναι η διασφάλιση ρευστότητας, μέσα από πολύ δύσκολες διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές της χώρας. Ωστόσο, ο ίδιος ο πρωθυπουργός κατόρθωσε να κάνει αυτές τις διαπραγματεύσεις ακόμη δυσκολότερες με την άκριτη υιοθέτηση μαξιμαλιστικών στόχων ως απλής προέκτασης των προεκλογικών του φαντασιώσεων, π.χ. “δεν υπάρχει περίπτωση μία στο εκατομμύριο να διαφωνήσει η Μέρκελ”. Δεύτερον, είναι επίσης αλήθεια ότι ο Αλ. Τσίπρας ηγείται ενός πολιτικού φορέα με υψηλό βαθμό πολυφωνίας (ΣΥΡΙΖΑ) κι ενός κυβερνητικού συνασπισμού με τους Ανεξάρτητους Ελληνες που έχουν διαφορετικό DNA, με μοναδικό κοινό παρονομαστή τον εθνολαϊκισμό. Πάντως, και σ΄αυτό υπάρχει αντίλογος: ο ίδιος ο πρωθυπουργός επέλεξε τον κυβερνητικό εταίρο του ΣΥΡΙΖΑ στις 26 Ιανουαρίου, δεν τού τον επέβαλε κανείς άλλος.
Αλλά το πιο κρίσιμο τεστ για τον Αλ. Τσίπρα είναι μπροστά του. Εντός ολίγων εβδομάδων ή ημερών θα κληθεί να αποδείξει ότι εκτός από ισορροπιστής ανάμεσα σε συνιστώσες και κυβερνητικούς εταίρους είναι και πρωθυπουργός όλης της χώρας. Ότι εκτός από την επιρρέπειά του σε εύηχα συνθήματα διαθέτει και το ένστικτο του πολιτικού ανδρός που ζυγίζει τα υπέρ και τα κατά και έχει την ηγετική στόφα να πάρει δύσκολες αποφάσεις με γνώμονα το συμφέρον του έθνους στο σύνολό του. Εκεί θα φανεί αν πράγματι είναι πρωθυπουργός κι όχι απλά πρωθυπουργεύων.
* Ο κ. Πλάμεν Τόντσεφ είναι Διεθνολόγος και Πολιτικός Αναλυτής
Προφανώς έχει πρωθυπουργό η Ελλάδα, αλλά έχει ο Αλ. Τσίπρας τα προσόντα που απαιτεί το συγκεκριμένο αξίωμα; Το ερώτημα αυτό δεν είναι ακαδημαϊκό, ούτε διανοητική άσκηση, για να σκοτώσει κανείς την ώρα του. Η Ελλάδα έχει πρωθυπουργοκεντρικό μοντέλο ως αποτέλεσμα της συνταγματικής αναθεώρησης του 1986. Επειτα, οι έκτακτες περιστάσεις απαιτούν ισχυρή ηγεσία που να παίρνει δύσκολες αποφάσεις σε σύντομο χρονικό διάστημα. Εξ ου και η σημασία του ερωτήματος.
Παρά το γεγονός ότι οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν πτώση της επιρροής της κυβέρνησης, ο Αλ. Τσίπρας παραμένει το μεγάλο της ατού. Κάπου φροντίζει και ο ίδιος να διατηρεί την υψηλή δημοφιλία του. Λόγου χάρη, εμφανίζεται στη Βουλή επιλεκτικά και με “πιασάρικες” αφορμές, π.χ. στις συζητήσεις για το πρόγραμμα Θεσσαλονίκης (νομοσχέδιο για την αντιμετώπιση της περιβόητης “ανθρωπιστικής κρίσης”) και τις γερμανικές αποζημιώσεις ή προτιμά τις συναντήσεις με ξένους ηγέτες. Καλά κάνει και φαντάζομαι ότι από τη σκοπιά του αυτή είναι η ενδεδειγμένη επικοινωνιακή στρατηγική.
Ωστόσο, δεν είναι πανίσχυρος ηγέτης της χώρας, ούτε καν αδιαμφισβήτητος ηγέτης του ΣΥΡΙΖΑ. Ο αχταρμάς που επικρατεί στην κυβέρνηση Τσίπρα πιστοποιεί την αδυναμία του πρωθυπουργού να επιτύχει έναν στοιχειώδη συντονισμό, πόσω μάλλον να επιβάλει τις απόψεις του - αν έχει - για το σύνολο της κυβερνητικής δραστηριότητας. Μερικά μόνο παραδείγματα αρκούν.
Η Αριστερή Πλατφόρμα έχει καταγράψει την ισχύ της και δεν χάνει ευκαιρία να τού βγάλει γλώσσα – άλλα συζητάει ο Αλ. Τσίπρας με τον Κινέζο πρωθυπουργό Li Keqiang για τον Πειραιά, αλλά δηλώνουν την επομένη ο Π. Λαφαζάνης και ο Θ. Δρίτσας.
Η Ζωή Κωνσταντοπούλου έχει καταστήσει τη Βουλή ημιαυτόνομο κρατίδιο στη “συνομοσπονδία ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ” (για τη χρήση αυτού του όρου, περισσότερα εδώ).
Η πυροσβεστική επίσκεψη του Αλ. Τσίπρα στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, από τις σπάνιες περιπτώσεις άμεσης εμπλοκής του στα θέματα καθημερινότητας, ήρθε να υποδηλώσει ότι έχει χαθεί η μπάλα με την κατάληψη δημοσίων κτιρίων από τους αντιεξουσιαστές, όπως και με την ανερμάτιστη μεταναστευτική πολιτική της κυβέρνησης.
Ο Π. Καμμένος έχει επιβάλει τη δική του εθνολαϊκιστική ατζέντα πανηγυρικά – στην κυριολεξία, με τα πανηγύρια που στήνει στις γιορτές – και σε πολλές περιπτώσεις υποκαθιστά τον Υπουργό Εξωτερικών.
Ο Γ. Βαρουφάκης έχει ελαττώσει την υπερέκθεσή του στα media, αλλά η εξοργιστική του συμπεριφορά και οι εμπρηστικές του δηλώσεις δεν έχουν εκλείψει.
Οι τοποθετήσεις για νέες εκλογές ή δημοψήφισμα από πληθώρα κυβερνητικών στελεχών διαδέχονται η μία την άλλη, με αποτέλεσμα να τρέχει μισή ώρα αργότερα ο Γ. Σακελλαρίδης να συμμαζέψει τα ασυμμάζευτα.
Και είναι μακρύς ο κατάλογος των περιστατικών που αποδεικνύουν πόσο λείπει ο στιβαρός συντονισμός της κυβέρνησης – κάτι που θα περίμενε κανείς από τον πρωθυπουργό.
Δύο δικαιολογίες μπορεί να έχει ο Αλ. Τσίπρας. Πρώτον, είναι αλήθεια ότι εδώ και τρεις μήνες ύψιστη προτεραιότητα είναι η διασφάλιση ρευστότητας, μέσα από πολύ δύσκολες διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές της χώρας. Ωστόσο, ο ίδιος ο πρωθυπουργός κατόρθωσε να κάνει αυτές τις διαπραγματεύσεις ακόμη δυσκολότερες με την άκριτη υιοθέτηση μαξιμαλιστικών στόχων ως απλής προέκτασης των προεκλογικών του φαντασιώσεων, π.χ. “δεν υπάρχει περίπτωση μία στο εκατομμύριο να διαφωνήσει η Μέρκελ”. Δεύτερον, είναι επίσης αλήθεια ότι ο Αλ. Τσίπρας ηγείται ενός πολιτικού φορέα με υψηλό βαθμό πολυφωνίας (ΣΥΡΙΖΑ) κι ενός κυβερνητικού συνασπισμού με τους Ανεξάρτητους Ελληνες που έχουν διαφορετικό DNA, με μοναδικό κοινό παρονομαστή τον εθνολαϊκισμό. Πάντως, και σ΄αυτό υπάρχει αντίλογος: ο ίδιος ο πρωθυπουργός επέλεξε τον κυβερνητικό εταίρο του ΣΥΡΙΖΑ στις 26 Ιανουαρίου, δεν τού τον επέβαλε κανείς άλλος.
Αλλά το πιο κρίσιμο τεστ για τον Αλ. Τσίπρα είναι μπροστά του. Εντός ολίγων εβδομάδων ή ημερών θα κληθεί να αποδείξει ότι εκτός από ισορροπιστής ανάμεσα σε συνιστώσες και κυβερνητικούς εταίρους είναι και πρωθυπουργός όλης της χώρας. Ότι εκτός από την επιρρέπειά του σε εύηχα συνθήματα διαθέτει και το ένστικτο του πολιτικού ανδρός που ζυγίζει τα υπέρ και τα κατά και έχει την ηγετική στόφα να πάρει δύσκολες αποφάσεις με γνώμονα το συμφέρον του έθνους στο σύνολό του. Εκεί θα φανεί αν πράγματι είναι πρωθυπουργός κι όχι απλά πρωθυπουργεύων.
* Ο κ. Πλάμεν Τόντσεφ είναι Διεθνολόγος και Πολιτικός Αναλυτής
Πηγή:www.capital.gr
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου