Θάνος Καψάλης: Ο κύκλος των χαμένων ποιητών

Ο φίλος μας Θάνος Καψάλης βάζει σε δέκα αράδες όλα τα ερωτήματα της εκπαίδευσης. Για τα οποία οι απαντήσεις είναι αφόρητα δύσκολες

Πρέπει να ήταν Οκτώβριος του 1989 στη Ρόδο, όταν οι μεγάλες πόρτες του κινηματογράφου άνοιγαν για να ξεχυθούν από την ημιφωτισμένη αίθουσα, οι δεκάδες των θεατών, που είχαν παρακολουθήσει μαγεμένοι τον Κύκλο των Χαμένων Ποιητών.

Στην πλειονότητά μας εκπαιδευτικοί, ταχύναμε το βήμα μας, λες και θα συντόμευε τον χρόνο, που θα μας έφερνε μπροστά στους μαθητές μας την επόμενη ημέρα. Όχι δεν θα ανεβαίναμε πάνω στα θρανία, όπως ο συμπαθής Ρομπινς Γούιλιαμς, ούτε θα οργανώναμε μεταμεσονύκτιες συναντήσεις απαγγελίας ποιημάτων με τους μαθητές μας κάπου στο λόφο του Μόντε Σμιθ.

Σίγουρα όμως από αύριο κιόλας θα “άδραχναμε την ημέρα”, διότι ο Κήτιν, ήταν πλέον το σύγχρονο πρότυπό μας. Ένα πρότυπο που αν και δεν “έλιωνε σαν το κερί για να φωτίσει τους άλλους” - όπως μας είχε διδάξει στα εισαγωγικά σεμινάρια εκπαιδευτικών η πεπειραμένη σύμβουλος- καταύγαζε, μέσα στο γκρίζο πλήθος των συντηρητικών συναδέλφων του, με την αντισυμβατική και ενθουσιώδη διδασκαλία του και το πάθος του “να πυρπολήσει την καρδιά και το μυαλό” των μαθητών του.

Έκτοτε έχουν περάσει 30 περίπου χρόνια που μου δίνουν το δικαίωμα να αναρωτηθώ, αν ο κος Κήτιν είναι όντως το πρότυπο του δασκάλου στον οποίο έπρεπε να μοιάσουμε. Η απάντηση που δίνω, που ίσως σας απογοητεύσει, είναι αρνητική.

Και στη “γνωμάτευση” αυτή καταλήγω λαμβάνοντας υπόψη τόσο τη διδασκαλία του ίδιου του κ. Κήτιν, όσο και τις λιγότερο ή περισσότερο επιτυχημένες απόπειρες μίμησής της, που έτυχε να υποπέσουν στην αντίληψή μου.

Θυμηθείτε τη διδασκαλία του κ. Κήτιν και ίσως συμφωνήσετε πως αν ο κινηματογραφικός φακός την αποθέωσε, ήταν επειδή ακριβώς ο πρωταγωνιστής στον οποίον εστίαζε δεν ήταν η τάξη, αλλά ο μεσσιανικός δάσκαλος που υποδυόταν ο μακαρίτης ο Γούιλιαμς. Θυμηθείτε όμως και τα χρόνια των πλασματικών, και αντισυμβατικών όπως πιστεύαμε, βεβαιοτήτων που διανύσαμε. Θα αναγνωρίζατε στον εαυτό σας το ηθικό δικαίωμα να τις μεταδώσει με τον ίδιο ενθουσιασμό, αν μια μηχανή του χρόνου σας έφερνε νεαρή δασκάλα ή δάσκαλο, σε μια τάξη των δεκαετιών του 80 και του 90;

Έλειψαν πολλά από την εκπαίδευσή μας στα χρόνια που μεσολάβησαν από τότε. Και στα προγράμματα σπουδών, και στα σχολικά εγχειρίδια και στα σχολικά κτίρια. Δεν έλειψε όμως ο κ. Κήτιν. Το πάθος του δασκάλου να πλάσει τις ψυχές των μαθητών του, ακόμη κι αν ειλικρινές μπορεί να είναι ανώφελο και επικίνδυνο και γι’ αυτούς και για τον ίδιο.