Γιώργος Λιγνός:1976 ; Πολλά χρόνια πριν ... Για τα πανεπιστημιακά συγγράμματα και το Μπουχάριν

1976 ; Πολλά χρόνια πριν ... .................................................

Για να είμαι δίκαιος η ζωή, μου έδωσε απο νωρίς πολλά μαθήματα. Ένα απο αυτά αφορούσε τις προσδοκίες των μαζών ή του πλήθους και το φαντασιακό υπόβαθρο της επιτυχημένης πολιτικής, δηλαδή αυτής που αρέσει στις μάζες.

Ένα απο τα πρώτα ζητήματα που έθετε το φοιτητικό κίνημα των πρώτων μεταδικτατορικών χρόνων ήταν το ζήτημα των συγγραμμάτων. Απο ότι θυμάμαι πολύ σύντομα το ζήτημα πήρε τη μορφή διεκδίκησης δωρεάν συγγραμμάτων και όχι την διεκδίκηση πολλών συγγραμμάτων με σκοπό πληρέστερη επιστημονική κατάρτηση.

Ήταν ακόμα τότε Υπουργός Παιδείας ο Γεώργιος Ράλης. Είχε ήδη προωθήσει την γλωσσική μεταρύθμιση (μονοτονικό) όταν για κάποιο λόγο που δεν θυμάμαι, αλλά και δεν έχει σημασία, ξεκίνησε έναν φοιτητικός αναβρασμός στο Α.Π.Θ. Στη σχολή μου, Φιλοσοφική και Ινστιτούτα Ξένων Φιλολογιών, το θέμα τον δωρεάν συγγραμμάτων πήρε γρήγορα διαστάσεις. Ούτε λίγο ούτε πολύ διαμορφώθηκε ένα αίτημα για δωρεάν παροχή όλων των βιβλίων των Ξένων Φιλολογιών και όλων των βασικών βιβλίων της Φιλοσοφικής, ήτοι Liddell Scot αλλά και η Ιστορία Ελληνικής Λογοτεχνίας του Δημαρά και διάφορα άλλα. Κάθε παράταξη πλειοδοτούσε προτείνοντας. Το βασικό σκεπτικό ήταν ότι όταν θα πάμε στην επαρχία να διδάξουμε πρέπει να είμαστε «εφοδιασμένοι» με πολλά βιβλία. Λές και η γνώση σταματούσε στο Liddel Scott ή την Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Δημαρά.

Η φοιτητική παράταξη του Ρήγα Φεραίου στη Φιλοσοφική, η Δημοκρατική Ενότητα (ο τίτλος δεν έχει σημασία) ευτύχησε να απαρτίζεται απο νοήμονες ανθρώπους. Έτσι γρήγορα με τη συμβολή ενός πολύ αξιόλογου μέλους της παράταξης, που η μετέπειτα πορεία του σαν εξαιρετικού καθηγητή Πανεπιστημίου επιβεβαιώνει τον χαρακτηρισμό, διατυπώθηκε μια άποψη εντελώς διαφορετική.

Το πρώτο δεδομένο ήταν ότι το κόστος των βιβλίων ήταν τεράστιο, η δε δαπάνη μόνο για τα δωρεάν βιβλία ολόκληρης της Φιλοσοφικής και των Ινστιτούτων Ξένων Γλωσσών ήταν όσος όλος ο προϋπολογισμός του ΑΠΘ

Το δεύτερο δεδομένο, που αφορούσε το εφικτό των επαναστατικών αιτημάτων, ότι όταν διατυπώνεις ένα μαξιμαλιστικό και ακραίο αίτημα, τότε οδηγείς το κίνημα σε βεβαία ήττα.

Εμείς προτείναμε μια ενδιάμεση λύση. Με κάποια σχετική διεύρυνση της χρηματοδότησης να αγοράζονται τα βιβλία αυτά σε ένα ικανό αριθμό ώστε να μπορούν όλοι οι φοιτητές να τα δανείζονται ή να τα χρησιμοποιούν στο σπουδαστήριο.

Έτσι σε ένα βάθος 5 χρόνων θα υπήρχε σημαντικά μεγαλύτερος αριθμός βιβλίων στην βιβλιοθήκη και τα σπουδαστήρια που θα εξασφάλιζε την ουσιαστική επιστημονική αναβάθμιση των σπουδών.

Δυστυχώς όμως η κοινή λογική απουσίαζε. Θυμάμαι μια μαζικότατη συνέλευση (ο σύλλογος είχε 1000 και πλέον μέλη) όπου θεούσες αντάμα με αριστεριστές και πασοκτζήδες αλλά και με την ανοχή των νεοδημοκρατών φοιτητών και τις τσιρίδες των φοιτητριών των παραθρησκευτικών οργανώσεων, όλοι μαζί υπερψήφισαν την πρόταση για δωρεάν παροχή καθώς και όλες τις επακόλουθες, μεταξύ των οποίων την πρόταση για κατάληψη με μεγάλη πλειοψηφία.

Αντισταθήκαμε. Δεχθήκαμε σφοδρή κριτική απο τις «συνεπείς» δυνάμεις η οποίες είχαν βρεί ένα χωράφι με ξερόχορτα για να βάλουν φωτιά.

Η επεισοδιακή αυτή συνέλευση τελείωσε με πρόταση μομφής της παράταξής μας. Αποχωρήσαμε, καμια δεκαριά είμασταν όλοι κι΄όλοι, δηλώνοντας πώς πάμε να παραγγείλουμε βιβλιοθήκη για να βάλουμε τα βιβλία που θα κερδιζόντουσαν απο τις συνεπείς δυνάμεις. Φυσικά δικαιωθήκαμε. Όπως όλες οι μαξιμαλιστικές διεκδικήσεις φθείρονται απο την κόπωση και την έλλειψη ιεράρχισης στόχων έτσι και αυτή ξεφούσκωσε.

Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, στο γραφείο θεσσαλονίκης του Ρήγα ασκήθηκε δρυμεία κριτική στην οργάνωση της Φιλοσοφικής διότι με τις θέσεις της απομονώθηκε απο το κίνημα.

Δυστυχώς οι άλλοι φίλοι της οργάνωσης (ανθρώπους που ακόμα αγαπώ τους λέω έτσι αντι του υποκριτικού σύντροφοι) μαζί και εγώ, δεν είχαμε τα κατάλληλα ανακλαστικά και δεν αντιδράσαμε.

Βλέπετε όλοι κουβαλάμε μέσα μας ένα Κάμενεφ, ένα Ζηνόβιεφ, ένα Μπουχάριν έστω. Απο τότε έδειχνε το πράγμα.