H πολιτική ενσωμάτωση των μεταναστών;

 

Πριν 10 περίπου χρόνια σε μια τάξη Δημοτικού κάπου στο κέντρο της Αθήνας, εμφανίστηκε στη μέση της χρονιάς ένα καινούργιος μαθητής, Αλβανάκι ήτανε. Από ελληνικά; γρι. Τάξη υποδοχής; Τι να λέμε τώρα. Ο δάσκαλος είχε πρόβλημα επικοινωνίας με το νέο μαθητή και σκέφτηκε να το λύσει χρίζοντας ένα δίγλωσσο μαθητή της ίδιας τάξης ως διερμηνέα. 

Στο βιβλίο συνάντησαν την εικόνα μιας σάλπιγγας.

Πως το λένε αλβανικά αυτό ρε Κριστιάν; «Τρουμπέτ, κύριε» είπε δυνατά ο διερμηνέας. Παρακάτω πέσανε πάνω σε μια χύτρα. Αυτό; «Τεντζέρ» κύριε.

Αμ, έτσι ξέρω και γω Αλβανικά μονολόγησε ο φίλος μου ο Μάκης, ο δάσκαλος.

Έτσι είναι, λαοί γειτονικοί, δανείζονται λέξεις από το ίδιο γλωσσικό κουβάρι, Ανατολή και Δύση, ένα καμίνι με έδρα τα Βαλκάνια.

Τα χρόνια κυλήσανε οι Αλβανοί ενσωματώθηκαν. Ήρθαν άλλοι από την Αφρική, από την Ασία, κι’ άλλα παιδιά, χρώματα γέμισαν τις τάξεις των σχολείων μας. Οι δάσκαλοι σε όλες τις βαθμίδες γρήγορα προσαρμόστηκαν. Δεν είναι η μόρφωση που δεν άφησε το ρατσισμό να επιβιώσει. Είναι οι συνθήκες που ανάγκασαν όλους να προσαρμοστούν δημιουργικά. Έπρεπε να κάνεις μάθημα για όλους, να δώσεις εργασίες σε όλους, να τους πας σε μια εκδήλωση όλους, τους ήθελες σαν τάξη, έτσι μπορούσες να τους διαχειριστείς και να τους βοηθήσεις.

Κάπως ανάλογα δέχτηκαν και τα παιδιά τη νέα κατάσταση. Στην αρχή έβλεπες στις τάξεις, ένα διαχωρισμό, μια σειρά Έλληνες, μια άλλη Αλβανοί. Στο διάλειμμα χώρια, στην εκδρομή το ίδιο, όχι πολλές κουβέντες, για σχέσεις ούτε λόγος. Αλλάξανε όμως οι καιροί, και σιγά αλλά σταθερά σμίξανε. Μιλάνε την ίδια γλώσσα, φοράνε τα ίδια ρούχα, βιώνουν τις ίδιες δυσκολίες, ζουν τις ίδιες χαρές, γίνονται ένα. Οι δάσκαλοι πια δεν τους ξεχωρίζουν. Τα όποια ρατσιστικά επεισόδια είναι αποτέλεσμα  της συζήτησης που γίνεται το τελευταίο καιρό για την απόκτηση της ιθαγένειας, έρχονται δηλαδή απέξω και ευτυχώς δεν διαρκούν.

Γράφει ο ιστορικός Αντώνης Λιάκος στο Βήμα (14/02/2010) :

«Εάν η εθνική συνείδηση αναπλάθεται συνεχώς, τότε ό,τι λέμε και ό,τι κάνουμε έχει τη δική του συμβολή στον τρόπο που διαμορφώνεται. Επομένως η αντιμετώπιση ενός τόσο σπουδαίου φαινομένου όπως το μεταναστατευτικό, δεν ακυρώνει ούτε επικυρώνει την εθνική συνείδηση. Είναι αυτή η ίδια η αντιμετώπιση, ο τρόπος της, οι λύσεις που δίνει, που διαμορφώνει το «εμείς».»

Και έχει δίκιο, δεν χάνουμε καμιά εθνική συνείδηση, διαμορφώνουμε μαζί με τους «ξένους» μια καινούργια, μαζί θα πάμε, μαζί θα πολεμήσουμε.

Ας δούμε ποια είναι σήμερα η εργατική τάξη στη χώρα μας. Εργάτες γης, χωρίς κλήρο είναι μετανάστες. Εργάτες στις οικοδομές, στις φάμπρικες, στους δρόμους, στα μεγάλα τεχνικά έργα, στις κουζίνες και στα ξενοδοχεία μας, επίσης μετανάστες. Αν σήμερα ένα κόμμα θέλει να λέγεται εργατικό αυτούς θα πρέπει να στρατολογήσει.

Κι’ όμως τα κόμματα της Αριστεράς δεν δείχνουν να έχουν συνειδητοποιήσει το γεγονός, πράγμα όχι παράξενο, αφού πρόκειται για κάτι πραγματικό. Η πραγματικότητα πάντα δυσκόλευε την Αριστερά, αντίθετα η τυμβωρυχία ήτανε η δουλειά της. Μπορεί η ιδεολογία τους να τους αναγκάζει να υπερασπιστούν τους μετανάστες, απέναντι στην κρατική βία ή στην ακροδεξιά πολεμική, όμως δεν βλέπεις να επιδιώκουν ένα πολιτικό άνοιγμα σ΄ αυτούς. Τους αντιμετωπίζουν σαν ένα «προστατευόμενο είδος», όχι σαν εργατική τάξη, σαν στρώμα που πρέπει να εκφράσουν πολιτικά. Θα θυμάστε την μελαψή συνοδό του Τσίπρα στην γιορτή στο προεδρικό μέγαρο. Φτηνά κόλπα, που επειδή είναι φτηνά δεν επαναλαμβάνονται, γιατί μας πήρανε χαμπάρι.

 Η αμηχανία της Αριστεράς απέναντι στη νέα πραγματικότητα, επιτείνει το ρατσισμό, δεν τον χτυπά στην καρδιά του. Στη σημερινή πολιτική και οικονομική κρίση οι άνθρωποι της εργασίας είναι το πιο σημαντικό τμήμα του αναχώματος που πρέπει να ορθώσει η κοινωνία, και οι μετανάστες ξέρουν καλά τι θα πει δουλειά. Τα αριστερά κόμματα με μέλη κυρίως από την κάστα των δημοσίων υπαλλήλων, έχουν χάσει, είναι αλήθεια, την επαφή τους με τα αυθεντικά λαϊκά στρώματα, αλλά πρέπει κάτι να κάνουν, αν θέλουν να λέγονται εργατικά.

Να λοιπόν ένα πεδίο για να δουλέψει μια νέα και ανοικτή Αριστερά. Ο αρχικός φόβος του μετανάστη απέναντι στην πολιτεία και στα κοινά, φθίνει και απομακρύνεται. Σε λίγο θα ψηφίζουν, θα αποκτήσουν ιθαγένεια, μήπως θα πρέπει να αντιμετωπιστούν πολιτικά και όχι σαν απλοί ψηφοφόροι; Η κοινωνική ενσωμάτωση πρέπει να είναι και πολιτική για να είναι δημιουργική.