Είναι καιρός να δούμε την πραγματικότητα και στη μέση εκπαίδευση
Τα σχολεία φέτος θα ανοίξουν μέσα σε καθεστώς
γενικότερης οικονομικής και κυρίως πολιτιστικής κρίσης. Οι αλλαγές στη
διαχείριση του εκπαιδευτικού προσωπικού που νομοθέτησε το υπουργείο στοχεύουν
αποκλειστικά στη μείωση του κόστους λειτουργίας του σχολείου, με το διορισμό
λιγότερων εκπαιδευτικών. Ο κίνδυνος να ανοίξουν τα σχολεία χωρίς το απαραίτητο
εκπαιδευτικό δυναμικό είναι ορατός κυρίως από το Νοέμβριο και μετά, όταν θα
φύγουν και ουσιαστικά όσοι έχουν κάνει αίτηση συνταξιοδότησης. Η συνδικαλιστική
ηγεσία και τα κόμματα που την καθοδηγούν
περιμένουν να σπεκουλάρουν πάνω στη δύσκολη κατάσταση, να οδηγήσουν τα
πράγματα στα άκρα, ελπίζοντας να καρπωθούν τα γνωστά μικροκομματικά οφέλη.
Ταυτόχρονα θα κάνουν ότι μπορούν για να
μην θιγούν τα κεκτημένα, δηλαδή οι χιλιάδες αποσπάσεις εκτός των σχολικών
μονάδων, οι υπεράριθμοι με το μειωμένο ή μηδενικό ωράριο, η μη ανάληψη των
υπερωριών κλπ. Είναι όμως όλα αυτά το κύριο πρόβλημα; Πιστεύω πως όχι. Δηλαδή
πέρυσι που όλα αυτά δεν υπήρχαν, το σχολείο δούλεψε σωστά;
Χρόνια τώρα, η Αριστερά ασχολείται με τα επιφαινόμενα,
με τους διορισμούς και τους μισθούς. Λες και αν είχαμε την μονιμοποίηση όλου
του διδακτικού προσωπικού και διπλασιασμό των αποδοχών θα είχαμε και
εκπαίδευση. Σήμερα κινδυνεύουμε να
αναγορεύσουμε ως κύρια αιτία της παθογένειας την πραγματικά άθλια
συνδικαλιστική δραστηριότητα, την πραγματικά αντιδραστική δημοσιοϋπαλληλική
νοοτροπία των εκπαιδευτικών. Ας υποθέσουμε ότι απαλλαχτήκαμε από όλα αυτά.
Έχουμε αυτόματα και εκπαίδευση; Είναι η ίδια η δομή και η φιλοσοφία της μέσης
εκπαίδευσης, που γεννά την ανάλογη υπαλληλική νοοτροπία, που διαμορφώνει την
αντίστοιχη ΟΛΜΕ, αλλά και την αντίστοιχη διοίκηση και όλο το συρφετό που έχουν
απαξιώσει το δημόσιο σχολείο. Σε ένα αντιπαραγωγικό σχολείο, που απλά δεν κάνει
τίποτα από αυτά για τα οποία έχει ιδρυθεί, είναι αδύνατο να υπάρχουν
παραγωγικές διοικήσεις και γόνιμες συνδικαλιστικές ηγεσίες.
Η δημόσια μέση εκπαίδευση, χρόνια τώρα, λειτουργεί
τυπικά. Ουσιαστικά η γνώση παρέχεται στα φροντιστήρια. Γιατί δεν λέμε την
πραγματικότητα; Προφανώς γιατί είμαστε και σεις και εγώ ως εκπαιδευτικοί μέρος
του προβλήματος και είναι δύσκολο να δούμε τα πράγματα απέξω. Σίγουρα πολλοί
δάσκαλοι πασχίζουν, αλλά το αποτέλεσμα άλλοι το καρπώνονται. Οι καλοί καθηγητές
του σχολείου μένουν στη μνήμη των παιδιών ως ωραίοι και φιλικοί, ως καλοί
άνθρωποι. Οι συνάδελφοι φροντιστές ή και εμείς οι ίδιοι ως φροντιστές ( να μην
κρυβόμαστε) μένουν στη μνήμη τους ως αυτοί που τους «έβαλαν» στο πανεπιστήμιο.
Όλο το σύστημα της μέσης εκπαίδευσης από την 1η
Γυμνασίου έως της 3η Λυκείου προετοιμάζει, κατανέμει και αξιολογεί
τους μαθητές για την εισαγωγή τους στα ΑΕΙ. Τους παρέχει και δεν τους διδάσκει, γνώσεις για να αντιμετωπίσουν τις εισαγωγικές εξετάσεις.
Και επειδή ο τρόπος παροχής είναι ανεπαρκής, αντικαθίσταται από το
φροντιστήριο. Ούτε τους μορφώνει, ούτε
τους διαπαιδαγωγεί, ούτε τους γυμνάζει, ούτε τους προετοιμάζει για πολίτες.
Ακόμα και οι βαθμοί μέσα στο σχολείο είναι ενδεικτικοί, πλαστοί. Ταυτόχρονα,
για να συμπληρώνει ωράριο και να δίνει δουλειά και σε μερικές χιλιάδες
απόφοιτους ΑΕΙ και ΤΕΙ, έχει ανακαλύψει και άλλα «μαθήματα» για να γεμίζει το
πρόγραμμα. Αν εμείς θέλουμε να πιστεύουμε ότι διδάσκουμε, για παράδειγμα,
Γεωγραφία, μπορούμε να το πιστεύουμε, για τους μαθητές όμως το μάθημα δεν
υπάρχει. Και επειδή το σύστημα, όπως είπαμε, και κατανέμει, όσους και όσες δεν μπορούν να
παρακολουθήσουν την κούρσα, τους ρίχνει κατηγορία και τους στέλνει στα ΕΠΑΛ,
δηλαδή στη Β εθνική και βάλε. Και εκεί όμως αφού διανύσουν ένα τυπικό κύκλο 3
χρόνων παίρνουν ένα πτυχίο ειδίκευσης που δεν αντιπροσωπεύει τίποτα, μα τελείως
τίποτα.
Αν θέλουμε λοιπόν ως Αριστερά να παρέμβουμε στην
εκπαιδευτική κρίση δεν πρέπει να μένουμε στον τύπο, αλλά να μπούμε στην ουσία.
Να αναζητήσουμε τη φιλοσοφία της μέσης εκπαίδευσης στη
εποχή της πληροφορίας.
Να θέσουμε τους στόχους που πρέπει να έχει το δημόσιο
σχολείο.
Να φτιάξουμε από την αρχή τη διάρθρωση που μπορεί να
υπηρετήσει τους στόχους.
Να σχεδιάσουμε αναλυτικά προγράμματα και να γράψουμε
ανάλογα σχολικά βιβλία.
Να επιλέξουμε τρόπους διδασκαλίας αξιοποιώντας και την
τεχνολογία.
Να προτείνουμε προγράμματα επιμόρφωσης των
εκπαιδευτικών.
Να σχεδιάσουμε τους χώρους μέσα στους οποίους θα
συμβαίνει η κάθε δράση,
και το σημαντικότερο, γι’ αυτό το άφησα και τελευταίο
να αναζητήσουμε, μαζί με τους μαθητές και τις
μαθήτριες, τη δική τους θέση, στάση και συμμετοχή στην όλη εκπαιδευτική
διαδικασία. Να δούμε με πιο τρόπο αυτοί δεν θα είναι παθητικοί δέκτες, αλλά θα
συμμετέχουν ουσιαστικά, όχι απαντώντας στις δικές ερωτήσεις μας, αλλά σε αυτές
που οι ίδιοι θα βάζουν στους εαυτούς τους.
Με λίγα λόγια, σύντροφοι, ελάτε να επανασχεδιάσουμε το
σχολείο και να το παρουσιάσουμε στην κοινωνία για δημόσια διαβούλευση.
Για να έχει αντικείμενο το σχολείο θα πρέπει να υπάρχει αντικείμενο στην αγορά εργασίας. Αυτή ήταν η αξία του σχολείου. Ήσουν απόφοιτος εξαταξίου γυμνασίου έμπαινες στην Τράπεζα, στο υπουργείο. Τα παιδιά έχουν αντιληθεί το μάταιον του πράγματος γιαυτό δεν συμμετέχουν. Δεν μπορεί η εκπαίδευση να στρουθοκαμηλίζει και να μη βλέπει τι γίνεται μετά όταν ο απόφοιτος ζητάει δουλειά και του δείχνουν το φτυάρι. Εκεί απαξιώνεται το σχολείο όχι στις γνώσεις που παρέχει. Δηλ. θεωρείς γνώση τη μεθοδολογία που παρέχεται στα φροντιστήρια; Και φιλοδοξούμε να διδάσκονται αυτά τα πράγματα τα παιδιά στο σχολείο για να μπαίνουν στα πανεπιστήμια χωρίς φροντιστήριο και αυτό θα θεωρηθεί επιτυχία; Για να τους δείχνουν πάλι το φτυάρι; Όχι άλλες γνώσεις τύπου φροντιστηρίου, παραείμαστε "μορφωμένοι". Οπωσδήποτε να μειωθεί η ύλη στο μισό και να καταργηθούν τα αρχαία στο Γυμνάσιο. Να υπάρχει χρόνος για μία ξένη γλώσσα σε προχωρημένο επίπεδο ήδη στο γυμνάσιο ώστε να μπορεί o μαθητής να συμμετέχει στη διαδικτυακή γνώση (εκεί θα μειωθούν τα φροντιστήρια), για αθλητισμό, ομαδικά σπορ, χειρωνακτικά χόμπυ, μουσική που θα αντισταθμίζουν την πνευματική προσπάθεια και πάνω από όλα για συμμετοχή των μαθητών στη διαδικασία της μάθησης με βιβλιοθήκες, κομπιούτερ, εργασίες, ιστοσελίδες, ταξίδια. Π.χ. Η γεωγραφία μπορεί να διδάσκεται με διαδικτυακές επαφές με μαθητές από άλλα μέρη ή χώρες και να είναι ανθρωπογεωγραφία. Αφού δεν θα μπορούν μέσω της γνώσης να βρίσκουν δουλειά τουλάχιστον ας ανοίγουν λίγο τα φτερά τους να είναι αξιοπρεπείς όταν θα πιάσουν το φτυάρι ή να μην νιώθουν τελείως εγκλωβισμένοι και να βλέπουν μπροστά τους και άλλες επιλογές.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑγαπητή Μαρίζα
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο πρόβλημα της ΜΕ είναι ιδιαίτερα σύνθετο και δυστυχώς δεν έχουμε μπούσουλα για να περπατήσουμε. Στο Δημοτικό θέλεις να τους μάθεις ανάγνωση , γραφή, 2-3 ιστορικά γεγονότα τις 4 πράξεις και λίγα Αγγλικά.Λίγο πολύ τα καταφέρνεις. Στη ΜΕ όμως πρέπει να τους μορφώσεις σφαιρικά, να τους δώσεις κουλτούρα και ταυτόχρονα ειδικές - τεχνικές γνώσεις για να περπατήσουν προς την τριτοβάθμια. Ο διπλός αυτός ρόλος περιπλέκει τα πράγματα. Τελικά πετυχαίνεις στο περίπου μόνο το δεύτερο και αυτό χάρη στο φροντιστήριο. Η Γεωγραφία πχ είναι θαυμάσιο μάθημα, σχετίζεται άμεσα με καμιά δεκαριά επιστήμες, αλλά χάνεται μέσα στο χάος των μαθηματικών, ή των αρχαίων που πρέπει να μάθει το παιδί για να μπορέσει να επιβιώσει στο Λύκειο κλπ.Έχω ένα μοντέλο στο μυαλό μου, θα το κουβεντιάσουμε. ΚΑλό φθινόπωρο
Leo, όπως διαπιστώνεις ο διπλός ρόλος είναι κενό γράμμα, η σφαιρική μόρφωση άπιαστο όνειρο και μένουν μόνο οι εξειδικευμένες γνώσεις για τους λίγους που σπριντάρουν για τις καλές σχολές. Την πλειονότητα αυτό την απωθεί και πως θα μπορούσε άλλωστε να είναι ελκυστικό, με αποτέλεσμα να απορρίπτει το σχολείο και τη μάθηση σε μια κρίσιμη ηλικία που διαμορφώνεται η προσωπικότητα. Ας δώσουμε βάρος στη γενική μόρφωση που βοηθάει τον άνθρωπο να επιβιώσει κυρίως ψυχικά και οι ειδικές γνώσεις ας πάρουν τη μορφή ενός έξτρα προπανεπιστημιακού έτους όπου ο υποψήφιος να μπορεί να βυθιστεί στις εξισώσεις του και στην ανάγνωση των αρχαίων κειμένων απερίσπαστος. Η πρόσβαση στις περισσότερες σχολές θα μπορούσε να είναι κυρίως μέσω απλών εξετάσεων του Λυκείου και των περιζήτητων μέσω κυρίως του προπανεπιστημιακού έτους. Έτσι κι αλλιώς σήμερα σχολές με βάση κάτω από 12-13 (πάνω από τις μισές που ίσως έχουν πάνω από τα 2/3 των θέσεων) σημαίνει ότι οι υποψήφιοι πέρασαν από το Λύκειο και δεν ακούμπησαν τη στρυφνή του ύλη και ούτε το φροντιστήριο τελικά βοήθησε. Οι ίδιες αυτές σχολές δεν απαιτούν εξειδικευμένο επίπεδο γνώσεων για να τις παρακολουθήσεις. Γιατί επομένως αυτά τα παιδιά να στερούνται τη μοναδική ευκαιρία τους για μόρφωση και οι γονείς τους να ξοδεύονται σε μια ατελέσφορη προσπάθεια; Ας γίνει η ύλη πιο απλή και οι εξετάσεις δύο ταχυτήτων γιατί το μέχρι τώρα μοντέλο έχει αποτύχει. Εσείς οι εκπαιδευτικοί ίσως νομίζετε ότι στραβά αρμενίζουμε, νομίζω ότι ο γυαλός (η ύλη) είναι πολύ στραβός.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣε χαιρετώ και περιμένω τις θέσεις σου.
Πολύ σωστές βρίσκω τις επισημάνσεις σου. Η απαγκίστρωση του Λυκείου από τις εισαγωγικές και η οργάνωση σωστής επαγγελματικής εκπαίδευσης είναι σήμερα αναγκαία. Τα λέμε
ΑπάντησηΔιαγραφήΠρώτα-πρώτα λίγη αισιοδοξία βοηθάει πάντα.Τη θεωρία την ξέρουμε όλοι : Τα πράγματα ή θα πάνε καλά ή δε θα πάνε. Ζούμε λοιπόν με την προοπτική ότι όλα θα πάνε καλά και αν τελικά ΔΕΝ πάνε καλά τα πράγματα πάλι κερδισμένοι είμαστε....!!! (Σας θυμίζει κάτι;). Λοιπόν για να σοβαρευτούμε. Η δευτεροβάθμια εκπαίδευση αποσκοπεί στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και ικανοτήτων. Η γεωγραφία ή τα μαθηματικά δεν είναι πάντα αυτοσκοπός, ούτε τα μαθαίνουμε για να βρούμε δουλειά και να γίνουμε γρανάζια ενός συστήματος - Κάποιοι ίσως αυτό θα ήθελαν - Υπάρχει ένα κρυφό νόημα από κάτω από κάθε μάθημα από κάθε δραστηριότητα που κάνουμε στο σχολείο, το οποίο και έχουμε χάσει. Μας λείπει το όραμα , μας λείπουν οι στόχοι. Εχουμε πολλά να πούμε. Είμαστε σε καλό δρόμο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΓεια σου Δάφνη.Θάλεγα ότι ισχύουν και τα δύο. Γνώσεις, δεξιότητες και ένα τρίτο η ψυχική υγεία των παιδιών. Το κράτος όμως οφείλει να συνδέει και την οικονομία με την εκπαίδευση να δίνει μέσα από τις σπουδές πραγματικές επαγγελματικές διεξόδους με βάση τους στόχους που θέτει η κοινωνία. Σίγουρα έχουμε πολλά να ψάξουμε.
ΑπάντησηΔιαγραφή