«Ξεκλειδώνοντας» τη γαλλική φόρμουλα, του Γ. Προκοπάκη

Ανεβάζω πάλι Προκοπάκη. Οι εξελίξεις τρέχουν και το σημαντικό δεν είναι ούτε τα χημικά στην πλατεία, ούτε οι διαμαρτυρίες, ούτε βέβαια η συζήτηση στη βουλή. Σημαντικές είναι οι έγγυρες και τεκμηριωμένες απόψεις που μας φωτίζουν για την υπόθεση της σωτηρίας της χώρας και ο Γιώργος Προκοπάκης έχει πάντοτε μερικές. ( Leo)

Τα συν και τα πλην της πρότασης των Γάλλων για το ελληνικό χρέος

από τα Νέα ( 29/06/11)

Το απόγευμα της Τρίτης δημοσιοποιήθηκε πρόταση της Ενωσης Γαλλικών Τραπεζών για την οικειοθελή συμμετοχή ιδιωτών στο πρόγραμμα της τρόικας για τη διάσωση της Ελλάδας. Η πρόταση έχει την ευλογία του Σαρκοζί και αντιμετωπίζεται κατ' αρχήν θετικά από τις γερμανικές τράπεζες, οι οποίες βέβαια εξετάζουν και άλλα σενάρια - ευτυχώς!

Η πρόταση προσφέρει στους εθελοντές - συμμετέχοντες δύο επιλογές στη λήξη κάθε ομολόγου, από τον Αύγουστο 2011 ώς τον Ιούλιο 2014. Η πρώτη - αναφέρεται στην πρόταση ως προτιμητέα - έναντι κατοχής των ομολόγων επί μια 30ετία, προσφέρει κίνητρο περιορισμού του κινδύνου από το ελληνικό χρέος, επιτόκιο 5,5% συν ένα premium μέχρι 2,5%, συνδεδεμένο με την αύξηση του ελληνικού ΑΕΠ. Η Ελλάδα εξασφαλίζει την αναχρηματοδότηση του 50% της αξίας των ομολόγων από τους ιδιώτες και παίρνει ανάσα για τριάντα χρόνια - με υψηλό κόστος όμως. Η δεύτερη είναι μια απλή ανταλλαγή τουλάχιστον του 90% της αξίας των ομολόγων που λήγουν, με νέα, πενταετή, και επιτόκιο 5,5%.

Στόχος του προγράμματος μετακύλισης ομολόγων είναι η ελάφρυνση του Μηχανισμού Στήριξης κατά τουλάχιστον €30 δισ. από την ανάγκη αναχρηματοδότησης του ελληνικού χρέους. Σε κάθε περίπτωση, το υπόλοιπο για την αναχρηματοδότηση των λήξεων ομολόγων καταβάλλεται από την τρόικα. Ολα αυτά βέβαια υπό την προϋπόθεση ότι οι οίκοι αξιολόγησης θα συναινέσουν να μη «δουν» πιστωτικό γεγονός στην ανταλλαγή, θα συμφωνήσει η ΕΚΤ (προϋπόθεση να διακρατήσει τα ομόλογα που έχει σήμερα στην κατοχή της μέχρι τον Ιούλιο 2014), η τρόικα θα συνεχίζει να υποστηρίζει τη χώρα μας και, βέβαια, η Ελλάδα θα πετυχαίνει τους στόχους που τίθενται από τους υποστηρικτές της.

Πριν προχωρήσουμε σε περαιτέρω ανάλυση, είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι, για να επιτευχθεί ο στόχος ανταλλαγής επενδυτικού κινδύνου (και ταυτόχρονα να αποφευχθεί ο κίνδυνος πιστωτικού γεγονότος) στην πρώτη επιλογή, προβλέπεται ένα σύνθετο σχήμα παροχής εξασφαλίσεων για τα νέα ομόλογα. Πολύ απλά, η διασφάλιση που προσφέρεται ως κίνητρο «εθελοντικής συμμετοχής» κοστίζει - όπως όλες οι εγγυήσεις άλλωστε - και μάλιστα ακριβά. Σύμφωνα με τη γαλλική πρόταση, η Ελλάδα αναλαμβάνει αυτό το κόστος.

Για κάθε €100 ομολόγου που λήγει, ο πιστωτής κρατάει €30 και ξαναδανείζει τα υπόλοιπα €70 στην Ελλάδα, έναντι ισόποσου νέου ομολόγου. Ενώ η χώρα μας έχει δανειστεί €70, έχει διαθέσιμα προς διαχείριση τα €50, ενώ τα υπόλοιπα €20 τροφοδοτούν τον μηχανισμό εξασφάλισης κινδύνου, μέσα από ένα πλέγμα δανείων, εγγυήσεων/αντεγγυήσεων. Κομβικό ρόλο παίζει μια Εταιρεία Ειδικού Σκοπού, ώστε οι εθελοντές να μην κάνουν εγγραφές στα λογιστικά τους βιβλία, αλλά να έχουν μετοχές της εταιρείας. Προβλέπεται επίσης και συμβατική δέσμευση της Ελλάδας για την εξασφάλιση των χρηματικών ροών. Οι ανάγκες αναχρηματοδότησης συμπληρώνονται από τον Μηχανισμό Στήριξης, τα €50 της διαφοράς από το παλιό ομόλογο. Τα €20 είναι ανακτήσιμα ύστερα από 30 χρόνια, πλην όμως αυξάνουν τις ταμειακές ανάγκες της χώρας. Το αξιοσημείωτο είναι ότι για την απλή ανταλλαγή της δεύτερης επιλογής δεν προβλέπεται περαιτέρω εξασφάλιση.

Τα «επιλέξιμα» ομόλογα μέχρι το 2014 είναι συνολικής ονομαστικής αξίας περίπου €60 δισ. (από σύνολο περίπου €95 δισ. - η ΕΚΤ διακρατεί τα δικά της, ενώ μόνο όσα είχαν οι επενδυτές σε διακράτηση μπορεί να συμμετάσχουν). Σημειώνω ότι στο σύνολο αυτό είναι και το επίμαχο ομόλογο του Αυγούστου 2011. Θα επιχειρήσω μια πρώτη ανάγνωση της γαλλικής πρότασης.

Η πρώτη επιλογή αποτελεί κίνητρο, πολύ μεγάλο μάλιστα, για όσους από τους επενδυτές θέλουν να ξεφορτωθούν τον «επενδυτικό κίνδυνο Ελλάδα». Απευθύνεται κυρίως στους φορείς της ευρωζώνης. Το κόστος της «ελάφρυνσης» από τον κίνδυνο χρεώνεται στην Ελλάδα. Η δεύτερη, προσφέροντας ένα σχετικά μικρό επιτοκιακό κίνητρο, απευθύνεται στους φορείς που ούτως ή άλλως είναι συνδεδεμένοι με την πορεία της χώρας - τους ελληνικούς φορείς δηλαδή.

Είναι προφανές ότι αν η ελληνική κυβέρνηση πιστεύει ότι μπορεί να ορθοποδήσει η χώρα μέχρι το 2017, θα ήθελε να μπορεί να προσφέρει μόνο τη δεύτερη επιλογή. Εάν το σύνολο των απαιτούμενων €30 δισ. μπορούσε να καλυφθεί με την απλή ανταλλαγή τού κάπως αυξημένου επιτοκίου, η ετήσια επιβάρυνση σε τόκους (σε σχέση με τα τρέχοντα επιτόκια των ομολόγων της περιόδου) θα είναι της τάξεως των €250-300 εκατ. Τολμώ να αναφωνήσω «αποδεκτή επιβάρυνση», ειδικά συγκρίνοντας με την πρώτη επιλογή. Μπορούμε να υποθέσουμε ότι εύκολα ή δύσκολα - μάλλον εύκολα - οι ελληνικοί φορείς, τράπεζες και Ταμεία, θα στέρξουν. Κατά πάσα βεβαιότητα όμως, δεν επαρκούν για την κάλυψη των απαιτούμενων €30 δισ. ιδιωτικής συμμετοχής. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι κανένας φορέας εκτός Ελλάδας (εκτός ειδικών σχέσεων - ποιος ξέρει;) δεν θα έχει ενδιαφέρον για την επιλογή αυτή.

Προς τα πού πηγαίνει η κατάσταση; Πρώτον, ας ελπίσουμε οι προτάσεις που εξετάζουν οι γερμανοί τραπεζίτες να είναι καλύτερες από την πρώτη γαλλική επιλογή. Οπότε, ας περιμένουμε χωρίς θαυμαστικά και κραυγές για το «σοκ και δέος» της γαλλικής πρότασης. Αν όμως η μόνη πρόταση στο τραπέζι είναι η γαλλική, η κυβέρνηση και οι όποιοι φίλοι μας πρέπει να εργαστούν σκληρά ώστε να μεγιστοποιηθεί η συμμετοχή στη δεύτερη επιλογή - εάν είναι δυνατόν και από φορείς εκτός Ελλάδος. Και βέβαια, να ανασκουμπωθούμε ώστε στα επόμενα χρόνια να υπάρξουν οι δυνατότητες επαναγοράς χρέους, ώστε με προτεραιότητα (όσο οι συνθήκες το επιτρέπουν) να ξεφύγουμε από το σχήμα αυτό. Δυστυχώς, εδώ που έχουν οδηγηθεί τα πράγματα οι ελληνικές επιλογές είναι ιδιαίτερα περιορισμένες.

Ο Γιώργος Προκοπάκης είναι σύµβουλος επιχειρήσεων σε θέµατα οργάνωσης και διαχείρισης πληροφοριών