Η αμφισημία των βορείων χωρών της Ευρωζώνης
Του Σάκη Παπαθανασίου* από την Ανανεωτική
Οι πολιτικές ελίτ των ισχυρών κρατών της Ευρωζώνης - εκτός από την προσήλωση τους στη νεοφιλελεύθερη ιδεολογία και πολιτική - έχουν επιπλέον 3 σημαντικούς περιορισμούς:
α) Διαθέτουν ένα κοινό νόμισμα - καυτή πατάτα το οποίο δε στηρίζεται σε μια οικονομία κοινού επιπέδου και δεν διοικείται από μια ενιαία – συνεκτική πολιτική θέσπιση.
β) Εκλέγονται μέσα από τις διαδικασίες των κρατών μελών και οι τάσεις της κοινής γνώμης αυτών επιδρούν σημαντικά στις επιλογές που κάνουν, δηλαδή ακόμη και αν ξέρουν που πρέπει να πάει το καράβι πρέπει πρώτα να πείσουν τους πελάτες και το πλήρωμα.
γ) Λειτουργούν εντός μιας παγκοσμιοποιημένης οικονομίας στην οποία λειτουργούν σημαντικοί παράγοντες εκτός της επιρροής τους και έχουν δεχθεί το αμερικανικό μοντέλο της πρωτοκαθεδρίας του σύμπλεγματος χρηματαγορών, μεγάλων τραπεζών και πολυεθνικών.
Εγκλωβίζονται λοιπόν σε ένα «μικρό πολιτικό κουστούμι».
Αλλά και η κοινή γνώμη των Βόρειων χωρών δεν θα γύρει εύκολα στην υποστήριξη μιας γενναίας πανευρωπαϊκής λύσης . Είδε ότι τα κράτη έδωσαντεράστια ποσά για να κρατηθούν οι τράπεζες (στις οποίες ενυπάρχουν οι αποκαλούμενες αγορές) που τώρα «ανταποδίδουν» επιτιθέμενες στα κράτη. Δεν είναι καθόλου βέβαιη ότι τα μέτρα που λαμβάνονται είναι δίκαια κατανεμημένα ή ότι οδηγούν σε μια έξοδο από την κρίση. Φοβάται ότι η αλληλεγγύη προς το Νότο είναι ένα πηγάδι χωρίς πάτο. Για όλους αυτούς τους λόγους αντιδρά στη συνδρομή προς τις κλονιζόμενες οικονομίες. Ήδη τα ακροδεξιά κόμματα διευρύνουν την εκλογική τους βάση σε πολλές χώρες χρησιμοποιώντας λαϊκίστικες προσεγγίσεις και συνθήματα που αντιστρατεύονται την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη.
Ο Βόρειος άξονας της ευρωζώνης συνολικά προβληματίζεται για το αν αξίζει τον κόπο να ενώσει τις τύχες του με το νότιο άξονα. Ενισχύονται οι αυταπάτες ότι μπορεί να διατηρήσει τη θέση του στον παγκόσμιο οικονομικό συσχετισμόχωρίς το βάρος του Νότιου άξονα. Η Γερμανία – κέντρο του Βόρειου άξονα -αρχίζει να σκέπτεται με όρους λιγότερο πολιτικούς και περισσότερο οικονομικούς. Μια τέτοια οπτική όμως μπορεί να χαρακτηριστεί :
- ανιστόρητη διότι ξεχνά ότι και η ίδια η Γερμανία για να πετύχει το μεταπολεμικό οικονομικό θαύμα υποστηρίχθηκε από ισχυρές χώρες με διαγραφή χρεών και οικονομική βοήθεια..
- γεωπολιτικά κοντόθωρη διότι σκοπεύοντας στην ισχυροποίηση της στη παγκόσμια σκακιέρα αποδυναμώνεται στην οικονομική της ενδοχώρα, γεγονός που δε θα μείνει χωρίς συνέπειες στην επιδιωκόμενη μεγέθυνση των σχέσεων της με τις χώρες της Άπω Ανατολής και τη Ρωσία.
- πολιτικά προβληματική αφού καθορίζοντας τις κινήσεις της υπό το πρίσματων στενών κρατικών της συμφερόντων προκαλεί τους εταίρους της στην Ε.Ε , δημιουργεί κινδύνους για αποχώρηση της Ελλάδας από την Ευρωζώνη , γεγονός που εκτός από το νομικό κενό στην υλοποίηση του θα πυροδοτήσει αμφισβητήσεις σχετικά με τη βιωσιμότητα του ευρώ αλλά και του ίδιου του ευρωπαϊκού εγχειρήματος.
- στρατηγικά αυτουπονομευτική διότι δημιουργεί προϋποθέσεις για μια νέα διάσπαση της Ευρώπης που θα οδηγήσει στην απώλεια της θέσης της στις αγορές του Νότου και στη δημιουργία ενός εν δυνάμει σημαντικού ανταγωνιστή στη γειτονιά της
Αυτή η κατάσταση απειλεί τη συνοχή της Ε.Ε. και δε μπορεί να συρθεί άλλο. Χωρίς τη Γερμανία καμιά λύση δεν μπορεί να προχωρήσει , όμως η υπονόμευση του κύρους των ευρωπαϊκών θεσμών όπως αυτό φαίνεται με τις προειλημμένες αποφάσεις του Γερμανογαλλικού άξονα δε συνιστά λειτουργική λύση για την Ε.Ε Ο Γόρδιος δεσμός πρέπει να λυθεί προς όφελος της εμβάθυνσης της Ε.Ε , της ενιαίας οικονομικής διακυβέρνησης και της πολιτικής ενοποίησης.
Η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη δεν είναι ένας όρος για την συγγραφή εκθέσεων ιδεών αλλά έχει μια εμπράγματη υπόσταση. Αποτέλεσε συστατικό στοιχείο τηςευρωπαϊκής ενοποίησης και σημαία του ευρωπαϊκού συστήματος υπερεθνικής συγκρότησης. Η πίστη στα πλεονεκτήματα του κοινού ευρωπαϊκού οράματος επέτρεψε την οικονομική προώθηση με διαρκώς μειούμενο εσωτερικό ανταγωνισμό και το προχώρημα με γοργούς ρυθμούς της δημιουργίας της ενιαίας αγοράς και του κοινού νομίσματος.
Οι Βόρειοι εταίροι είναι αναγκασμένοι να κάνουν ένα βήμα πίσω για να μπορέσει η Ευρώπη να κάνει στη συνέχεια δύο βήματα μπροστά. Πρέπει όλοι οι εταίροι να συνθέσουν μια αξιόπιστη συμφωνία για τη διάσωση των χωρών του Νότου και να πείσουν την κοινή γνώμη για την αναγκαιότητα της προβάλλοντας τη νέα αφήγηση για την Ευρώπη και τη θέση της στον κόσμο, που θα εξασφαλίζει τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα των χώρων τους.
Αυτό μπορούν να το κάνουν μόνο αν σταθούν στο ύψος των περιστάσεων και υπερβούν τις ιδεολογικές προκαταλήψεις και τους περιορισμούς που τους περιβάλλουν και αποφασίσουν να ενεργήσουν με αυτόνομο πολιτικό σχέδιο έναντι της βουλιμικής συμπεριφοράς των αγορών.
Είναι προφανές ότι μια τέτοια έκφραση δημοσιονομικής αλληλεγγύης γίνεται υπό όρους που διασφαλίζουν τη αντίστοιχη δέσμευση - υπευθυνότητα των χωρών αποδεκτών για την αντιμετώπιση των δημοσιονομικών τους προβλημάτων και γενικότερο προϋποθέτουν το σεβασμό όλων στους κανόνες που τίθενται μέσα από τις διαδικασίες της Ε.Ε
Αυτή όμως εξέλιξη θέτει επί τάπητος το θέμα της πολιτικής ενοποίησης της Ε.Ε με νέους όρους που θα κατοχυρώνουν την επέκταση της δημοκρατικής διαδικασίας σε επίπεδο Ε.Ε.
Χωρίς μια τέτοια αλληλέγγυα πολιτική το ευρώ δεν θα είναι βιώσιμο και η Ε.Ε θα μετατρέπεται σταδιακά σε μια διακυβερνητική ένωση που τα συμμετέχοντα κράτη θα αρχίσουν να ακολουθούν διαφορετικό και ανταγωνιστικό δρόμο. Μια τέτοια εξέλιξη θα βλάψει όλα τα κράτη μέλη.
*Μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής και συντονιστής της Δημοκρατικής Αριστεράς στη Θεσσαλονίκη.
(9-8-2011)
Εξαιρετικο κειμενο!
ΑπάντησηΔιαγραφή"Καθώς συνεχίζεται η παγκόσμια οικονομική ύφεση και η πίεση των μετόχων σε πολυεθνικές εταιρίες για αυξήσεις των κερδών, μια μικρή ομάδα δικηγόρων στο Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ επιδιώκει μια επιθετική καταστολή της διεθνούς τακτικής των επιχειρήσεων – την δωροδοκία - η οποία, σύμφωνα με τη Παγκόσμια Τράπεζα, ισοδυναμεί έως και ένα τρισεκατομμύριο δολάρια το χρόνο, δηλ. σχεδόν το 2% του παγκόσμιου ΑΕΠ.
"Τα τελευταία δύο χρόνια, η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει συγκεντρώσει σχεδόν 1,5 δις δολάρια σε πρόστιμα από ξένες υποθέσεις δωροδοκίας", λέει ο Mark Mendelsohn, αρμόδιος εισαγγελέας, του Υπουργείου Δικαιοσύνης για άνω των 100 εν εξελίξει υποθέσεις, εκ των οποίων κατέληξαν στην επταετή φυλάκιση του πρώην διευθύνοντα σύμβουλου της θυγατρικής της Halliburton Corp, και μια άλλη που ολοκληρώθηκε με πρόστιμο-ρεκόρ ύψους 800 εκατομμύρια δολάρια κατά της γερμανικής εταιρείας-κολοσσού Siemens [1].
Η γερμανική ενοποίηση, παρά τα αρχικά προβλήματα, σε συνδυασμό με τον εξαγωγικό δυναμισμό και το οικονομικό βάρος της Γερμανίας, ανέτρεψε τις παλαιότερες ισορροπίες και τους συσχετισμούς στους κόλπους της Ε.Ε. Ο ρόλος της Γερμανίας ενισχύθηκε ετι περαιτέρω με την πολιτική της παγκοσμιοποίησης, με αποτελεσματική εμπορική διείσδυση -εις βάρος ακόμη και των ΗΠΑ- σε διεθνές επίπεδο, προωθώντας τον “ελεύθερο” ανταγωνισμό, με χρήση αθεμίτων μέσων.
«Το μεγαλύτερο σκάνδαλο διαφθοράς στην ιστορία των χρηματαγορών» όπως χαρακτηρίζει την υπόθεση με τα μαύρα ταμεία της Siemens, η επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ, ήρθε στο φως …. το 2006 έπειτα από καταγγελία της General Electric για αθέμιτο ανταγωνισμό απ’ τη Γερμανική πολυεθνική. Η Siemens ήταν απ’ το 2001 εισηγμένη στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Το 2006 ο κύκλος εργασιών της στις ΗΠΑ είχε αυξηθεί σε 21,4 δις δολάρια και αντιπροσώπευε το 20% του ομίλου διεθνώς, οι εξαγωγές της στα 3,4 δις δολάρια, ενώ το πελατολόγιό της στην άλλη άκρη του Ατλαντικού περιελάμβανε 12000 επιχειρήσεις, καθιστώντας τη Siemens κυρίαρχη δύναμη στην αμερικανική αγορά.
Η πρώτη δικαστική παραπομπή κατά της Siemens έγινε απ’ το Γενικό Εισαγγελέα των ΗΠΑ στις 20 Ιανουαρίου του 2006 και αφορούσε σε δωροδοκίες και άλλες παραβάσεις του ποινικού κώδικα για την εξασφάλιση ενός έργου 49 εκατομμυρίων δολαρίων στον τομέα των ιατρικών τεχνολογιών στο Σικάγο το 2000.Οι έρευνες έγιναν από πράκτορες του FBI και οδήγησαν σε ποινές φυλάκισης ως και 10 χρόνια για τα εμπλεκόμενα φυσικά πρόσωπα και στην επιβολή των υψηλότερων προστίμων που προβλέπει η αμερικανική νομοθεσία.
Τον Φεβρουάριο του 2007, το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ διέταξε έρευνα για πιθανές παραβάσεις των αμερικανικών νόμων από τη Siemens. Οι κατηγορίες αφορούν σε υπεξαίρεση κεφαλαίων που δόθηκαν για δωροδοκίες ή μίζες για την εξασφάλιση συμβολαίων. …τον Απρίλιο του 2007, οι έρευνες της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ έφεραν στην επιφάνεια «διακριτικές πληρωμές» 570 εκ δολαρίων και ζητήθηκε δικαστική συνδρομή απ’ το Γερμανικό Υπουργείο Δικαιοσύνης. Οι έρευνες της Γερμανικής Δικαιοσύνης ξεκινούν ….και …, αρχές του 2007, γίνονται οι πρώτες προφυλακίσεις στελεχών της Siemens στη Γερμανία. ….. η Siemens γνωστοποιεί εκτός όλων των άλλων ότι έχει αναθέσει στο αμερικανικό δικηγορικό γραφείο Debevoise & Plimton LLP «ανεξάρτητη» έρευνα – εσωτερικό έλεγχο της εταιρείας – για τις κατηγορίες.
Αφωτιστος Φιλελλην
Στα μέσα του 2007 ξεκινά διεθνής έρευνα για τα μαύρα ταμεία της Siemens. Το Μαΐο ….λίγο πριν τις επίσημες ανακοινώσεις της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ για τη διενέργεια διεθνούς έρευνας – αποχωρεί απ’ τη θέση του αρχικά ο γενικός πρόεδρος του Ομίλου και μια εβδομάδα μετά ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Γερμανικού Κολοσσού. Εξέλιξη που σηματοδοτεί την αρχή του τέλους της παντοδυναμίας της Siemens στην διεθνή αγορά. Στα τέλη του 2008, η Siemens, αφού έφτασε να απειληθεί απ’ τις αμερικανικές αρχές με κυρώσεις που περιλάμβαναν αποκλεισμό από δημόσιους διαγωνισμούς μέχρι και αφαίρεση της άδειας διαπραγμάτευσης των μετοχών της στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, συμβιβάστηκε με το αμερικανικό δημόσιο να πληρώσει πρόστιμο 800 εκ δολαρίων για παράβαση των όρων συμμετοχής της στη Wall Street. …. Επιπλέον θα έπρεπε να καταβάλλει στην Εισαγγελία του Μονάχου (έδρα του ομίλου Siemens) άλλα 569 εκ δολάρια για παράβαση του γερμανικού νόμου, που απ’ το 1998 είχε αλλάξει και έκτοτε απαγόρευε τη δωροδοκία στις διεθνείς εμπορικές σχέσεις.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ εμπορικός και βιομηχανικός πόλεμος μεταξύ Siemens και General Electric διήρκεσε στις αίθουσες των δικαστικών, εισαγγελικών και εποπτικών, για τις αγορές, αρχών σχεδόν 3 έτη. Ολοκληρώθηκε με ήττα που κόστισε περίπου 2 δις ευρώ, σε πρόστιμα και αποζημιώσεις, στη γερμανική πολυεθνική και μεγάλες απώλειες σε μερίδια αγοράς έναντι των ανταγωνιστών της.
Παρά τους κλυδωνισμούς που υπέστη, η Siemens παραμένει ένας κολοσσός με ετήσιο τζίρο 80 δις ευρώ και κέρδη περίπου 7,5 δις ενώ οι δραστηριότητές της εκτείνονται σε 190 χώρες. Πλέον η πρόκληση για τη γερμανική εταιρεία, σύμφωνα με τον νέο πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της Siemens, είναι η διεκδίκηση μέρους της αγοράς του κορυφαίου, σύμφωνα με τον ίδιο, κλάδου της βιομηχανίας του 21ου αιώνα, των τεχνολογιών περιβάλλοντος. Εκτιμάται ότι οι παραγγελίες για δίκτυα την επόμενη 25ετία θα φτάσουν τα 27 τρισεκατομμύρια ευρώ.
”Η αποκάλυψη του σκανδάλου των "μαύρων λογαριασμών" του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU) το 1999 σημάδεψε την πολιτική ζωή της Γερμανίας το 2000 και εκτόξευσε διαδοχικά την σταδιοδρομία της Angela Dorothea Merkel….μέχρι την καγκελαρία. Αποκαλύφτηκε ένα σύστημα παράνομης χρηματοδότησης της κομματικής οργάνωσης μέσω λογαριασμών στην Ελβετία. Οι ανώνυμες αυτές "δωρεές" ανέρχονταν συνολικά στα 6,1 εκατομ. ευρώ, ενώ ο Χέλμουτ Κολ κατηγορηματικά αρνήθηκε να αποκαλύψει σχετικά με την προέλευση των παράνομων δωρεών. Τον Δεκέμβριο του 1999 η Μέρκελ δημοσίευσε άρθρο όπου απαίτησε στο όνομα του κόμματος την ανεξαρτητοποίηση από τον Κολ, παρουσιάζοντας τον εαυτό της ως μέλος του προεδρείου, που ήταν αποφασισμένο να θέσει τέλος στο "σύστημα Κολ". Σχετικά με την αποστασιοποίηση από τον Κολ, θα πει αργότερα: "Εμείς οι ανατολικογερμανοί μάθαμε να συμβιβαζόμαστε με τους εξουσιαστές, δίχως όμως να δημιουργούμε απόλυτες δεσμεύσεις." Στις 18 Ιανουαρίου 2000 ο Χέλμουτ Κολ παραιτήθηκε …Στις 16 Φεβρουαρίου παραιτήθηκε και ο διάδοχος του Κολ, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, …, αφού πριν παραδέχτηκε ότι και αυτός είχε δεχτεί παράνομη δωρεά για το κόμμα από εκπρόσωπο της πολεμικής βιομηχανίας. Στις 10 Απριλίου η Μέρκελ εκλέχτηκε στο συνέδριο του Έσσεν ομοσπονδιακή πρόεδρος του CDU. Ωστόσο η προέλευση των παράνομων δωρεών έμεινε άγνωστη μέχρι σήμερα.”
Αφωτιστος Φιλελλην