του Ανδρέου του γκρινιάρη και του Γιώργου του Προκοπάκη

Ο Κώστας Ανδρέου μας ενημέρωσε για το status των διαπραγματεύσεων για το PSI μεταφέροντας τα νέα: η ελληνική πλευρά ζητάει από τους ιδιώτες ομολογιούχους, τα νέα χαρτιά να έχουν παρούσα αξία στο 25% των παλιών - δηλώνει δε ότι εμμένει (η Ελλάδα) στο πνεύμα της απόφασης της 27/10. Στην ειδησεογραφική ενημέρωση αναφέρεται ότι η Ελλάδα ψιλοπαρακάμπτει το IIF και μιλάει απ' ευθείας με τους ομολογιούχους.Εκφράζει την αγωνία του (ο Κώστας) μπας και πάμε κατ' ευθείαν για χρεοκοπία. Ας το δούμε.

Τεχνικές λεπτομέρειες πρώτα

1. Η μείωση της ονομαστικής αξίας του χρέους και η ζημία που καταγράφει ο ομολογιούχος είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Η ζημία του ομολογιούχου εξαρτάται από την παρούσα αξία των χαρτιών (τη διαφορά ανάμεσα στην προ και μετά την ανταλλαγή). Εδώ παίζει το επιτόκιο (κουπόνι) και ο χρόνος λήξης των νέων ομολόγων, αλλά κυρίως το προεξωφλητικό επιτόκιο (discount rate) που χρησιμοποιεί ο κάτοχος των ομολόγων. Η ζημία που εγγράφεται είναι θέμα κανονιστικό, επηρεάζεται από το "φορολογικό όφελος" από τη ζημιά - άρα από την κτά χώρα νομοθεσία και την κατάσταση κερδοφορίας κάθε ομολογιούχου. Για την πραγματική ζημία, ο ομολογιούχος έχει και εργαλεία να τη μειώσει (π.χ., εγγράφεται η παρούσα αξία με κάποιο ψηλό discount rate και το χαρτί διασφαλίζεται με εργαλείο με πολύ πιο φθηνό discount rate).

2. Τον Ιούλιο, με κούρεμα που δεν έθετε ζήτημα επανακεφαλαιοποίησης τραπεζών αφ' ενός, και με την Ελλάδα παρατηρητή από την κερκίδα, όλοι ήταν μια παρέα: η ευρωζώνη, το ΔΝΤ, το IIF. Οι επιλογές του PSI δεν ήταν άσχημες, αν και θα μπορούσαν να είναι καλύτερες. Τον Ιούλιο το IIF είχε θεωρήσει discount rate 9% με ένα επιτόκιο (κουπόνι) 5% (περίπου - μεσοσταθμισμένο αν έπαιζε το PSI σύμφωνα με τον προγραμματισμό). Τώρα προτείνει επιτόκιο (κουπόνι) 8% και discount rate 12%!!! Τα τσανάκια έχουν χωρίσει: το IIF είναι απέναντι στην Ελλάδα και την Ευρωζώνη - ΟΧΙ ΜΑΖΙ. Το ψηλό επιτόκιο (κουπόνι) έως και ισοφαρίζει τις πραγματικές ζημίες από την μείωση της ονομαστικής αξίας και το ψηλό discount rate οδηγεί σε καταγραφή πολύ υψηλών λογιστικών ζημιών.

3. Το προεξωφλητικό επιτόκιο (discount rate) ανταποκρίνεται στη μακροπρόθεση πρόβλεψη απόδοσης των νέων ομολόγων. Δηλαδή, η πρόταση του IIF καταθέτει ότι, ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι η προκύπτουσα εικόνα του ελληνικού χρέους με την εφαρμογή των αποφάσεων της 27/10 είναι απείρως καλύτερη αυτής του Ιουλίου, τα νέα ομόλογα ακόμη και με την προστασία σε μελλοντικό κούρεμα του Βρετανικού δικαίου (που ζητούν) θα είναι σκουπιδόχαρτα. Πράγμα το οποίον σημαίνει ότι ακόμη και όταν, σύντομα ή όχι, η Ελλάδα εξέλθει από το όποιο καθεστώς αξιολόγησης (default, selective default, ή άλλο) θα βρεθεί ξανά στον πάτο της κλίμακας αξιολόγησης. Με ό,τι αυτό σημαίνει σε δυνατότητα χρήσης και κάλυψη των ομολόγων ως ενέχυρο, τη δυνατότητα εξόδου της Ελλάδας στις αγορές (ακόμη και σε 10 χρόνια), κλπ.

Πέραν του ότι το επιτόκιο (κουπόνι) που προτείνει ο IIF είναι τόσο ψηλό που εξανεμίζει το μεγαλύτερο μέρος των ωφελειών του κουρέματος, για τους παραπάνω λόγους (και άλλους) η πρόταση ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΑΠΟΔΕΚΤΗ από την ελληνική πλευρά. Δεν είναι ούτε από τη γερμανική! Αντί λοιπόν να μπλέκουμε με επαναδιαπραγματεύσεις Μνημονίων και άλλων τινών μεγαλοστομιών που πουλάνε στις τηλεοράσεις στους ελληναράδες και στο βαθύ ΠΑΣΟΚ, η Ελλάδα (ο Παπαδήμος δηλαδή, γιατί ο Μπένι ακόμη να πάρει χαμπάρι τι έγινε από τον Ιούλιο) επιλέγει το σωστό στρατόπεδο (τουλάχιστον για τους επόμενους μήνες) και επί τέλους παίζει μπάλλα! Το εντυπωσιακό είναι ότι η μεταμόρφωση τηε ομάδας έγινε με τους ίδιους παίκτες. Ο στρατηγός-προπονητής άλλαξε.

Ευλογία γενειάδας

Δεν μπορώ να αντισταθώ στον πειρασμό να θυμίσω ότι από την επομένη της απόφασης της 21/7, εδώ μέσα είχα ποστάρει για τη σημασία του discount rate και τα παιχνίδια. Ξανα-αναφέρθηκα σ' αυτό κάμποσες φορές. Επίσης, τόσο εδώ όσο και πιο έξω είχα πολλές φορές αναφερθεί στην ανάγκη να διαπραγματευθεί η ίδια η Ελλάδα με τους ιδιώτες πιστωτές, αλλά και στη σημασία της όλης στρατηγικής που δεν πρέπει να χάνει από την οπτική την ημέρα εξόδου από το καθεστώς επιλεκτικής (ή όποιας άλλης) χρεοκοπίας. Να θυμίσω επίσης ότι στα (φαινομενικά εντελώς) ξεκούδουνα κοπανιόμουν για το καθεστώς επιλεκτικής χρεοκοπίας ("να το διαχειριστούμε"), τις εγγυήσεις και τέτοια, αλλά και την ανάγκη διαχωρισμού των εννοιών "μείωση χρέους" και "κούρεμα πιστωτών" όπως και τη σημασία των κανονιστικών αλλαγών για κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών. Όλα αυτά τα οποία μπορεί να είναι μέρος της λύσης. ¨ολα αυτά που είναι απαραίτητα να συμπεριλάβεις στην ανάλυσή σου για να κάνεις πολιτική και όχι συνθηματολογία.

Ερχόμαστε στο σήμερα

Ξαφνικά η Ελλάδα κάνει όλα τα σωστά! Με τον πράκτορα της Goldman Sachs τραπεζίτη Παπαδήμο - αυτόν τον αναξιόπιστο στα μάτια των Ευρωπαίων που δεν ήθελε βαθύτερο κούρεμα από του Ιουλίου! Η πολιτικότητα του Παπαδήμου είναι εντυπωσιακή. Πολιτικότητα επί της ουσίας. Οι κατάλληλες συμμαχίες και η εκμετάλλευση των ευκαιριών στο όριό τους. Με τον Μπένι και τον Χριστοδούλου (ο τελευταίος πάντα "το είχε" ο πρώτος δεν μπορούσε να το δεί). Ο εκπρόσωπος του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου Παπαδήμος σε συνεργασία με τον νεοφιλελεύθερο Βησιγότθο Σόιμπλε αναγκάζουν τις τράπεζες στην άσκηση που αναγκάστηκαν να κάνουν οι αμερικανικές πριν τρία χρόνια: "ανοιχτά χαρτιά ένθεν και ένθεν".

Ας υποθέσουμε ότι τα σημερινά ελληνικά ομόλογα προς ανταλλαγήν είναι ένα ομόλογο 8ετίας με κουπόνι 4.6% (περίπου ο πραγματικός μέσος όρος) και πρόκειται να ανταλλαγεί με ομόλογο 20ετίας της μισής ονομαστικής αξίας (απαίτηση της απόφασης της 27/10). Η πρόταση του IIF με 8% κουπόνι και 12% discount rate καταλήγει σε μείωση της παρούσας αξίας των ομολόγων που έχουν σήμερα στα χέρια τους κατά 60% (με το φορολογικό όφελος πάει κοντά στο 50%). Μια χαρά παληκάρια ο Dallara και οι τράπεζες! Πλην όμως, αν τα παληκάρια χρησιμοποιήσουν το "δικό τους" discount rate, ας πούμε 3%, όχι μόνο δεν χάνουν, αλλά κερδίζουν σε (πραγματική και πραγματοποιήσιμη μέσω εργαλείων) παρούσα αξία κάπου 14.5%!!! [Με discount rate 4% δεν έχουν καμιά ζημία.]

Τι λέει η ελληνική πλευρά;

Ύπάρχει στο τραπέζι ένα ποσόν €30 δισ - αυτό που έδωσε η Μέρκελ για γλύκανση στον Dallara στις 3:30 πριν τα χαράματα της 27/10. Αυτό το ποσόν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για εγγυήσεις στα νέα ομόλογα (διαγράφει χρέος, κατά τα πρότυπα του Ιουλίου - αλλά σε 20 ή 30 χρόνια), η Ελλάδα όμως θέλει να χρησιμοποιηθεί για άμεση επαναγορά χρέους. Στην πρόταση Dallara αντιπροτείνει:

Η συμπεφωνημένη μείωση ονομαστικής αξίας κατά 50% και τα €30 δισ ένα πακέτο που θα καταλήγει σε παρούσα αξία των ομολόγων μετά την ανταλλαγή στο 25% της προηγουμένης. Δεν είναι γνωστά τα επιτόκια που συζητώνται, είναι όμως ασφαλές να υποθέσουμε ότι με μείωση της παρούσας αξίας επί τη βάσει της ονομαστικής κατά €150 δισ η απαίτηση το χρέος, που αρχίζει να διαμορφώνεται σε βιώσιμο, να το δείχνει κιόλας! Δηλαδή, "κόφτε το λαιμό σας με τους auditors για το πώς θα εγγραφούν τα ομόλογα, με τον συνδυασμό χρόνου λήξης, επιτοκίου (κουπονιού) και discount rate να το επιτύχετε". Στο πλαίσιο αυτό, αν τα νούμερα μπορεί να γίνουν αποδεκτά, η Ελλάδα δεν θα έχει κανένα πρόβλημα να αποδεχθεί και το βρετανικό δίκαιο - σιγά τ' αυγά! Τόσο απλά και τόσο καθαρά.

Κι από πάνω αρχίζουν οι συζητήσεις (ας πούμε, ψιλοαπειλές) για αλλάγή στο ελληνικό δίκαιο και τα Collectine Action Clauses που θα επιτρέψει στην Ελλάδα να σπρώξει προς αυτήν την κατεύθυνση - αδιαφορώντας για την ενεργοποίηση των CDS! Πλην όμως, είναι προφανές (και γι αυτό άλλως τε συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις με δημιουργία επιτροπών και τέτοια) ότι (α) αυτά δεν γίνονται χωρίς συνεννόηση με τον Σόιμπλε, (β) εάν τεθεί θέμα αλλαγής όρων στα ελληνικά ομόλογα, δεν υπάρχει κανένας λόγος το κούρεμα να μείνει στο 50%. Το τελευταίο είναι ακριβώς η θέση της Μέρκελ που "έπεισε" τον Dallara τα ξημερώματα της 27/10.

Όλα αυτά ακούγονται αυτονόητα και προφανή. Είναι! Ήταν αδιανόητα όμως στο πλαίσιο της επιλογής ως ελληνική πολιτική της θέσης "θα μας σώσουν οπωσδήποτε, ό,τι και να κάνουμε για να μη μας σώσουν" που ακολουθούσαν οι κυβερνήσεις Παπανδρέου, Μέχρι τη σφαλιάρα που εισέπραξε ο Βενιζέλος για την ηλιθιότητα της διακοπής των διαπραγματεύσεων για "να τα λύσει με τους πολιτικούς προϊσταμένους" και μέχρι το ξεφτύλισμα του Παπανδρέου (δυστυχώς όλης της Ελλάδας) στις Κάννες. Η θέση των εταίρων είναι καθαρή: "εμείς σας βοηθάμε, αρκεί να θέλετε να σωθείτε".

Οι ουρές

Οι γραμμές της διαπραγμάτευσης έχουν τραβηχτεί:

1. Ή εθελοντική λύση περίπου όπως είναι η ελληνική πρόταση

2. Ή υποχρεωτικό κούρεμα 80%, χωρίς γλυκάνσεις και σουσούμια, με πιστωτικό γεγονός και ενεργοποίηση των CDS.

Η ελληνική θέση δεν είναι μια κακή λύση για όλες τις ευρωπαϊκές τράπεζες (πλην των ελληνικών) που έχουν εγγεγραμμένα ελληνικά ομόλογα έως και στο 35% της ονομαστικής αξίας του. Το πρόβλημα είναι με τις ελληνικές τράπεζες που έχουν κάπου 60% των ομολόγων τους στην διακράτηση, εγγεγραμμένα στο 100%. Η "μέση τιμή" των ομολόγων στα χέρια των ελληνικών τραπεζών είναι 80-85%. Η κατάσταση επιδεινώνεται από το γεγονός ότι το φορολογικό όφελος είναι αδιάφορο μιας και απλούστατα δεν υπάρχει κερδοφορία. Γι αυτό και η φασαρία από μεριάς ελληνικών τραπεζών. Γι αυτό και ξενίζει η εμφάνιση πολιτικών, της αριστεράς μάλιστα, να επισείουν την καταστροφή στο τραπεζικό σύστημα, δίκην παπαγαλακίων επιλεγμένων τραπεζιτών.

Για την ελληνική πλευρά τα δύο projects, η ολοκλήρωση του PSI και η επανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, είναι ΕΝΑ. Γι αυτό και συζητείται η επέκταση του χρόνου κύλισης ζημιών μέχρι 15ετίας, γι αυτό και το ΤΧΣ ανεβαίνει στα €60 δισ. Αντίθετα από τις επαναστατικές ονειρώξεις διαφόρων για διαπραγματευτική ισχύ της Ελλάδας με την αλλαγή της νομοθεσίας ομολόγων, η πραγματικότητα λέει ότι πρόκειται για το "κεντρί της μέλισσας": μπορεί να χρησιμοποιηθεί μία μόνο φορά. Είναι προς όφελος και της Ελλάδας (και του Σόιμπλε) να εξαντλήσει τα περιθώρια της διαπραγμάτευσης.

Κι ερχόμαστε εκεί απ' όπου ξεκινήσαμε. Ο Ανδρέου αναρωτιέται "πάμε για χρεοκοπία;". Τυπικά ίσως, στην πραγματικότητα Όχι βέβαια, εφ' όσον έχουμε την υποστήριξη των εταίρων μας εντός του ευρώ - δηλαδή διανειακή σύμβαση που θα επιτρέψει να υπάρχουμε και να εκμεταλλευθούμε τα πλεονεκτήματα του πιστωτικού γεγονότος.

Η περίπτωση αλλαγής και ενεργοποίησης όρων στα ελληνικά ομόλογα, ενεργοποιεί τα CDS και οδηγεί σε πιστωτικό γεγονός. Προφανές λοιπόν ότι σε μια τέτοια περίπτωση η Ελλάδα θα επιβάλλει στους πιστωτές της του επαχθέστερους των όρων που της επιτρέπει η συγκυρία. Το πιστωτικό γεγονός που μας ταλανίζει ως έννοια εδώ και μήνες, δεν έχει ιδιαίτερη σημασία για την Ελλάδα - ούτως ή άλλως στην καλύτερη των περιπτώσεων η έξοδός της στις αγορές προβλέπεται για το 2021. Αφορά πρωτίστως "τους άλλους" - την ευρωζώνη. Εάν το ελληνικό πιστωτικό γεγονός είναι διαχειρίσιμο από την ευρωζώνη και παρέχεται η αναγκαία υποστήριξη στην Ελλάδα, καλώς να ορίσει!!!

Τι έγινε και ψιλοαλλάζουν τα πράγματα;

Η στρατηγική έχει τη σφραγίδα βαθειάς κατανόησης των διαδικασιών αλλά και της κατάστασης. Από το πρώην (και νυν) επιτελείο μόνον ο Πρόεδρος του ΟΔΔΗΧ Πέτρος Χριστοδούλου (με όλες τις ενστάσεις για τον ρόλο του κόντα δύο χρόνια τώρα) θα μπορούσε να παίξει. Σ' αυτόν να προσθέσουμε τη νομική εταιρεία που μας επέβαλαν οι Γερμανοί μετά την απόφαση του Ιούλη. Ο Παπαδήμος είναι ο παράγοντας που έβαλε την επί της ουσίας στρατηγική σε πρώτη προτεραιότητα, πετώντας στα σκουπίδια τις σαχλαμάρες της "αναγκαστικής και άνευ όρων σωτηρίας της Ελλάδας".

Κάτι τα παραπάνω, κάτι η γενικότερη απειλή στην ευρωζώνη, είχαν ως αποτέλεσμα (α) να γίνει από αντιμνημονιακή σχεδόν συστημική η ΝΔ, (β) να μείνει χωρίς πολιτική η αριστερά (ο ΣΥΡΙΖΑ κοιτάει σα χάνος και υποχρεωτικά διολισθαίνει στον ελληναραδισμό, η ΔΗΜΑΡ κάνει κωλοτούμπες προσπαθώντας να καταλάβει τι γίνεται), (γ) ο ΛΑΟΣ επίσης επιχειρεί να χτίσει μετριοπαθές προφίλ, (δ) το ΚΚΕ μονίμως εκτός εικόνας. Η καημένη η ΔΗΣΥ λόγω Ντόρας είναι καμμένη από χέρι ανεξαρτήτως συνθηκών. Οι ΠΑΣΟΚ και ΝΔ προσπαθούν να περισώσουν και να σώσει ο ένας τον άλλο. Η επιτυχία Παπαδήμου (εάν υπάρξει) θα αποκτήσει πολλούς πατεράδες ενώ στην πραγματικότητα αφήνει πολλά ορφανά. Επειδή οι πελατείες του κράτους είναι πάντα εδώ και οι επικίνυνοι πολιτικοί τσαρλατάνοι (ή σκέτα "πονηροί") της "αναγκαστικής σωτηρίας" επίσης, υπάρχει, εκτός από το πολιτικό κενό, και η ανάγκη ανάδειξης των πραγματικών πολιτικών προταγμάτων. Τοαίτημα "κάτι πρέπει να γεννηθεί", από ό,τι μπορεί να χρησιμεύεσι από το "παλιό" και με πολύ νέο κοινωνικό αίμα είναι ακόμη πιο επιτακτικό απ' ό,τι πριν μερικές εβδομάδες.

ΥΓ. Πλην της γκρίνιας του Ανδρέου που ήθελε σώνει και καλά να αφήσουμε τα πάρτυ της Αγίας Αικατερίνης για την παρούσα αξία του 25%, αφορμή για το σημείωμα ήταν και η ιδιωτική επικοινωνία με άγνωστή μου ψηφιακή φίλη Christinism Mela, η οποία είχε το "δια ταύτα" διαισθητικά πλήρως απλωμένο, αλλά δυσκολευόταν να δει τα ντεσού. Ίσως βοηθάει.