Αναζητώντας τη μεταρρύθμιση: Η απάντηση του Λεωνίδα Καστανά στην έρευνα της AV

Το ερώτημα και η απάντηση

Μια έρευνα της Αγγελικής Μπιρμπίλη στην Αthens Voice

Γιατί δεν κατάφερε να συσπειρωθεί η κεντροαριστερά; Γιατί οι όποιες μεταρρυθμιστικές φωνές στα κόμματα έμειναν μειοψηφικές; Γιατί δεν κατάφερε όλα αυτά τα χρόνια ο εκσυγχρονιστικός πόλος να αποκτήσει πλατιά ερείσματα στην κοινωνία; Στην κατάσταση που βρισκόμαστε υπάρχουν αριστερές ή δεξιές μεταρρυθμίσεις; Είναι δυνατόν στην Ελλάδα να υπάρξει ένα σοβαρό, ανανεωμένο σοσιαλδημοκρατικό κόμμα ή ένα φιλελεύθερο ριζοσπαστικό κόμμα, στα πρότυπα των ευρωπαϊκών; Τελικά, θα μείνουμε με σταυρωμένα τα χέρια ενώ η χώρα σιγά-σιγά εξορίζεται από την ευρωπαϊκή οικογένεια και μάλιστα παρά τη θέλησή μας;

Ο χρόνος μάς τελειώνει λένε όλοι σε διαφορετικούς τόνους. Εννοούν ότι οι ψευδαισθήσεις μάς τελειώνουν. Φαίνεται όμως πως τελείωσαν οι ψευδαισθήσεις και για τους πολιτικούς, το εκλογικό αποτέλεσμα ακύρωσε τους υπολογισμούς κάποιων.

Πολιτικοί, καθηγητές, τεχνοκράτες, ενεργοί πολίτες, τα καλύτερα μυαλά που διαθέτει η χώρα, έχοντας επίγνωση της τραγικής θέσης στην οποία έχει περιέλθει η πραγματική οικονομία, καιρό τώρα αρθρογραφούν σε εφημερίδες και blogs καλώντας μας να συνειδητοποιήσουμε ότι η ψήφος μας θα κρίνει την τύχη της χώρας για πολλές δεκαετίες – ίσως για πάντα. Συζητήσεις επί συζητήσεων, κάποιες από τις οποίες προχώρησαν ως τη δημιουργία ομίλων προβληματισμού, συνασπισμών, κοινωνικών συμμαχιών, αλλά έμειναν στα χαρτιά.

Όμως, περιγράφοντας και αναλύοντας δεν απομακρύνεται η καταστροφή. Οι πολίτες έχουν κουραστεί να διαβάζουν απόψεις κατά του σάπιου πολιτικού συστήματος και υπέρ των μεταρρυθμίσεων που «σίγουρα» δρομολογούνται, αλλά ποτέ δεν γίνονται. Η χώρα χρειάζεται ένα νέο πολιτικό ακτιβισμό, πολιτικούς και πολίτες που θα αποφασίσουν να εκτεθούν. Η συνεργασία για την αναγέννηση της πολιτικής είναι αναγκαία για να βγούμε από την κρίση.

Οι μέρες είναι τόσο κρίσιμες που πρέπει όχι μόνο να ανοίξει μια τέτοια συζήτηση, αλλά να αναληφθούν πρωτοβουλίες από ανθρώπους (από όλους τους χώρους), οι οποίοι αφενός βρίσκονται στο ίδιο μήκος κύματος και αφετέρου έχουν να προτείνουν λύσεις που θα δώσουν ελπίδα (με προοπτική) στους πολίτες. Οι δημοκρατίες υπάρχουν χάρη στην ικανότητά τους να ανανεώνονται. Χρειαζόμαστε λοιπόν εκείνους, νέους και παλιούς, που έχουν το σθένος να παλέψουν κόντρα στις δυνάμεις του λαϊκισμού, του ανορθολογισμού, της ιδιοτέλειας, ανθρώπους αποφασισμένους να υπερασπιστούν τη δημοκρατία, την ανοιχτή κοινωνία, το κοινωνικό κράτος.

H AΤΗEΝS VOICE ρώτησε ανθρώπους από διαφορετικούς χώρους, οι οποίοι πιστεύουν στην επιτακτική ανάγκη προοδευτικών μεταρρυθμίσεων, να μας πουν τη γνώμη τους.

Η απάντηση του Λεωνίδα Καστανά 
Kαταρχάς, ευχαριστώ για την ευκαιρία που μου δίνετε να απαντήσω σε ένα δύσκολο ερώτημα που απασχολεί και μένα.
Το αίτημα της δημιουργίας ενός ευρωπαϊκού σοσιαλδημοκρατικού κόμματος απευθύνεται στους πολίτες που τοποθετούνται στους γειτνιάζοντες πολιτικά χώρους του σοσιαλιστικού κέντρου και της δημοκρατικής αριστεράς και τους καλεί να δημιουργήσουν ένα ευρύ –από τα κάτω και τα πάνω– κίνημα συνεργασίας για την έξοδο της χώρας από την κρίση χρέους, την παραμονή στην ΕΕ, τη ριζική μεταρρύθμιση του κράτους και τη σοσιαλδημοκρατική προοπτική.

Για τις κεντρώες πολιτικές δυνάμεις το αίτημα αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να μετακινηθούν προς τα αριστερά. Να πάψουν να είναι φορείς του εγχώριου αστισμού, εκφραστές ενός κομπραδόρικου καπιταλισμού, θιασώτες ενός άδικου πελατειακού κράτους. Γιατί ούσες οι δυνάμεις αυτές κυρίως στο χώρο του ΠΑΣΟΚ έχουν την κύρια ευθύνη για τη σημερινή μας κατάντια, για την ήττα του μεταπολιτευτικού μας μοντέλου.

Για την αριστερά το αίτημα της κεντροαριστεράς σημαίνει ότι θα εγκαταλείψει τα στερεότυπα του παρελθόντος. Τη λατρεία προς το υπερτροφικό κράτος, την τυφλή υποστήριξη προς τις συντεχνίες, τα οικονομίστικα και αντιαναπτυξιακά αιτήματα, τις προσχηματικές αναφορές στην οικολογία. Θα πρέπει να διατυπώσει συγκεκριμένες θέσεις για το πώς φαντάζεται το νέο κράτος και τις σχέσεις του με τους πολίτες, τι σημαίνει για εκείνη η λέξη επιχειρηματικότητα, ποια είναι η κεντρική της ιδέα για το σχολείο του αύριο, τι σημαίνει κοινωνική πολιτική σε εποχές παγκόσμιας οικονομικής κρίσης.

Η δυσκολία δημιουργίας οφείλεται στις ένθεν και ένθεν αγκυλώσεις. Από τη μια υγιείς σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις που βρίσκονται εντός του ΠΑΣΟΚ (Μόσιαλος, Διαμαντοπούλου, Ραγκούσης κ.ά.) δεν τολμούν να διασπάσουν το ημιθανές ΠΑΣΟΚ. Από την άλλη η Δημοκρατική Αριστερά δεν είναι ακόμα έτοιμη ιδεολογικά και πολιτικά να προχωρήσει στη δημιουργία ενός νέου ενιαίου σχήματος τέτοιου τύπου. Αλλά είναι σίγουρο ότι στο άμεσο μέλλον θα ανοίξει και αυτή έναν αντίστοιχο διάλογο και σίγουρα θα έχει να πει πολλά.
Φυσικά στο νέο κόμμα χωρούν ανεξάρτητες σοσιαλιστικές δυνάμεις (Κοινωνικός Σύνδεσμος, Π.80, Πολιτεία 2012 κ.ά.), δυνάμεις από τους Οικολόγους Πράσινους, αλλά και μεμονωμένα πρόσωπα που βρίσκονται σήμερα στον ευρύτερο left-liberal χώρο. Ωστόσο, η επέλαση των δυνάμεων της λαϊκίστικης αριστεράς και της ακροδεξιάς κάνουν το αίτημα επιτακτικό και επιταχύνουν τις εξελίξεις.

Ο Λ.Κ. εργάζεται στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, είναι μέλος της ΚΕ της ΔΗΜΑΡ και διαχειριστής του blog «μη μαδάς τη μαργαρίτα».