Δημόσιο Συμφέρον, Παλαιοσυνδικαλισμός και οι «Φίλοι» του Λαού

του Σπύρου Δανέλλη

Από συστάσεως Αυτοδιοίκησης, τρία ήταν τα βασικά πεδία αρμοδιότητας – ευθύνης.

Η διαχείριση του νερού, αυτή των απορριμμάτων και ο φωτισμός των δημόσιων χώρων. Μέχρι πρότινος, που τελικός αποδέκτης των απορριμμάτων ήταν οι ανεξέλεγκτες χωματερές, η διαχείριση είχε να κάνει κυρίως με την αποκομιδή. Η συνήθης εμπειρία διαχρονικά των υπηρεσιών καθαριότητας, όλων των μεγάλων δήμων της χώρας, χαρακτηρίζεται από υψηλό κόστος για τους δημότες και χαμηλή ποιότητα προσφερόμενης υπηρεσίας. Πληθώρα προσωπικού, μόνιμου ή εποχικού, αφού αποτέλεσε βασικό τομέα πελατειακών εξυπηρετήσεων από πλευράς των αιρετών, αλλά και το σύνηθες κανάλι εισόδου στο δήμο και τακτοποίησης στη συνέχεια σε άλλο πόστο, διοικητικό συνήθως. Η κατάσταση που αντιμετώπισαν Καμίνης και Μπουτάρης με την ανάληψη των καθηκόντων τους, στις υπηρεσίες καθαριότητας Αθήνας και Θεσσαλονίκης, είναι ενδεικτικές.

Υπάρχει όμως και ένας σημαντικός αριθμός δήμων, οι τουριστικοί, όπου οι ανάγκες στον τομέα καθαριότητας πολλαπλασιάζονται για ένα διάστημα δύο έως έξι μηνών το χρόνο. Ακόμη και τον καιρό της φούσκας των εύκολων και φτηνών δανεικών κι όταν επιτρεπόταν οι προσλήψεις στους ΟΤΑ, ήταν ανορθολογικό και συνιστούσε διασπάθιση δημόσιου χρήματος και απροκάλυπτη έκφραση πελατειακής πολιτικής η συντήρηση ολόκληρο το χρόνο υπηρεσιών καθαριότητας με το προσωπικό που απαιτείται μόνο για τη θερινή περίοδο. Για τους τουριστικούς δήμους που παρουσιάζουν μεγάλες αυξομειώσεις στον πληθυσμό τους κι όπου οι απαιτήσεις καθαριότητας είναι πολύ αυξημένες, ο εξωτερικός συνεργάτης αποτελεί μονόδρομο, που διασφαλίζει οικονομικότερη αλλά και ποιοτικότερη λύση.

Ως Δήμαρχος Χερσονήσου, μόλις ανέλαβα, τον Μάϊο του 2003, προκηρύξαμε πανευρωπαϊκό διαγωνισμό για την ανάθεση της αποκομιδής και οδοσάρωσης στα παραλιακά διαμερίσματα του δήμου κατά τη θερινή περίοδο. Στην εξώφθαλμα ορθή απόφασή μας, αντιτάχθηκαν ΠΟΕ-ΟΤΑ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων – ΟΤΑ), Εργατικό Κέντρο Ηρακλείου, Υπηρεσία Καθαριότητας Δήμου Ηρακλείου, που προχώρησαν μάλιστα στις γνωστού τύπου εκδηλώσεις διαμαρτυρίας. Ο...μόνιμος δε Πρόεδρος της ΠΟΕ-ΟΤΑ σε δηλώσεις του αναφέρθηκε σε μένα ως τον «πρώην αριστερό που έγινε φασίστας». Σε αντίθεση με την δραματική καταστροφολογία των αντιδρώντων συνδικαλιστών, το αποτέλεσμα ήταν εξαιρετικά επιτυχές. Ποιότητα υπηρεσιών – Εξοικονόμηση κόστους, όσο δε για τους εργαζόμενους στην καθαριότητα του δήμου, ουδενός απειλήθηκε ποτέ η θέση. Το μοντέλο αυτό ακολουθείται ακόμη στη Χερσόνησο, τον πλέον ευαίσθητο τουριστικά δήμο της Κρήτης.

Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να δούμε την περιπετειώδη διαδρομή αυτού του ορθολογικού μοντέλου διαχείρισης μιας κρίσιμης υπηρεσίας, ως χαρακτηριστικού παραδείγματος επιβολής των επιλογών του συντεχνιακού τυχοδιωκτισμού στο δημόσιο τομέα. Μόλις προσφάτως ρυθμίστηκε νομοθετικά η ανάθεση σε ιδιώτες του έργου της αποκομιδής, αφού η εκβιαστική στάση της ΠΟΕ-ΟΤΑ επέβαλε επανειλλημένως στον Υπουργό Εσωτερικών την απόσυρση νομοθετικών προτάσεων. Πέραν των συνεχών περιπετειών των δημοτικών αρχών με το Ελεγκτικό Συνέδριο, σχετικά με τη νομιμότητα των αντιθέσεων, η ανοχή της πολιτείας αναγόρευσε τους συνδικαλιστές των δημοτικών υπαλλήλων σε έναν επιπλέον παράγοντα συνδιοίκησης των δήμων, πλάι στην εκλεγμένη δημοτική αρχή, αποδυναμώνοντας κι απαξιώνοντας περαιτέρω την Αυτοδιοίκηση.

Αφορμή για να γράψω τα παραπάνω μου έδωσαν τα απαράδεκτα γεγονότα, κατ’ επανάληψη μάλιστα, που ακολούθησαν την καθ’όλα νόμιμη και υπέρ του δημοσίου συμφέροντος απόφαση του Δήμου Μαλεβιζίου για ανάθεση της αποκομιδής σε ιδιώτη. Φαίνεται δεν προβλημάτισαν κανένα δημόσιο παράγοντα, ούτε καν την Περιφερειακή Ένωση Δήμων. Ο μιθριδατισμός όλων μας στις εκδηλώσεις βίας και ανομίας δηλητηριάζει και απειλεί όλο και περισσότερο την κοινωνία. Η βάναυση καταπάτηση κάθε έννοιας δημοκρατικής νομιμότητας και η βίαιη επιβολή της βούλησης οργανωμένων μειοψηφιών, δυναμιτίζει τη δημόσια ζωή. Ο βουλευτής της Αριστεράς που συμμετέχει και καλύπτει την καταπάτηση του νόμου, δεν αντιλαμβάνεται ότι νομιμοποιεί τον νεοναζί συνάδελφό του στην Κορινθία που επιχειρεί να πουλήσει με αντίστοιχο τρόπο τη δήθεν φιλοπατρία του;

Γιατί, αλά κάρτ νομιμοφροσύνη δεν υπάρχει, όπως δεν υπάρχει θεμιτή αριστερή βία και αθέμιτη δεξιά ή ακροδεξιά βία.

 Δεν μπορώ να μην προσθέσω πως σίγουρα απαιτείται ιδιαίτερη αίσθηση του χιούμορ, ώστε ανερυθρίαστα οι συνδικαλιστές να απειλούν τη δημοτική αρχή Μαλεβιζίου στην ανακοίνωσή τους ότι «...πέρα από την συνδικαλιστική και την πολιτική αντίδραση, θα αντιμετωπίσει και τη νομική».

Η αντίδραση της ΠΟΕ-ΟΤΑ στην ανάθεση της αποκομιδής σε ιδιώτες είναι υποκριτική και ψευδεπίγραφη, καθώς αυτή δε συνιστά εκχώρηση και ιδιωτικοποίηση της καθαριότητας.

Ο πραγματικός κίνδυνος είναι αλλού. Ελλοχεύει στη μεθοδολογία διαχείρισης των απορριμμάτων.

Είμαι δίπλα στην ΠΟΕ-ΟΤΑ μ’ όλες μου τις δυνάμεις στην υποστήριξη της ολοκληρωμένης διαχείρισης. Ως γνωστόν, πλην των άλλων, έχει χαρακτηριστικά έντασης εργασίας, αντίθετα με την καύση που ως μεθοδολογία έντασης κεφαλαίου αναγκαστικά σημαίνει την εκχώρηση της καθαριότητας σε ιδιώτες, μαζί με την απεμπόληση της ευθύνης χάραξης πολιτικής διαχείρισης απορριμάτων, καθορισμού τιμολογιακής επιβάρυνσης των δημοτών κτλ.

 Η χώρα βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση. Η αποκομιδή μπορεί να παραμείνει ως τμήμα της ολοκληρωμένης διαχείρισης στην Αυτοδιοίκηση, ως ευθύνη των φορέων διαχείρισης στερεών αποβλήτων, με κατάλληλες νομοθετικές ρυθμίσεις, ώστε να τους επιτρέπεται η πρόσληψη εποχικού προσωπικού (επιτυχημένο παράδειγμα αποτελεί ο ΦοΔΣΑ Βόρειας Πεδιάδος, που διαχειρίστηκε αποτελεσματικά αντίστοιχο έργο).

Είναι απολύτως βέβαιο πως αν δεν αποβάλουμε όλες τις εκφράσεις του κακού μας εαυτού, που μας έφεραν ως εδώ, δεν μπορεί να μας σώσει τίποτα.

Για να προλάβω στρεψόδικες ενστάσεις, προφανώς και οι άνθρωποι που πραγματικά εργάζονται στην αποκομιδή απορριμμάτων και γενικά στην καθαριότητα είναι από τους πλέον σκληρά και ανθυγιεινά εργαζόμενους και προσφέρουν βαθιά κοινωνικό και χαμηλά αμοιβόμενο έργο.

Ο Σπύρος Δανέλλης είναι Ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ