Η δια βίου φοίτηση αναδύει την οσμή της κατάρρευσης


Δυο κείμενα του πανεπιστημιακού δάσκαλου Λουκά Βλάχου σχετικά με τα πανεπιστήμια, που δείχνουν το μέγεθος της καθολικής κρίσης τους. Αν θέλετε τη γνώμη μου, τα πανεπιστήμια δεν μεταρρυθμίζονται πλέον. Παρακάμπτονται και ή πεθαίνουν οριστικά ή ανακάμπτουν μόνα τους. Χρειαζόμαστε νέα πανεπίστημια με άλλο θεσμικό πλαίσιο, δημόσια, ιδιωτικά ή και μεικτά που μάλλον είναι το καλύτερο. (Leo)


Δια βίου φοίτηση

του Λουκά Βλάχου από τη Μεταρρύθμιση

Μερικές φορές αρκεί ένα απλό παράδειγμα για να κατανοήσουμε τις ρίζες ενός ευρύτερου προβλήματος. Ένα τέτοιο παράδειγμα παραβίασης της κοινής λογικής με τεράστιες συνέπειες στη κοινωνία μας, είναι και αυτό που θα αναφέρω στη συνέχεια.

Στα πρώτα δύο έτη σπουδών, σε όλα τα πανεπιστημιακά τμήματα, διδάσκονται οι βασικές εισαγωγικές γνώσεις που θα αποτελέσουν τα θεμέλια για την οικοδόμηση των εννοιών και γνώσεων των τελευταίων ετών και συγχρόνως θα βοηθήσουν σημαντικά στην εμπέδωση των πληροφοριών που θα συζητηθούν στα εργαστήρια, στις πρακτικές ασκήσεις, στις διπλωματικές εργασίες και τις κλινικές των τελευταίων ετών. Η κοινή λογική επιβάλει ότι θα έπρεπε οι φοιτητές και οι φοιτήτριες να ολοκληρώσουν τα δύο πρώτα χρόνια, πριν να συνεχίσουν στο τρίτο έτος σπουδών.

Είναι δύσκολο να υπάρξει ακαδημαϊκός δάσκαλος στο Πανεπιστήμιο που να μην θεωρεί την παραπάνω πρόταση αυτονόητη. Παρόλα αυτά, από το 1982, ο νόμος 1268 (άλλη μια μεγάλη «κατάκτηση» της μεταπολίτευσης) άφηνε ελεύθερα τα Πανεπιστήμια να παραβιάσουν την απλή λογική και να επιτρέψουν άπειρες επαναλήψεις και μεταφορές όλων των μαθημάτων μέχρι την απόκτηση του πτυχίου. Μόνο ο θάνατος μπορούσε να σου στερήσει το πτυχίο, κανένας και για κανένα λόγο δε μπορούσε να σε διαγράψει από το Πανεπιστήμιο. Δειλά-δειλά, μετά από τριάντα χρόνια, ο νομοθέτης περιόρισε μόνο το χρόνο απόκτησης πτυχίου (στα έξι χρόνια σε σχολές τετραετούς φοίτησης) για όσους αρχίζουν φέτος σπουδές. Φυσικά, όλα αυτά είναι στα χαρτιά και όταν θα έρθει εκείνη η ώρα να «διαγράψουμε» φοιτητές και φοιτήτριες, πάντα ένας «φιλεύσπλαχνος» υπουργός θα βρεθεί να καταργήσει τον «αντιδραστικό» νόμο των προηγούμενων κυβερνήσεων (αν δεν γίνει πολύ νωρίτερα), ή, αντί να διαγραφούν, θα αναγκαστούν να πληρώσουν δίδακτρα.

Η κοινή λογική για σοβαρές πανεπιστημιακές σπουδές και όχι αποδεικτικά για το δημόσιο, λέει ότι θα έπρεπε: (1) Τα πρώτα δύο χρόνια σπουδών να αποτελούν έναν κύκλο σπουδών που αν δεν ολοκληρωθεί σε μεγάλο ποσοστό, να μην επιτρέπεται η εγγραφή του φοιτητή ή της φοιτήτριας στο τρίτο έτος. (2) Μόνο τρεις επαναλήψεις του ιδίου μαθήματος να επιτρέπονται, η τέταρτη εξέταση να γίνεται από επιτροπή και το συμπέρασμά της να είναι τελικό! (3) Τα δύο πρώτα χρόνια να μην επιτρέπεται να παραταθούν για περισσότερο από τέσσερα χρόνια. Αν σε τέσσερα χρόνια δεν ολοκληρωθεί ο πρώτος κύκλος, να διαγράφονται.

Πού οδηγηθήκαμε από την παραβίαση της απλής λογικής τα τελευταία τριάντα χρόνια, είναι ορατό. Σήμερα, το 60% των ενεργών φοιτητών στα περισσότερα τμήματα, είναι στο πανεπιστήμιο για επτά, οκτώ ή περισσότερα χρόνια, χωρίς να έχουν ακόμα ολοκληρώσει το πρώτο, το βασικό πτυχίο. Δημιουργήθηκαν στρατιές από ημιμαθείς απόφοιτους που έμειναν στα Πανεπιστήμια επτά και οκτώ χρόνια και χρειάστηκαν δύο ή περισσότερα χρόνια φροντιστηρίων για να πετύχουν στο ΑΣΕΠ και να μπουν στο δημόσιο. Τώρα φυσικά θα αποτελούν μια μεγάλη μάζα «ημιμαθών» πτυχιούχων, με μόνη προοπτική την ανεργία ή την επιστροφή (σε μια πιο ώριμη ηλικία) στα θρανία. Είναι άλλο πράγμα να επανεξετάσει τα σχέδιά για τη σταδιοδρομία του ένας νέος ή μια νέα όταν είναι 21-22 χρονών και άλλο πράγμα όταν είναι 25-27. Για το λόγο αυτό, η έγκαιρη διαγραφή από το πανεπιστήμιο, μετά τη μη ολοκλήρωση του πρώτου κύκλου, θα βοηθήσει να σκεφτούν οι νέοι και οι νέες πάλι το μέλλον τους και να ξεκινήσουν κάτι καινούργιο με δική τους ευθύνη.

Η αδιαφορία του κράτους, των πανεπιστημίων και των γονέων για το πρόβλημα της «αιώνιας φοίτησης», δημιουργεί μια «χαμένη» γενιά που συνεχίζει να αυξάνεται αριθμητικά. Γιατί δεν λύθηκε μέχρι τώρα το πρόβλημα αυτό; Οι φοιτητικές και κομματικές παρατάξεις στρατολογούσαν σχεδόν αποκλειστικά από αυτόν τον πληθυσμό για τα τραπεζάκια στις σχολές, οπότε πολέμησαν λυσσαλέα την εντατικοποίηση των σπουδών. Η αριστερά σήμερα έχει επίσης μια «αντιπάθεια» στην «εντατικοποίηση» των σπουδών. Αυτά, υποστηρίζει, είναι χαρακτηριστικά της αντίδρασης και των «φυτών», σίγουρα όχι των «προοδευτικών ανθρώπων»… Οι γονείς τους πάλι, πίστευαν ότι είχαν αρκετά χρήματα στην άκρη για να χαρούν, να ερωτευτούν και να κάνουν γενικά τα παιδιά τους ό,τι δεν πρόλαβαν να κάνουν εκείνοι στα νιάτα τους! Η πανεπιστημιακή ηγεσία (πρυτάνεις, κοσμήτορες και πρόεδροι) δεν τολμά να αγγίξει, ακόμα και σήμερα, αυτήν την «καυτή πατάτα» που θα της στερούσε δημοτικότητα. Βλέπετε, λοιπόν, είναι όλα καλά «συνδεδεμένα» σε ένα κλειστό δίκτυο.

Προτείνω χωρίς αναβολή να σπάσουμε τον φαύλο κύκλο που δημιουργεί «αιώνιους φοιτητές». Αν δεν το πράξουμε, θα πληρώσουμε για δύο χαμένες γενιές και θα δημιουργήσουμε μη αντιστρεπτές ζημιές στο πιο πολύτιμο κομμάτι της κοινωνίας, τους νέους μας.

Η οσμή της κατάρρευσης  

από τη Μεταρρύθμιση

Μερικά πράγματα τα νιώθεις μόνο όταν συμβούν στο «σπίτι σου». Διαφορετικά, σε κάθε άλλη περίπτωση, είναι θεωρητικά σχήματα. Για να φέρω ένα παράδειγμα: ο θάνατος είναι κάτι πολύ μακρινό, αισθάνεσαι άτρωτος, δεν νιώθεις ότι μπορεί να σε αγγίξει, αλλά αυτό αλλάζει αν συμβεί σε κάποιο κοντινό σου πρόσωπο.

Με τον ίδιο τρόπο, σήμερα, εικάζουμε (και δικαιούμαστε να φτιάχνουμε φανταστικά σενάρια) πώς θα είναι η Ελλάδα αν και όταν το κράτος καταρρεύσει, αλλά δεν έχουμε «πειραματικά» δεδομένα που να βεβαιώνουν με ασφαλή τρόπο για τα δεδομένα της κατάρρευσης.

Συζητώντας στη Γενική Συνέλευση των καθηγητών του πανεπιστημιακού τμήματος στο οποίο εργάζομαι τις πιθανές προτάσεις προκειμένου να καθαρίσουμε τα σκουπίδια που συσσωρεύονται επικίνδυνα σε όλο το πανεπιστήμιό μας μετά την απεργία των υπαλλήλων καθαριότητας, για να συνεχίσουν τα μαθήματα, αποκλείσαμε μία προς μία όλες τις προτάσεις. Και στη διάρκεια αυτής της Συνέλευσης και, κυρίως, των επιχειρημάτων που ακούστηκαν προκειμένου να αποκλειστούν όλες αυτές οι προτάσεις, ένιωσα τι θα συμβεί αν το κράτος παραλύσει.

Διότι, δυστυχώς, άρχισε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) να μας «αγγίζει» μια αποκρουστική πραγματικότητα που θα θέλαμε όλοι να αποφύγουμε.

Επιτρέψτε μου λοιπόν στη συνέχεια να περιγράψω μία προς μία όλες τις προτάσεις που έριξαν στο τραπέζι οι καθηγητές για να «λυθεί» το πρόβλημα των σκουπιδιών. Επιτρέψτε μου να εξηγήσω και τους λόγους που μας ανάγκασαν να τις απορρίψουμε.

1. Ο πρύτανης δεν καλεί τον εισαγγελέα και την Αστυνομία να παρέμβουν για πολιτικούς λόγους.

2. Το άσυλο έχει καταργηθεί, αλλά η Αστυνομία δεν έρχεται χωρίς προηγουμένως να την έχει διατάξει ο εισαγγελέας, ο οποίος έπειτα από πέντε εβδομάδες απραξίας «άκουσε» ότι κάτι γίνεται στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

3. Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης κάλεσε το Υγειονομικό, αλλά δεν έρχεται να μας βοηθήσει για να μην προπηλακιστούν οι υπάλληλοί του από τους «εργολαβικούς» υπαλλήλους και τους «αλληλέγγυους».

4. Σκεφτήκαμε να πληρώσουμε εμείς, οι καθηγητές, συνεργείο καθαριότητας. Αλλά δεν γίνεται, διότι στη συνέχεια έρχονται οι «εργολαβικοί» υπάλληλοι και οι «φίλοι» τους και αδειάζουν σάκους με σκουπίδια στις αφύλακτες αίθουσες.

5. Ο εισαγγελέας ήρθε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης για να συνεχίσει την έρευνα του ΣΔΟΕ σχετικά με τις καταγγελίες που έχουν γίνει για οικονομικές ατασθαλίες στο συγκεκριμένο πανεπιστημιακό ίδρυμα, αλλά δεν τον άφησαν οι «εργολαβικοί» να πάει στην πρυτανεία επειδή κάνουν κατάληψη - και εκείνος έφυγε…

6. Συζητήσαμε τι θα συμβεί αν καθαρίσουν οι καθηγητές και οι φοιτητές, εμείς δηλαδή, αλλά μας διεμήνυσαν ότι θα φάμε ξύλο από τους «εργολαβικούς» και τους «συμπαθούντες»…

7. Οι «εργολαβικοί» υπάλληλοι (που έπρεπε να είναι υπόλογοι για τις καταλήψεις) συνάντησαν, με τη συνοδεία βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, τον υπουργό Εργασίας και λένε ότι απέσπασαν υποσχέσεις (τύπου: «Ασε να φύγει η τρόικα και βλέπουμε...»).

Τα παραπάνω θα μπορούσαν να είναι σκηνές από την Ελλάδα που έρχεται, με αδιέξοδα και ομηρείες πολιτών. Μόνο όταν τα ζήσεις τα νιώθεις - και σταδιακά αισθάνεσαι ότι πνίγεσαι. Δεν ζητώ να στηρίξετε το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, σας ζητώ να στηρίξετε τους νόμους του κράτους και τον θεσμό του πανεπιστημίου.

Την άλλη εβδομάδα θα το κλείσουμε το Τμήμα Φυσικής του Αριστοτελείου, γιατί είναι πλέον επικίνδυνο να «διδάσκουμε» φυσική μέσα στα σκουπίδια. Και έτσι χιλιάδες φοιτητές θα «θυσιάσουν», στη γενικότερη αδιαφορία των πάντων, και τα λίγα όνειρα που είχαν για σπουδές. Από τη δική του πλευρά, το κράτος θα θυσιάσει εκατομμύρια για μισθούς και κρατική επιχορήγηση στο Αριστοτέλειο, στον βωμό της απραξίας και της αδυναμίας του να εφαρμόσει στοιχειωδώς τους νόμους.

Ο Λουκάς Βλάχος είναι καθηγητής στο Τμήμα Φυσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης



Σχόλια

  1. Λεο φοβάμαι δεν σώζεται πια η κατάσταση..

    Προσωπικά είμαι αντίθετος στην εντατικοποίηση, αν και δεν είμαι Συριζαίος.

    Ακόμα να πώ οτι είναι ένα πράγμα πως ονειρευόμαστε την παιδεία και άλλο τι πρέπει να κάνουμε τώρα που καταρρέει το σύμπαν.

    Το πρόβλημα είναι οτι ΤΩΡΑ καταρρέει το σύμπαν. Και δεν υπάρχει κανείς να βάλει φρένο γιατί τα πανεπιστήμια έχουν γεμίσει με άτομα που δεν ενδιαφέρονται. Απλά έτυχε να μπούν σε μια σχολή. Αν το συνδυάσεις αυτό με μια στρατιά διοικητικών και πανεπιστημιακών ρουσφετιών, να το γενικευμένο μπάχαλο.

    Τωρα λοιπόν που καταρρέει το σύμπαν είναι βασικό να μειωθεί ο αριθμός των εισακτέων ΔΡΑΣΤΙΚΑ και να καταργηθούν σχολές.

    Μόνο έτσι θα ξεβρομίσουν (συγνώμη για τη βαριά έκφραση) τα πανεπιστήμια απο άτομα που ουσιαστικά δεν ενδιαφέρονται καθόλου ούτε για την επιστήμη τους ούτε για το δημόσιο πανεπιστήμιο.

    Αν το κάνουμε αυτό (πολύ σκληρό και με μεγάλες αδικίες, δε λέω) σε πέντε χρόνια θα αρχίσουμε να βλέπουμε κάτι να γίνεται. Μπορεί τότε να φτιάξουμε και κανα νόμο που να εφαρμοστεί..

    Υ.Γ τραγουδάρα έβαλες! Interstellar overdrive
    χρόνια πολλά στον Δημήτρη σου :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. .. αυτό που θέλω να πώ είναι πως αν και 100% αντίθετος επι της αρχής, αυτή την ώρα μόνο οι "φύτουλες" μπορούν να σώσουν το δημόσιο πανεπιστήμιο.

    Οταν σωθεί το ξανακάνουμε μια μικρή ζωντανή κοινωνία. Χωρίς υπερβολική εντατικοποίηση παρακαλώ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Κανείς σας δεν σκέφτεται ότι υπάρχουν φοιτητές με 7-8 χρόνια σπουδών σε τετραετή-πενταετή τμήματα σε σχολές που χρήζουν παρακολούθησης μαθημάτων και εργαστηρίων που ταυτόχρονα δουλεύουν για να τα βγάλουν πέρα;
    Κανείς σας;
    Σε κάθε περίπτωση πανομοιότυπα τα ίδια κείμενα μας τα λέει ο Πάσχος και οι συν αυτώ.

    Κι οι δάσκαλοι της νεολαίας νταντάδες,
    κόβουν στα μέτρα τους τους μαθητάδες,
    κάθε σημαίας πλαισιώνουν τους ιστούς,
    με ιδεώδεις υποτακτικούς,
    που είναι στο μυαλό νωθροί,
    μα υπακοή έχουν περισσή,
    τους έχω βαρεθεί.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Kαι στην εποχή μου δουλεύαμε ανώνυμε φίλε και τώρα δουλεύουν, αν βέβαια βρίσκουν δουλειά. Δουλεύουν όμως όλοι οι αιώνιοι φοιτητές; Αμφιβάλλω. Γιαυτούς που αποδεδειγμένα εργάζονται μπορούν να βρεθούν λύσεις. Αλλά δεν είδα να μπαίνει ποτέ τέτοιο αίτημα στα σοβαρά. Στο πανεπιστήμιο δεν μπαίνεις για να αντισταθείς στο σύστημα λουφάροντας, μπαίνεις για να σπουδάσεις, να μάθεις ώστε αύριο να μπορείς να δουλέψεις, να προσφέρεις να... και να αλλάξεις την κοινωνία αν αυτό επιθυμείς. Από μια διαλυμένη εκπαίδευση ο λαός χάνει δεν κερδίζει. Δυστυχώς όμως το λεγόμενο φοιτητικό κίνημα δεν φαίνεται να ενδιαφέρεται για τις σπουδές. Για το μπάχαλο ίσως.

      Διαγραφή
  4. Ανώνυμος26 Οκτωβρίου 2012 2:04 μ.μ.

    Κανωνικά φίλε μου θα έπρεπε να μπορούσε κάποιος που εργάζεται να τελειώσει μια 4-ετή σχολή στα 5 με 6 - άντε 7 χρόνια.

    Αντ' αυτού άτομα που δεν εργάζονται και ούτε τεμπέληδες είναι κάνουν να τελειώσουν ακριβώς τόσο. 5 με 6 και 7 χρόνια.

    Αυτό δε σου λέει οτι κάτι ΠΟΛΥ στραβό υπάρχει εκεί πέρα ;;;

    Προσωπικά είμαι 90% κατά την εντατικοποίησης, πιστεύω μάλιστα οτι οι περισσότερες κατευθύνσεις θα έπρεπε να είχαν 3-ετή κύκλο σπουδών. Μετά απο χρόνια δουλειάς έτσι κι αλλιώς ούτε τα βασικά πιά δε θυμάται κανείς.

    Και όποιος ενδιαφέρεται πραγματικά για παραπέρα να έχει τη δυνατότητα.

    Τώρα αν αυτά τα λέει και ο Πάσχος, ούτε εγώ συμφωνώ με τα περισσότερα απ όσα λέει, όμως αυτό δε σημαίνει πως ότι κι αν πεί είναι λάθος a priori

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Λεωνίδα δυστυχώς έχει πια υπάρξει πλήρης απονομιμοποίηση του Κράτους και οποιαδήποτε έκφραση της κρατικής εξουσίας θεωρείται πια ότι εφαρμόζει την πολιτική των μνημονίων και άρα είναι εχθρική στο λαό. Στα πανεπιστήμια πλέον προμοτάρεται το σπάσιμο των πρυτανικών εκλογών με το επιχείρημα ότι τα νέα πρυτανικά συμβούλια θα ψηφίσουν την ιδιωτικοποίηση πανεπιστημιακής περιουσίας (!!!) Αν δεν ανακτηθεί η εμπιστοσύνη του κόσμου στο Κράτος και δεν οικοδομηθεί ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο δε γίνεται τίποτα. Και η εμπιστοσύνη δεν κερδίζεται με υπουργούς που χάνουν λίστες, αστυνομικό κράτος τύπου Δένδια, αναξιοκρατία και αδιαφάνεια παντού και μια κυβέρνηση που είναι έτοιμη να διαλυθεί στα εξ ων συνετέθη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Gia na anamorfothoun ta panepistimia xriazete sovari igesia, oxi karagkiozides tipou Mylopoulou, i opia prepi amesa na eksalipsi to klima anomias ke mpaxalou. Mpori na gine afto? Oxi vevea, den ine tixeo oti i kathigites ton Elinikon panepistipion exoun gia ekprosopous tous frouta tou parapanou idous.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. @ kostas Ramantas: "Αν δεν ανακτηθεί η εμπιστοσύνη του κόσμου στο Κράτος και δεν οικοδομηθεί ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο δεν γίνεται τίποτε": Από κάπου δεν πρέπει ν' αρχίσει να γίνεται αυτό όμως, κ ά π ο τ ε; Το να γίνεται ανεκτή και να συνεχίζεται η κατάσταση που περιγράφει ο αρθρογράφος βρίσκεται προς την κατεύθυνση της αποκατάστασης του κύρους του Κράτους;

    Καμιά φορά, ο μαξιμαλισμός είναι το καλύτερο πρόσχημα για την ακινησία και τη διαιώνιση του φαύλου κύκλου.

    Αλίκη

    ΥΓ: Λεό, χρόνια πολλά καικαλά στο Δημήτρη σου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Μην ακούω για τρόικα και μνημόνια γιατί αυτά γίνονται εδώ και μια 30ετία τουλάχιστον!!! δηλαδή για να μαζέψουμε τα σκουπίδια στο πανεπιστήμιο(η αφρόκρεμα υποτίθεται της κάθε κοινωνίας είναι το πανεπιστήμιο) χρειάζεται να καταργηθεί το μνημόνιο;;;

    Η πολιτική των σκουπιδιών!
    Ε όχι ρε παιδιά! ΤΙ ΝΑ ΣΥΖΗΤΆΜΕ ΤΏΡΑ...
    μια κοινωνία που δεν μπορεί να μαζέψει ούτε τα σκουπίδια της
    είναι καταδικασμένη στο ΘΑΝΑΤΟ...
    ΔΥΣΤΥΧΩΣ, ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΩΤΗΡΙΑ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Κίμων Χατζημπίρος: Ύστατος πόρος: Η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση είναι μια πρόταση για το μέλλον.

Βάσω Κιντή: Παραιτούμαι από μέλος της ΚΕ και αποχωρώ από το κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς

Κίμων Χατζημπίρος: Ατελέσφορη Οικολογία