Και ας τρώγωμεν πέτρες




Ένα πολύ καλό κείμενο τους φίλου μας Γιάννη Παπαθεοδώρου για την Κύπρο, το ΣΥΡΙΖΑ και τη συγκυρία. Για να προσέχουμε ποιους προετοιμάζουμε για να διαχειριστούν την καταστροφή μας. Δεν θα πάρουμε και ας τρώγωμεν και πέτρες.

Του Γιάννη Παπαθεοδώρου

Στην Κύπρο ταιριάζουν τα «ΌΧΙ» ∙ όπως και στον ΣΥΡΙΖΑ. Σε μια δραματική ώρα για το νησί, ο Τσίπρας πόνταρε όλα τα χρήματα του κομματικού του ταμείου στο αντανακλαστικό ΌΧΙ της κυπριακής βουλής, επιχειρώντας να το μετατρέψει επικοινωνιακά στην πρώτη συμβολική αντιστασιακή πράξη απέναντι στην «Ευρώπη των Μνημονίων». Ο Λαφαζάνης με το γνωστό ρητορικό του τόνο κατήγγειλε με σθένος τον καπιταλισμό και οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ βρήκαν μια καλή ευκαιρία για να ασκήσουν αναδρομική κριτική απέναντι στις «ενδοτικές ελληνικές κυβερνήσεις», που δεν είχαν το σθένος να πουν κι αυτές το αντίστοιχο «βροντερό ΌΧΙ».
Αγνοώντας το μέγεθος και την πολυπλοκότητα του προβλήματος, ο Τσίπρας άρχισε να «σερφάρει» πάνω στο κυπριακό κύμα, ελπίζοντας ότι ο άνεμος θα βγάλει το κόμμα του στη γνώριμη παραλία : την καταγγελία του Μνημονίου, τις μονομερείς ενέργειες, την άρνηση των υποχρεώσεων που απορρέουν από τις δανειακές συμβάσεις. Κάπως έτσι, άρχισε, τις τελευταίες μέρες, η πιο γκροτέσκα «πρόβα τζενεράλε» για το τι θα έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση αν ο ελληνικός λαός στοιχιζόταν πίσω από το δικό του στρατηγικό σχέδιο του περήφανου ‘ΟΧΙ.
Προφανώς, η πραγματικότητα είναι λίγο πιο σύνθετη από τις απλουστεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ. Η Κύπρος, ήδη από την περίοδο της  αριστερής κυβέρνησης του ΑΚΕΛ, είχε αποδεχτεί το Μνημόνιο και είχε σταδιακά ψηφίσει περίπου είκοσι τρία μνημονιακά μέτρα. Το δάκρυ και η συγκίνηση του Χριστόφια δεν ήταν αρκετή για να εκτονώσει την ένταση της βίαιης προσαρμογής. Το ΑΚΕΛ έχασε τις εκλογές και στο ενδιάμεσο διάστημα το νησί προσπαθούσε να εξασφαλίσει νέα δάνεια, κουβαλώντας στην πλάτη του την τραπεζική φούσκα μιας «δεύτερης Κύπρου», φορτωμένης με τοξικό, αφορολόγητο και «μαύρο χρήμα». Στη δεδομένη συγκυρία, η Ευρώπη δεν θα μπορούσε για πολύ καιρό να κάνει τα στραβά μάτια.


Η λύση που πρότειναν η Ευρωπαϊκή Ένωση, το ΔΝΤ και τη ΕΚΤ είχε όλα τα χαρακτηριστικά ενός αιφνιδιαστικού εκβιασμού. Με κλειστές πόρτες, τις πρώτες πρωινές ώρες της προηγούμενης Παρασκευής, το Eurogroup πήρε μια απόφαση που οδήγησε σε πολιτικό και οικονομικό vertigo μια ολόκληρη κοινωνία. Το προβλέψιμο «ΌΧΙ» ωστόσο δημιούργησε ένα εξίσου προβλέψιμο αδιέξοδο. Μέσα σε λιγότερο από 48 ώρες, η Κύπρος βρέθηκε χωρίς κανέναν πραγματικό συνομιλητή και υποψήφιο επενδυτή. Εγκλωβισμένο στην «εθνική του μοναξιά», το νησί άρχισε να επινοεί σενάρια μελλοντικού πλούτου (ΑΟΖ) για να καταλήξει σε έκτακτα νομοσχέδια αναδιάρθρωσης του τραπεζικού του συστήματος με την «Καλή» και την «Κακή» τράπεζα. Μπροστά στον κίνδυνο μιας χαοτικής χρεοκοπίας, πολλοί κύπριοι πολιτικοί άρχισαν να συζητούν για το πραγματικό πλέον δίλημμα : το ενδεχόμενο μιας καταστροφικής εξόδου από την Ευρωζώνη ή την επιλογή μιας βελτιωμένης «ευρωπαϊκής λύσης».
Την ίδια ώρα, ο Τσίπρας γύριζε στην Αθήνα για να δώσει τη χτεσινή ανεκδιήγητη συνέντευξη Τύπου, χαρίζοντας σε όλους μας μια μικρή πρόγευση για το πώς εννοεί ο ίδιος την περίφημη καταγγελία και επαναδιαπραγμάτευση του Μνημονίου. «Δεν είναι ανίκανοι, γκάγκστερς είναι», δήλωσε θυμωμένος σχολιάζοντας τους ευρωπαίους εταίρους. Λίγες ώρες μετά, μάλιστα, συνάντησε και τον αρχηγό των ΑΝΕΞέλεγκτων Ελλήνων, τον καμένο κ. Καμμένο, για να συμπτύξουν από κοινού το νέο ελληνοκυπριακό μέτωπο.  Το γελοίο αντιμνημονιακό σόου τέλειωσε με την αμήχανη αλλά χαμογελαστή χειραψία του πιο «αντιστασιακού» με τον πιο «ψεκασμένο» Έλληνα πολιτικό.  Και οι δύο συμφώνησαν πως θα ζητήσουν «την κλήση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος στη Βουλή, προκειμένου να δώσει εξηγήσεις για ποιο λόγο αρνήθηκε να συνδράμει με τα δύο δισ. ευρώ για να βοηθήσει την Κύπρο». Καθισμένοι στο μπροστινό θρανίο του πολιτικού νηπιαγωγείου, ο Τσίπρας και ο Καμμένος επιχειρούν να στήσουν ένα κουκλοθέατρο εθνικής μειοδοσίας, με όρους ακραίου λαϊκισμού.
Την ίδια ώρα που το νησί δοκιμάζεται, πάντως, οι μεγαλύτερες και πιο σοβαρές πολιτικές οικογένειες της Ευρώπης (σοσιαλιστές, φιλελεύθεροι και πράσινοι), απαίτησαν να βρεθεί μια δικαιότερη λύση για την Κύπρο και τους πολίτες της, ζητώντας να εξασφαλιστεί η προστασία των αποταμιεύσεων των απλών πολιτών και καταθετών. Ταυτόχρονα, είναι η πρώτη φορά που ο Σουλτς, ο Σβόμποντα και ο Κον – Μπεντίτ άσκησαν κριτική στους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης. Τους κάλεσαν ευθέως να αναλάβουν την ευθύνη για την τόσο «πρωτότυπη» απόφαση που πήραν, χωρίς να συνυπολογίσουν τις συνέπειες της στη ζωή των ίδιων των πολιτών. Πράγματι ∙ ανεξάρτητα, από την τελική απόφαση της Κύπρου, η επόμενη μέρα θα είναι πολύ διαφορετική για την Κύπρο. Όχι μόνο γιατί μοιραία το νησί θα στερηθεί από το «ωραίο του πλυντήριο» Αλλά γιατί στην περίπτωση της Κύπρου, η «θεραπεία-σοκ» συνοδεύτηκε από μια απόπειρα ταχύρρυθμης «εθνικής αναμόρφωσης» που υπερβαίνει την ευρωπαϊκή κουλτούρα.
Εκτός από το «τοξικό χρήμα», υπάρχουν και οι «τοξικές» πολιτικές αποφάσεις. Το γνωρίζουμε όλοι : μετά τον Μαρξ, η οικονομία είναι «πολιτική οικονομία». Παράγεται και καταναλώνεται μέσα ένα ορισμένο κλίμα, με συλλογικές νοοτροπίες και συμπεριφορές, που εφαρμόζονται πρακτικά μέσα  από το «βίωμα του καθημερινού». Εδώ και πολλές δεκαετίες, η καθημερινή οικονομική ζωή στην Κύπρο στηρίζεται πάνω στην παροχή υπηρεσιών ∙ και γνωρίζουμε επίσης όλοι τι σημαίνουν για την Κύπρο όλα αυτά τα περίφημα “services”. Το σκληρό πείραμα που επέλεξε το πρόσφατο Eurogroup είναι απολύτως σίγουρο πως θα οδηγήσει στο χειρότερο δυνατό αποτέλεσμα : και στη χρεοκοπία των τραπεζών και στην πτώχευση των πολιτών. Θα ήταν εξάλλου αφελές να πιστεύει κανείς πως μια ολόκληρη οικονομική και κοινωνική δομή – με διαπιστωμένες και γνωστές στρεβλώσεις - θα αλλάξει και θα «αναμορφωθεί» μέσα σε μια βδομάδα. Επιπλέον, σε ολόκληρο τον ευρωπαϊκό Νότο, δημιουργείται πλέον ένα πρωτοφανές τραπεζικό προηγούμενο. Πολλοί αναρωτούνται αν οι λαϊκές καταθέσεις θα έχουν πια τις ίδιες σταθερές εγγυήσεις. Έστω και την ύστατη ώρα, το Eurogroup της Κυριακής θα πρέπει να σκεφτεί πως ο ευρωπαϊκός Νότος δεν μπορεί – και δεν πρέπει- να μετατραπεί σε μια καφκική «αποικία των τιμωρημένων». Γιατί τότε, όντως, η Κύπρος – η «κάθε Κύπρος» - μπορεί να εξελιχθεί σε ένα «συστημικό πρόβλημα» όχι μόνο για την ευρωπαϊκή αλλά και για την παγκόσμια οικονομία.
Η εβδομάδα που πέρασε ήταν, για την Ευρώπη, για την Κύπρο αλλά και την Ελλάδα ήταν μια εβδομάδα συλλογικής αυτογνωσίας. Το μεγάλο στοίχημα της «τελικής απόφασης» είναι η λύση να είναι όντως ευρωπαϊκή και να είναι όντως λύση. Ας ελπίσουμε ότι το Eurogroup κατάλαβε πως δεν είναι δυνατόν να επιβάλει με αυτό τον τρόπο ένα πλασματικό κούρεμα. Ας ελπίσουμε ότι οι Κύπριοι κατάλαβαν πως το τραπεζικό τους σύστημα δεν μπορεί να συνεχίσει να λειτουργεί με τον τρόπο που λειτουργούσε. Και ας ελπίσουμε πως οι Έλληνες πολίτες κατάλαβαν πως πρέπει να φυλάγονται από τους λογής λογής πολιτικούς τοκογλύφους. Ο «πυκνός χρόνος» του νέου Κυπριακού προβλήματος μας έμαθε πολλά. Κανείς από όλους εμάς που πιστεύουμε ακόμη στην ευρωπαϊκή προοπτική δεν θα ήθελε να δει το δίδυμο Τσίπρα – Καμμένου να διαχειρίζεται τις τύχες αυτής της χώρας, με τις ιαχές του «μεγάλου όχι» και το σλόγκαν «κάντο όπως η Κύπρος».
Ευχαριστούμε, δεν θα πάρουμε. «Και ας τρώγωμεν πέτρες».

Ο Γιάννης Παπαθεοδώρου διδάσκει Νεοελληνική Φιλολογία

Σχόλια

  1. Η Πολιτική Οικονομία δεν είναι δημιούργημα του Μαρξ, αλλά του Adam Smith. Ούτε καν η ταξική ανάλυση στην πολιτική οικονομία, στην οποία βασιζόταν η θεώρηση του David Ricardo, ίσως του σημαντικότερου κλασικού οικονομολόγου. Τον 20ο αιώνα και μέχρι και σήμερα, μιλάμε για οικονομικά (economics) και όχι για πολιτική οικονομία (political economy), όπου υπάρχει σαφής διαχωρισμός αυτών των δύο επιστημονικών πεδίων. Από την κρίση του 2008 και μετά όλα είναι ρευστά όπως καταλαβαίνετε! Πριν τον Adam Smith η πολιτική οικονομία δεν υπήρχε ως ξεχωριστός επιστημονικός κλάδος, αλλά ήταν μέρος της πολιτικής φιλοσοφίας.
    Η άποψή μου για την Κύπρο

    http://leftrip.tumblr.com/post/45981888355

    CM

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. CM Ευχαριστώ για το link. Μελετώ και αναδημοσιεύω

      Διαγραφή
    2. Αγαπητέ Leftrip, από όλο αυτό το εμβριθες άρθρο μόνο αυτό σκεφτήκατε να σχολιάσετε; Αξιοθαύμαστο!

      Διαγραφή
    3. Αγαπητέ Φάνη Λέκκα, την επόμενη που θα θέλω να σχολιάσω κάτι θα σας ζητήσω την άδεια! Σας ευχαριστώ πολύ!

      Χρήστος

      Διαγραφή
  2. Το κείμενο του Γιάννη είναι από τα πιο ισορροπημένα άρθρα που έχω διαβάσει μέχρι τώρα για την κυπριακή κρίση. Χωρίς ηθικολογικές κορώνες κατά του μοντέλου ανάπτυξης στην Κύπρο, κριτικάρει εύστοχα τη γερμανική εμμονή αλλά ταυτόχρονα δε χαρίζεται στον υστερικό αντιευρωπαϊσμό του "καμμένου" ΣΥΡΙΖΑ.

    Δημόπουλος Ευθύμης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καταπληκτικό κείμενο για εμένα είναι του Γιώργου Ιωαννίδη.

      http://ananeotiki.gr/el/readText.asp?textID=6981

      Διαγραφή
  3. Δεν είναι πείραμα ούτε τιμωρία ούτε εθνική αναμόρφωση ούτε θεραπεία σοκ η πρόταση. Ρίχτε μια ματιά στα νούμερα που λένε πάντα την αλήθεια και μην ακούτε τα νούμερα που σκούζουν. Η Κύπρος χρειάζεται 16,8 δις ευρώ όταν το ΑΕΠ της είναι 17,5 και το χρέος της σχεδόν άλλα τόσα. Αν της τα δανείσουν οι ευρωπαίοι το χρέος της θα πλησιάσει το 200% του ΑΕΠ οπότε την επόμενη μέρα θα αρχίσουμε να συζητάμε πότε θα γίνει το κυπριακό PSI. Ποιος θα ήταν ο πρώτος που θα πλήρωνε ένα κυπριακό PSI? Οι κυπριακές τράπεζες φυσικά. Και τι θα έπρεπε μετά να κάνει μετά η τρόικα; Να τους δανείσει κι άλλα λεφτά να ρίξουν στις χρεοκοπημένες τράπεζες. Και μετά από όλα αυτά υπάρχει κανείς που να πιστεύει πως η Κύπρος θα μπορούσε να συνεχίσει να τζογάρει τα ρώσικα λεφτά για να συντηρεί το οικονομικό της "μοντέλο"; Φυσικά όχι. Ένα μεγαλύτερο δάνειο απλά σπρώχνει το πρόβλημα προς το μέλλον αυξάνοντας ταυτόχρονα το κόστος, γκρικ στάιλ. Μετά τα παθήματα στην Ελλάδα η τρόικα έμαθε το μάθημά της και δεν ξανακάνει αυτό το λάθος. Η εναλλακτική είναι η Ισλανδία: χρεοκοπία τραπεζών, κούρεμα των ξένων και νομισματική υποτίμηση (εκτός ευρώ φυσικά) για να σωθούνε πουλώντας παραλίες και φυσικό αέριο.

    Η φούσκα έσκασε και τώρα μιλάμε για contingency plans, όχι για επαναφορά στην προτέρα κατάσταση, αυτό το ξεχνάμε, δεν παίζει. Οι κύπριοι γκρινιάζουν γιατί ακόμα δεν το έχουν αποδεχτεί. Η συμβιβαστική λύση που πρότεινε η τρόικα ήταν λογική και δίκαιη. Η φορολογία παραμένει σε πολύ χαμηλά επίπεδα και αν οι Κύπριοι μπορέσουν να σταθεροποιήσουν το τραπεζικό σύστημα θα διατηρήσουν ένα μέρος από τις μπίζνες τους.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Κυριάκο είμαστε σύμφωνοι. Προφανώς και δεν είναι μαλάκες. Το μοντελάκι πιθανά να εφαρμοστεί κιεδώ, όσο τους δουλεύουμε και λέμε ότι το μέγεθος του δημόσιου τομέα δεν είναι το πρόβλημα αλλά η ανταποδοτικότητα και άλλα τέτοια καλλιτεχνικά και δεν μειώνουμε τα έξοδα και δεν κάνουμε μεταρρυθμίσεις. Οι κύπριοι ήδη το αποδέχονται απλά το πολιτικό τους σύστημα έκανε και μια τρίπλα εν κενώ ψάχνοντας δήθεν βοήθεια στη Ρωσία για τα μάτια του κόσμου ενώ ήξερα. Τώρα δεν ξέρω αν θα μπορέσουν να κρατήσουν ένα μέρος του πλυντήριου σε λειτουργία ώστε να τη βγάλουν χωρίς μεγάλες απώλειες. Εξαρτάται και από τα άλλα πλυντήρια. Αλλά τίποτα δεν θα είναι όπως πριν. Ας πρόσεχαν. ΚΑι Ευρώπη και Ρωσία και δάνεια και πλυντήρια και ελλείμματα και ΟΧΙ και καλοπέραση. Είναι σαν το ανέκδοτο. Ζητάω πολλά; Ζητάς....

      Διαγραφή
  4. Τόσο μελάνι για να πείσει ότι για την Ευρώπη την Ελλάδα και την Κύπρο Ευθύνεται ο Σύριζα !!!!!!! Μπράβο .<< Η λύση που πρότειναν η Ευρωπαϊκή Ένωση, το ΔΝΤ και τη ΕΚΤ είχε όλα τα χαρακτηριστικά ενός αιφνιδιαστικού εκβιασμού.>> Μήπως στον εκβιασμό αυτό συμμετέχει δια του Στουρνάρα η θλιβερή τρικομματική ;;;;;;με Βενιζέλο και Κουβέλη που άλλαξαν τρεις φορές θέση και ψέλλιζαν αρλούμπες για το Γιουρογκρούπ τις αποφάσεις του οποίου ψήφιζαν μέσω Στουρνάρα και κατέκριναν εκ των υστέρων για εσωτερική κατανάλωση όπως και ο αρθρογράφος.Ο τραπεζικός τομέας της Κύπρου είναι πολύ μικρότερος από του Λουξεμβούργου που είναι 20 φορές πάνω από το ΑΕΠ της χώρας. Η διαφορά είναι ότι το Λουξεμβούργο δεν έχει ΑΟΖ. Το μαύρο χρήμα το κατευθύνουν τώρα στις χώρες της Βαλτικής μέλη ΕΕ και δορυφόρους της Γερμανίας.
    Τόσο μελάνι κρίμα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. H διαφορά κύριε βαγγόπουλε είναι ότι το Λοξεβούργο δεν χρωστάει και δεν έχει ανάγκη τα δάνεια των ευρωπαίων πολιτών. Ο βορράς βρήκε την άμυνα της Κύπρου εκτεθειμένη και σκόραρε. Αμ ΕΕ, αμ και πλυντήριο αμ και ελείμματα, αμ και δάνεια και λίγο από Ρωσία. Ο αγώνας του πολιτικού συστήματος στην Κύπρο ήταν να περισώσει τις καταθέσεις των Ρώσων ολιγαρχών και μαζί με αυτές και το παντεσπάνι του. Ουδώλως νοιάστηκε για το ψωμί των φτωχών πολιτών, όπως εξάλλου και το εν Ελλάδι κακέκτυπο, ο ΣΥΡΙΖΑ και οι ΑΝΕΛ που βρήκαν την ευκαιρία να συνεργαστούν για την υπεράσπιση του πιο νεοφιλελεύθερου μοντέλου αυτού του ξεπλύματος των χρημάτων εκμετάλλευσης των ανθρώπων. Δυστυχώς δεν τα κατάφεραν. Τώρα τα φληναφήματα για τους Κύπριους αδελφούς τα αέρια και τα γερμανικά κεφάλαια να τα γράψετε εκεί που πιάνουν όχι εδώ γιατί εδώ έχουμε από καιρό ξυπνήσει. Το μαύρο χρήμα δεν ξέρω που θα πάει αλλά από την Κϋπρο πέταξε. Ετσι είναι, ας πρόσεχε. Μπορεί αν θέλει να ακολουθήσει και το μοντέλο που της προτείνει ο Λαφαζάνης και ο αρχιπαπάς της Κύπρου εκτός ΕΕ. Πτώχευση αλλά εθνική υπερηφάνεια και δουλειές με Ρώσους και ΜΑφίες. Αυτό το μοντέλο που έχει και ο Συριζοκαμμένος κατά νου για τη χώρα. Αλλά δεν βλέπω να το επιλέγουν. Στην Ευρώπη του καπιταλισμού πρέπει να φοράς και τσίγκινο σωβρακάκι φίλε μου αν θες να κάνεις και το μάγκα. Και θυμήσου, το επόμενο πέσιμο θα είναι εδώ αν η τριτοκομματική συνεχίσει να φοβάται το ΣΥΡΙΖΕΛ και δεν προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις.

      Διαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Κίμων Χατζημπίρος: Ύστατος πόρος: Η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση είναι μια πρόταση για το μέλλον.

Βάσω Κιντή: Παραιτούμαι από μέλος της ΚΕ και αποχωρώ από το κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς

Κίμων Χατζημπίρος: Ατελέσφορη Οικολογία