... της Κύπρου
Η σκέψη μας στη Rena Choplarou στο Γιώργο Στόγια και σε όλους τους Κύπριους φίλους, παλιούς και νέους.
του Γιώργου Προκοπάκη
Πέρα από την φιλολογία για την Ευρώπη, την αλληλεγγύη, τους κακούς Βόρειους και ό,τι άλλο σχετικό χρειάζεται ο καθένας μας για να βολέψει το εξηγητικό του σχήμα ή τις ιδεοληψίες του, υπάρχει και ένας λαός. Εξακόσιες χιλιάδες Κύπριοι, το μέλλον των οποίων, αλλά και των παιδιών τους και ό,τι κατάφεραν στα 38 χρόνια μετά την εισβολή - όπως το κατάφεραν - παίζεται σε μεγάλο βαθμό τις επόμενες τρεις μέρες.
Η λύση στο Κυπριακό πρόβλημα δεν μπορούσε παρά να είναι οδυνηρή. Οι εναλλακτικές περιορισμένες:
1. Δανειακή σύμβαση α λα ελληνικά, με πακέτο 17 δισ (ή και μεγαλύτερο) για την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών του κυπριακού δημοσίου και την ανακεφαλαιοποίηση των κυπριακών τραπεζών. Το αντίστοιχο Μνημόνιο θα απαιτούσε μέτρα τέτοια που οι προβλέψεις των ελληνικών Μνημονίων θα φάνταζαν ως ευχάριστη βόλτα στο πάρκο. Σε κάθε περίπτωση είναι αμφίβολο κατά πόσον οι συνήθεις δανειστές θα μπορούσαν να πείσουν την κοινή γνώμη των χωρών τους να σώσουν τις καταθέσεις ξένων στην Κύπρο, επτά φορές το ΑΕΠ της χώρας και να φορτωθεί το χρέος στους Κύπριους φορολογούμενους (ή από το 2014 στους Ευρωπαίους).
2. Κατάρρευση δύο (οπωσδήποτε, ίσως περισσοτέρων) κυπριακών τραπεζών και μείωση του πακέτου διάσωσης κατά το αναλογούν ποσόν. Το Ευρωσύστημα θα κάλυπτε με την εγγύησή του τις καταθέσεις (αμφίβολο εάν όντως είναι 100 χιλ ευρώ, αλλά δεν έχει σημασία). Οι ξένοι καταθέτες/δανειστές θα υφίσταντο τη ζημιά. Πλην όμως, το άμεσο επακόλουθο θα ήταν το άμεσο ξεφούσκωμα του κυπριακού τραπεζικού συστήματος. Μαζί του θα είχε τελειώσει και η οικοδομική φούσκα για πάρα πολλά χρόνια. Η ρηχή κυπριακή οικονομία (χρηματοπιστωτικός τομέας, τουρισμός, ακίνητα/κατασκευές) θα είχε χάσει τους δύο από τους τρεις πυλώνες της. Η διάλυση των πάντων σε μικρό χρονικό διάστημα θα ήταν αναπόφευκτη.
3. Κούρεμα καταθέσεων/δανειστών πέραν της εξασφάλισης του Ευρωσυστήματος. Η λύση του ΔΝΤ ήταν η "ηθικά" αποδεκτή, μιας και έριχνε το βάρος του bail in στους κυρίως ωφελημένους της δεκαετίας. Πάλι όμως θα οδηγούσε στην απαξίωση του χρηματοπιστωτικού πυλώνα της οικονομίας - και βέβαια τις χρηματοδοτούμενες απ' αυτόν κατασκευές.
4. Η λύση που επελέγη. Είναι μια μέση λύση που φορτώνει μέρος του bail in στους μεγαλοκαταθέτες (το 9.9% και η υψηλή φορολογία τόκων), άλλο μέρος στους μικροκαταθέτες (το 6.75% μέχρι 100 χιλ). Η αύξηση της φορολογίας είναι μάλλον μικρή για να είναι αποτρεπτική από μόνη της. Η μη επιβάρυνση των χρηματοοικονομικών συναλλαγών αυτόνομα, δίνει τη δυνατότητα να συνεχίσει να είναι το νησί φορέας παροχής χρηματοοικονομικών υπηρεσιών - μικρότερου όγκου και αξίας βέβαια. Δίνεται η δυνατότητα να "χτιστεί" ένα άλλο κυπριακό οικονομικό μοντέλο, σε ένα βάθος χρόνου πέντε έως δέκα ετών. Από την ελληνική εμπειρία είναι σαφές πως η απώλεια των μικροκαταθετών (ας υποθέσουμε πως η μέγιστη πλειοψηφία των Κυπρίων έχει καταθέσεις μέχρι 100 χιλ) είναι μικρότερη (για το τυπικό προφίλ) από την αντίστοιχη ενός πλήρους (και πολύ πιο βεβαρυμένου από το ελληνικό) πακέτου διάσωσης.
Αλλά...
Ο κίνδυνος είναι στη διαχείριση των τριών ημερών. Τίποτε δεν έχει παγιωθεί. Όλα εξαρτώνται από (α) τις αποφάσεις της κυπριακής Βουλής και (β) τη στάση των κυπριακών πολιτικών δυνάμεων.
Αντί του λαϊκισμού, οι κυπριακές πολιτικές δυνάμεις οφείλουν να καταθέσουν στη Βουλή την εναλλακτική τους πρόταση. Όχι αφορισμούς και αναθέματα. Ο θάνατος της διατραπεζικής αγοράς ήδη από το 2009, προδιέγραφε την κατάληξη σε αδιέξοδο ενός τραπεζικού τομέα 7-8 φορές το ΑΕΠ της χώρας. Η χθεσινή κατάληξη είναι αποτέλεσμα της ανεύθυνης διαχείρισης σχεδόν 10 ετών. Η κυπριακή οικονομία είναι πολύ μικρή για να την αφήσουν να "πέσει". Το "μικρή" όμως ενέχει και το κίνητρο για το αντίθετο: είναι πολύ μικρή για να μη μπορεί να ελεγχθούν οι επιπτώσεις της "πτώσης".
Πρέπει επίσης ο πρόεδρος Αναστασιάδης να μιλήσει με απόλυτη ειλικρίνεια και καθαρότητα στον λαό του. Να δείξει την όποια προοπτική υπάρχει. Να δείξει εάν είναι ο ηγέτης που οι Κύπριοι δεν είχαν τόσα χρόνια.
Η Καθαρή Δευτέρα είναι αργία στην Κύπρο και την Ελλάδα. Δεν είναι όμως στην Ισπανία, την Ιταλία και τις αγορές όλου του κόσμου. Το bank run δεν είναι ορθολογισμός - είναι ψυχολογία.
Το μόνο σίγουρο είναι πως η Τρίτη θα ξημερώσει - και όλες οι άλλες μέρες μετά. Ας αφήσουμε τα εξηγητικά μας σχήματα, τις στρατηγικές του νεοφιλελευθερισμο και τις ιδεοληψίες μας στην άκρη. Η Κύπρος χρειάζεται ψυχραιμία και πολιτική συναίνεση. Ο κρίσιμος χρονικός ορίζοντας είναι τρεις μέρες!
Η σκέψη στη Rena Choplarou και σε όλους τους Κύπριους φίλους, παλιούς και νέους.
Να πούμε τα ίδια τα παλιά: it ain't over till it's over. Ο John Palesis και οι υπόλοιποι της παλιάς φρουράς, ξέρουν απ' αυτά.
Πέρα από την φιλολογία για την Ευρώπη, την αλληλεγγύη, τους κακούς Βόρειους και ό,τι άλλο σχετικό χρειάζεται ο καθένας μας για να βολέψει το εξηγητικό του σχήμα ή τις ιδεοληψίες του, υπάρχει και ένας λαός. Εξακόσιες χιλιάδες Κύπριοι, το μέλλον των οποίων, αλλά και των παιδιών τους και ό,τι κατάφεραν στα 38 χρόνια μετά την εισβολή - όπως το κατάφεραν - παίζεται σε μεγάλο βαθμό τις επόμενες τρεις μέρες.
Η λύση στο Κυπριακό πρόβλημα δεν μπορούσε παρά να είναι οδυνηρή. Οι εναλλακτικές περιορισμένες:
1. Δανειακή σύμβαση α λα ελληνικά, με πακέτο 17 δισ (ή και μεγαλύτερο) για την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών του κυπριακού δημοσίου και την ανακεφαλαιοποίηση των κυπριακών τραπεζών. Το αντίστοιχο Μνημόνιο θα απαιτούσε μέτρα τέτοια που οι προβλέψεις των ελληνικών Μνημονίων θα φάνταζαν ως ευχάριστη βόλτα στο πάρκο. Σε κάθε περίπτωση είναι αμφίβολο κατά πόσον οι συνήθεις δανειστές θα μπορούσαν να πείσουν την κοινή γνώμη των χωρών τους να σώσουν τις καταθέσεις ξένων στην Κύπρο, επτά φορές το ΑΕΠ της χώρας και να φορτωθεί το χρέος στους Κύπριους φορολογούμενους (ή από το 2014 στους Ευρωπαίους).
2. Κατάρρευση δύο (οπωσδήποτε, ίσως περισσοτέρων) κυπριακών τραπεζών και μείωση του πακέτου διάσωσης κατά το αναλογούν ποσόν. Το Ευρωσύστημα θα κάλυπτε με την εγγύησή του τις καταθέσεις (αμφίβολο εάν όντως είναι 100 χιλ ευρώ, αλλά δεν έχει σημασία). Οι ξένοι καταθέτες/δανειστές θα υφίσταντο τη ζημιά. Πλην όμως, το άμεσο επακόλουθο θα ήταν το άμεσο ξεφούσκωμα του κυπριακού τραπεζικού συστήματος. Μαζί του θα είχε τελειώσει και η οικοδομική φούσκα για πάρα πολλά χρόνια. Η ρηχή κυπριακή οικονομία (χρηματοπιστωτικός τομέας, τουρισμός, ακίνητα/κατασκευές) θα είχε χάσει τους δύο από τους τρεις πυλώνες της. Η διάλυση των πάντων σε μικρό χρονικό διάστημα θα ήταν αναπόφευκτη.
3. Κούρεμα καταθέσεων/δανειστών πέραν της εξασφάλισης του Ευρωσυστήματος. Η λύση του ΔΝΤ ήταν η "ηθικά" αποδεκτή, μιας και έριχνε το βάρος του bail in στους κυρίως ωφελημένους της δεκαετίας. Πάλι όμως θα οδηγούσε στην απαξίωση του χρηματοπιστωτικού πυλώνα της οικονομίας - και βέβαια τις χρηματοδοτούμενες απ' αυτόν κατασκευές.
4. Η λύση που επελέγη. Είναι μια μέση λύση που φορτώνει μέρος του bail in στους μεγαλοκαταθέτες (το 9.9% και η υψηλή φορολογία τόκων), άλλο μέρος στους μικροκαταθέτες (το 6.75% μέχρι 100 χιλ). Η αύξηση της φορολογίας είναι μάλλον μικρή για να είναι αποτρεπτική από μόνη της. Η μη επιβάρυνση των χρηματοοικονομικών συναλλαγών αυτόνομα, δίνει τη δυνατότητα να συνεχίσει να είναι το νησί φορέας παροχής χρηματοοικονομικών υπηρεσιών - μικρότερου όγκου και αξίας βέβαια. Δίνεται η δυνατότητα να "χτιστεί" ένα άλλο κυπριακό οικονομικό μοντέλο, σε ένα βάθος χρόνου πέντε έως δέκα ετών. Από την ελληνική εμπειρία είναι σαφές πως η απώλεια των μικροκαταθετών (ας υποθέσουμε πως η μέγιστη πλειοψηφία των Κυπρίων έχει καταθέσεις μέχρι 100 χιλ) είναι μικρότερη (για το τυπικό προφίλ) από την αντίστοιχη ενός πλήρους (και πολύ πιο βεβαρυμένου από το ελληνικό) πακέτου διάσωσης.
Αλλά...
Ο κίνδυνος είναι στη διαχείριση των τριών ημερών. Τίποτε δεν έχει παγιωθεί. Όλα εξαρτώνται από (α) τις αποφάσεις της κυπριακής Βουλής και (β) τη στάση των κυπριακών πολιτικών δυνάμεων.
Αντί του λαϊκισμού, οι κυπριακές πολιτικές δυνάμεις οφείλουν να καταθέσουν στη Βουλή την εναλλακτική τους πρόταση. Όχι αφορισμούς και αναθέματα. Ο θάνατος της διατραπεζικής αγοράς ήδη από το 2009, προδιέγραφε την κατάληξη σε αδιέξοδο ενός τραπεζικού τομέα 7-8 φορές το ΑΕΠ της χώρας. Η χθεσινή κατάληξη είναι αποτέλεσμα της ανεύθυνης διαχείρισης σχεδόν 10 ετών. Η κυπριακή οικονομία είναι πολύ μικρή για να την αφήσουν να "πέσει". Το "μικρή" όμως ενέχει και το κίνητρο για το αντίθετο: είναι πολύ μικρή για να μη μπορεί να ελεγχθούν οι επιπτώσεις της "πτώσης".
Πρέπει επίσης ο πρόεδρος Αναστασιάδης να μιλήσει με απόλυτη ειλικρίνεια και καθαρότητα στον λαό του. Να δείξει την όποια προοπτική υπάρχει. Να δείξει εάν είναι ο ηγέτης που οι Κύπριοι δεν είχαν τόσα χρόνια.
Η Καθαρή Δευτέρα είναι αργία στην Κύπρο και την Ελλάδα. Δεν είναι όμως στην Ισπανία, την Ιταλία και τις αγορές όλου του κόσμου. Το bank run δεν είναι ορθολογισμός - είναι ψυχολογία.
Το μόνο σίγουρο είναι πως η Τρίτη θα ξημερώσει - και όλες οι άλλες μέρες μετά. Ας αφήσουμε τα εξηγητικά μας σχήματα, τις στρατηγικές του νεοφιλελευθερισμο και τις ιδεοληψίες μας στην άκρη. Η Κύπρος χρειάζεται ψυχραιμία και πολιτική συναίνεση. Ο κρίσιμος χρονικός ορίζοντας είναι τρεις μέρες!
Η σκέψη στη Rena Choplarou και σε όλους τους Κύπριους φίλους, παλιούς και νέους.
Να πούμε τα ίδια τα παλιά: it ain't over till it's over. Ο John Palesis και οι υπόλοιποι της παλιάς φρουράς, ξέρουν απ' αυτά.
H άποψη του κυρίου Προκοπάκη είναι σεβαστή και χρήσιμη. Προσωπικά διαφωνώ.
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ απόφαση του Eurogroup είναι ιστορικών διαστάσεων ολίσθημα. Ναρκοθετεί τον σκληρό πυρήνα της στοιχειώδους εμπιστοσύνης στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και την ασφάλεια των συναλλαγών σε ευρωπαϊκό (τουλάχιστον) επίπεδο. Πρόκειται για απίστευτη αφροσύνη.
To κουτί της Πανδώρας άνοιξε...
Συμφωνούμε. Σε διάβασα, το κουτί της Πανδώρας άνοιξε. Αλλά κάποια στιγμή το πλυντήριο θα πρέπει να σταματήσει φίλε μου. Δεν ξέρω ποιος είναι ο ενδεδειγμένος τρόπος, είναι πολύ σύνθετο πεδίο για μένα. Σίγουρα μπορεί να βρεθεί μια λύση πιο δίκαιη.
ΑπάντησηΔιαγραφή