Το δίκιο

Hλίας Κανέλλης στα Νέα (29/07/13)

Την ιστορία που θα σας πω την έχω αφηγηθεί και στο παρελθόν, αλλά είναι πιο επίκαιρη τώρα παρά ποτέ. Μια φορά κι έναν καιρό, λοιπόν, στις αρχές της δεκαετίας του 1980, κάτι νεαρά παιδιά που ήταν μέλη του Ρήγα Φεραίου, της νεολαιίστικης οργάνωσης του ΚΚΕ εσωτερικού και βρέθηκαν για ένα διάστημα στη Λάρισα, είπαν να βάλουν ένα χεράκι να μεγαλώσει και να γίνει πιο αποτελεσματική η οργάνωση. Μια μέρα, ο καπετάνιος του ιππικού του ΕΛΑΣ, Μίμης Μπουκουβάλας, αριστίνδην αρχηγός, τους φώναξε κραδαίνοντας το δελτίο κυκλοφοριών της κομματικής εφημερίδας. Πουλούσε ένα φύλλο στη Ραψάνη, με τα καλά κρασιά, αλλά ουδείς γνώριζε ποιος το έπαιρνε - «να μάθετε», είπε, «και να φτιάξουμε οργάνωση». Τα παιδιά πήγαν στο χωριό, που βρίσκεται στις υπώρειες της Οσσας, και βρήκαν το πρόσωπο που αγόραζε την εφημερίδα. Ήταν μια ηλικιωμένη κυρία. Τη συνάντησαν. Ήταν αναλφάβητη, δεν ήξερε να διαβάζει, αλλά την εφημερίδα, είπε, τηναγόραζε ανελλιπώς. Το χρωστούσε στον άνδρα της. «Να την παίρνεις την εφημερίδα, λέει το δίκιο», της είχε πει πριν πεθάνει. Κι εκείνη τον αγαπούσε και υπάκουσε. Φυσικά, οργάνωση στη Ραψάνη δεν έγινε.

Το περιστατικό κρύβει συγκίνηση, είναι μια ιστορία αφιέρωσης. Καταρχάς, στο αγαπημένο πρόσωπο, την εντύπωση για το οποίο θα την αλλάξουν ή η λήθη ή ο θάνατος. Κατόπιν στις ιδέες που εκφράζει μια εφημερίδα. Βεβαίως, στη ζωή υπάρχουν μετακινήσεις. Αλλά εν προκειμένω, η ηλικιωμένη κυρία θα ήταν αφιερωμένη στην εφημερίδα μέχρι το τέλος, επειδή δεν ξέρει γράμματα και, άρα, εκείνη δεν μπορεί ούτε η ίδια να μετακινηθεί ούτε να καταλάβει μια πιθανή μετακίνηση της εφημερίδας.

Η αλήθεια είναι, πάντως, ότι η εφημερίδα εκείνη έγραφε όχι ακριβώς το δίκιο, αλλά τη θέση του κόμματος για τα πράγματα. Θέση διατυπωμένη με αξιοπρέπεια, η εφημερίδα σεβόταν τα δεδομένα της πραγματικότητας και τα καταχώριζε ως είχαν, συχνά έδινε χώρο σε απόψεις διαφορετικές, αλλά ζητούσε η διαφωνία να εκφράζεται πολιτισμένα με επιχειρήματα, κι επειδή εργάζονταν εκεί μερικοί εγγράμματοι και απροκατάληπτοι άνθρωποι, οι μεγάλες χοντράδες ήταν σχεδόν αδύνατες - γίνονταν απλώς ανθρώπινα λάθη. Ήταν η εποχή που άπαξ και περνούσες, πιτσιρικάς, από την εφημερίδα εκείνη, εύρισκες αμέσως δουλειά αλλού.

Τα χρόνια πέρασαν. Το κόμμα πέρασε, άλλα το διαδέχθηκαν, άλλαξαν πολλά. Η ηλικιωμένη της Ραψάνης, το πιθανότερο, δεν θα ζει. Αν ζούσε δεν θα καταλάβαινε ότι εκείνοι που «έγραφαν το δίκιο» σήμερα έχουν προσβληθεί από τους ιούς του φανατισμού, της άγαρμπης διαστρέβλωσης και της αγραμματοσύνης. Τα υπόλοιπα τα ξέρετε.