Ο ελληνικός φασισμός στο προσκήνιο

Άγγελος Στάγκος από την Καθημερινή

Θα ήταν υπερβολή να ισχυριστεί κάποιος ότι η χώρα διολισθαίνει σταδιακά, αλλά και σταθερά προς τον φασισμό. Από την άλλη πλευρά, είναι πολλά τα σχετικά φαινόμενα που δικαιολογούν μια έντονη ανησυχία. Σε όσους τουλάχιστον αντιλαμβάνονται, διαθέτουν στοιχειώδη δημοκρατική συνείδηση και δεν είναι πρόθυμοι να «αποδεχθούν» με τον έναν ή τον άλλο τρόπο ως «ελληνική πραγματικότητα», φασιστικές πρακτικές. Είτε αδιαφορώντας, είτε επεξηγώντας και ερμηνεύοντας με περισσή επιείκεια, είτε προβάλλοντας διάφορες δικαιολογίες.

Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν σαφή τάση ανόδου της Χρυσής Αυγής και όσοι πιστεύουν ότι αυτό εξηγείται από την κρίση και την τυφλή οργή που διακατέχει πολλούς που έχουν πληγεί, σε συνδυασμό με την παρουσία τόσων λαθρομεταναστών στις μεγάλες πόλεις, είναι γελασμένοι. Ο φασισμός είναι βαθιά ριζωμένος σε ποικίλες πτυχές της συμπεριφοράς της ελληνικής κοινωνίας και τον καταστήσαμε αόρατο, γιατί αποδεχθήκαμε το βολικό αξίωμα ότι τα χρωμοσώματα των Ελλήνων είναι αντιφασιστικά και αντιρατσιστικά. Αλλωστε, δεν εκδηλωνόταν συγκροτημένα γιατί δεν βοηθούσαν οι συνθήκες της καθημερινότητας, ήταν νωπές οι μνήμες του ναζισμού, πολλοί συνειδητοί και ασυνείδητοι θιασώτες του έμπαιναν κάτω από την ομπρέλα κομμάτων, ενώ άλλους ικανοποιούσε για μεγάλο διάστημα ο αυταρχισμός του κράτους και άλλοι κρύβονταν κάτω από «αριστερές» ιδεολογίες, διαστρεβλωμένες «α λα γκρέκα» για να βολεύουν. Εκτόνωση πρόσφερε βέβαια και η φούσκα της ευημερίας που εξασφάλιζε ο εξωτερικός δανεισμός.

Ελάχιστοι, δυστυχώς, και σε αυτούς δεν ανήκε η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτικών, καταλάβαιναν ότι με την πάροδο του χρόνου ο λανθάνων φασισμός κέρδιζε έδαφος, ειδικά σε μια χώρα σαν τη δική μας, με την αδύναμη έως ανύπαρκτη αστική τάξη και την ταχύτατη εδραίωση της απόλυτης κυριαρχίας του μικροαστισμού με τις ευθείες καταβολές χωριάτικου επαρχιωτισμού. Οτι σε αυτό βοηθούσε ο αναχρονισμός της παιδείας, η συχνή αντιδραστική παρεμβατικότητα εκκλησιαστικών κύκλων, η συστηματική ισοπέδωση προς τα κάτω, η ασυδοσία και η ατιμωρησία σε κάθε τομέα σχεδόν της κοινωνικής ζωής, η εκτεταμένη διαφθορά, η προϊούσα ανικανότητα της κρατικής διοικητικής μηχανής, η αναξιοκρατία και η ανοχή στην αυξανόμενη βία.

Ολα αυτά υπήρχαν ως φαινόμενα προ κρίσης, χωρίς ουσιαστική προσπάθεια βελτίωσης και αντιμετώπισής τους. Μάθαμε να ζούμε στην καθημερινότητα που διαμόρφωναν επί πολλές δεκαετίες. Απλώς λόγω κρίσης, έφυγαν τα πέπλα που κάλυπταν τη γυμνή αλήθεια και έπεσαν πολλές «μάσκες». Οι καταστροφές και οι λεηλασίες στην Αθήνα, τα γεγονότα της Κερατέας και των Σκουριών, οι προπηλακισμοί πολιτικών, δημάρχων και εκπροσώπων ξένων κρατών, οι απερίγραπτες, πολύ συχνά, δηλώσεις συνδικαλιστών (επιτρέπονται όλες οι μορφές πάλης, σύμφωνα με συνδικαλιστή της ΛΑΡΚΟ) οι βανδαλισμοί σε βάρος κτιρίων (Καμίνη, κτίριο δεν θα μείνει), οι επιθέσεις κατά μεταναστών, οι λήψεις αποφάσεων από ελάχιστες μειοψηφίες σε πανεπιστήμια και συνδικαλιστικές οργανώσεις, η χρησιμοποίηση των μαθητών για αλλότριους σκοπούς, οι συνεχείς μεθοδεύσεις πρυτάνεων εναντίον κάθε αλλαγής στα ΑΕΙ, οι απειλές κατά των «τροϊκανών», οι τραμπουκισμοί, οι καταστροφές δημόσιας περιουσίας, τα δήθεν «δεν πληρώνω», είναι εκφάνσεις, εκφράσεις και εκδηλώσεις φασισμού.

Και για όποιον θέλει να προεκτείνει, φασισμός είναι η επιθετικότητα και η απείθεια προς τους κανόνες κυκλοφορίας που διακρίνει πολλούς, πάρα πολλούς, Ελληνες οδηγούς, η αγένεια και ο φραστικός «τσαμπουκάς» που χαρακτηρίζει την καθημερινότητά μας. Ετσι ανθεί ο νεοναζισμός της Χρυσής Αυγής, ενώ η «μάτσο» κουλτούρα της μόδας καθιστά ανθοκήπιό της τα γυμνάσια και τα λύκεια (και σαν αντίδραση στην αδιαφορία και τον ακραίο αριστερισμό πολλών καθηγητών, θεωρούν κάποιοι), αλλά και τα παντοειδή γυμναστήρια που παράγουν «φουσκωτούς». Στο συγκεκριμένο κόμμα βρίσκουν επίσης καταφύγιο πολλοί άχρηστοι, νεαροί «τενεκέδες», χωρίς ικανότητες και δεξιότητες.

Η προχθεσινή επίθεση «αγνώστων» νεοναζιστών εναντίον μελών του ΚΚΕ αποτελεί κλιμάκωση των προηγούμενων φαινομένων και διαπιστώσεων. Σημαίνει μάλλον ότι ο οργανωμένος φασισμός περνάει σε νέα φάση αντιπαράθεσης στους δρόμους με τους ιδεολογικούς του αντιπάλους, ενθαρρυμένος από τις επιδόσεις του στις δημοσκοπήσεις και ίσως από τη συμπάθεια που δείχνουν κατώτεροι αστυνομικοί προς τους χρυσαυγίτες, επειδή αποφεύγουν συστηματικά τις συγκρούσεις με δυνάμεις ασφαλείας. Ας τα σκεφθούν αυτά τα αστικά κόμματα, και κυρίως η Αριστερά.