Compromesso Storico αλλά ελληνικά


 Δύο τελείως διαφορετικά κείμενα που προσπαθούν να συσχετίσουν τον Ιταλικό Ιστορικό Συμβιβασμό με τι άλλο, τη σημερινή ελληνική πολιτική τραγωδία. Από δυο καλούς φίλους, το Γιάννη Παγιασλή, το θρυλικό blogger Left Liberal Synthesis και το Σταύρο Λιβαδά, ιστορικό στέλεχος της Ανανεωτικής Αριστεράς.

Όχι στις «προσωπικές ατζέντες»

του Σταύρου Λιβαδά από τα ΝΕΑ

Σκέψεις με αφορμή τη συμπλήρωση 40 χρόνων από τη διατύπωση της πρότασης για «ιστορικό συμβιβασμό» από τον Ενρίκο Μπερλιγκουέρ. Δημοσιεύτηκε στα ΝΕΑ της 28 Σεπτεμβρίου 2013, στο πλαίσιο σχετικού αφιερώματος.

Πέρασαν σαράντα ακριβώς χρόνια από την εποχή που ο Μπερλιγκουέρ διατύπωσε την ιδέα του ιστορικού συμβιβασμού. Χρόνος αρκετός ώστε να μπορούμε, σήμερα να κάνουμε μιαν αποτίμηση αυτής της ιδέας, απαλλαγμένη από συναισθηματισμούς και πολιτικές σκοπιμότητες. Πολλά είναι τα συμπεράσματα που μπορεί να αντληθούν από αυτή την πρόταση και το πρόσωπο που τη διατύπωσε. Στέκομαι σε τρία σημεία.
Το πρώτο σημείο. Η πρόταση Μπερλιγκουέρ, δίνει κύρια (αποκλειστική θα ‘λεγα) προτεραιότητα στα προβλήματα της χώρας του, αναζητώντας τις πολιτικές και κοινωνικές προϋποθέσεις για μια δημοκρατική διέξοδο της Ιταλίας από την κρίση, ως αναγκαίο βήμα για το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της, αμφισβητώντας πλήρως, την ως τότε στρατηγική των δυτικών ΚΚ και του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος. Τα κόμματα αυτά, με παραλλαγές στις τακτικές τους, ακόμη και αυτά που είχαν υιοθετήσει το δημοκρατικό (κοινοβουλευτικό) δρόμο προς το σοσιαλισμό, δεν είχαν εγκαταλείψει την ιδέα (αντιθέτως προσέβλεπαν σ αυτήν), πως η επικράτηση του σοσιαλισμού παγκοσμίως, θα έρχονταν μέσω της «κατίσχυσης του σοσιαλιστικού στρατοπέδου». Μέσω της πολιτικής που προπαγανδίζονταν και χαράσσονταν από τη Σοβιετική Ένωση, μέσω της ακτινοβολίας και της επιρροής που τα επιτεύγματα του «σοσιαλιστικού κόσμου» θα ‘χαν σε όλο τον κόσμο . Ο «ιστορικός συμβιβασμός» αποτελεί το μεγαλύτερο εκ των ένδον πλήγμα σ’ αυτή τη στρατηγική.
Το δεύτερο σημείο. Παρά τις εμφανείς αναντιστοιχίες της σημερινής κρίσης στη χώρα μας με την, τότε, ιταλική περίπτωση, υπάρχει ένα κοινό σημείο. Για να αποτραπεί η κρίση, να διασφαλιστεί ο αναγκαίος ευρωπαϊκός προσανατολισμός της χώρας και να δημιουργηθούν προϋποθέσεις ανάκαμψης, απαιτείται η ευρύτερη πολιτική συνεργασία κομμάτων σε ένα πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων. Μηδέ και της ευρωπαϊκού προσανατολισμού δεξιάς συμπεριλαμβανομένης.

Το τρίτο σημείο αφορά στο είδος του πολιτικού που αναδεικνύεται από το περιεχόμενο της ιδέας που διατύπωσε, καθώς και από την επιμονή με την οποία πάλεψε για την επικράτησή της. Κόντρα στο ρεύμα, κόντρα στα κυρίαρχα αριστερά ιδεολογήματα της εποχής, ερχόμενος σε αντίθεση ακόμη και με το κόμμα του, αρνήθηκε «προσωπικές ατζέντες», αγνόησε το όποιο πολιτικό κόστος, παρέβλεψε πολιτικές σκοπιμότητες και έβαλε τα προβλήματα της χώρας σε πρώτη προτεραιότητα... Λείπουν τέτοιοι πολιτικοί σήμερα.


Ιστορικός συμβιβασμός και Wrestling


Στο   θαυμάσιο   Wrestler (2008) του Aronofsky ,  είδαμε ένα
παρακμιακό  Mickey Rourke ,ως παλαιστή του Αμερικανικού Wrestling . Εκεί είδαμε ακριβώς τη σκηνοθεσία αυτού του τυπικού freak αμερικανικού θεάματος .Στο Ελληνικό Kατς του 70 ή το Μεξικανικό  Lucha Libre η σύμβαση είναι, ότι κατ' αρχάς κάνουμε ότι παλεύουμε σε μια σχεδιασμένη "χορογραφία"  και αν "ξεφύγει" καμία τότε καλύτερα ας προσέχουμε. Αντίθετα το Αμερικανικό   Wrestling,   η σύμβαση είναι ότι συμφωνούμε πως θα "πλακωθούμε" κανονικά, με όλα τα ρεπερτόρια βίας, αλλά συμφωνούμε στην αλληλουχία των λαβών. Στο Wrestling  «παίζουν» όσοι αντέχουν, και επιβιώνουν κυρίως με ουσίες. Ωστόσο η πάλη είναι εξ' ίσου συμφωνημένη, απλώς η συμφωνία αφορά ένα άλλο επίπεδο.

O Νίκος Ξυδάκης σε ένα μάλλον ιστορικό κείμενο οριοθετεί τις συντεταγμένες ενός τρέχοντος Compromesso Storico αλλά ελληνικά. Δεδομένου ότι ο N Ξ έχει κρατήσει μια μοναδική ισορροπία ανάμεσα στην "θεσμική " του θέση ως διευθυντή της Καθημερινής και ως οξέως κριτικού αρθρογράφου προς τις τρέχουσες "μνημονιακές" πολιτικές, η έκκληση του έχει ειδική αξία. Η ένσταση μου προς την έκκληση του Ξυδάκη είναι η εξής: Ενώ ο ιστορικός συμβιβασμός των Μόρο Μπερλινγκουερ αναφέρεται στις συντεταγμένες μιας συγκυρίας που απαιτεί ρητές συμφωνίες, στην ουσία ο σύγχρονος ελληνικός συμβιβασμός έχει ήδη δρομολογηθεί, μόνο που έχει ήδη συμφωνηθεί σε ένα άλλο επίπεδο από που έχουμε συνηθίσει. Οι παράγοντες του πολιτικού συστήματος, το οποίο στην ανάλυση του G.Agamben μπορούμε να κατανοήσουμε ως  τελετουργία στην πολιτικοθεολογική της διάσταση, έχουν υπερβεί τις πολιτιστικές αισθητικές ρουτίνες της κοινωνίας. Ενώ εικοτολογούμε  μια συμφωνία Σουγλάκου με Ντι Μπέστια, ήδη βιώνουμε μια συμφωνία John Cena με Undertaker .

Η μοναδική επιτυχία της Συριζαϊκής υπόσχεσης είναι η ταυτόχρονη κατάθεση ενός τεχνοφιλελεύθερου " έντεχνου" και ενός κινηματικού "λαικοπόπ" ρεπερτορίου. Το έντεχνο περιλαμβάνει  ένα σύνολο πλαστικών τοποθετήσεων και ισόποσων αινιγμάτων (δεν ορίζεται ποιο ποσοστό του χρέους είναι αποδεκτό προς διαγραφή, αποσιωπάται πως οι προτάσεις του είναι οι αρχικές προς διαπραγμάτευση άρα υπόκεινται σε "κούρεμα" στην τελική συμβιβαστική θέση, όλα στηρίζονται σε υποτιθέμενα σενάρια ορθολογικής  αντίδρασης των δανειστών κλπ κλπ) .Το "λαικοπόπ" περιλαμβάνει μια γενικευμένη αριστεροφωνία η οποία παροχετεύεται μέσα από ένα επιμελημένο δίαυλο ο οποίος έχει κατασκευαστεί με την κεντρική ιδέα της «μη ανάθεσης» : όλες οι κινηματικές δράσεις υποστηρίζονται μεν, ως δυνητικές αυτοδεσμεύσεις  δε σε ένα επερχόμενο σενάριο "αριστερής διακυβέρνησης". Οταν όμως ο ερμηνευτής προσπαθεί και στα δύο ρεπερτόρια η κατάσταση ξεφεύγει (πηγή) Η επίκληση της μη ανάθεσης λειτουργεί ως  υπομόχλιο αυτοπεριορισμού και όχι πυροδότησης των κινημάτων. Όμως  ο λούμπεν "μουρουτισμός" της δεξιάς και ενίοτε της κεντροαριστεράς αδυνατεί  να διακρίνει τέτοιες πολυχρωμίες. Δεν υπήρξε κανένας θερμός Σεπτέμβρης, γιατί η οι υψηλές θερμοκρασίες θα μπορούσαν να δημιουργήσουν συνθήκες "ανάθεσης" εντός της οποίας η Συριζαική υπόσχεση δεν υπάρχει. Το Compromesso Storico αλά Ελληνικά ενυπάρχει στη "βαθιά δομή" της Συριζαικής υπόσχεσης. 

Βιβλιογραφία: 

Κυβέρνηση της αριστεράς ή κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας με την αριστερά; Ο Μπερλινγκουέρ είχε θέσει το δίλημμα και είχε απαντήσει υπέρ του δεύτερου σκέλους. Την ίδια απάντηση δίνει και ο Αλέξης Τσίπρας του ΣΥΡΙΖΑ. Το κόμμα του άλλωστε σε ένα βαθμό είναι κληρονόμος της παράδοσης του ευρωκομμουνισμού. Για να αποκτήσει όμως περιεχόμενο η απάντηση υπέρ μιας μετωπικής δημοκρατικής κυβέρνησης, πρέπει πρώτα να υπάρξουν κι άλλες προϋποθέσεις. Κυρίως, με ποιες συμμαχίες και με πολιτικές δυνάμεις θα σχηματισθεί αυτή η κυβέρνηση; Βάσει ποίων προγραμματικών αρχών; Μπορεί να διαρκέσει μια κυβερνητική συμμαχία αν συγκολληθεί μόνο για την απόκρουση της άκρας δεξιάς; Πολύ περισσότερο, που η λυδία λίθος για σύγκλιση θα είναι η εφαρμογή ή μη του μνημονίου λιτότητας, και συνακολούθως η στρατηγική ανασυγκρότησης της χώρας. Ν.Ξυδάκης (vlemma.wordpress.com/2013/09/29/)

Ο Αλέξης Τσίπρας ούτε λίγο ούτε πολύ ζήτησε από τις Βρυξέλλες να συνδιαχειριστεί με τους εταίρους «αυτό που έρχεται» συγκαλώντας μια ευρωπαϊκή διάσκεψη για το δημόσιο χρέος, ουσιαστικά μια έκτακτη Σύνοδο Κορυφής, όπου οι «28» με τη βοήθεια των τεχνοκρατών θα πρέπει να αποφασίσουν τη μείωση του ελληνικού χρέους προς τους μηχανισμούς διάσωσης, ένα μορατόριουμ πληρωμής επιτοκίων και μία διασύνδεση της δημοσιονομικής προσπάθειας με την ανάπτυξη (ρήτρα ανάπτυξης). Περιμένει άλλωστε εκλογές και έχει έτοιμο εναλλακτικό σχέδιο για μια προοδευτική εξάμηνη ελληνική προεδρία της ΕΕ το 2014.Η όλη λογική του εγχειρήματος δεν απέχει πολύ από πολλά σχέδια που επεξεργάζεται το euroworking group και η DGECFIN. Πίσω από δύο συγκεκριμένες αναφορές του προέδρου του Σύριζα κρύβεται η κοινοτική μετάφραση του αιτήματος για μείωση του Enikos 3/10/2013

Επίσης πολύ σημαντικό που προέκυψε χθες από τη διαδικασία  ήταν πως η ΑΕΚ (LLS: Mελισσανίδης,Οπαπ)  εξασφάλισε τo "ναι" της εκπροσώπου του ΣΥΡΙΖΑ, της κυρίας Βάλιας Ματσούκα Κουμουριανού. Και με ονομαστική ψηφοφορία , έπειτα από τη σχετική αξίωση (που έγινε δεκτή από τον πρόεδρο του δημοτικού συμβουλίου) του επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης του Δήμου, κυρίου Χάρη Τομπούλογλου. Σημειώνουμε πως το μεγαλύτερο κομμάτι των 131 που είχαν προσφύγει στο ΣΤΕ και είχαν μπλοκάρει τις παλιές μακέτες προέρχοταν από τον Συριζα (Φως 4/10/2013).

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Κίμων Χατζημπίρος: Ύστατος πόρος: Η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση είναι μια πρόταση για το μέλλον.

Βάσω Κιντή: Παραιτούμαι από μέλος της ΚΕ και αποχωρώ από το κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς

Κίμων Χατζημπίρος: Ατελέσφορη Οικολογία