Η Κίτρινη Μηλιά

του Θόδωρου Τσιάλα από το toportal

  

Αθήνα, 2013 μ.Χ. Παρουσιάζονται τα σχέδια ενός νέου γηπέδου με το όνομα «Αγιά Σοφιά», της εκκλησίας που εγκαινιάστηκε το 360 μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη. Δεν είναι όμως μόνο το όνομα –ευθεία αναφορά στο σύμβολο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας– που φανερώνει την πρόθεση να αποκατασταθεί η ιστορική συνέχεια από το Βυζάντιο έως σήμερα, μέσω της ομάδας της ΑΕΚ, που ιδρύθηκε από μια παρέα προσφύγων στην Αθήνα, το 1924.

Ο μεγαλοϊδιοκτήτης Δημήτρης Μελισσανίδης ήταν ξεκάθαρος: «Όσο κι αν δυσκολεύονται οι αντίπαλοί μας να το καταλάβουν, η ΑΕΚ είναι πολύ περισσότερο από μία ομάδα, και το γήπεδό της δεν θα μπορούσε να ήταν διαφορετικό. Το νέο μας γήπεδο εκπροσωπεί την τεράστια ιστορία της ομάδας μας και τη βυζαντινή της προέλευση. Μετά την καταστροφή έρχεται πάντα η αναγέννηση. Κι αυτή τη φορά, τα τείχη που θα προστατεύσουν την ομάδα μας θα είναι υψηλά και απόρθητα. Το κάστρο αυτό θα είναι απόρθητο».

Αντίστοιχη προσέγγιση υπάρχει και από τον αρχιτέκτονα του οικοδομήματος: «Η ΑΕΚ, ένας ξεχωριστός αθλητικός σύλλογος, μια συλλογική οντότητα, μια ένωση με ταυτοποιητικά συστατικά στοιχεία, υπερβαίνει τα στενά όρια ενός Δήμου και έχει μία ιστορία άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιστορία της Ελλάδας. Όλα αυτά οδηγούσαν σε ένα πολυδιάστατο έργο. Ανιχνεύσαμε τις ιστορικές καταβολές μας, ξεκινώντας από το 404 μ.Χ., ως την Αγία Σοφία. Τόσο στα οχυρωματικά και στρατιωτικά οικοδομήματα, όσο και στα δημόσια κτίρια. Όλα αυτά κάτω από την επωνυμία Βυζαντική Αρχιτεκτονική…»

Είμαστε μπροστά σε ένα αντιφατικό τοπίο, όπου μπερδεύονται το Βυζάντιο, οι αλυτρωτικές ιδέες, οι χαμένες πατρίδες, η Μικρασιατική Καταστροφή, το δράμα των προσφύγων, η φτωχολογιά και ό,τι άλλο μπορεί να ταυτίσει την πτωχευμένη ανώνυμη εταιρεία ΑΕΚ με τους πρόσφυγες της δεκαετίας του ’20. Όπως αυτοί άρχισαν μια καινούργια ζωή, έχτισαν το σπίτι τους κ.λ.π., έτσι και ο ιστορικός σύλλογος ξαναρχίζει από την αρχή, χτίζει το γήπεδό του κ.λ.π.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο Δ. Μελισσανίδης επισήμανε: «Οι ιδρυτές της ιδέας που λέγεται ΑΕΚ δεν χρειάστηκαν την παραμικρή βοήθεια. Ούτε εμείς θα χρειαστούμε. Θα το χτίσουμε μόνοι μας και μαζί. Το γήπεδο θα ανήκει στην ΑΕΚ και σε κανέναν άλλο. Ο καθένας μπορεί να συμμετέχει στην Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου. Το σύνθημά μας είναι πολλά από λίγους και λίγα από πολλούς. Το ιδανικό που λέγεται ΑΕΚ είναι πάνω από πρόσωπα. Ισχυρούς ιδιοκτήτες χρειάζονται οι εταιρείες, και η ΑΕΚ δεν είναι εταιρεία. Αυτά τα τείχη θα τα σηκώσουμε ψηλά όλοι μαζί».

Όλα αυτά αποδεικνύουν τη δύναμη του ποδοσφαίρου όταν οι ποδοσφαιρικοί σύλλογοι γίνονται ένα με τους φιλάθλους τους, εκφράζοντας λύπες και χαρές, όταν γίνονται κομμάτι της καθημερινότητας. Είναι μάλιστα τόσο ισχυρά και σπουδαία, ώστε δεν επιτρέπεται να συμψηφίζονται  με καταστάσεις και γεγονότα όπως: 

Τη χαριστική υπαγωγή της ΑΕΚ, μετά από δύο αποτυχημένες προσπάθειες, στο άρθρο 44 το 2005 

Τα χρήματα που απώλεσε το Ελληνικό Δημόσιο από την υπαγωγή αυτή

Τα χρήματα που έχασαν ποδοσφαιριστές, προμηθευτές κ.λ.π. (ας θυμηθούμε την τρομοκρατία στο προπονητικό κέντρο για τον Κασάπη και τον Τσάρτα που δεν δέχονταν να χαρίσουν τα δεδουλευμένα τους)

Τα χρήματα που απώλεσε το Ελληνικό Δημόσιο και οι ιδιώτες από την πτώχευση της ΠΑΕ το 2013 (ο αεκτζής βουλευτής Ψαριανός, σε σχετική επερώτηση, υπολόγιζε πως ήταν 170.8 εκ. ευρώ)

Και τέλος, όλους αυτούς τους παράγοντες που ασέλγησαν στο πτώμα της ΑΕΚ επί χρόνια και, τώρα, χειροκροτούν το γήπεδο-εκκλησία.

Σίγουρα δεν είναι η πρώτη φορά που χαρίζονται χρέη σε ΠΑΕ. Κάθε καθωσπρέπει πολιτικός και κάθε καθωσπρέπει ομάδα έχει εμπλακεί σε μια τέτοια ιστορία (π.χ. Βενιζέλος και Ιωαννίδης σε συλλόγους της Βόρειας Ελλάδας). Όμως, εν έτει 2013, κάτι τέτοιο είναι εξοργιστικό, αν μάλιστα συνυπολογιστούν και τα 20 εκ. ευρώ που θα δώσει για το νέο γήπεδο ο Περιφερειάρχης Σγουρός.

Τελικά, η κατασκευή γηπέδων ποδοσφαιρικών ανώνυμων εταιρειών στη χώρα μας αποτελεί, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, κρατική χορηγία. Ο κρατικός προμηθευτής Κόκκαλης ενέταξε την κατασκευή του Γ. Καραϊσκάκης στα Ολυμπιακά έργα του 2004, ο νέος ιδιοκτήτης του ΟΠΑΠ παίρνει μια εταιρεία (ΠΑΕ ΑΕΚ) πτωχευμένη, αλλά χωρίς χρέη, και, με εφαλτήριο το Βυζάντιο, την προσφυγιά και ό,τι σχετικό μπορεί να συμβολοποιηθεί, χτίζει το νέο γήπεδο. Στο διάστημα που μεσολαβεί ανάμεσα στο Γ. Καραϊσκάκης και την Αγιά Σοφιά, η προστασία κάποιων απίθανων κορμοράνων, σε συνδυασμό με τις εσωτερικές αντιθέσεις των ιδιοκτητών της ΠΑΕ Παναθηναϊκός, οδήγησε σε ναυάγιο το γήπεδο του Βοτανικού, το οποίο επίσης έτυχε ευνοϊκότατων νομοθετικών ρυθμίσεων από τον τότε υπουργό Γ. Σουφλιά.

Ο Δ. Μελισσανίδης δεν είναι χθεσινός στο ποδόσφαιρο. Κάποτε απέκτησε το προσωνύμιο «τίγρης». Εκείνη την εποχή, εκτός από μια φοβερή ΑΕΚ (από τον Ιωνικό είχε ξεκινήσει), έστησε και μια μικρή παράγκα. Αντίστοιχη της εποχής. Ερασιτεχνική και πρωτόλεια. Πριν από τον μέγα παραγκάρχη Κόκκαλη. Σήμερα είναι ένας αποδεκτός επενδυτής. Φιλοξενεί στο αεροπλάνο τον τέως πρόεδρο του ΤΑΙΠΕΔ (ταξίδι που βγήκε ξινό στον πρόεδρο), αφού προηγουμένως αγόρασε τον ΟΠΑΠ. Κάθεται εκ δεξιών του πρωθυπουργού, τον συνοδεύει σε διεθνή ταξίδια και θέλει να καθιερωθεί ως ένας από τους εθνικούς «επιχειρηματίες» στη μνημονική και μεταμνημονιακή Ελλάδα. Η πτωχευμένη ΑΕΚ αποτελεί πολύτιμο σύμμαχο. Ιδιαίτερα όταν ο λαός της έχει μια εντελώς διαφορετική κουλτούρα από τον μέσο έλληνα οπαδό. Το ότι ο Μελισσανίδης είναι και φανατικός ΑΕΚΤΖΗΣ είναι το κερασάκι στην τούρτα.

Όταν, σε δυο-τρία χρόνια, γίνουν τα εγκαίνια της Αγιά-Σοφιάς, δεν ξέρω αν ο Μελισσανίδης θα επιχειρήσει να επινοήσει ένα σύγχρονο «Δόξα τω Θεώ τω καταξιώσαντί με τοιούτον έργον επιτελέσαι. Νενίκηκά σε, Σολομών!» όπως είχε αναφωνήσει ο Ιουστινιανός αντικρίζοντας την ξαναχτισμένη Αγία Σοφία, μετά την καταστροφή της κατά τη Στάση του Νίκα.

Μάλλον αποκλείεται να κινηθεί στο πνεύμα του Πατριάρχη, όπως αυτό αποτυπώθηκε στο μήνυμα που έστειλε (μαζί με τα 50.000 €) στην παρουσίαση των σχεδίων του νέου γηπέδου: «…Όταν νικάς την αντίδρασίν σου και τείνης φιλικώς την χείρα σου προς τον αντίπαλόν σου, είτε νικητής είναι, είτε ηττημένος εις το άθλημα, η εσωτερική χαρά σου δια την νίκην επί της αντιδράσεώς σου είναι μεγάλη και η καρδία σου σε πληροφορεί με ευφροσύνην, ότι έχεις κατορθώσει μίαν νίκην εις το πνευματικόν επίπεδον σπουδαιοτέραν από την νίκην εις το αγωνιστικόν και αθλητικόν επίπεδον. …»

Το ελληνικό ποδόσφαιρο χρειάζεται έναν επαγγελματισμό ανεξάρτητο από κρατικοδίαιτους επενδυτές. Ένα κανάλι και μια ομάδα αποτελούσαν συνήθως τον ασφαλή τρόπο για να επενδύονται-ξεπλένονται χρήματα από μια σειρά επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, που δεν ήταν πάντα νόμιμες. Σε αυτό το νοσηρό πλαίσιο άνθησαν (και ανθούν) παράγοντες, αρκετοί εκ των οποίων είναι πλέον στη φυλακή. Εκκρεμούν δίκες ποινικού αλλά και οικονομικού περιεχομένου. Το ελληνικό ποδόσφαιρο, όπως και η υπόλοιπη κοινωνία, ζητά την περίφημη «ανάπτυξη». Θα είναι μία από τα ίδια; Θα ακολουθηθούν οι μέθοδοι της κρατικοδίαιτης λαμογιάς, που βαπτίζεται ιδιωτική πρωτοβουλία, ή οι όροι του υγιούς ανταγωνισμού;

Σε αυτή την κατεύθυνση, ας αναζητήσει ο Δ. Μελισσανίδης μια αντίστοιχη φράση της καρκινικής επιγραφής ΝΙΨΟΝΑΝΟΜΗΜΑΤΑΜΗΜΟΝΑΝΟΨΙΝ, (δηλαδή, ξέπλυνε τις αμαρτίες σου και όχι μόνο το πρόσωπό σου) για να κοσμήσει την είσοδο του νέου γηπέδου.

*Ο Θοδωρής Τσιάλας είναι Πολιτικός Μηχανικός