Ακαδημαϊκή Συμπαράταξη στην Πάτρα: Μια μικρή ΕΛΙΑ ακόμα

H “Ακαδημαϊκής Συμπαράταξη”  στις εκλογές των Μελών ΔΕΠ του Πανεπιστημίου Πατρών (ΠΠ) της 27ης Νοεμβρίου έλαβε το 50% των ψήφων και εξέλεξε πέντε εκπροσώπους στο 9μελές ΔΣ του Συλλόγου των Μελών ΔΕΠ.  Στην Ακαδημαϊκή Συμπαράταξη συμμετέχουν συνάδελφοι από το ΠΠ που σε προηγούμενες εκλογές του Συλλόγου συμμετείχαν στην ΑΡΜΕ, στην ΚΙΠΑΝ ή δεν είχαν συγκεκριμένη ένταξη σε συνδικαλιστικές παρατάξεις. Έφτιαξαν και αυτοί μια μικρή ΕΛΙΑ και προχώρησαν. Έκαναν το πιο "φρικώδες" πράγμα στην ελληνική δημόσια σκηνή. Συνεργάστηκαν.

Στο ΠΠ εδώ και 13 εβδομάδες οι Διοικητικοί Υπάλληλοι είτε  απεργούν είτε καταλαμβάνουν κτίρια και αναστέλλουν τις διοικητικές λειτουργίες. Δεν έχουν γίνει εγγραφές, μεγάλος αριθμός τελειοφοίτων δεν ολοκληρώνει τις σπουδές του αν και οι εξετάσεις του Σεπτεμβρίου έγιναν κανονικά, δεν ολοκληρώνονται διαδικασίες απονομής πτυχίων και Μεταπτυχιακών τίτλων σπουδών, δεν γίνονται εκλογές/εξελίξεις  μελών ΔΕΠ, δεν λειτουργεί η σίτιση, κλπ. Το πανεπιστήμιο είναι διοικητικά εκτός λειτουργίας, αλλά τα μαθήματα γίνονται κανονικά.

Άμα θέλεις όλα γίνονται.  Ακολουθεί η διακήρυξη της συμπαράταξης. 

Η κρίση στην Ελλάδα δεν είναι μόνον οικονομική. Είναι πρωτίστως βαθειά κοινωνική και πολιτισμική κρίση. Η Ελλάδα, με τις σημαντικές ιδιαιτερότητές της εντάσσεται στο παγκόσμιο πλαίσιο των τεράστιων μεταβολών που επικεντρώνονται στην ανάδειξη νέων οικονομικών κέντρων και την αποδιάρθρωση των παλαιών, την ανάπτυξη χωρίς απασχόληση, την έντονη και βίαιη ανακατανομή εισοδήματος και πλούτου. Ο ρόλος της παγκοσμιοποίησης, της νέας μορφής του χρηματοπιστωτικού συστήματος και κυρίως των νέων τεχνολογιών είναι καταλυτικός και για τη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας. H δυσμενής δημοσιονομική κατάσταση της χώρας αντανακλά σε επώδυνες περικοπές στο μισθολόγιο των μελών ΔΕΠ, τον Τακτικό Προϋπολογισμό και τις Δημόσιες Επενδύσεις που έχουν επέλθει τα τελευταία χρόνια στο Πανεπιστήμιο και φυσικά σε πολιτικές του τύπου «διαθεσιμότητας», και θέτουν σε κίνδυνο την ομαλή λειτουργία του. Από την άλλη πλευρά, οι παλινωδίες και η μικροπολιτική του Υπουργείου, οι οποίες πηγάζουν και από τις αναποτελεσματικότητες του θεσμικού πλαισίου αλλά κυρίως από την αγκίστρωση του πολιτικού συστήματος σε πελατειακές λογικές, ακυρώνουν και παρεμποδίζουν τις μεταρρυθμίσεις.

Σήμερα το Πανεπιστήμιο απορυθμίζεται όχι μόνο από την πολιτική του Υπουργείου αλλά και από ενέργειες και πράξεις που ασκούν οι αμύντορες ενός δήθεν Δημόσιου και Δωρεάν Πανεπιστημίου. Όλα αυτά γίνονται με την αγαστή συνεργασία και συγκάλυψη μικρής μερίδας μελών ΔΕΠ, εργαζομένων και φοιτητών, στην κατεύθυνση της προάσπισης όχι απλά ενός παρωχημένου μοντέλου διοίκησης, ανακόλουθου με τις σύγχρονες ανάγκες της Κοινωνίας, αλλά και της υπονόμευσης της όποιας προσπάθειας για μεταρρυθμίσεις και εκσυγχρονισμό του Δημόσιου Πανεπιστημίου.

Ταυτόχρονα, το Πανεπιστήμιο διατρέχουν συγκοινωνούντα πελατειακά συστήματα εξουσίας που αντιμάχονται, αλλά και ενίοτε συμμαχούν χωρίς αρχές, στην αναδιανομή εξουσιών με την ταυτόχρονη παρουσία κομματικών σχέσεων και εξαρτήσεων. Η έλλειψη ακαδημαϊκής παράδοσης και «θεσμικής προϊστορίας», σε συνδυασμό με την έλλειψη αξιοκρατίας, διαμορφώνει ένα ακόμη πλέγμα ιδιότυπων εξαρτήσεων. Την ίδια στιγμή το Πανεπιστήμιο παραμένει αποκομμένο από την όποια αναιμική και φθίνουσα παραγωγική διαδικασία. Μια σημαντική προσπάθεια για την αναδιάρθρωση του χώρου της Ανώτατης Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, το σχέδιο ΑΘΗΝΑ, δυστυχώς και αυτό απεδείχθη άτολμο, πελατειακό και προβληματικό εγχείρημα και διέψευσε τις όποιες ελπίδες για μεταρρύθμιση. Το Πανεπιστήμιο, όμως παρά τη σοβαρή κρίση που το διαπερνά, εξακολουθεί να παράγει σημαντικό εκπαιδευτικό και ερευνητικό έργο το οποίο πρέπει να αναδειχθεί και να βελτιωθεί.

Οι ευθύνες μας

• Μέρος της Πανεπιστημιακής Κοινότητας χαρακτηρίζεται από έλλειψη σεβασμού και μη διάθεση για την υπεράσπιση των θεσμών και την τήρηση των νόμων.
• Η σιωπή και η ανοχή της πλειοψηφίας της Πανεπιστημιακής Κοινότητας εκλαμβάνεται από ορισμένους ως αδυναμία και «ανοίγει» χώρο σε φωνές στείρας άρνησης και βίας.
• Η έλλειψη ουσιαστικού δημόσιου διαλόγου και λογοδοσίας αναπτύσσει φαινόμενα αδιαφάνειας και διαφθοράς.
• Η υπεράσπιση του Δημόσιου Συμφέροντος δεν έχει αποκτήσει χαρακτηριστικά καθημερινής αταλάντευτης θέσης ζωής για όλους μας.
• Η κατά καιρούς ένταξή μας σε υποσυστήματα εξουσίας με θολούς στόχους και αντιδημοκρατικές πρακτικές οδηγεί σε αδιαφανείς λειτουργίες και σε τροφοδότηση του πλέγματος των πελατειακών σχέσεων.
• Η οικογενειοκρατία και η «παρεο – κρατία», οδηγούν σε εσωστρέφεια την ακαδημαϊκή κοινότητα και συνεπακόλουθα στη δημιουργία στεγανών.
• Τα σημαντικό έλλειμμα, τόσο στο επίπεδο ουσιαστικών διατμηματικών συνεργειών όσο και της προώθησης της διεπιστημονικότητας, έχει ως αποτέλεσμα, αφενός, τη διόγκωση της αναποτελεσματικότητας κυρίως στο επίπεδο της εκπαίδευσης και της έρευνας και, αφετέρου, την τροφοδότηση ενός ξεπερασμένου «επιστημονικού σοβινισμού».

Οι προτάσεις μας

• Έννοιες που ακούμε καθημερινά, όπως αξιολόγηση, διαφάνεια, ορθολογική διαχείριση, λογοδοσία, αξιοκρατία πρέπει επιτέλους να αποκτήσουν νόημα και ουσία. Να διατρέχουν χωρίς διακρίσεις όλες τις εκφάνσεις της πανεπιστημιακής ζωής και λειτουργίας. Οι πράξεις μας πρέπει να είναι συμβατές με τις διακηρύξεις μας.
• Αποφασιστικά βήματα από τη Σύγκλητο, ο Πρύτανης και το Συμβούλιο Ιδρύματος, με αξιοποίηση και στράτευση όλης της Πανεπιστημιακής Κοινότητας και με την ανιδιοτελή στήριξη αυτών που στοιχίζονται με την καθημερινή πρακτική τους, μέσα κι έξω από το Πανεπιστήμιο, στο βασικό αξιακό σύστημα: «διαφάνεια-λογοδοσία-αριστεία-δημοκρατία».
• Υποστηρίζουμε προσπάθειες που κατατείνουν στην παραγωγή σύγχρονου, εξωστρεφούς, αποτελεσματικού Οργανισμού και Κανονισμού για το Πανεπιστήμιό μας με ακαδημαϊκά και αναπτυξιακά χαρακτηριστικά. Ο Οργανισμός του Πανεπιστημίου να εξυπηρετεί τις σύγχρονες ανάγκες αλλά παράλληλα να διέπεται από την απαιτούμενη ευελιξία, με στόχο της βελτίωση της αποτελεσματικότητας της Διοίκησης. Οι καθυστερήσεις, η αφωνία και η μη έναρξη διαλόγου με όλη την Πανεπιστημιακή Κοινότητα θα έχουν σημαντικό κόστος για το Πανεπιστήμιό μας.
• Διεκδικούμε και συνδημιουργούμε στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης του Πανεπιστημίου σε βραχυ– μεσο- και μακροπρόθεσμο ορίζοντα, με ορόσημα, στόχους, μέσα και μετρήσιμα ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά. Η Σύγκλητος, ο Πρύτανης και το Συμβούλιο Ιδρύματος πρέπει να αναλάβουν άμεσα πρωτοβουλίες σε αυτή την κατεύθυνση
• Να συζητήσουμε και να αναδείξουμε αδυναμίες και προβλήματα από την εφαρμογή του νέου θεσμικού πλαισίου (πχ εκλεκτορικά σώματα, θολή κατανομή αρμοδιοτήτων, κλπ) και να προτείνουμε λύσεις.
• Η «εσωτερική ΑΘΗΝΑ» στο Πανεπιστήμιο πρέπει να γίνει από το ίδιο το Πανεπιστήμιο. Η άμεση προώθηση της «εσωτερικής ΑΘΗΝΑΣ» να προσανατολίζεται από τα κριτήρια: της ενίσχυσης της ακαδημαϊκότητας, της βιωσιμότητας των δομών και των δράσεων, της ενίσχυσης της απασχόλησης των αποφοίτων, της μείωσης των εισακτέων, της αξιολόγησης και αξιοποίησης του προσωπικού, της βελτίωσης της αποτελεσματικότητας της χρήσης και διαθεσιμότητας υποδομών και πόρων, και τελικά της Ακαδημαϊκής Ολοκλήρωσης και Ανάπτυξης, με τελικό στόχο την προώθηση της Αριστείας.
• Οι πόροι που το Πανεπιστήμιο διαθέτει, ΔΕΝ είναι μόνο αυτοί που περιλαμβάνονται στον Τακτικό Προϋπολογισμός αλλά και οι πόροι που προέρχονται από το πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, από το ΤΣΜΕΔΕ, από τον ΕΛΚΕ, από την Εταιρεία Αξιοποίησης Περιουσίας και από τις οριζόντιες δράσεις. Η ορθή και αποτελεσματική διαχείριση όλων αυτών των πόρων είναι προαπαιτούμενο για την ανάπτυξη του Πανεπιστημίου. Σε αυτή τη κατεύθυνση προτείνουμε τη σύνταξη «ενοποιημένου προϋπολογισμού» και τη καθιέρωση απολογισμού για το σύνολο των πόρων του Πανεπιστημίου.
• Η αξιολόγηση από το εξωτερικό περιβάλλον πρέπει να πάψει να είναι ταμπού και πρέπει να αξιοποιηθεί ως εργαλείο για την ανάδειξη του Πανεπιστημίου.
• Η διάθεση των εσόδων από τις δραστηριότητες του Πανεπιστημίου πρέπει να γίνεται με εγκεκριμένο από το Συμβούλιο Ιδρύματος και τη Σύγκλητο πλαίσιο αρχών και προκήρυξη αντίστοιχων δράσεων. Τα έσοδα δεν θα πρέπει να καλύπτουν ευκαιριακές ανάγκες αλλά στοχευμένες, προϋπολογισμένες και προαναγγελθείσες δράσεις στην κατεύθυνση της προώθησης της έρευνας, της αριστείας, της εκπαίδευσης και κοινωνικής πρόνοιας.
• Να αξιοποιήσουμε την δυνατότητα που μάς παρέχει η νομοθεσία για πρόσληψη Καθηγητών με παράλληλη απασχόληση σε ΑΕΙ του εξωτερικού. Να προσελκύσουμε, με αυτό τον τρόπο, επιστήμονες διεθνούς βεληνεκούς. Να προωθήσουμε προγράμματα σπουδών συνεργασίας με ΑΕΙ της αλλοδαπής σε συγκεκριμένα γνωστικά πεδία αιχμής για το Πανεπιστήμιο μας. Να προωθήσουμε την ίδρυση επώνυμων εδρών διδασκαλίας και έρευνας όπως προβλέπει η νομοθεσία. Να προχωρήσουμε στην δημιουργία ξενόγλωσσων προπτυχιακών και μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών και να διερευνήσουμε τη δυνατότητα δημιουργίας παραρτημάτων του Πανεπιστημίου στο εξωτερικό.
• Ενίσχυση της εξωστρέφειας του Πανεπιστημίου τόσο μέσω της σύνδεσής του με την Περιφερειακή και Τοπική Κοινωνία για την ανάπτυξη συνεργειών στην κατεύθυνση της ενίσχυσης της καινοτομίας και της ανάπτυξης, όσο και με το εξωτερικό για την υιοθέτηση επιτυχών πρακτικών στο επίπεδο της διδασκαλίας, της έρευνας και της διοίκησης.
• Θεσμική συμμετοχή του Πανεπιστημίου στη Διοίκηση σημαντικών θεσμών της Περιοχής (Ερευνητικά Ινστιτούτα, Επιστημονικό Πάρκο, κλπ) στην κατεύθυνση της συγκρότησης και ολοκλήρωσης της στρατηγικής του Περιφερειακού Συστήματος Καινοτομίας.
• Άμεση προώθηση ουσιαστικών συνεργειών στις οριζόντιες δράσεις που θα επιτρέψει την ελαχιστοποίηση των αρνητικών συνεπειών της ανορθολογικής και αδιαφανούς διαχείρισης των ιδιαίτερα σημαντικών πόρων που συνδέονται με αυτές. Δεν είναι ορθολογικό να μην υπάρχει στρατηγικό σχέδιο, διαφάνεια, έλεγχος και συνέργεια στη χρηματοδότηση εξοπλισμού αλλά και στην πρόσληψη εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού.
• Άμεση προώθηση των απαραίτητων οργανωσιακών αλλαγών που επιτρέπουν την εκμετάλλευση οικονομιών κλίμακας και φάσματος. Σε αυτή την κατεύθυνση κρίνουμε απόλυτα αναγκαίες τις κοινές εργαστηριακές υποδομές φοιτητικών εργαστηρίων ανά Σχολή ή και για όλο το Πανεπιστήμιο.
• Προώθηση σημαντικών μεταβολών στο σύστημα διαχείρισης των ανθρώπινων πόρων του Πανεπιστημίου τόσο όσον αφορά στα μέλη ΔΕΠ (ισοκατανομή ερευνητικού, εκπαιδευτικού και διοικητικού φόρτου) όσο και στους Διοικητικούς Υπαλλήλους. Ειδικά για τους δεύτερους, και υπό το πρίσμα της «διαθεσιμότητας», στηρίζουμε την συγκρότηση σχεδίου αναδιάρθρωσης στη βάση της περιγραφής θέσεων εργασίας και την αντιστοίχησή τους σε δεξιότητες/προσόντα για τις κρίσιμες διοικητικές μονάδες του Πανεπιστημίου, και με βάση αυτό την καθιέρωση διαφανών και ανοικτών προκηρύξεων για την κάλυψή τους. Κάθε διοικητική μονάδα εκπονεί επιχειρησιακό σχέδιο το οποίο τίθεται σε διαβούλευση στην Πανεπιστημιακή Κοινότητα και με βάση το περιεχόμενό του η μονάδα αξιολογείται σε μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη βάση.
• Αναζήτηση εναλλακτικών μεθόδων χρηματοδότησης του Πανεπιστημίου στη βάση της πλήρους διαφάνειας και λογοδοσίας.
• Νέο μισθολόγιο των μελών ΔΕΠ, το οποίο να ανταποκρίνεται σε Δημόσιους Λειτουργούς με υψηλά προσόντα και αναγνώριση.
• Άμεσος διορισμός των εκλεγμένων μελών ΔΕΠ του Πανεπιστημίου.
• Εκπόνηση στρατηγικής από το Πανεπιστήμιο για την προώθηση της ποιότητας της διδασκαλίας και για την εξασφάλιση των προϋποθέσεων που απαιτούνται.
• Συστηματική προβολή του έργου που παράγεται στο Πανεπιστήμιο μας.

Η "επαναστατική γυμναστική" στην οποία επιδίδεται με ζήλο ο Σύλλογος μας τα τελευταία χρόνια, η γραφειοκρατική του λειτουργία, η ταύτισή του με πρακτικές που δεν προσιδιάζουν σε Πανεπιστημιακούς αλλά μάλλον σε ακτιβιστές του ανορθολογισμού της ιδιοτέλειας, έχουν αφαιρέσει σημαντικό μέρος της αξιοπιστίας του και του ειδικού βάρους που θα μπορούσε να έχει στη σημερινή κρίσιμη περίοδο. Ας αναλογιστούμε όλοι μας: Πότε ήταν η τελευταία φορά που συμμετείχαμε σε ΓΣ του Συλλόγου μας? Με πόσο ενδιαφέρον διαβάζουμε τις "ανακοινώσεις" και τα "ψηφίσματα" του ΔΣ? Αισθανόμαστε ότι αυτή η λειτουργία έχει να κάνει σε κάτι με το Πανεπιστήμιο μας και τη δουλειά μας? Αποκορύφωμα της απαράδεκτης λειτουργίας του Συλλόγου είναι η άρνηση της πλειοψηφίας του να υπάρξει κάλπη στο Αγρίνιο για να ψηφίσουν οι συνάδελφοι που είναι μέλη ΔΕΠ στα τρία τμήματα, τα οποία έχουν έδρα εκεί. Η Δημοκρατική Λειτουργία είναι κύρια η Καθημερινότητα μας και όχι οι βαρύγδουπες κενές περιεχομένου διακηρύξεις. Η Ακαδημαϊκή Συμπαράταξη καλεί όλους τους συναδέλφους να σταθούν εμπόδιο στην παραπέρα έκπτωσή του Συλλόγου και να αντιστρέψουν την πορεία του.

Αυτές τις στιγμές με αντικείμενο τη διαθεσιμότητα των διοικητικών υπαλλήλων διαμορφώνεται στα Πανεπιστήμια ένα κλίμα εμφυλιοπολεμικής κατάστασης με χαρακτηριστικά μετωπικής σύγκρουσης. Από τη μια μεριά η ανεύθυνη ηγεσία του Υπουργείου, η οποία με πελατειακά κριτήρια και χωρίς διαφάνεια υλοποιεί οριζόντια μέτρα για τη διαθεσιμότητα και από την άλλη μεριά μια συμμαχία δήθεν υπερασπιστών του Δημόσιου Πανεπιστημίου, οι οποίοι όμως με κάθε ενέργεια τους αρνούνται την όποια μεταρρύθμιση και το κρατούν κλειστό και αποκομμένο από την κοινωνία. Τόσο στο επίπεδο του Πανεπιστημίου αλλά και γενικότερα του Δημόσιου Τομέα, η ορθολογική διαχείριση των ανθρώπινων πόρων, η βελτίωση της αποτελεσματικότητας των λειτουργιών, η αναβάθμιση της ποιότητας των παραγόμενων υπηρεσιών και η σύνδεση με τις ανάγκες και τις προτεραιότητες της κοινωνίας είναι ένα από πρώτα θύματα των οριζόντιων πολιτικών στις οποίες εντάσσεται και η διαθεσιμότητα. Οι στιγμές είναι δύσκολες και συνάμα ιστορικές. Πρέπει να επικρατήσει η Λογική. Σε αυτή τη συγκυρία το Πανεπιστήμιο πρέπει να επιτελέσει ένα σημαντικό και ιστορικό ρόλο. Το ρόλο της πνευματικής και αξιακής ανόρθωσης της χώρας. Τώρα πρέπει να ξεκινήσει ο αγώνας για τις μεγάλες μεταρρυθμίσεις με αξιοκρατία, διαφάνεια, λογοδοσία, ορθολογισμό, κοινή λογική, ακαδημαϊκότητα και με όρους υπεράσπισης του Δημόσιου Συμφέροντος. Για Πανεπιστήμια που θα συνεισφέρουν στην ανάπτυξη και την ευημερία της χώρας και θα είναι Ανοιχτά, χωρίς καταλήψεις και χωρίς αλυσίδες. Με κυρίαρχα χαρακτηριστικά το διάλογο, τις συγκλίσεις και τις συναινέσεις μπορούμε να ελπίζουμε πως τα Πανεπιστήμια θα κάνουν τη κρίση ευκαιρία και θα βγουν ενισχυμένα από αυτή τη κρίση.

Με αυτά τα οράματα αποφασίσαμε να στρατευθούμε όλοι εμείς στην Ακαδημαϊκή Συμπαράταξη. Καλούμε όλους τους συναδέλφους να συμμετέχουν μαζικά στις εκλογές για τον Σύλλογο και να ενισχύσουν τις δυνάμεις εκείνες που με συνέπεια και σοβαρότητα δίνουν την μάχη για την μεταρρύθμιση, τον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση του Δημόσιου Πανεπιστημίου.