Φρέσκα κεντροαριστερά μυαλά

του Αχιλλέα Γραβάνη από την Athens Voice

Για πολλά χρόνια οι Νευροεπιστήμονες πίστευαν ότι ο ενήλικος εγκέφαλος δεν έχει δυνατότητες αναγέννησης, ανανέωσης. Θεωρούσαν ότι νωρίς μετά τη γέννηση μας οι νευρώνες γίνονται μετα-μιτωτικά κύτταρα, δεν μπορούν δηλαδή να μπουν σε μίτωση, να πολλαπλασιαστούν, να ανανεωθούν, όπως συμβαίνει στον αναπτυσσόμενο, εμβρυικό εγκέφαλο. Το δόγμα αυτό καταρρίφθηκε πριν λίγα χρόνια. Σήμερα γνωρίζουμε ότι βαθιά μέσα στον ενήλικο εγκέφαλο παραμένουν κρυμμένα αναπτυξιακά, «εμβρυικά» νευρικά βλαστικά κύτταρα (π.χ. στον Ιππόκαμπο, την Υποκοιλιακή Ζώνη, τον Οσφρητικό Βολβό) που έχουν τη δυνατότητα της ανανέωσης των νευρώνων, της αναγέννησης του εγκέφαλου, ακόμη και σε ένα γηράσκοντα εγκέφαλο. Είναι όμως λίγα σε αριθμό για να επιτελέσουν αποτελεσματικά την αναγεννητική αποστολή τους. Προσπαθούμε να μάθουμε πως θα τα οδηγήσουμε σε πολλαπλασιασμό, θα αυξήσουμε δηλαδή με φάρμακα τον αριθμό τους, θα πετύχουμε την ενδογενή αναγέννηση του εγκεφάλου σε κατάσταση εκφύλισης-γήρανσης, την εγκεφαλική αυτοΐαση, μιμούμενοι τον εμβρυικό εγκέφαλο. Όσοι διερευνούμε την νευρωνική ανανέωση-αναγέννηση, γνωρίζουμε τη δυσκολία του εγχειρήματος, αλλά και την καθοριστική θεραπευτική παρέμβαση στη νευροεκφύλιση με την πραγμάτωση του.

Οι παραλληλισμοί της εγκεφαλικής ανανέωσης, της αναγέννησης με αυτήν της πατρίδας μας είναι ισχυροί! Τα φαινόμενα εκφύλισης στην κοινωνική, πολιτιστική, ακαδημαϊκή, δικαστική, οικονομική, πολιτική σκηνή διάχυτα. Φαινόμενα γήρανσης του τόπου μας, της κοινωνίας του, των θεσμών του, ιδιαίτερα των ελίτ του. Μερικοί προσπαθούν να μας πείσουν ότι η ανανέωση, η αναγέννηση είναι αδύνατη, όπως στην περίπτωση του ενήλικου, του γηράσκοντος εγκέφαλου. Μας προτείνουν λοιπόν μοιρολατρικά μία από τα ίδια, αυτά που μας φέραν εδώ. Να μην αλλάξει τίποτα. Υπόσχονται την επιστροφή στην χειμερία φαντασίωση που ζήσαμε για δεκαετίες, στις ίδιες γερασμένες εσωστρεφείς εύκολες λύσεις της ήσσονος προσπάθειας, τα καθεστωτικά, συντεχνιακά μικροσυμφέροντα, τις εκφυλιστικές «δεξιο-αριστερές» συντηρητικές ιδεοληψίες. Βαθιά όμως μέσα στην αποσυντιθέμενη κοινωνία φωλιάζουν βλαστικές, ανανεωτικές, αναγεννητικές δυνάμεις. Ασφυκτιούν αλλά προσπαθούν για την ανανέωση του κοινωνικού, οικονομικού, πολιτικού μικρόκοσμού τους. Το στοίχημα σήμερα είναι να βοηθήσουμε να πολλαπλασιαστούν αυτές οι ενδογενείς βλαστικές δυνάμεις, ώστε να κάνουν τη διαφορά στον κοινωνικό και πολιτικό μακρόκοσμο. Να πάρουν στη πλάτη τους την αυτοΐαση του τόπου, πέρα από τους απλοϊκούς διαχωρισμούς μνημόνιο-αντιμνημόνιο που βολεύουν τους γηράσκοντες πολιτικούς εγκέφαλους της δεξιο-αριστερής συντήρησης.

Στη περίπτωση του εγκεφάλου, τα βλαστικά κύτταρα πολλαπλασιάζονται κάτω από την επίδραση αυξητικών και νευροτροφικών παραγόντων. Ανάλογης τροφικής, αναγεννητικής επίδρασης έχει ανάγκη και το γηράσκον πολιτικό σύστημα, ιδιαίτερα αυτό της Κεντροαριστεράς, που πρεσβεύει την τόσο αναγκαία σήμερα πολιτική του μέτρου, του ορθολογισμού, της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας. Είναι, δυστυχώς για τη χώρα, κοινή και δημοσκοπική πλέον διαπίστωση ότι τα δύο κόμματα του χώρου (ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ) δεν έχουν σφυγμό στην κοινωνία, οι πολίτες δεν εμπιστεύονται το υπάρχον πολιτικό και κομματικό προσωπικό, η διαφαινόμενη δε επικίνδυνη νέα πόλωση του πολιτικού συστήματος (ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ) κάνει επιτακτική την άμεση ανανέωση, την αναγέννηση του μεσαίου χώρου.

Τον τροφικό, αναγεννητικό αυτό ρόλο για την Κεντροαριστερά φιλοδοξεί να παίξει η Πρωτοβουλία των 58, που στοχεύει στην από τα κάτω πολιτική κινητοποίηση φρέσκων βλαστικών κυττάρων της κοινωνίας, επιτυχημένων στον χώρο τους δηλαδή πολιτών που δεν ζουν για ή από την πολιτική. Η αρχική προσπάθεια της Πρωτοβουλίας των 58 ήταν τον μπόλιασμα με φρέσκα μυαλά των δύο κομμάτων της Κεντροαριστεράς, με την δημιουργία μίας «πολιτικής διεπιφάνειας» συνεργασίας και πολιτικής συμπόρευσης των κομμάτων, κινήσεων και ανένταχτων πολιτών του χώρου. Δυστυχώς οι κομματικές νομενκλατούρες, θορυβωδώς αυτή της ΔΗΜΑΡ και υπόκωφα αυτή του ΠΑΣΟΚ, αρνούνται την ανανέωση, αντιδρούν σαν να μην άλλαξε τίποτα, με συσπείρωση γύρο από εκφυλισμένες κομματικές δομές που αδυνατούν να αντιληφθούν την έντονη απόρριψη της κοινωνίας. Η διατήρηση αυτής της κατάστασης οδηγεί με βεβαιότητα στην εκφύλιση του μεσαίου χώρου, στην εκλογική σύνθλιψη του από τον καταστροφικό για τη χώρα νέο διπολισμό.

Η Πρωτοβουλία των 58 αντιμετωπίζει πλέον το δίλημμα της αναθεώρησης της μορφής της πολιτικής της παρέμβασης. Πιο ρεαλιστική και πολιτικά αποτελεσματική κίνηση δείχνει πλέον η αναστροφή της φοράς πολιτικής μετακίνησης: αντί το φρέσκο να μπολιάσει το παλιό, ίσως είναι πολιτικά προτιμότερο το ποιοτικό παλιό να εμπλουτίσει με εμπειρία το φρέσκο με την δημιουργία μιας νέας Προοδευτικής Δημοκρατικής Παράταξης. Όπως και στη περίπτωση του αναπτυσσόμενου αλλά και του γηράσκοντος, εκφυλιζόμενου εγκεφάλου η αναγέννηση είναι επιτυχής μόνο όταν τα νέα βλαστικά κύτταρα αναλαμβάνουν δράση.