Το κόστος της αριστείας




Τα πρότυπα πειραματικά πέρασαν κάτω από τα ραντάρ του πολιτικού συστήματος και αναβαθμίστηκαν, μπήκαν σε μια νέα τροχιά, αυτή της αριστείας. Όπως ήταν αναμενόμενο έγιναν στόχος. Γιατί στη χώρα αυτή πολλοί θεωρούν την αριστεία ύβρι.

της Μαρίας Κατσουνάκη από την Καθημερινή

Στην Ελλάδα η αριστεία είναι αντικείμενο έλξης και άπωσης. Ολοι ομνύουν στην αναγκαιότητά της, πλέκουν το εγκώμιό της, τη θεωρούν, μεταξύ άλλων, ατμομηχανή της ανάπτυξης, της καινοτομίας, της μαθησιακής αλλά και εκπαιδευτικής διαδικασίας. Οταν έρχεται η ώρα όμως να χαραχτούν πολιτικές, να επιλεγούν προτεραιότητες, να προβλεφθούν κονδύλια, να δημιουργηθούν και να λειτουργήσουν δομές για τη στήριξη και την προώθησή της, απλώνεται μια περίεργη απροθυμία που εναλλάσσεται με μεγάλη δυστοκία και συχνά με κατά μέτωπον επίθεση. Οι «άριστοι» κοσμούν πρωτοσέλιδα εφημερίδων, αλλά διακρίνει κανείς μια μικρή ανακούφιση όταν πρόκειται για Ελληνες του εξωτερικού γιατί, προφανώς, δεν διαταράσσουν την εσωτερική τάξη, γεννώντας υποχρεώσεις και εντείνοντας τον ανταγωνισμό.

Παραδείγματα υπάρχουν άφθονα: στα πανεπιστήμια, στη δημόσια διοίκηση, στη μέση εκπαίδευση. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η αξιολόγηση προσκρούει διαρκώς σε εμπόδια· ότι κάθε προσπάθεια εφαρμογής της συναντά αρνητική κριτική, ποτέ υποστηρικτική ή συναινετική για να βρεθεί λύση· ότι ποτέ οι «αξιολογητές» δεν θεωρούνται επαρκείς και κατάλληλοι, γιατί οι «αξιολογούμενοι» θεωρούν εαυτούς επαρκέστερους και καταλληλότερους.

Στη μέση εκπαίδευση ενδιαφέρον παρουσιάζει η περίπτωση των προτύπων πειραματικών. Το... αφηρημένο ροκάνισμα ενός θεσμού που ψηφίστηκε το 2011 και λειτούργησε το 2012-13 για πρώτη φορά. Για τα 36 πρότυπα πειραματικά γυμνάσια και λύκεια της χώρας (υπάρχουν και 24 δημοτικά) υποβλήθηκαν πέρσι 8.000 αιτήσεις συμμετοχής στις εξετάσεις εισαγωγής. Φέτος, ο αριθμός αυξήθηκε σε 11.000. Η κοινωνία υποστήριξε έναν θεσμό, ο οποίος στην αρχή αντιμετωπίστηκε επιθετικά και από την ίδια την ΟΛΜΕ (ως προς το προαπαιτούμενο των εξετάσεων). Κατηγορήθηκαν από τμήμα της Αριστεράς ως σχολεία ελίτ, του ανταγωνισμού, της αγοράς. Ο τρόπος που σχεδιάστηκαν για να λειτουργήσουν αυτά τα σχολεία (στην αξιολόγηση του προσωπικού, στα ζητήματα των μεταθέσεων και στις επιλογές στελεχών δεν μετέχουν συνδικαλιστές) ενοχλεί. Ο,τι για το εκπαιδευτικό σύστημα του δυτικού κόσμου ήταν λυμένο εδώ και δεκαετίες, στην Ελλάδα είχε υποκατασταθεί (τις ίδιες δεκαετίες) από τον εξισωτισμό προς τα κάτω.

Κι ενώ στην αρχή το πολιτικό σύστημα υποδέχτηκε τον θεσμό με επαίνους, στη συνέχεια άρχισε, ανεπαισθήτως, το ξήλωμά του. Ο νυν υπουργός Παιδείας παρέτεινε την τελευταία στιγμή την προθεσμία υποβολής αιτήσεων για τη συμμετοχή στις εξετάσεις, γιατί «ορισμένοι» γονείς δεν είχαν προλάβει και «πίεζαν». Ηταν ή όχι ένα πρώτο βήμα για να πληγεί η αξιοπιστία του θεσμού; Το σοβαρότερο πρόβλημα όμως παραμένει η έλλειψη διοικητικών δομών για τη στήριξή του. Η ύπαρξη δηλαδή ενός, στοιχειώδους έστω, διοικητικού μηχανισμού που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες ενός αναπτυσσόμενου θεσμού, βοηθώντας στην κατοχύρωση και επέκτασή του.

Η περί αριστείας ρητορεία περισσεύει. Το κόστος της εφαρμογής της όμως αποδεικνύεται επώδυνο· όχι μόνο για το πολιτικό σύστημα (ως διόλου ψηφοθηρικό), αλλά και για τον καθένα που καλείται να αξιολογηθεί. Να μετρηθεί και να ζυγιστεί, δηλαδή.


Σχόλια

  1. Καλο το αρθρο. Η φωτο με τα Tablet PCs ομως μας τα χαλαει. Αυτα και αλλα σχετικα gadgets τι σχεση εχουν με προτυπη εκπαιδευση αριστειας; Σε τι χρησιμευουν;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Αγαπητέ Λεωνίδα μην είσαι και τόσο σίγουρος ότι τα πρότυπα - πειραματικά είναι ταυτόσημα με την αριστεία. Σίγουρα όμως είνα ταυτόσημα με την ποιό συντηρητική πλευρά της εκπαίδευσης. Τόσο πολύ που οποιοσδήποτε μαθητής τους δείξει παρεκλινουσα συμπεριφορά σύμφωνα με το δικό τους πρότυπο τον αλλάζουν τμήμα,

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Βρισκομαι σε ενα τετοιο σχολειο και σου λεω οτι αυτο που ισχυριζεσαι απεχει πολυ απο την πραγματικοτητα. Καθολου συντηρητικη λειτουργεια, απλα υψηλοτερο επιπεδο μαθηματων και μεγαλυτερος ανταγωνισμος.

      Διαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Κίμων Χατζημπίρος: Ύστατος πόρος: Η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση είναι μια πρόταση για το μέλλον.

Βάσω Κιντή: Παραιτούμαι από μέλος της ΚΕ και αποχωρώ από το κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς

Κίμων Χατζημπίρος: Ατελέσφορη Οικολογία