Το fiasco της ομοιοπαθητικής στο λαϊκισμό
του Παναγιώτη Γκλαβίνη από το Capital
Το καλοκαίρι του 2011, ο Ευάγγελος Βενιζέλος είχε μόλις αναλάβει υπουργός Οικονομικών και επέστρεφε από τη Σύνοδο Κορυφής που είχε αποφασίσει το αρχικό PSI. Είχα τολμήσει τότε, σ’ ένα άρθρο μου εδώ στο Capital.gr, να του δώσω μια συμβουλή: «να μη διανοηθεί να πει “βγαίνουμε στις αγορές”. Η Ελλάδα δε χρειάζεται να βγει στις αγορές. Έχει διασφαλισμένη τη χρηματοδότηση των δανειακών της αναγκών. Έχει ένα homework να επιτελέσει κι αυτό πρέπει να κάνει. Και αυτό περιμένουν και οι εταίροι μας και η διεθνής κοινότητα που μας χρηματοδοτούν στη θέση των αγορών να κάνουμε. Τα επιτεύγματά μας θα μας βγάλουν στις αγορές. Όχι τα λόγια!»
Είμαι σε θέση να γνωρίζω πως ο κ. Βενιζέλος, ως υπουργός Οικονομικών στην Κυβέρνηση Παπαδήμου, διαχειρίστηκε με εντυπωσιακή αποτελεσματικότητα το PSI+, το δεύτερο Μνημόνιο και τις νέες Συμβάσεις με το EFSF. Το δε επιτελείο του κ. Παπαδήμου, που διαχειριζόταν την πιο καυτή agenda που αντιμετώπισε ποτέ κυβέρνηση μεταπολιτευτικά, είχε στους κόλπους του ένα έμπειρο και καταρτισμένο στέλεχος από τα λίγα που διαθέτει η χώρα στον τομέα του: τον Γκίκα Χαρδούβελη, οικονομικό σύμβουλο του τότε Πρωθυπουργού.
Τόσο ο κ. Βενιζέλος, όσο και ο κ. Χαρδούβελης έζησαν από κοντά το θρίλερ της περίφημης συνυπογραφής Σαμαρά από τις πρώτες κιόλας μέρες της Κυβέρνησης Παπαδήμου, όπως βεβαίως και τη μετάλλαξη του ιδίου και του κόμματός του στη συνέχεια, μέχρι το «ουδείς αναμάρτητος» του Βερολίνου, όταν έγινε πλέον Πρωθυπουργός.
Η Ιστορία μάς διδάσκει ότι ο λαϊκισμός έχει πρόσκαιρα κέρδη, αλλά στο τέλος μετράει πάντα ζημίες. Η αλήθεια στην πολιτική είναι το ακριβώς αντίθετο. Ο καθένας, αργά ή γρήγορα, θα πληρώσει το λαϊκισμό του στον τρόπο που αντιμετώπισε την ελληνική κρίση. Τώρα ήρθε η ώρα να πληρώσει τον δικό του λαϊκισμό ο κ. Σαμαράς.
Ο σημερινός Πρωθυπουργός έχει ιδεολογικούς σκελετούς στη ντουλάπα: τα περίφημα Ζάππεια. Δεν ξέχασε ποτέ την πρώιμη αντιμνημονιακή του στάση και σ’ αυτήν επεδίωξε να επανέλθει εσχάτως για ν’ αντιμετωπίσει τον αντιμνημονιακό λαϊκισμό του κ. Τσίπρα. Η σκέψη του ήταν απλή, πλην όμως λογάριαζε χωρίς τον ξενοδόχο (τους εταίρους μας και τις αγορές, εν προκειμένω). Θα ήταν εκείνος που θα έβγαζε τη χώρα από το Μνημόνιο, διώχνοντας την Τρόικα και επαναφέροντάς μας στις αγορές, αποστερώντας έτσι την αντιπολίτευση από το λόγο ύπαρξής της.
Αφού δεν μπόρεσε να διαπαιδαγωγήσει την κοινή γνώμη, ύψιστο καθήκον ενός ηγέτη που κυβερνά το καράβι μιας χώρας σε τρικυμία, αφού απέτυχε να πείσει ακόμη και τους ομοϊδεάτες που του απέμειναν μετά την έξοδο πολλών εξ αυτών προς τον κ. Καμμένο και την άκρα δεξιά (και πώς να τους πείσει, όταν άλλα τους έλεγε πριν), αποφάσισε ν’ αντιμετωπίσει το λαϊκισμό του κ. Τσίπρα με... ομοιοπαθητική!
Έτσι, εδώ κι ένα χρόνο, ο κ. Σαμαράς στριμώχνεται με τον κ. Τσίπρα στην πόρτα εξόδου της χώρας από το Μνημόνιο. (Στην πραγματικότητα, ο ένας για να βγει από το Μνημόνιο κι ο άλλος για να μπει!) Ανταγωνίζονται μεταξύ τους ποιος θα πει το μεγαλύτερο ψέμα στο λαό. Αφού απέτυχαν και οι δυο να διαπαιδαγωγήσουν το ακροατήριό τους, επιχειρούν τώρα να το κοροϊδέψουν με εικονικές πραγματικότητες.
Αυτό το πολιτικό παιγνίδι δέχτηκαν να παίξουν -σε βάρος των πραγματικών δυνατοτήτων της οικονομίας- τόσο ο κ. Στουρνάρας στο τέλος της θητείας του, όσο και ο διάδοχός του, o κ. Χαρδούβελης, αμέσως μόλις ανέλαβε το υπουργείο Οικονομικών. Με την πολιτική αυτή δέχθηκε να συμπλεύσει πλήρως και ο κ. Βενιζέλος.
Όλοι αυτοί, όμως, δεν έφεραν τα ιδεολογικά βαρίδια του κ. Σαμαρά. Τι φοβόντουσαν, λοιπόν; Μη δεν τους ξαναψηφίσει ο κόσμος; Ή μήπως τους ρίξει η κοινοβουλευτική τους πλειοψηφία; Ας μην τους ψηφίζανε κι ας τους ρίχνανε. Αυτοί θα πράττανε το καθήκον τους απέναντι στο έθνος. Αυτό που κάνανε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα χρόνια της κατάρρευσης, σώζοντας τη χώρα από μια εθνική ήττα, που θα την μετέτρεπε σε αναπτυσσόμενο κράτος, ευάλωτο στον φλεγόμενο περίγυρο που ζούμε τώρα. Θα φεύγανε με ψηλά το κεφάλι απέναντι στην Ιστορία, ότι κάνανε το σωστό μέχρι τέλους.
Κι ας ερχόταν μετά ο ΣΥΡΙΖΑ να βλέπαμε αν θα σκιζε τα Μνημόνια ή τις απατηλές υποσχέσεις που εδώ και χρόνια μοιράζει στο λαό. Εγώ στοιχηματίζω για το δεύτερο, διότι γνωρίζω πως ένα πράγμα ξέρουν καλά εκεί στο ΣΥΡΙΖΑ. Πως ούτε ο Καραμανλής, ούτε ο Παπανδρέου, ούτε ο Παπαδήμος, ούτε ο Σαμαράς με τον Βενιζέλο φύγανε με ελικόπτερο. Αυτός που θα κινδυνέψει, αντιθέτως, να φύγει με ελικόπτερο, θα είναι ο ίδιος ο κ. Τσίπρας αν κάνει πράξη αυτά που απειλεί. Και γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, δεν απειλεί πλέον κανέναν. Αυτός τουλάχιστον, το πήρε το μήνυμα των αγορών…
Οι κκ Βενιζέλος και Χαρδούβελης, όμως, με την πολιτική της ομοιοπαθητικής στο λαϊκισμό που εφήρμοσε η Κυβέρνηση εδώ κι ένα χρόνο, έχυσαν μέσα σε τρεις μέρες την καρδάρα με το γάλα, που και με δική τους συμβολή γέμισε όλα αυτά τα χρόνια. Διότι κατάφεραν να βάλουν βαθιά μέσα στο μυαλό των επενδυτών απανταχού γης την άποψη «Greece is not over». Όφειλαν, ωστόσο, να γνωρίζουν. Οι αγορές δεν έχουν ψυχή. Έχουν, όμως, κρίση.
Δεν διανύουμε, λοιπόν, τα τελευταία χιλιόμετρα του μαραθωνίου, αγαπητέ κύριε Βενιζέλο. Μάλλον κάναμε restart! Μας πήγατε ξανά πίσω στην αφετηρία. Και καλά ο κ. Σαμαράς. Αυτός δεν είχε και πολλές επιλογές, δεδομένης της αρχικής του στάσης απέναντι στο Πρόγραμμα Στήριξης της Οικονομίας μας. Εσείς, όμως, και ο κ. Χαρδούβελης, απορώ, πώς ήταν δυνατόν να συμπλεύσετε στην υλοποίηση μιας λαϊκιστικής πολιτικής επιστροφής στην «κανονικότητα» πριν την ώρα μας. Βγαίνει ποτέ ο ασθενής από την εντατική στο δρόμο κατ’ ευθείαν να τρέχει μέσα στη βροχή; Το πατε μια, το πατε δυο, όταν οι αγορές κατάλαβαν πως το εννοούσατε, καταρρεύσαμε.
Και δε φταίει ο ΣΥΡΙΖΑ εδώ πέρα, που τώρα εμφανίζεται (το καταφέρατε και αυτό!) ως εγγύηση σταθερότητας για τη χώρα!!! Κάποιοι ισχυρίζονται, όπως ο κ. Άδωνις Γεωργιάδης, πως έφταιξε ο κ. Τσίπρας για το κραχ, όταν είπε στη Βουλή πως δεν θ’ αναγνωρίσει καμιά σύμβαση που θα υπογραφεί χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του. Τρόμαξαν, λέει, οι αγορές μόλις τον άκουσαν. Όμως, τώρα πια κανείς δεν τρομάζει με τον κ. Τσίπρα, ό,τι κι αν λέει. Διότι, αυτό είναι στο job description που έχει γράψει η Ιστορία για τον κ. Τσίπρα. Πες τους το μεγαλύτερο ψέμα που μπορείς για να σε εκλέξουν, ώστε η απογοήτευσή τους μετά νάναι τόσο μεγάλη, για να πάψουν να πιστεύουν πλέον σε λαοπλάνους και να κάνουν αυτό που πρέπει με τις δικές τους δυνάμεις.
Δεν ξέρω αν θα υπάρξει μετά, όμως είναι κι αυτό μια μορφή διαπαιδαγώγησης ενός λαού εκπαιδευμένου να μαθαίνει με τον κακό τρόπο εξ αιτίας των ηγετών του, που δεν εννοούν να διδαχθούν από την Ιστορία: «Την κοινήν γνώμην αν δεν την έχω σύμφωνον, εννοώ να την διαπαιδαγωγήσω και όχι να παρασύρομαι από αυτήν», είχε πει ο Ελευθέριος Βενιζέλος το 1930 στη Βουλή κατά τη συζήτηση για την επικύρωση των ελληνοτουρκικών συμφωνιών.
Οι κ.κ. Σαμαράς, Βενιζέλος και Χαρδούβελης ξέρουν την αλήθεια. Να βγουν να την πουν στο λαό κοιτώντας τον στα μάτια. Να μην υποτιμήσουν τη δυνατότητά του να την ακούσει. Ο λαός κράτησε μέχρι τώρα τη χώρα στο Ευρώ. Ποιος την κράτησε, το κράτος; Δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα. Μην υποτιμάτε, λοιπόν, το λαό. Κι αν θέλει, ας φέρει μετά τον κ. Τσίπρα να κυβερνήσει. Ο λαός θα τ’ αποφασίσει.
*Ο κ. Παναγιώτης Γκλαβίνης είναι αν. καθηγητής Διεθνούς Οικονομικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ. Διετέλεσε νομικός σύμβουλος του Πρωθυπουργού Λ. Παπαδήμου.
Το καλοκαίρι του 2011, ο Ευάγγελος Βενιζέλος είχε μόλις αναλάβει υπουργός Οικονομικών και επέστρεφε από τη Σύνοδο Κορυφής που είχε αποφασίσει το αρχικό PSI. Είχα τολμήσει τότε, σ’ ένα άρθρο μου εδώ στο Capital.gr, να του δώσω μια συμβουλή: «να μη διανοηθεί να πει “βγαίνουμε στις αγορές”. Η Ελλάδα δε χρειάζεται να βγει στις αγορές. Έχει διασφαλισμένη τη χρηματοδότηση των δανειακών της αναγκών. Έχει ένα homework να επιτελέσει κι αυτό πρέπει να κάνει. Και αυτό περιμένουν και οι εταίροι μας και η διεθνής κοινότητα που μας χρηματοδοτούν στη θέση των αγορών να κάνουμε. Τα επιτεύγματά μας θα μας βγάλουν στις αγορές. Όχι τα λόγια!»
Είμαι σε θέση να γνωρίζω πως ο κ. Βενιζέλος, ως υπουργός Οικονομικών στην Κυβέρνηση Παπαδήμου, διαχειρίστηκε με εντυπωσιακή αποτελεσματικότητα το PSI+, το δεύτερο Μνημόνιο και τις νέες Συμβάσεις με το EFSF. Το δε επιτελείο του κ. Παπαδήμου, που διαχειριζόταν την πιο καυτή agenda που αντιμετώπισε ποτέ κυβέρνηση μεταπολιτευτικά, είχε στους κόλπους του ένα έμπειρο και καταρτισμένο στέλεχος από τα λίγα που διαθέτει η χώρα στον τομέα του: τον Γκίκα Χαρδούβελη, οικονομικό σύμβουλο του τότε Πρωθυπουργού.
Τόσο ο κ. Βενιζέλος, όσο και ο κ. Χαρδούβελης έζησαν από κοντά το θρίλερ της περίφημης συνυπογραφής Σαμαρά από τις πρώτες κιόλας μέρες της Κυβέρνησης Παπαδήμου, όπως βεβαίως και τη μετάλλαξη του ιδίου και του κόμματός του στη συνέχεια, μέχρι το «ουδείς αναμάρτητος» του Βερολίνου, όταν έγινε πλέον Πρωθυπουργός.
Η Ιστορία μάς διδάσκει ότι ο λαϊκισμός έχει πρόσκαιρα κέρδη, αλλά στο τέλος μετράει πάντα ζημίες. Η αλήθεια στην πολιτική είναι το ακριβώς αντίθετο. Ο καθένας, αργά ή γρήγορα, θα πληρώσει το λαϊκισμό του στον τρόπο που αντιμετώπισε την ελληνική κρίση. Τώρα ήρθε η ώρα να πληρώσει τον δικό του λαϊκισμό ο κ. Σαμαράς.
Ο σημερινός Πρωθυπουργός έχει ιδεολογικούς σκελετούς στη ντουλάπα: τα περίφημα Ζάππεια. Δεν ξέχασε ποτέ την πρώιμη αντιμνημονιακή του στάση και σ’ αυτήν επεδίωξε να επανέλθει εσχάτως για ν’ αντιμετωπίσει τον αντιμνημονιακό λαϊκισμό του κ. Τσίπρα. Η σκέψη του ήταν απλή, πλην όμως λογάριαζε χωρίς τον ξενοδόχο (τους εταίρους μας και τις αγορές, εν προκειμένω). Θα ήταν εκείνος που θα έβγαζε τη χώρα από το Μνημόνιο, διώχνοντας την Τρόικα και επαναφέροντάς μας στις αγορές, αποστερώντας έτσι την αντιπολίτευση από το λόγο ύπαρξής της.
Αφού δεν μπόρεσε να διαπαιδαγωγήσει την κοινή γνώμη, ύψιστο καθήκον ενός ηγέτη που κυβερνά το καράβι μιας χώρας σε τρικυμία, αφού απέτυχε να πείσει ακόμη και τους ομοϊδεάτες που του απέμειναν μετά την έξοδο πολλών εξ αυτών προς τον κ. Καμμένο και την άκρα δεξιά (και πώς να τους πείσει, όταν άλλα τους έλεγε πριν), αποφάσισε ν’ αντιμετωπίσει το λαϊκισμό του κ. Τσίπρα με... ομοιοπαθητική!
Έτσι, εδώ κι ένα χρόνο, ο κ. Σαμαράς στριμώχνεται με τον κ. Τσίπρα στην πόρτα εξόδου της χώρας από το Μνημόνιο. (Στην πραγματικότητα, ο ένας για να βγει από το Μνημόνιο κι ο άλλος για να μπει!) Ανταγωνίζονται μεταξύ τους ποιος θα πει το μεγαλύτερο ψέμα στο λαό. Αφού απέτυχαν και οι δυο να διαπαιδαγωγήσουν το ακροατήριό τους, επιχειρούν τώρα να το κοροϊδέψουν με εικονικές πραγματικότητες.
Αυτό το πολιτικό παιγνίδι δέχτηκαν να παίξουν -σε βάρος των πραγματικών δυνατοτήτων της οικονομίας- τόσο ο κ. Στουρνάρας στο τέλος της θητείας του, όσο και ο διάδοχός του, o κ. Χαρδούβελης, αμέσως μόλις ανέλαβε το υπουργείο Οικονομικών. Με την πολιτική αυτή δέχθηκε να συμπλεύσει πλήρως και ο κ. Βενιζέλος.
Όλοι αυτοί, όμως, δεν έφεραν τα ιδεολογικά βαρίδια του κ. Σαμαρά. Τι φοβόντουσαν, λοιπόν; Μη δεν τους ξαναψηφίσει ο κόσμος; Ή μήπως τους ρίξει η κοινοβουλευτική τους πλειοψηφία; Ας μην τους ψηφίζανε κι ας τους ρίχνανε. Αυτοί θα πράττανε το καθήκον τους απέναντι στο έθνος. Αυτό που κάνανε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα χρόνια της κατάρρευσης, σώζοντας τη χώρα από μια εθνική ήττα, που θα την μετέτρεπε σε αναπτυσσόμενο κράτος, ευάλωτο στον φλεγόμενο περίγυρο που ζούμε τώρα. Θα φεύγανε με ψηλά το κεφάλι απέναντι στην Ιστορία, ότι κάνανε το σωστό μέχρι τέλους.
Κι ας ερχόταν μετά ο ΣΥΡΙΖΑ να βλέπαμε αν θα σκιζε τα Μνημόνια ή τις απατηλές υποσχέσεις που εδώ και χρόνια μοιράζει στο λαό. Εγώ στοιχηματίζω για το δεύτερο, διότι γνωρίζω πως ένα πράγμα ξέρουν καλά εκεί στο ΣΥΡΙΖΑ. Πως ούτε ο Καραμανλής, ούτε ο Παπανδρέου, ούτε ο Παπαδήμος, ούτε ο Σαμαράς με τον Βενιζέλο φύγανε με ελικόπτερο. Αυτός που θα κινδυνέψει, αντιθέτως, να φύγει με ελικόπτερο, θα είναι ο ίδιος ο κ. Τσίπρας αν κάνει πράξη αυτά που απειλεί. Και γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, δεν απειλεί πλέον κανέναν. Αυτός τουλάχιστον, το πήρε το μήνυμα των αγορών…
Οι κκ Βενιζέλος και Χαρδούβελης, όμως, με την πολιτική της ομοιοπαθητικής στο λαϊκισμό που εφήρμοσε η Κυβέρνηση εδώ κι ένα χρόνο, έχυσαν μέσα σε τρεις μέρες την καρδάρα με το γάλα, που και με δική τους συμβολή γέμισε όλα αυτά τα χρόνια. Διότι κατάφεραν να βάλουν βαθιά μέσα στο μυαλό των επενδυτών απανταχού γης την άποψη «Greece is not over». Όφειλαν, ωστόσο, να γνωρίζουν. Οι αγορές δεν έχουν ψυχή. Έχουν, όμως, κρίση.
Δεν διανύουμε, λοιπόν, τα τελευταία χιλιόμετρα του μαραθωνίου, αγαπητέ κύριε Βενιζέλο. Μάλλον κάναμε restart! Μας πήγατε ξανά πίσω στην αφετηρία. Και καλά ο κ. Σαμαράς. Αυτός δεν είχε και πολλές επιλογές, δεδομένης της αρχικής του στάσης απέναντι στο Πρόγραμμα Στήριξης της Οικονομίας μας. Εσείς, όμως, και ο κ. Χαρδούβελης, απορώ, πώς ήταν δυνατόν να συμπλεύσετε στην υλοποίηση μιας λαϊκιστικής πολιτικής επιστροφής στην «κανονικότητα» πριν την ώρα μας. Βγαίνει ποτέ ο ασθενής από την εντατική στο δρόμο κατ’ ευθείαν να τρέχει μέσα στη βροχή; Το πατε μια, το πατε δυο, όταν οι αγορές κατάλαβαν πως το εννοούσατε, καταρρεύσαμε.
Και δε φταίει ο ΣΥΡΙΖΑ εδώ πέρα, που τώρα εμφανίζεται (το καταφέρατε και αυτό!) ως εγγύηση σταθερότητας για τη χώρα!!! Κάποιοι ισχυρίζονται, όπως ο κ. Άδωνις Γεωργιάδης, πως έφταιξε ο κ. Τσίπρας για το κραχ, όταν είπε στη Βουλή πως δεν θ’ αναγνωρίσει καμιά σύμβαση που θα υπογραφεί χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του. Τρόμαξαν, λέει, οι αγορές μόλις τον άκουσαν. Όμως, τώρα πια κανείς δεν τρομάζει με τον κ. Τσίπρα, ό,τι κι αν λέει. Διότι, αυτό είναι στο job description που έχει γράψει η Ιστορία για τον κ. Τσίπρα. Πες τους το μεγαλύτερο ψέμα που μπορείς για να σε εκλέξουν, ώστε η απογοήτευσή τους μετά νάναι τόσο μεγάλη, για να πάψουν να πιστεύουν πλέον σε λαοπλάνους και να κάνουν αυτό που πρέπει με τις δικές τους δυνάμεις.
Δεν ξέρω αν θα υπάρξει μετά, όμως είναι κι αυτό μια μορφή διαπαιδαγώγησης ενός λαού εκπαιδευμένου να μαθαίνει με τον κακό τρόπο εξ αιτίας των ηγετών του, που δεν εννοούν να διδαχθούν από την Ιστορία: «Την κοινήν γνώμην αν δεν την έχω σύμφωνον, εννοώ να την διαπαιδαγωγήσω και όχι να παρασύρομαι από αυτήν», είχε πει ο Ελευθέριος Βενιζέλος το 1930 στη Βουλή κατά τη συζήτηση για την επικύρωση των ελληνοτουρκικών συμφωνιών.
Οι κ.κ. Σαμαράς, Βενιζέλος και Χαρδούβελης ξέρουν την αλήθεια. Να βγουν να την πουν στο λαό κοιτώντας τον στα μάτια. Να μην υποτιμήσουν τη δυνατότητά του να την ακούσει. Ο λαός κράτησε μέχρι τώρα τη χώρα στο Ευρώ. Ποιος την κράτησε, το κράτος; Δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα. Μην υποτιμάτε, λοιπόν, το λαό. Κι αν θέλει, ας φέρει μετά τον κ. Τσίπρα να κυβερνήσει. Ο λαός θα τ’ αποφασίσει.
*Ο κ. Παναγιώτης Γκλαβίνης είναι αν. καθηγητής Διεθνούς Οικονομικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ. Διετέλεσε νομικός σύμβουλος του Πρωθυπουργού Λ. Παπαδήμου.
Πηγή:www.capital.gr
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου