Η παρέμβαση του Γιάννη Αντωνίου στο Συνέδριο των Πρότυπων-Πειραματικών σχολείων



1ο Συνέδριο Διοικούσας Επιτροπής Προτύπων Πειραματικών Σχολείων (Δ.Ε.Π.Π.Σ.)
«Πρότυπα Πειραματικά Σχολεία. Απαντώντας στις προκλήσεις του σήμερα,
ανιχνεύοντας τις προοπτικές του αύριο»

του Γιάννη Αντωνίου

Κλείσανε τρία χρόνια από την ψήφιση του ν. 3966/11 και τη λειτουργία του θεσμού των ΠΠΣ. Το συνέδριο της ΔΕΠΠΣ αποτελεί μία προσπάθεια αναστοχασμού σχετικά με την πορεία των ΠΠΣ και ταυτόχρονα μια απόπειρα να σκιαγραφηθούν οι προοπτικές τους. Οι τρεις θεματικοί άξονες του συνεδρίου, η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών των ΠΠΣ και η ανανέωση του εκπαιδευτικού προσωπικού, η αξιολόγηση της δοκιμασίας/τεστ εισαγωγής των μαθητών και η αποτίμηση της εφαρμογής καινοτόμων διδακτικών πρακτικών και η λειτουργία των ομίλων, εστιάζουν σε τρεις μεγάλες τομές που επιχειρήθηκαν μέσα από την εφαρμογή του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου και εμπεριέχουν την πρόθεση της αποτίμησης του παρόντος και το σχεδιασμό του μέλλοντος με στόχο την προώθηση της εκπαιδευτικής αριστείας και της δημιουργικότητας και τη διάχυσή τους σ’ ολόκληρο το εκπαιδευτικό σύστημα.

Το παρελθόν: από τα πρότυπα στα πειραματικά σχολεία
Ας ξεκινήσουμε με λίγη ιστορία

Εν αρχή ήσαν τα Πρότυπα σχολεία. Η ίδρυση του Βαρβακείου Λυκείου, το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα, σε μεγάλο βαθμό εκφράζει τη βούληση για την παραγωγή μιας διανοητικής ελίτ προσανατολισμένης στις επιστήμες και την τεχνολογία, αντίβαρο στην αδιαμφισβήτητη κυριαρχία των κλασικών σπουδών στην ελληνική εκπαίδευση. Η οργανική σύνδεση του σχολείου με το ΕΜΠ μέχρι και το 1914 και η υπερεκπροσώπηση των αποφοίτων του στις τάξεις των σπουδαστών του Πολυτεχνείου έως και τις αρχές της δεκαετίας του 1980 επιβεβαιώνει αυτό τον ισχυρό δεσμό.
Το μοντέλο Βαρβάκειο εν πολλοίς λειτούργησε παράγοντας στη διάρκεια του πρώτου μισού του 20ου αιώνα έναν αριθμό πρακτικών λυκείων σ’ όλη τη χώρα, με τις ίδιες πάνω κάτω στοχεύσεις. Στην κατηγορία των προτύπων σχολείων κατατάχτηκαν και παλαιότερα σχολεία με χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό της Ιωνιδείου Σχολής στον Πειραιά αλλά και τα Πειραματικά σχολεία του Πανεπιστημίου Αθηνών και Θεσσαλονίκης στα τέλη της δεκαετίας του 1920, τα οποία μπορεί να ιδρύθηκαν στο πνεύμα του ρεύματος του εκπαιδευτικού πειραματισμού που ήκμασε στο ευρωπαϊκό Μεσοπόλεμο, ωστόσο αποτελεί αντικείμενο ιστορικής μελέτης η συμβολή τους στις συντεταγμένες αυτού του ρεύματος.
Οι παλαιότεροι θυμούνται την αίγλη αυτών των σχολείων, το υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης, τις λαμπρές σταδιοδρομίες των αποφοίτων τους στις επιστήμες, τις τέχνες, τα γράμματα, τις επιχειρήσεις και την πολιτική, τους σπουδαίους εκπαιδευτικούς που θήτευσαν σ’ αυτά και πάνω απ’ όλα την κουλτούρα της αριστείας και το πνεύμα της αξιοκρατίας που εξέπεμπαν. Χωρίς αμφιβολία τα σχολεία αυτά διακεκριμένη προφυλακή του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος.
Οι θύελλες του εξισωτισμού που έφερε μαζί της η μεταπολίτευση και η δαιμονοποίηση της ιδέας της αριστείας συμπαρέσυραν και τα Πρότυπα σχολεία, τα οποία καταργήθηκαν επισήμως το 1985 με την ψήφιση του ν. 1566. Το διάδοχο σχήμα προέβλεπε την ίδρυση των Πειραματικών σχολείων.
Τα Πειραματικά σχολεία, και ιδιαίτερα τα ιστορικά, με μία έννοια απόγονοι των προτύπων σχολείων κινήθηκαν σε μία εξαιρετικά αμφίρροπη τροχιά. Η ταυτότητα των σχολείων αριστείας είχε καταστατικά εξαλειφθεί στο όνομα του εξισωτισμού, ενώ το πειραματικό προφίλ που προέβλεπε ο νόμος 1566 παρέμεινε γράμμα κενό στη μακρά διάρκεια. Μέσα στο τοπίο της αξιολογικής ερήμου που σφράγισε την ελληνική εκπαίδευση τα τελευταία 40 χρόνια, οι όποιες πειραματικές δράσεις, οι όποιες συντεταγμένες προσπάθειες εκπαιδευτικής καινοτομίας ή ακόμη περισσότερο η  επιστημονική έρευνα με επίκεντρο τη σχολική πράξη δεν έγινε κατορθωτό να αποκτήσουν σταθερότητα και να τροφοδοτήσουν και το υπόλοιπο σύστημα με τα πορίσματά τους, με το οποίο ποτέ δεν συνδέθηκαν ουσιαστικά, όπως άλλωστε και μεταξύ τους. Οι σχέσεις με τα πανεπιστημιακά τμήματα περιορίστηκαν μόνο στην πραγματοποίηση δειγματικών διδασκαλιών ή πρακτικών ασκήσεων φοιτητών, σε όποια σχολεία τέλος πάντων αναπτύχθηκαν τέτοια προγράμματα, η συνεργασία με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο πρακτικά ήταν ανύπαρκτη, ενώ τα νέα αναλυτικά προγράμματα και τα νέα βιβλία σε πολύ λίγες περιπτώσεις δοκιμάστηκαν πιλοτικά. Στη συνείδηση της εκπαιδευτικής κοινότητας, και όχι μόνο, η διακριτή διαφορά αυτών των σχολείων από τα υπόλοιπα ήταν η προκλητικά ευεργετική μείωση του ωραρίου των εκπαιδευτικών, κατά πέντε ώρες.
Το 2011 σ’ ολόκληρη την επικράτεια λειτουργούσαν 110 πειραματικά σχολεία. Πολλά απ’ αυτά, χαρακτηρισμένα ως πειραματικά με τις γνωστές πελατειακές διαμεσολαβήσεις, σ’ ένα πνεύμα που θύμιζε το αλήστου μνήμης, κάθε χωριό και γυμναστήριο, κάθε πόλη και στάδιο, νομιμοποιούσαν βάσιμα τις φωνές που αμφισβητούσαν το ρόλο και τη χρησιμότητά τους.
Αν κάτι μένει ίσως ως θετικός απολογισμός από την 25χρονη λειτουργία του θεσμού, είναι ότι αρκετά από τα πειραματικά σχολεία κατάφεραν να προσφέρουν εκπαιδευτικές υπηρεσίες, κατά περίπτωση λίγο ή πολύ επάνω από το μέσο όρο του συστήματος της δημόσιας εκπαίδευσης. Και αυτό συνέβη γιατί σε αρκετά απ’ αυτά δίδαξε ένας ικανός αριθμός καλών εκπαιδευτικών με αυξημένα προσόντα και θέληση προσφοράς, έξω από τον κανόνα της δημοσιοϋπαλληλίας, αλλά και γιατί, κατά τεκμήριο, αρκετά από τα σχολεία, ακόμη και με το σύστημα της κλήρωσης, απευθύνονταν σε ακροατήρια με σχετικά ανεβασμένα πολιτιστικά και διανοητικά χαρακτηριστικά.


Η μεταρρύθμιση του ν. 3966/11: αριστεία και πειραματισμός, επιχειρώντας τη σύνθεση: ο νόμος 3966/11
Το 2010-11 οι προτάσεις και οι αντίστοιχες προοπτικές, σχετικά με το μέλλον του θεσμού, κάπως σχηματικά, θα μπορούσαν να κατηγοριοποιηθούν ως εξής:
Να καταργηθούν τα πειραματικά σχολεία
Να επανιδρυθεί ένας μικρός αριθμός προτύπων σχολείων, κυρίως τα ιστορικά πρότυπα με προδιαγραφές του ενδόξου παρελθόντος
Να ιδρυθεί ένας μεγαλύτερος αριθμός σχολείων που να συνδυάζει αριστεία και πειραματισμό
Στις μακράς διαρκείας συζητήσεις με το Υπουργείο Παιδείας, όταν Υπουργός ήταν η Α. Διαμαντοπούλου, με τη συμμετοχή της ΕΛΜΕ Προτύπων και άλλων εκπαιδευτικών, τελικά επελέγη η τρίτη λύση.
Ο νόμος 3966/11 περί Προτύπων Πειραματικών Σχολείων κλπ, ψηφίστηκε με αυξημένη πλειοψηφία στη Βουλή την Άνοιξη του 2011 και αμέσως άρχισε η εφαρμογή του.
Ο νόμος στηρίχτηκε σε τέσσερις πυλώνες:
εκπαιδευτική αριστεία και δημιουργικότητα
πειραματισμός, καινοτομία, εκπαιδευτική έρευνα και διάχυση καλών πρακτικών στο υπόλοιπο σύστημα
   συστηματική αξιολόγηση ανθρώπων (εκπαιδευτικών και μαθητών), λειτουργιών και δομών
   καινοτομίες στη διοίκηση των σχολικών μονάδων
Ο πρώτος προωθείται με την εφαρμογή ενός απαιτητικού εκπαιδευτικού προγράμματος καθώς και με την ανάπτυξη μιας ποικιλίας εκπαιδευτικών δράσεων εντός και εκτός σχολικού προγράμματος (λειτουργία εκπαιδευτικών ομίλων, ανάπτυξη καινοτόμων εκπαιδευτικών πρακτικών, παραγωγή διδακτικού υλικού κλπ), ο δεύτερος με την οργανική σύνδεση των σχολείων με τα πανεπιστήμια, ο τρίτος με τη εφαρμογή της συνεχούς εσωτερικής και εξωτερικής αξιολόγησης και ο τέταρτος με τη λειτουργία των Εποπτικών Επιστημονικών Συμβουλίων.
Εφαρμόζοντας το πνεύμα του νόμου, αυτό που προσπαθούμε να οικοδομήσουμε αυτά τα τρία χρόνια είναι η συγκρότηση ενός δικτύου σχολείων, (νηπιαγωγεία, δημοτικά, γυμνάσια, λύκεια), τα οποία, εκτός από την πρόθεση εξασφάλισης λειτουργίας και εκπαιδευτικών αποτελεσμάτων υψηλού επιπέδου και τις ευκαιρίες στη μάθηση και τη δημιουργικότητα, καλούνται ουσιαστικά να παίξουν και το ρόλο υποδείγματος για ολόκληρο το εκπαιδευτικό σύστημα.
Στη δημόσια συζήτηση σχετικά με τη μεταρρύθμιση, ένα μεγάλο μέρος των κριτικών απόψεων που διατυπώθηκαν εστίασαν στο υποτιθέμενο ασυμβίβαστο του πειραματικού χαρακτήρα των ΠΠΣ και του στόχου της αριστείας. Η απάντηση σ’ αυτού του είδους την  κριτική ήταν και είναι ότι σ’ ένα σύστημα που για τριάντα χρόνια έχει μάθει να μην αποτιμά, να μην μετρά, να μην αξιολογεί δράσεις, επιλογές και ανθρώπους, να μην εξατομικεύει, να μην καλλιεργεί συστηματικά δεξιότητες και ταλέντα ούτε βεβαίως να θεραπεύει υστερήσεις και αδυναμίες και μόνο η αποενοχοποίηση και η προβολή του στόχου της αριστείας, εκτός από ισχυρό αντιπαράδειγμα στην κουλτούρα του εξισωτισμού προς τα κάτω, αποτελεί εκ των πραγμάτων επιλογή αυθεντικού πειραματισμού, ο οποίος επιπροσθέτως είναι ο κατ’ εξοχήν αναγκαίος σ’ αυτή τη φάση για τον αναπροσανατολισμό και την ανασυγκρότηση  του συστήματος της δημόσιας εκπαίδευσης.
Στο πλαίσιο αυτό, ας το ξεκαθαρίσουμε για άλλη μία φορά, η επιδίωξη της αριστείας σε καμιά περίπτωση δεν περιορίζεται απλώς στις προσδοκίες των υψηλών ατομικών επιδόσεων των μαθητών μας. Ο κύριος στόχος εν προκειμένω είναι η ανάπτυξη των καλών εκπαιδευτικών πρακτικών, των αποτελεσματικών μεθόδων και διαδικασιών, η διαρκής μέτρηση της προστιθέμενης εκπαιδευτικής αξίας που μπορεί το σύστημα να προσφέρει στους χρήστες των υπηρεσιών του, κατά τη διάρκεια της θητείας τους σ’ αυτό και ταυτόχρονα η οργανωμένη διάχυσή τους σε ολόκληρο το εκπαιδευτικό σύστημα.
Στο πλαίσιο αυτό επίσης, πρόθεσή μας είναι να συμβάλουμε στην καθιέρωση μιας νέας ιδεολογικής ηγεμονίας αξιών που θα συνδέουν το επάγγελμά μας με τις επιστήμες που υπηρετούμε, που θα καλλιεργούν ένα διαφορετικό εκπαιδευτικό επαγγελματισμό, αντίθετο στη συνδικαλιστικοποίηση του παντός, προσηλωμένο στην ιδέα ότι το σχολείο υπάρχει για την κοινωνία και όχι για τους εκπαιδευτικούς, προσανατολισμένο στην παραγωγή εγγράμματων ανθρώπων, διαπαιδαγωγημένων στο πνεύμα υψηλών εκπαιδευτικών απαιτήσεων και αξιοκρατίας, που θα αποτελούν πρόκριμμα και παράδειγμα προς μίμηση.
Η διαμόρφωση των ΠΠΣ σε νησίδες πειραματισμού και αριστείας αλλά και σε σχολεία ατμομηχανές της δημόσιας εκπαίδευσης αποτελεί, όπως καταλαβαίνετε, έναν εξαιρετικά φιλόδοξο στόχο για την εκπαίδευση και την κοινωνία που αυτή τη στιγμή δεν αποτελεί απλώς σχέδιο αλλά μια ελπιδοφόρα πραγματικότητα σε εξέλιξη.

 Δημιουργώντας το οργανωτικό κέλυφος του νέου θεσμού: ΔΕΠΠΣ, ΕΠΕΣ, Συμβούλια σχολείων
Τον Ιούνιο του 2011 συγκροτήθηκε η ΔΕΠΠΣ με πρώτο πρόεδρο τον καθηγητή Δ. Ματθαίου, τον οποίο μετά τη συνταξιοδότησή του αντικατέστησε, το Νοέμβριο του 2012, ο καθηγητής Γ. Καλκάνης.
Τον Οκτώβριο του 2011 επελέγησαν με σταθμισμένα κριτήρια από τη ΔΕΠΠΣ 58 σχολεία (νηπιαγωγεία, δημοτικά, γυμνάσια, λύκεια). Σ’ αυτά, στη συνέχεια προστέθηκαν άλλα δύο σχολεία. Αυτή τη στιγμή στο σύστημα ανήκουν 60 σχολεία, με 12.000 χιλιάδες περίπου παιδιά και 1100 εκπαιδευτικούς.
Το Νοέμβριο του 2011, επελέγησαν με αξιοκρατικά κριτήρια τα Επιστημονικά Εποπτικά Συμβούλια και μέσω των συμβουλίων προωθήθηκε η σύνδεση και η συνεργασία των σχολείων με πανεπιστήμια.
   Η εφαρμογή της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών και οι εξετάσεις εισαγωγής των μαθητών, οι οποίες προβλέπονταν για το σχολικό έτος 2011-12, δεν πραγματοποιήθηκαν λόγω των πολιτικών εξελίξεων της ταραγμέης Άνοιξης του 2012. Πολλοί τότε θεώρησαν ότι η μεταρρύθμιση παραπέμπεται στις ελληνικές καλένδες.

Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και η ανανέωση του προσωπικού των σχολείων
Το σχολικό έτος 2012-13 πραγματοποιήθηκε η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών των ΠΠΣ, η οποία συνέβαλε στην ανανέωση του εκπαιδευτικού δυναμικού των σχολείων κατά 45%. Πρακτικά οι εκπαιδευτικοί των ΠΠΣ είναι η μοναδική κατηγορία εκπαιδευτικών στην Ελλάδα που αξιολογήθηκαν και κατά κοινή ομολογία με εξαιρετικά απαιτητικά κριτήρια.
Το 2013 πληρώθηκαν 400 θέσεις εκπαιδευτικών με πενταετή θητεία, οι οποίοι επελέγησαν με αξιολόγηση μεταξύ 1600 που υπέβαλαν αίτηση. Το 2014, με την ίδια διαδικασία πληρώθηκαν 100 θέσεις εκπαιδευτικών, οι οποίοι επελέγησαν με την ίδια διαδικασία, μεταξύ 350 που υπέβαλαν αίτηση.
Το project αξιολόγηση, παρά τις σοβαρές έξωθεν κυρίως αντιστάσεις, τα προβλήματα, τις δυσκολίες, τις αστοχίες, και τους δισταγμούς τελικά έγινε πράξη. Ανανέωση προσωπικού, μαζικό ενδιαφέρον για την κατάληψη θέσεων πενταετούς θητείας (το 2013 είχαμε 1600 αιτήσεις για 430 θέσεις και το 2014, 350 για 120), που διάψευσε όσους προεξοφλούσαν ότι οι εκπαιδευτικοί λόγω έλλειψης κινήτρων, αξιολόγησης και αυξημένων υποχρεώσεων θα γύριζαν την πλάτη στο νέο θεσμό.
Η εφαρμογή της αυτοαξιολόγησης, εσωτερικής αξιολόγησης
Το τρέχον έτος στα ΠΠΣ εφαρμόστηκε πρόγραμμα εσωτερικής αξιολόγησης - αυτοαξιολόγησης, στο οποίο συμμετείχαν όλα τα σχολεία. Τα αποτελέσματα έχουν αναρτηθεί στην ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα της ΔΕΠΠΣ και θα αποτελέσουν τη βάση για την εξωτερική αξιολόγηση των σχολικών μονάδων. Η εξωτερική αξιολόγηση θα πραγματοποιηθεί σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αθηνών, κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους.

Η δοκιμασία - test εισαγωγής στα ΠΠΣ, η πρώτη εφαρμογή, το άλμα της δεύτερης εφαρμογής, οι μεγάλες προσδοκίες της κοινωνίας
Το σχολικό έτος 2012-13, εφαρμόστηκε για πρώτη φορά σύστημα εισαγωγικής εξέτασης για τους μαθητές στην Πρώτη τάξη των Προτύπων Πειραματικών Γυμνασίων και Λυκείων. Στις εξετάσεις πήραν μέρος 6000 περίπου μαθητές, οι οποίοι διαγωνίστηκαν για 2716 θέσεις.
Οι μαθητές που φέτος υπέβαλαν αιτήσεις στα ΠΠΣ (νηπιαγωγεία, δημοτικά, γυμνάσια, λύκεια) έφτασαν τις 13.000, σημειώνοντας μία αύξηση της τάξης του 30% και υπογραμμίζοντας έτσι την θετική ανταπόκριση της κοινωνίας στο νέο θεσμό.
Στην εισαγωγική εξέταση για την Πρώτη τάξη γυμνασίων και λυκείων πήραν μέρος 9000 μαθητές, οι οποίοι διαγωνίσθηκαν για 2824 θέσεις. Η διαδικασία της εξέτασης και η επιλογή των επιτυχόντων ανά σχολική μονάδα ολοκληρώθηκε σε χρόνο ρεκόρ, την τελευταία εβδομάδα του Ιουνίου και τις πρώτες ημέρες του Ιουλίου.

Όμιλοι - καινοτομίες
-Το 2013-14 λειτούργησαν 400 όμιλοι αριστείας και δημιουργικότητας με μία εξαιρετικά μεγάλη ποικιλία θεμάτων επιστημονικού, καλλιτεχνικού και κοινωνικού περιεχομένου, δίνοντας την ευκαιρία στους μαθητές να προσανατολιστούν ανάλογα με τα ενδιαφέροντα και τις κλίσεις τους και να αναπτύξουν τις αντίστοιχες δεξιότητες. Η λειτουργία των ομίλων μέχρι στιγμής λειτουργεί εκ των πραγμάτων πιλοτικά (το πέρασμα από τα προγράμματα στους ομίλους) και θα αξιολογηθεί στο πλαίσιο της εξωτερικής αξιολόγησης των σχολικών μονάδων.
-Στο πλαίσιο της λειτουργίας των ομίλων ξεκίνησε πιλοτικά το σχολικό έτος 2013-14, σε συνεργασία με το ινστιτούτο ΚΟΜΦΟΥΚΙΟΣ η διδασκαλία της κινεζικής γλώσσας σε δύο ΠΠ γυμνάσια με πολύ καλά αποτελέσματα. Το ίδρυμα ΚΟΜΦΟΥΚΙΟΣ και ο μορφωτικός ακόλουθος της Κίνας ενημέρωσαν τη ΔΕΠΠΣ ότι για το σχολικό έτος 2014-15 προτίθενται να διαθέσουν έως και 4 δασκάλους για την επέκταση των ομίλων διδασκαλίας κινεζικής γλώσσας σε όλα τα ΠΠ γυμνάσια της Αθήνας.
-Στα Γυμνάσια εφαρμόζεται το Νέο Πρόγραμμα Σπουδών και ελαφρώς τροποποιημένο ωρολόγιο πρόγραμμα, στο οποίο προβλέπεται αυξημένο ωράριο διδασκαλίας για την πληροφορική και τα Αγγλικά (στόχοι κρατικά πιστοποιητικά, γενίκευση της εφαρμογής του CLIL και της διάχυσης των ΤΠΕ σ’ όλα τα μαθήματα).
-Εφαρμόζονται καινοτόμες διδακτικές πρακτικές, αναπτύσσονται εκατοντάδες διαθεματικές δράσεις, γίνεται συστηματική χρήση των εργαστηριακών υποδομών, γίνεται πρακτική άσκηση φοιτητών, δράσεις ενδοεπιμόρφωσης των εκπαιδευτικών κλπ.
-Χάρη στην εθελοντική δουλειά των συναδέλφων της τεχνικής στήριξης, οι οποίοι υποστήριξαν όλες τις διαδικασίες, έχει προχωρήσει η μηχανοργάνωση όλου του συστήματος, η οποία χρησιμοποιήθηκε στη φάση της αξιολόγησης των σχολείων, στην αξιολόγηση και την επιλογή των μελών ΕΠΕΣ, την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού προσωπικού και τις εξετάσεις εισαγωγής των μαθητών. Επίσης άρχισε να λειτουργεί και η ιστοσελίδα της ΔΕΠΠΣ.

Προβλήματα και οι ελλείψεις
-Η ανεπαρκής διοικητική στήριξη του εγχειρήματος και κεντρικά και σε επίπεδο σχολικών μονάδων.
-Η διοικητική υπολειτουργία και η συγκέντρωση χρονιζόντων προβλημάτων
-Το πλεονέκτημα του εθελοντισμού των διευθυντών, των εκπαιδευτικών αλλά και όσων πλαισιώνουν το εγχείρημα μάλλον έχει φτάσει στα όριά του, οδηγώντας πολλές φορές και το ίδιο το σύστημα στα όριά του.
-Οι γκρίζες ζώνες σε ζητήματα διοίκησης και αρμοδιοτήτων σε σχέση με τη κεντρική διοίκηση, τις περιφερειακές διευθύνσεις και τις διευθύνσεις εκπαίδευσης (οι ψευδαισθήσεις του 3966/11).
-Οι εκκρεμότητες διαρκείας σε υπηρεσιακά ζητήματα του εκπαιδευτικού προσωπικού (οργανική θέση, φάκελοι κλπ).
-Συγχρονισμός της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών στα ΠΠΣ με την αξιολόγηση ΔΕΠΠΣ
-Η ΔΕΠΠΣ ξόδεψε μεγάλο μέρος της ενέργειάς της για την αντιμετώπιση ενός κυκεώνα καθημερινών εκκρεμοτήτων διοικητικής κυρίως φύσεως, χωρίς το αναγκαίο διοικητικό προσωπικό και την ανάλογη διοικητική στήριξη, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η προσήλωση στο κύριο καθήκον της, όπως αυτό ορίζεται από το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, δηλαδή τον ολοκληρωμένο σχεδιασμό της εκπαιδευτικής πολιτικής για τα ΠΠΣ.
-Στην κατεύθυνση της επίλυσης αυτών των προβλημάτων θεωρούμε εξαιρετικά θετική τη δημιουργία τμήματος ΠΠΣ στο νέο οργανισμό του ΥΠΑΙΘ, αρκεί να στελεχωθεί έγκαιρα με επαρκές και κατάλληλο προσωπικό. Επίσης πολλά απ’ αυτά τα ζητήματα αντιμετωπίζονται με τις τροπολογίες στον 3966/11 που προτείνει η ΔΕΠΠΣ, σε συνεργασία με την πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΙΘ σε νομοσχέδιο για την ειδική αγωγή που θα κατατεθεί τις επόμενες ημέρες.

Προοπτικές: Ο σχεδιασμός της εκπαιδευτικής πράξης από τη ΔΕΠΠΣ και τα ΕΠΕΣ
-Να ενθαρρύνουμε την αυτονομία των σχολείων και την ανάπτυξη της ιδιαίτερης φυσιογνωμίας τους, στο πλαίσιο της ισχύος ενός γενικού προσανατολισμού.
-Να δούμε πάλι τα προγράμματα σπουδών και τις αναγκαίες τομές στο πλαίσιο της λειτουργίας του ΠΠΣ.
-Να ξαναδούμε το σύστημα αξιολόγησης των μαθητών μας και να προωθήσουμε το σύστημα περιγραφικής αξιολόγησης.
-Να λειτουργήσουν τα συντονιστικά των ειδικοτήτων στα σχολεία και να προχωρήσουμε στην επιλογή των κεντρικών συντονιστών, όπως προβλέπει ο νόμος 3966/11.
-Έχουμε σκεφτεί περισσότερο και έχουμε προωθήσει κάποια πράγματα για το Δημοτικό και το Γυμνάσιο, νομίζουμε ότι ήρθε η ώρα να ασχοληθούμε πιο συστηματικά με το χαρακτήρα και τους στόχους του ΠΠ ΓΕΛ.
-Απολύτως αναγκαία είναι η οργανική σύνδεση της ΔΕΠΠΣ και των ΠΠΣ με το ΙΕΠ.
-Εμβάθυνση και διεύρυνση της συνεργασίας των σχολείων με τα πανεπιστήμια, με τη συμμετοχή σε προγράμματα και δράσεις των πανεπιστημιακών τμημάτων και των ερευνητικών ιδρυμάτων με τα οποία συνδέονται τα σχολεία.
-Να προχωρήσουμε πιλοτικά στην ενοποίηση σχολικών μονάδων διαφορετικών βαθμίδων, κατά το πρότυπο ΠΣΠΑ και ΑΠΘ.
-Με προσεκτικά βήματα και απαιτητικά κριτήρια να προχωρήσουμε στη διεύρυνση του δικτύου των ΠΠΣ, αφού βεβαίως πρώτα εξασφαλίσουμε τη δυνατότητα διοικητικής εξυπηρέτησης αλλά και τις εκπαιδευτικές προϋποθέσεις λειτουργίας των νέων σχολείων που θα χαρακτηριστούν ως ΠΠΣ. Η ΔΕΠΠΣ, σε συνεργασία με την προηγούμενη πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας έχει προτείνει πρόγραμμα επέκτασης του δικτύου των ΠΠΣ μέχρι το 2020.
Η διεύρυνση απαντά στη κοινωνική ζήτηση για εκπαιδευτικές υπηρεσίες υψηλού επιπέδου, αποτελεί μ’ άλλα λόγια ανταπόκριση στην εμπιστοσύνη που έδειξε η κοινωνία στο νέο θεσμό. Εκτός αυτού όμως υπάρχει και κάτι άλλο, η μεγέθυνση του δικτύου αποτελεί μία από τις προϋποθέσεις για να μπορέσουν τα ΠΠΣ να παίξουν πιο αποτελεσματικά το ρόλο του υποδείγματος για το υπόλοιπο εκπαιδευτικό σύστημα.

Θεωρούμε ότι αυτά τα τρία χρόνια, παρά τις δυσκολίες, τα προβλήματα και τις ελλείψεις παρήχθη ένα σημαντικό έργο που έχει τα χαρακτηριστικά μιας ουσιώδους μεταρρυθμιστικής τομής, και ειλικρινά ελπίζουμε να συμμερίζεσθε αυτήν μας την πεποίθηση. Όταν το 2011 ξεκινούσαμε πολλοί μας έλεγαν ότι δεν είναι η ώρα και ότι εν μέσω κρίσης το εγχείρημα είναι καταδικασμένο. Εμείς απαντούσαμε ότι ίσα ίσα τώρα είναι η ώρα, θεωρώντας την κρίση ως αφετηρία της ανασυγκρότησης.
Αντιλαμβανόμαστε βεβαίως ότι οι μεταρρυθμίσεις εστιάζονται κυρίως στη συγκρότηση των δομών του νέου θεσμού, στη λειτουργία των σχολείων και στις διαδικασίες της αξιολόγησης, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν έγιναν πράγματα στο πεδίο της παραγωγής του εκπαιδευτικού έργου. Ελπίζουμε ότι στο επόμενο στάδιο η ΔΕΠΠΣ απαλλαγμένη από τη διοικητικές δουλείες της καθημερινής διαχείρισης και σε συνεργασία με το ΙΕΠ, τα πανεπιστήμια και τα ΕΠΕΣ να προχωρήσει στον ολοκληρωμένο σχεδιασμό και να εφαρμόσει τις αναγκαίες τομές στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα των ΠΠΣ.
Αντί για κλείσιμο θα ήθελα από αυτό το βήμα να ευχαριστήσω εκ μέρους της Διοικούσας Επιτροπής όλους όσους σταθήκατε δίπλα μας σ’ αυτή τη δύσκολη αλλά και συναρπαστική πορεία. Τους προέδρους ΕΠΕΣ, τους σχολικούς συμβούλους μέλη ΕΠΕΣ, τους διευθυντές, τους εκπαιδευτικούς, τη γραμματεία και την επιτροπή τεχνικής στήριξης ΔΕΠΠΣ που με εθελοντική εργασία, με επαγγελματική ευθύνη και σε πολλές περιπτώσεις με αξιοσημείωτη αυταπάρνηση συνέβαλαν στην καλή λειτουργία των σχολείων και τη υλοποίηση των εξαιρετικά απαιτητικών στόχων, που θεμελίωσαν τη μεταρρύθμιση των ΠΠΣ. Μπορούμε λοιπόν να το πούμε χωρίς ίχνος υπερβολής, το εγχείρημα ΠΠΣ επιβίωσε και προχώρησε, γιατί η μεγάλη πλειοψηφία των εκπαιδευτικών και όλων όσων το πλαισίωσαν, το στήριξαν και το πίστεψαν.
Σας ευχαριστώ


Σχόλια

  1. καλά τώρα έχει το θράσος να μιλά "καθηγητής" πανεπιστήμιου χωρίς να μπορείς να βρεθεί ούτε μια επιστημονική δημοσίευση που να έχει γράψει

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Κίμων Χατζημπίρος: Ύστατος πόρος: Η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση είναι μια πρόταση για το μέλλον.

Βάσω Κιντή: Παραιτούμαι από μέλος της ΚΕ και αποχωρώ από το κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς

Κίμων Χατζημπίρος: Ατελέσφορη Οικολογία