Οι δοξασίες στο πηδάλιο

του Γιώργου Προκοπάκη

Ο ΥΠΟΙΚ δήλωσε πως δεν θέλει η χώρα μας τα €7.2 δις και οποιοδήποτε άλλο δάνειο. Τα δάνεια ανατροφοδοτούν, λέει, το χρέος - και την κρίση. Την ίδια στιγμή ζητάει μετακύλιση λήξεων χρεολυσίων, την οποία αδυνατεί να προσφέρει το ευρωσύστημα από κανονιστικούς περιορισμούς - ακόμη και εάν ήθελε. Την ίδια στιγμή, υπόσχεται ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς στο διηνεκές, με χαμηλό πρωτογενές πλεόνασμα.

Ας δούμε τη δοξασία πρώτα.

Δάνειο που αγοράζει παλιότερο δάνειο ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΝΑ ΤΟ ΚΑΝΟΥΜΕ δεν αυξάνει το χρέος. Το χρέος μένει το ίδιο - μπορεί να αλλάζουν οι όροι εξυπηρέτησής του, να πληρώνεις υψηλότερο ή χαμηλότερο επιτόκιο. Εάν οι όροι παραμένουν οι ίδιοι, ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΜΙΑ διαφορά όσον αφορά το χρέος με τη μετακύλιση λήξεως. Αν δεν θέλεις να "σκλαβώνεσαι" μπορείς όταν έχεις τα λεφτά να εξαγοράσεις το νέο δάνειο.

Η Ελλάδα μπήκε στο μνημόνιο το 2010 με χρέος €310 δις, μέσο επιτόκιο 4.6% και μέσο χρόνο αναχρηματοδότησης του συνόλου του χρέους 5 χρόνια. Σήμερα το χρέος είναι €317 δις, μέσο επιτόκιο 2.8% και χρόνο αναχρηματοδότησης 16 χρόνια. Μέρος του χρέους αυτού είναι προσωρινό: €11 δις ρευστό στο ΤΧΣ, €3 δις σε buffer account, κάπου €13 δις του κέρδους των κεντρικών τραπεζών από τα ελληνικά ομόλογα που έχουν και επιστρέφονται στη χώρα (πέραν του κέρδους τόκων), €16 δις που αναμένονται από την επανιδιωτικοποίηση των συστημικών τραπεζών. Απ´ αυτά μόνον το τελευταίο είναι αβέβαιο ως προς το ύψος. Το πραγματικό μακροπρόθεσμο χρέος λοιπόν είναι περίπου €275 δις - αν διατηρηθεί στην ίδια πορεία η χώρα. Ας προσθέσουμε και τα €107 δις μείωσης του χρέους από το PSI να φτάσουμε τα €385 δις. Στην πενταετία των μνημονίων το "χρέος" αυξήθηκε €75 δις. Καλύφθηκαν όμως τα ελλείμματα της πενταετίας (μόνο το 2010 ήταν €24 δις), πληρώθηκαν καμιά €20ρια δις παλιά κρυφά χρέη, μειώθηκαν οι εγγυήσεις του Δημοσίου κατά €10 δις.

Ας συγκριθεί αυτό το αποτέλεσμα με τα διαγράμματα εκρηκτικής αύξησης του χρέους του 2011 που διακινούσε ο κ. Βαρουφάκης. Καμία σχέση! Όμως, αυτά που έλεγε τότε ως σχολιαστής λέει και σήμερα ως υπουργός! Καλά να τα λέει για πλάκα στα μπλογκς ή στις τηλεοράσεις. Να τα χρησιμοποιεί όμως ως διαπραγματευτικά επιχειρήματα στους εταίρους, οι οποίοι ξέρουν τι έχει γίνει κάθε ευρώ δανείου, είναι αυτοκαταστροφικό. Το "αυτο-" αναφέρεται σε δέκα εκατομμύρια Έλληνες.

Η άλλη δοξασία που σερβίρεται είναι η ανοησία των εταίρων να αντιμετωπίζουν την Ελλάδα ως "πρόβλημα ρευστότητας" αντί για "πρόβλημα χρεοκοπίας". Ακόμη και εάν υποθέσουμε πως τον πρώτο χρόνο του προγράμματος στήριξης δεν ήταν καθαρή η στρατηγική, είναι σαφές πως η πολιτική των εταίρων από το τέλος της άνοιξης του 2011 είναι "το χρέος εμείς, τα ελλείμματα εσείς". Επισήμως αναφερθέν τη νύχτα της 21/7/2011, του πρώτου PSI. Πώς προκύπτει ότι αυτή η πορεία είναι η δήθεν ανοησία της τρόικας "η Ελλάδα έχει πρόβλημα ρευστότητας" είναι άδηλο.

Δέκα εκατομμύρια Έλληνες καλούνται να γίνουν πειραματόζωα για κάποιες δοξασίες. Ήδη αποδειγμένες πως δεν είναι τίποτε άλλο από δοξασίες.

Ας μη λησμονούμε πως οι δοξασίες αυτές υποστηρίχθηκαν με αναφορές σε "αυταπόδεικτα" αδιάσειστα στοιχεία, με υποτιθέμενη βαθειά κατανόηση του πώς λειτουργεί το καζινοκαπιταλιστικοτραπεζικό σύστημα. Θυμίζω πως μέρος μόνον του δανείου του πρώτου μνημονίου αρκούσε να ανακεφαλαιοποιήσει όλες τις τράπεζες ζόμπι της Ευρώπης. Ούτε για τα πούρα των τραπεζιτών δεν έφθαναν! Θυμίζω πως γύρω από το ελληνικό χρέος υποτίθεται πως είχε δομηθεί ένα φοβερό και τρομερό πλέγμα CDS και άλλων παραγώγων χρηματιστικών προϊόντων ύψους ένας Θεός ξέρει πόσων τρις ευρώ. Πληρώθηκαν $3.1 δις (δολλάρια, όχι ευρώ) για τα CDS με το PSI και δεν άνοιξε μύτη - μόνο μια αυστριακή τράπεζα εμφάνισε εξ αυτού τρύπα $400 εκατ - τίποτε άλλο!

Η Ελλάδα εμφανίζεται να επιδιώκει λύση προβλημάτων της Ευρώπης (και του καπιταλισμού, εδώ που τα λέμε) τα οποία απλώς δεν υπάρχουν! Τα δε πραγματικά ελληνικά προβλήματα τα εντάσσει σε ανύπαρκτο πλαίσιο, με ανύπαρκτη λύση.

Οι επιπτώσεις

Κατά την επικοινωνιακή διαχείριση πέφτει η δέσμευση ισοσκελισμένου προϋπολογισμού με μικρό πλεόνασμα - αντί του μεγάλου που έχει συμφωνηθεί με τους εταίρους. Όμως, χωρίς χρηματοδότηση τι θα γίνεται με το, μικρό έστω, έλλειμμα από την εξυπηρέτηση του χρέους;

Η λύση του "λιτού βίου", σε συνδυασμό με την άρνηση δανείων αναχρηματοδότησης και κάλυψης του, μικρού έστω, ελλείμματος σημαίνει απλώς το εξής:
1. Άγρια λιτότητα (ο Στουρνάρας θα φαίνεται άγγελος) μέχρις ότου η χώρα αποκτήσει ξανά πρόσβαση στις αγορές.
2. Όταν θα είναι σε θέση να δανεισθεί από τις αγορές, οι συνθήκες θα επιβαρύνονται: το κόστος εξυπηρέτησης θα αυξάνει, ο χρόνος αναχρηματοδότησης θα πέφτει.

Οι δοξασίες και οι μεγαλοστομίες είναι η κουρτίνα της υποταγής της πραγματικότητας σε εν πολλοίς ιδεοληπτικά σχήματα. Υποτίθεται πως αυτά τα σχήματα θα κατατροπώσουν στη διαπραγμάτευση τους δανειστές. Γιατί υποκρύπτεται η αειθαλής γενική δοξασία της μεγαλύτερης ζημίας που θα υποστεί η Ευρωζώνη από μια ελληνική καταστροφή. Αν δεν το δοκιμάσουμε, θα μου πείτε, δεν μπορεί ποτέ να είμαστε βέβαιοι.

Για κάτι άλλο όμως είμαστε βέβαιοι: υπάρχει λύση ελαχίστου κόστους για τους δανειστές εντός ευρώ. Δοκιμάστηκε στην Κύπρο και δούλεψε - υπάρχει ένα απομένον προβληματάκι με την πλήρη αποκατάσταση του ευρωπαϊκού κεκτημένου, αλλά αυτό είναι πρόβλημα των Κυπρίων όχι των δανειστών. Το κόστος όλο περνάει στους πολίτες της χώρας!

Ποιός μπορεί να θέλει να δοκιμάσει τα όρια των δανειστών με διαπραγμάτευση στηριγμένη σε δοξασίες, με την εναλλακτική ελαχίστου κόστους να είναι χαρτί της άλλης πλευράς; Η λογική απάντηση είναι: ΚΑΝΕΙΣ. Εκτός από όποιον ενδιαφέρεται μόνον για την επιβεβαίωση του θεωρητικού σχήματος και για όποιον καλοβλέπει το εθνικό νόμισμα.