Όλα βαίνουν καλώς εναντίον μας;

του Μιχάλη Κυριακίδη από τη Μεταρρύθμιση

Ζούμε και πάλι ως χώρα άλλη μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο που αφορά όχι μόνον τη διαχείριση της κρίσης, αλλά κυρίως τις σχέσεις μας με τους συμμάχους και εταίρους μας στην Ευρώπη. Είναι σαφές πως κάθε Ελληνίδα και κάθε Έλληνας θα πρέπει να ευχόμαστε να πάνε όλα καλά και να πετύχει η νέα κυβέρνηση στα σχέδιά της. Όχι αυτά που υπόσχονται  επιστροφή στο παρελθόν, με ένα υπερδιογκωμένο κράτος και παράδοση πάλι της εξουσίας στις συντεχνίες, όπως διαφαίνεται από τις πρώτες ημέρες… Η ευχή αφορά τις σχέσεις μας με τους εταίρους στην ΕΕ και την αλλαγή που επιχειρείται στο πρόγραμμα διάσωσης της Ελληνικής Οικονομίας.

Οι πρώτες κινήσεις της κυβέρνησης προκάλεσαν σοκ στην Ευρώπη. Αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό, καθώς έθεσαν επί τάπητος με πιο έντονο τρόπο τα θέματα που αφορούν τη σκληρή λιτότητα και την ανάγκη να δοθεί έμφαση στην ανάπτυξη, ως μόνη διέξοδο από το τέλμα της ύφεσης. Όλη η Ευρώπη συζητά πλέον με αφορμή την «άγαρμπη», ίσως, παρέμβαση της Ελλάδας στα θέματα αυτά, που ταλανίζουν όχι μόνον τον Νότο, αλλά και τον Βορρά.

Στη συζήτηση αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία η παρέμβαση Ομπάμα, ο οποίος, με τον πιο σαφή και αιχμηρό τρόπο, επεσήμανε άλλη μια φορά την ανάγκη αναπτυξιακών πολιτικών. Η φράση του ότι «δεν μπορείς να συνεχίσεις να πιέζεις χώρες που βρίσκονται σε ύφεση, κάποια στιγμή πρέπει να υπάρξει στρατηγική ανάπτυξης, προκείμενου αυτές οι χώρες να μπορέσουν να αποπληρώσουν τα χρέη τους, να μειώσουν κάποια από τα ελλείμματα τους», περιγράφει με τον πιο σαφή τρόπο την ουσία του προβλήματος που βιώνει κατά πρώτο λόγο η Ελλάδα, αλλά και η υπόλοιπη Ευρώπη…

Από την πλευρά τους, πολλοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι  αρχίζουν να μιλούν με μεγαλύτερη έμφαση για την ανάγκη αναπτυξιακών παρεμβάσεων και χαλάρωση της λιτότητας, ασκώντας έντονη κριτική στην νεοφιλελεύθερη πολιτική που επέβαλε το δίδυμο Μέρκελ – Σόιμπλε. Θέματα που είχαν θέσει, μεταξύ άλλων εδώ και καιρό ο Φρανσουά Ολάντ και ο Ματέο Ρέντζι. Η «άγαρμπη» παρέμβαση της Ελλάδας με τους κ.κ. Τσίπρα και Βαρουφάκη, έδωσε νέα δυναμική στη συζήτηση.

Όλα βαίνουν καλώς, λοιπόν: Όλο το οικοδόμημα της ΕΕ έχει χτιστεί πάνω στους κανόνες του διαλόγου, της διαπραγμάτευσης και το κοινό συμφέρον όλων των χωρών-μελών της. Οι κανόνες αποτελούν συστατικό στοιχείο του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Στο θέμα αυτό, η Ελλάδα υστερεί και βγάζει τον «ανατολίτικο» εαυτό της. Δεν συμπαθεί τους κανόνες και επιχειρεί πολλές φορές να χρησιμοποιεί τον «τσαμπουκά» ως όπλο στις διεκδικήσεις της.

Ξεχνούν συνειδητά τα κυβερνητικά στελέχη, στις δημόσιες τοποθετήσεις τους, το δεύτερο σκέλος των δηλώσεων των Ευρωπαίων αξιωματούχων, όπου ενώ δείχνουν όλη τους τη διάθεση για διάλογο, διαπραγμάτευση, διαβούλευση, επισημαίνουν πως πρέπει να τηρηθούν οι κανόνες και να μην προχωρήσει η Ελλάδα σε μονομερείς ενέργειες. Τονίζουν ακόμη πως, αλληλεγγύη, εκτός των άλλων, σημαίνει πως καμιά χώρα δεν πρέπει να ζει σε βάρος των φορολογουμένων μιας άλλης χώρας- μέλους. Επισημαίνουν τέλος, την αδυναμία του ελληνικού κράτους να ανταποκριθεί στο ρόλο τους, γεγονός που γεννά σοβαρές αδικίες, ανεξέλεγκτη φοροδιαφυγή και μια κοινωνία συντεχνιών που εκβιάζει για προνόμια υπέρ της, σε βάρος των άλλων κοινωνικών τάξεων. Επίσης, ζητούν αμοιβαίους συμβιβασμούς, καθώς ανάπτυξη στην Ελλάδα χωρίς δομικές, σοβαρές μεταρρυθμίσεις, δεν μπορεί να υπάρξει.Αυτό είναι και το νόημα της παρέμβασης Ομπάμα.

Δεν είναι η πρώτη φορά που η Ελλάδα διεκδικεί εξαίρεση από τον κανόνα, σαν ένα ατίθασο, κακομαθημένο παιδί της Ευρώπης. Και αυτό ενοχλεί τους ευρωπαίους εταίρους μας. Μια τέτοια συμπεριφορά είναι και η απαίτηση να διαγραφεί το μεγαλύτερο μέρος του  ελληνικού χρέους, που είναι κυρίως οφειλές σε κράτη – μέλη και θεσμικά όργανα της ΕΕ.

Από την άλλη, η σκληρή λιτότητα που επιβλήθηκε στη χώρα μας από τους δανειστές, εκτός από την ανθρωπιστική κρίση, προκάλεσε τεράστια ύφεση και αδιέξοδο. Επί πλέον, η ανικανότητα των ελληνικών κυβερνήσεων να διαμορφώσουν ένα σοβαρό εθνικό πρόγραμμα εξόδου από την κρίση, με δίκαιη λιτότητα, αλλά και αναπτυξιακά μέτρα, προκάλεσαν την οργή των πολιτών και την έκρηξη. Σε αυτό συνέβαλε και η συμπεριφορά των λεγόμενων αντιμνημονιακών κομμάτων, με πρώτο τον ΣΥΡΙΖΑ, που αρνιόταν οποιαδήποτε συζήτηση και συναίνεση για κοινές δράσεις εξόδου.

Επίσης, η συμπεριφορά των υπαλλήλων της τρόικας, που πολλές φορές ήταν προσβλητική, έδινε νέα τροφή στον λαϊκισμό των αντιμνημονιακών. Όπως και η εμμονή τους σε συνταγές που απέτυχαν, η μη παραδοχή των λαθών τους, αλλά και η απαράδεκτη ανάμειξη σε θέματα που θα έπρεπε να αφορούν μόνο την ελληνική κυβέρνηση, όπως εάν και πόσες θα πρέπει να είναι οι δόσεις για τα χρέη προς το δημόσιο, τα «κόκκινα» δάνεια, ο ΕΝΦΙΑ κ.ά.

Ο ΣΥΡΙΖΑ πλειοδότησε σε λαϊκιστικού τύπου παροχές και κέρδισε τις εκλογές, όταν μάλιστα δεν υπήρχε η τρίτη εναλλακτική λύση που θα μπορούσαν να διαμορφώσουν οι δυνάμεις της Κεντροαριστεράς .

Και τώρα, βρισκόμαστε στη στροφή του δρόμου, κινούμενοι με υπερβολική ταχύτητα και με κίνδυνο να βρεθούμε εκτός τροχιάς.

Οι διαπραγματεύσεις με τους εταίρους, χωρίς τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις και δεσμεύσεις, δεν είναι δυνατόν να προχωρήσουν.

Η υλοποίηση των δεσμεύσεων για παροχές προς τους πολίτες και τις διάφορες ομάδες συμφερόντων και συντεχνιών, είναι εκτός πραγματικότητας υπό τις σημερινές συνθήκες, καθώς δεν υπάρχουν πόροι για τη χρηματοδότησή τους…

Οι δηλώσεις των νέων υπουργών για  επιστροφή στον κρατισμό με την επαναφορά στο δημόσιο μεγάλων επιχειρήσεων και το σταμάτημα των ιδιωτικοποιήσεων, αλλά και άλλες δηλώσεις εχθρικές προς τις επενδύσεις, δημιουργούν ανησυχία και απωθούν τους επενδυτές. Το ερώτημα που μπαίνει είναι  πώς και με ποιον τρόπο θα δημιουργηθούν πάνω από ένα εκατομμύριο θέσεις εργασίας; Πώς θα καταπολεμηθεί η ανεργία.

Και τέλος, η συνεργασία του ΣΥΡΙΖΑ με ένα ακροδεξιό, λαϊκίστικο κόμμα, τους ΑΝΕΛ, με έναν υπερφίαλο αρχηγό, ο οποίος μάλιστα ανέλαβε το υπουργείο Άμυνας, θέτει επιπλέον κινδύνους για τη χώρα. Η ανεγκέφαλη και επιπόλαια πτήση με ελικόπτερο πάνω από τα Ίμια, είναι μία τέτοια ένδειξη.

Ο μεγάλος κίνδυνος είναι πως ενώ η επαναφορά του διαλόγου για τις αναπτυξιακές πολιτικές στην Ευρώπη από την κυβέρνηση Τσίπρα μπορεί να στρέψει την Ευρώπη προς μια αναπτυξιακή τροχιά, αλλά  η Ελλάδα να βρεθεί εκτός και απομονωμένη, επειδή δεν θα αποδεχτεί τους κοινούς κανόνες. Μεγάλος κίνδυνος, ελλοχεύει, επίσης, να μπλέξουμε σε καμιά εθνική περιπέτεια, εάν δεν «μαζέψει» κάποιος τον υπερφίαλο υπουργό Άμυνας…

* Ο τίτλος είναι δανεισμένος από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Γ. Σκαμπαρδώνη