Γιώργος Προκοπάκης: Ενα μνημόνιο που δεν αυξάνει το χρέος…

από την Καθημερινή

Ο ​​πρωθυπουργός διαβεβαίωσε κατά τη συζήτηση των προγραμματικών δηλώσεων πως το μνημόνιο που ο ίδιος έφερε δεν αυξάνει το χρέος. Αδιάφορο εάν το ΔΝΤ προέβλεπε αύξηση στο 200% του ΑΕΠ (αναθεωρημένη πρόβλεψη σχεδόν στο 207% του ΑΕΠ). Αδιάφορο εάν ο καθ’ ύλην αρμόδιος υπουργός Οικονομικών κατέθεσε το προσχέδιο του προϋπολογισμού με ρητή αναφορά στην αύξηση του χρέους.
Αναφέρθηκε πως από τα 86 δισ. ευρώ του τρίτου προγράμματος, 53 δισ. ευρώ πηγαίνουν σε αναχρηματοδότηση χρέους (επειδή δε αυτή θα γίνει με καλύτερους όρους πρόκειται για de facto μίνι αναδιάρθρωση), 25 δισ. ευρώ πηγαίνουν στις τράπεζες και θα ανακτηθούν και 7 δισ. ευρώ θα καλύψουν ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του Δημοσίου. Ας σημειώσουμε πως όλη η ρητορική της πενταετίας πως τα δάνεια πάνε κατά 80-90% στους πιστωτές και στις τράπεζες, πάει περίπατο. Κατά τον κ. Τσίπρα, το μνημόνιό του έχει τα ίδια ακριβώς χαρακτηριστικά των προηγούμενων μνημονίων: το 82% πηγαίνει στους πιστωτές και στις τράπεζες! Παρά τους ισχυρισμούς του, αυξάνει σημαντικά το χρέος.

Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε θολά στο ποσό των 53 δισ. ευρώ της αναχρηματοδότησης χρέους. Η αλήθεια είναι πως στο ποσό αυτό (54,1 δισ. ευρώ στις συμφωνίες) περιλαμβάνονται οι τόκοι τριετίας 16,6 δισ. ευρώ, τα 770 εκατ. ευρώ που πρέπει να επιστραφούν στο ΔΝΤ και περίπου 500 εκατ. ευρώ που πληρώθηκαν με το δάνειο-γέφυρα του Ιουλίου. Σύνολο 17,9 δισ. ευρώ νέου χρέους!

Ο κ. Τσίπρας ισχυρίσθηκε στη Βουλή πως, εφόσον τα 7 δισ. ευρώ που προορίζονται για την κάλυψη ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων (απλήρωτοι προμηθευτές, μη επιστραφείς ΦΠΑ, κ.λπ.), δεν είναι νέο χρέος.

Πρόκειται για την εξόφληση και λογιστική τακτοποίηση οφειλών του Δημοσίου οι οποίες απλώς δεν κατεγράφοντο ως χρέος – εφεξής, θα έχουμε ισόποσο χρέος στο σχετικό δελτίο του ΥΠΟΙΚ!

Το ποσόν των 25 δισ. ευρώ της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών δεν διαφέρει σε τίποτε από το αντίστοιχο σχεδόν ισόποσο χρέος που ανελήφθη το καλοκαίρι 2013 με την προηγούμενη ανακεφαλαιοποίηση.

Θεωρητικά ανακτήσιμο, πλην όμως η πραγματικότητα είναι σκληρή. Επί περίπου ένα χρόνο η αξία της κρατικής συμμετοχής είχε διατηρηθεί – είχαν μάλιστα ασκηθεί και δικαιώματα για μερικά εκατομμύρια, δηλαδή είχαν ανακτηθεί από το ΤΧΣ μερικά εκατομμύρια της προηγούμενης ανακεφαλαιοποίησης. Ενα εννεάμηνο πολιτικής αστάθειας ήταν αρκετό για να χαθεί το 90% της αξίας της κρατικής συμμετοχής. Στην επικείμενη ανακεφαλαιοποίηση, ένα μεγάλο μέρος των κεφαλαίων θα χρησιμοποιηθεί για να καλύψει επισφάλειες των «κόκκινων» δανείων – η ανακτησιμότητά τους είναι πρακτικώς μηδενική! Χωρίς καν να υπάρχει χρονοδιάγραμμα ιδιωτικοποίησης των τραπεζών, παρουσιάζεται μια ρόδινη πραγματικότητα – εικονική όμως. Είναι άγνωστο πόσα κεφάλαια και πότε θα ανακτηθούν.

Εν ολίγοις, από τα 86 δισ. ευρώ του μνημονίου Τσίπρα, τα 50 δισ. ευρώ αποτελούν νέο χρέος προς τους εταίρους. Κατά τη διαπραγμάτευση δημιουργήθηκε πρόσθετο νέο χρέος. Ο βραχυπρόθεσμος δανεισμός (έντοκα γραμμάτια και repos) αυξήθηκε κατά τουλάχιστον 5 δισ. ευρώ – το μεγαλύτερο μέρος του ποσού αυτού είναι τα αποθεματικά φορέων του Δημοσίου και της τοπικής αυτοδιοίκησης που αναγκαστικά συνεισέφεραν κατά τη διαπραγμάτευση.

Την πραγματικότητα αυτή έχει αναγνωρίσει το υπουργείο Οικονομικών με τον πιο επίσημο τρόπο – με ρητές αναφορές στο σχέδιο προϋπολογισμού. Το σχέδιο πηγαίνει παραπέρα, αναφέροντας ρητώς πως για τον περίφημο «δημοσιονομικό χώρο» των χαμηλών πρωτογενών πλεονασμάτων έχει γίνει ανταλλαγή με νέο χρέος.

Ενα τελευταίο ζήτημα στο οποίο αποφεύγουν επιμελώς να τοποθετηθούν οι πάντες είναι οι επιστροφές κερδών της ΕΚΤ από τα ελληνικά ομόλογα. Με τις αποφάσεις του Eurogroup Νοεμβρίου 2012, τα χρήματα αυτά ήταν έσοδο του προϋπολογισμού. Οχι πια! Το ποσόν των 7,7 δισ. ευρώ που αναμένεται να «επιστραφεί» κατά την τριετία του μνημονίου Τσίπρα, θα είναι μέρος των διαπραγματεύσεων για τη διευθέτηση του χρέους.

Τελικά τα πάντα έχουν κόστος. Η διαπραγμάτευση για το μνημόνιο 3 είχε ακριβώς τα αντίθετα από τα επιδιωχθέντα αποτελέσματα. Δυστυχώς, η ωραιοποίηση της πραγματικότητας απλώς δεν έχει σχέση με την πραγματικότητα.

* Πρώην καθηγητής Columbia University και σύμβουλος επιχειρήσεων.

Έντυπη