Σπύρος Πανταζής: Το Δραχμοσύνορο, η Θεολογία και το Κράτος Διακινητής. Μία παρέμβαση.
Από το books Journal
Εδώ και καιρό στη χώρα, ήδη από τις ιαχές του δραχμισμού, στο όνομα του λαού διαμεσολαβείται ο πιο ακραίος ελιτισμός. Και είναι πράγματι ελιτισμός, και μάλιστα πρόστυχος, όταν το σύνορο ή το νόμισμα προσλαμβάνονται σε μια αυθαίρετη, αναρχίζουσα διάσταση, η οποία μπορεί να καταλυθεί ακαριαία χωρίς να λαμβάνονται υπ' όψη οι αντοχές και η κοινωνική συνοχή στο πλαίσιο ενός αδιαφανούς ανοιχτού «δραχμοσυνόρου».
Ένα εντασιακό χαρακτηριστικό της εγχώριας αριστερής θεολογίας είναι η δημιουργία μίας εικόνας του εαυτού που διεκδικεί το ρόλο του συλλογικού υποκειμένου της Ευρώπης. Το έκανε αποτυχημένα στην περίπτωση του αντιμνημονίου με τον τυχοδιωκτισμό υπέρβασης της λιτότητας, το επαναλαμβάνει μετασχηματίζοντάς το σε εκείνην του προσφυγικού. Η βολονταριστική οπτική της παγκόσμιας μεταβολής, σχηματικά το «εδώ, τώρα, αλλάζει η ιστορία με εμάς πρωταγωνιστές», ένας ναΐφ εξαιρετισμός, ένας ατελέσφορος δικαιωματισμός, αποτέλεσε και εξακολουθεί να αποτελεί το αφετηριακό σημείο της κυβερνητικής πολιτικής. Η μετωνυμική του έκφραση εδράζεται στο Κούγκι, μια διαστροφική αναπαραστασιακή σύλληψη του κράτους που εμφανίζεται να απειλεί τους υπόλοιπους με καταστροφή, ενώ συγχρόνως έχει ήδη ναρκοθετήσει το πεδίο πάνω στο οποίο κινείται και ουδείς άλλος κινδυνεύει πέραν του ιδίου.
Η ιστορία του προσφυγικού και της ελληνικής στάσης εντάσσονται σε έναν ορίζοντα κυνικών επιλογών, διαδέχονται προηγούμενες και προδικάζουν με βεβαιότητα επόμενες. Η σημειολογία της κυβερνητικής ευθύνης είναι, εδώ, καίρια. Σε αποστροφή του λόγου του, ο έλληνας πρωθυπουργός αμφισβήτησε την ύπαρξη θαλάσσιων συνόρων. Τότε η θέση του έγινε αντιληπτή ως ένδειξη ευήθειας ή, ακόμα χειρότερα, άγνοιας. Στην πραγματικότητα, επρόκειτο για μία πλήρως ενσυνείδητη στιγμή. Ο ίδιος, ως μέλος της κινηματικής Αριστεράς (είναι γνωστή η συμμετοχή του στη Γένοβα), δεν συνειδητοποίησε ποτέ την αξία και το μέγεθος των συνόρων. Στο φαντασιακό του δεν αναγνωρίζονται σαν μηχανισμός φύλαξης, διαχείρισης της ανασφάλειας και επιβολής της νομιμότητας. Ομοιάζουν με ηθικό δυνάστη, με το απόλυτο κακό. Μία τέτοια θέση εντάσσεται σε ένα απλουστευτικό πλαίσιο σκέψης που επαγγέλλεται ριζική ανατροπή των κανόνων, παραγνωρίζοντας τους διεθνείς συσχετισμούς. Θα μπορούσε υπό κάποια έννοια να ήταν και ιδεαλιστικό αν δεν επρόκειτο για έναν αναίσχυντο αμοραλισμό που μετέρχεται με συνέπεια τα άτομα ως μέσα, προκειμένου αφ' ενός να επιτύχει οικονομικούς στόχους, αφ' ετέρου να διατηρηθεί στην εξουσία με κάθε τρόπο.
Εξ άλλου, δεν είναι τυχαίο πως, λίγο καιρό πριν από τη διαλεκτική αμφισβήτηση των συνόρων, άρχισε και η κατάργησή τους. Στη συνέχεια ακολούθησε η καθολική ενοχοποίηση όσων αναγνωρίζουν την υλική και συμβολική σημασία τους για τη διατήρηση των κρατών και τη μη διάλυσή τους. Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκαν και οι οργανικοί διανοούμενοι του συγκεκριμένου ρεύματος σκέψης. Εδώ και καιρό στη χώρα, ήδη από τις ιαχές του δραχμισμού, στο όνομα του λαού διαμεσολαβείται ο πιο ακραίος ελιτισμός. Και είναι πράγματι ελιτισμός, και μάλιστα πρόστυχος, όταν το σύνορο ή το νόμισμα προσλαμβάνονται σε μια αυθαίρετη, αναρχίζουσα διάσταση, η οποία μπορεί να καταλυθεί ακαριαία χωρίς να λαμβάνονται υπ' όψη οι αντοχές και η κοινωνική συνοχή στο πλαίσιο ενός αδιαφανούς ανοιχτού «δραχμοσυνόρου». Αυτός ο ρομαντικός ηθικολογικός ριζοσπαστισμός από τους ευαγγελιστές του ανθρωπισμού υποθάλπει ένα εντεινόμενο μίσος για το δυτικό μοντέλο, αναζητώντας εναγωνίως την αποσύνθεσή του. Στην ουσία, είναι η κατοπτρική εκβολή του νέου αντιευρωπαϊσμού. Και αν η περίπτωση του αντιμνημονίου –όταν και δολίως επιχειρήθηκε η διαμόρφωση μίας κοινωνίας χαοτικών αποστάσεων στην οποία οι χαμηλόμισθοι της δραχμής θα βρίσκονταν εν πολλοίς στη δουλοπαροικία όσων κατείχαν ευρώ– υπήρξε για τους θιασώτες των παραπάνω μία παταγώδης βαράθρωση, στο μεταναστευτικό επιχείρησαν να πάρουν την εκδίκησή τους. Και δεν δίστασαν να το κάνουν εργαλειοποιώντας (ξανά) τους πιο ευάλωτους. Αυτή τη φορά τους πρόσφυγες.
Το ερώτημα που ευλόγως ανακύπτει είναι σχετικά με το πώς επιτυγχάνεται αυτή η καπηλεία των αρχετυπικά εύθραυστων. Στην περίπτωση του μεταναστευτικού, αρχίζει με το να του προσάπτεται μία ουρανόπεμπτη διάσταση. Όμως, στις υστερονεωτερικές κοινωνίες τα μεγέθη είναι μετρήσιμα, οι διαδικασίες εκλογικεύονται, τα προβλήματα γνωστοποιούνται. Το προσφυγικό δεν είναι υπερβατολογική παραίσθηση, δεν είναι μεταφυσική ερμηνεία, δεν είναι η εκδίκηση του θεού, μία εσχατόλογη προσδοκία. Είναι η πλήρης απουσία οργανωμένων δομών. Η έκλειψη του Κράτους Δικαίου. Ο τεχνολογικός αναλφαβητισμός. Η θανατολαγνεία μιας κυβέρνησης που περιμένει το μοιραίο προσδιορίζοντάς το ως αναπόδραστο, προκειμένου να επωφεληθεί η ίδια. Η αδυναμία περιορισμού των συνεπειών της υπάρχουσας κατάστασης με έναν ταυτόχρονο ευθυνόφοβο προσπορισμό. Είναι, τελικά, λάσπες και αίμα.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου