Σαββατοκύριακο με δανεικά (7): Κομμουνιστική ίωση

Ο κομμουνισμός της Ανατολικής Ευρώπης έχει πέσει από το 1990. Σχεδόν 30 χρόνια μετά, όλες οι χώρες του τέως υπαρκτού  πασχίζουν ακόμα να ορθοποδήσουν. Κι ας είναι οι κοινωνίες τους εργατικές και πειθαρχημένες. Και μεις διαμαρτυρόμαστε επειδή μετά από 7 χρόνια κρίση δεν έχουμε μπει ακόμα σε τροχιά ανάπτυξης. Μα εδώ ο κομμουνισμός δεν έπεσε ακόμα, απλά ψυχορραγεί βασανιστικά και σύσσωμο το πολιτικό σύστημα πασχίζει να τον κρατήσει στη ζωή με κάθε τρόπο. Οι αριστεροί κοιτώντας προς τη δραχμή και τον Πούτιν, οι δεξιοί κοιτώντας προς το ευρώ και τη Δύση. Μπορεί να διαφωνούν σε πολλά αλλά στο ένα και βασικό είναι σύμφωνοι. Στον κομμουνισμό με λεφτά.  Στην Ελλάδα τηρουμένων των αναλογιών  θέλουμε 20-30 χρόνια για να πούμε ότι γίναμε ευρωπαϊκή καπιταλιστική χώρα, αν βέβαια μέχρι τότε δεν έχουμε μετατραπεί σε ασιατική δεσποτεία ή σε λατινοαμερικάνικη φαβέλα. .

Διερωτώνται φίλοι και γνωστοί πως και γιατί η Αριστερά έχει επιβάλει τη δική της ιδεολογική ηγεμονία σε μια χώρα σαν την Ελλάδα, μέλος του ΝΑΤΟ και της ΕΕ. Μετά από αιματηρό εμφύλιο πόλεμο στην πρόκληση και τις βαρβαρότητες του οποίου συμμετείχε εξ αδιαιρέτου με την αντίπαλη πλευρά και στον οποίο ηττήθηκε.  Και δίνουν μια πρόχειρη απάντηση περί τύψεων λόγω των φρικτών διώξεων που υπέστη από τους δεξιούς. Περί ηθικής νίκης των ηττημένων στρατιωτικά. Αλλά δεν πρόκειται περί ιδεολογικής ηγεμονίας μιας πτέρυγας του πολιτικού συστήματος. Δεν πρόκειται περί επιβολής ενός ιδεολογικού ρεύματος απέναντι σε άλλα.  Πρόκειται για την ιδεολογία σύσσωμου του πολιτικού συστήματος και κατ’ επέκταση του μεγαλύτερου μέρους της κοινωνίας.  Η κομμουνιστική ίωση είναι καθολική και διαρκής, είναι η φυσιολογική κατάσταση της χώρας.    

Μετά τη μεταπολίτευση  είτε ως ΠΑΣΟΚ είτε ως ΝΔ το πολιτικό σύστημα υπηρέτησε τον ακραιφνή κρατισμό με αφοσίωση. Είχε όμως την ικανότητα να καταλάβει ότι χωρίς πρόσδεση στην καπιταλιστική Ευρώπη θα ήταν ένας κομμουνισμός της εξαθλίωσης ωσάν της ανατολής. Η σύνδεση λοιπόν με την ΕΕ του παρείχε τα απαραίτητα κεφάλαια για να μπορεί να συντηρεί τόσο το κομματικό κράτος και τους πραιτωριανούς του όσο και τους  κρατικοδίαιτους επιχειρηματίες. Η μόνιμη αγωνία του ήταν μήπως ανοίξει η οικονομία, αναπτυχθούν ανεξάρτητες παραγωγικές δυνάμεις, γίνουν μεγάλα πολυεθνικά επενδυτικά deals. Μήπως δηλαδή γεννηθεί ένα ευρύ και κοσμοπολίτικο επιχειρηματικά φιλελεύθερο κοινωνικό στρώμα ανεξάρτητο από τα κόμματα που απαιτεί την δική του πολιτική ισχύ.

Γιαυτό και τα ελάχιστα εγχώρια οικονομικά τζάκια είναι άμεσα συνδεδεμένα όχι με κάποιο κόμμα αλλά με όλα τα κόμματα. Γιατί ξέρουν ότι μέσω αυτού μπορούν να κάνουν τις δουλειές τους όχι όμως ως εξουσία, ας ως ακριβοί παρίες της εξουσίας. Στην Ελλάδα αποφασίζει το κυβερνών κόμμα και ο πολιτικός ηγέτης, όχι το κεφάλαιο.  Η πρόσφατη επίθεση στο τηλεοπτικό τοπίο το απέδειξε περίτρανα. Τους είπε καθαρά: Εγώ σας ρυθμίζω την ισχύ που έχετε μέσω των ΜΜΜ, άρα εγώ βάζω τους κανόνες για τα κέρδη σας, εγώ είμαι η εξουσία. Μπορείτε να πουλάτε τα σκουπίδια σας μόνο υπό κρατικό έλεγχο.  Και αυτοί υπάκουσαν και έσπρωξαν αδιαμαρτύρητα  το χρήμα. Επειδή όμως το έκανε άγαρμπα και ξεσηκώθηκαν και οι πέτρες, το σύστημα έτρεξε να συνδράμει μέσω του ΕΣΡ με μια δημοκρατικότερη  εκδοχή του ελέγχου της ενημέρωσης από το κόμμα-κράτος. ΝΔ και ΠΑΣΟΚ ξέρουν ότι αύριο θα γυρίσει ο τροχός και θα βρεθούν στη θέση του οδηγού με τους δικούς τους παίκτες.

Ο χρόνιος εθισμός της κοινωνίας στο «κρατικό» είχε ως αποτέλεσμα την αριστερή ιδεολογική ηγεμονία, μιας και η εγχώρια Αριστερά ήταν πάντοτε σοβιετόφιλη. Ναυαρχίδα στην επιβολή της ηγεμονίας, η Παιδεία. Πολύ δύσκολα θα ξεχωρίσεις σήμερα έναν μέντορα της Αριστεράς από έναν της Δεξιάς στο χώρο της Παιδείας. Ίδια συνθήματα, ίδιες πρακτικές. Οι χτεσινοί δεξιοί ή πασόκοι σήμερα είναι Συριζαίοι και αύριο πάλι δεξιοί ή πασόκοι. ¨Ολοι συμφωνούν στην δήθεν αντιαυταρχική αγωγή που ισοπέδωσε τα πάντα, στον κρατικό έλεγχο σε κάθε εκπαιδευτική διαδικασία, στον προσχηματικό «δημοκρατικό διάλογο» και στην πολιτική των εξυπηρετήσεων. Για να αναπαράγουν την ισχύ τους. Όλοι απεχθάνονται την πραγματική αξιολόγηση και τον ανταγωνισμό, το «σχολείο της αγοράς», τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια και πανεπιστήμια, τα σοβαρά μεταπτυχιακά με διεθνή στάνταρτ, κάθε τι που θα μπορούσε να εκσυγχρονίσει στοιχειωδώς το σύστημα  και να μειώσει την κομματοκρατία.  

Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η «ανίερη» συνεργασία ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ δεν ενόχλησε κανέναν ούτε αριστερό, αλλά ούτε και δεξιό. Θεωρήθηκε φυσιολογική από ολόκληρη την κοινωνία. Όχι βέβαια γιατί ήταν δήθεν αντιμνημονιακή. Αλλά γιατί πάσχιζε να προστατεύσει τον εγχώριο κρατισμό από ένα πιθανό φιλελεύθερο αντιβιοτικό νέας γενιάς. Απλά είχε έρθει και η σειρά της Αριστεράς να κάνει τη βάρδια της στο πηδάλιο της κομμουνιστικής φρεγάτας. Και αυτή φοβούμενη μήπως και δεν τα καταφέρει πήρε μαζί και το δεξιό σύντροφο  που είχε εμπειρία και ανάλογη δικτύωση στον κρατικό λαβύρινθο. Σήμερα, λαϊκή δεξιά, ακροδεξιά, σοσιαλδημοκρατία, δόγμα και ανανέωση στηρίζουν προσεκτικά (για να μην τους παρασύρει πέφτοντας) την κυβέρνηση ελπίζοντας να διασώσει το σύστημα χωρίς να διακινδυνεύσουν οι σχέσεις εξουσίας από την αναγκαία δημοσιονομική προσαρμογή που επιβάλουν οι δανειστές. Φοβούνται μήπως  η έλευση του Κ. Μητσοτάκη διαταράξει τις ισορροπίες πράγμα που φαντάζει εξαιρετικά δύσκολο και απίθανο μέσα σε ένα τέτοιο κομματικό και πολιτικό περιβάλλον.  

Η αριστερή σταλινική ιδεολογία παντρεύτηκε τη δεξιά εθνικοφροσύνη και γέμισε τη χώρα απογόνους. Λέξη κλειδί, έννοια τομή είναι ο «λαός». Όπου «λαός» είναι ένας εννοιολογικός πολτός που δηλώνει το σύνολο των πολιτών αλλά υπονοεί ένα μωσαϊκό συμφερόντων με κομματική εξάρτηση και προσοδοθηρικούς στόχους. Στο άκουσμα της λέξης «λαός» δίκαιοι και άδικοι βλέπουν τον εαυτό τους, αγιοποιημένο και μόνιμα αδικημένο. Και όσο υπήρχε χρήμα κανείς δεν έδινε σημασία στις έννοιες. Σήμερα που το δανεικό χρήμα τέλειωσε ζούμε την επίθεση του κράτους στα τελευταία αποθεματικά του «λαού». Η επιλογή της επιβολής δυσβάστακτων φόρων έχει ένα και μόνο στόχο. Να μεταφέρει τις οικονομίες των κατοίκων της χώρας στο κράτος ώστε αυτό να μπορεί να συντηρείται και να αναπαράγεται με τις λιγότερες δυνατές απώλειες. Σήμερα οι πιο καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας σε σχέση με το αποτέλεσμα είναι αυτές του δημοσίου. Και δεν αναμένεται αυτό να αλλάξει για τα επόμενα δέκα χρόνια. Σε μια χώρα που συνεχώς φτωχοποιείται μια νέα μεσαία κάστα αυτή των δημόσιων λειτουργών αναδύεται και διεκδικεί ισχύ.  Η Λατινική Αμερική είναι εδώ.    

Ο φιλελεύθερος χώρος κατακερματισμένος και ανίσχυρος ασφυκτιά μέσα σε ένα απόλυτα εχθρικό περιβάλλον. Η συνείδηση της κοινωνίας είναι βαθιά αντιπαραγωγική και αντικαπιταλιστική. Παρόλη τη διαφθορά και την ανικανότητα του δημόσιου τομέα οι περισσότεροι πολίτες συνεχίζουν να εμπιστεύονται την κρατική μηχανή και να προσμένουν από αυτή να δώσει λύση στα προβλήματά τους. Να τους θρέψει, να τους σπουδάσει, να τους γιατρέψει. Παράλληλα η απέχθεια προς τη Δύση συντηρείται σε υψηλά επίπεδα. Ο αντιδυτικισμός ήταν χαρακτηριστικό των κομμουνιστικών καθεστώτων. Το 38% που συσπειρώθηκε γύρω από το ΝΑΙ αποτελεί μια αισιόδοξη παρακαταθήκη η οποία όμως παραμένει πολιτικά ανοργάνωτη. Το φιλελεύθερο αίτημα δεν έχει ισχυρούς πολιτικούς ταγούς, δεν έχει σθεναρή ιδεολογική στήριξη. Η ΕΕ δεν ενδιαφέρεται σοβαρά να στηρίξει την ιδιωτική πρωτοβουλία και την επιχειρηματικότητα. Απλά προσπαθεί να περιορίσει τα ελλείμματα και να βελτιώσει το επιχειρηματικό περιβάλλον μήπως και κάποιοι κάποτε ανακαλύψουν στη χώρα κάποιες ευκαιρίες. Αλλά δεν καίγεται γιαυτό. Τα μνημόνια ψηφίζονται, αλλά όσα λίγα εφαρμόζονται δεν έχουν μέχρι στιγμής αλλάξει την καθημερινότητα προς το καλύτερο. Η Ελλάδα έχει ακόμα μεγάλο δρόμο μπροστά της ή μάλλον δεν έχει βρει ακόμα το δρόμο της. Και ο δρόμος θα υπάρξει μόνο όταν θεραπευθεί από την κομμουνιστική ίωση.