Το "όπλο" παρά πόδα

Έχω και μερικούς που νομίζουν ακόμα πως οι τύποι είναι ΚΚΕ εσωτερικού, κάτι σαν το Μπάμπη το Δρακόπουλο, το Φιλίνη και τον Κύρκο. Κομμουνιστές ήταν και κείνοι αλλά είχαν ένα ήθος, μια αρχοντιά, μια υψηλή αισθητική. Είχαν βιώσει τον εμφύλιο, τη φρίκη του πολέμου και της εξορίας είχαν διαβάσει και πολύ και είχαν καταλάβει βαθιά τι παίχτηκε τη δεκαετία του 40. Δεν ανέφεραν ποτέ το Βελουχιώτη. Δεν ήθελαν να τα ξαναζήσουν. Γι αυτό ήταν  cool και διαλλακτικοί, συμπαθούσαν τη δυτική Ευρώπη και σέβονταν όσο κανένας άλλος τη δημοκρατία. Αυτή που είχαν στερηθεί, αλλά και αυτή που είχαν αποπειραθεί να σκοτώσουν στο όνομα ενός άλλου κόσμου που…..

Ήξεραν και τι σήμαινε «λαϊκή δημοκρατία», αλλά δίσταζαν να το πούνε καθαρά, κομμουνιστές ήταν οι άνθρωποι. Γι αυτό και είχαν οι περισσότερο απορρίψει το σοβιετικό μοντέλο και ονειρεύονταν ένα δημοκρατικό σοσιαλισμό με ανθρώπινο πρόσωπο. Κάπως του στυλ θα πεινάμε αλλά δημοκρατικά. Δεν γίνονταν όμως. Άμα πεινάμε θέλουμε να φάμε και αν δεν βρίσκουμε, θα φάμε τους κομισάριους της πείνας, άρα το ανθρώπινο πρόσωπο πάει περίπατο και έρχεται το απεχθές πρόσωπο της βίας. Και σ’ αυτό το παιχνίδι νικάει πάντοτε η κρατική βία. Το έχουμε ξαναδεί. Ολοκληρωτισμός λέγεται.

Οι κυβερνώντες εδώ δεν είναι τίποτα από αυτά, δεν είναι Κνίτες, δεν είναι Ρηγάδες, δεν είναι του Μπανιά, ούτε του Αλαβάνου. Είναι ένα αμάλγαμα συστατικών εκ των «δημοκρατικών και προοδευτικών δυνάμεων» που ευδοκίμησαν κατά τη διάρκεια της μεταπολίτευσης. Λόγω δανεικής και επιχορηγούμενης ευημερίας δεν τους είχαν προσέξει για να τους δώσουν τη θέση που τους άξιζε στο πάνθεον της δημοκρατίας μας. Εξάλλου όλοι οι προηγούμενοι ήταν λίγο πολύ επαρκείς. Ήξεραν τους κανόνες, σέβονταν στοιχειωδώς τους θεσμούς, έπαιζαν προσεκτικά το δημοκρατικό παιχνίδι, μοίραζαν χρήματα και δικαιώματα, κρατούσαν τις ισορροπίες και ανέβαζαν το ΑΕΠ, το βιοτικό επίπεδο και το χρέος της χώρας. Κάποιοι και τις καταθέσεις τους.  Όταν τους απογοήτευσαν οι βασικοί, κατέφυγαν στους εναλλακτικούς που παλιότερα δεν κάθονταν ούτε στον πάγκο.

Μόνο που αυτοί εδώ τρέχουν σε άλλο couloir. Έμαθαν τα πολιτικά τους γράμματα σε διαφορετικά σχολεία και είπαν να κάνουν μίξεις διάφορες να είναι και alternative το αποτέλεσμα. Άλλοι τα έμαθαν σε hard κουκουέδικα θρανία με σφυρί, δρεπάνι και γροθιά, αλλά σε soft εσωτερικά, με μια κάποια essence αριστερής εξτραβαγκάντσιας, άλλοι στα γόνατα του Άκη με το μάτι να γυαλίζει από τη βουλιμία και άλλοι με τη χήρα του Μάο (ή χωρίς αυτήν) και τη στρατιά που κατεβαίνει με το Κίτρινο ποτάμι. Η βιοποικιλότητα της ευρύτερης αριστεράς. Όλοι όμως πιστεύουν ακράδαντα ότι ο σκοπός αγιάζει τα μέσα, ότι την εξουσία δεν την χαρίζεις σε κανένα, ότι το ψέμα επιβάλλεται αν είναι να εξαπατήσεις τα πλήθη πάντα για το καλό τους. Όταν κατάλαβαν τι θέλουν οι λαϊκές μάζες τους το πρόσφεραν απλόχερα και σε παραλλαγές ώστε να μην αφήσουν κανέναν και καμιά παραπονεμένους. Και οι μάζες τους δικαίωσαν. Αγόρασαν μαζικώς.

Μετέτρεψαν σε ιδεολογία και πολιτική την χαλαρή κουβέντα του πιο λούμπεν καφενείου. Τα χειρότερα talk show της trash ΤV. Tη brutality μιας χουλιγκάνικης παρέας. Είδαν ότι ο κόσμος διψούσε να τα δει όλα αυτά στο βάθρο και αυτοί τα αγκάλιασαν και τα νομιμοποίησαν. Γι αυτό και τα βρήκαν με το ακροδεξιό λουμπεναριάτο. Μια τολμηρή μίξη που τους βγήκε, καταπληκτικά. Φρικιά, φασιστοειδή, εναλλακτικοί, ομοφοβικοί, πουτινόφιλοι, εθνικιστές, ευρω-κομμουνιστές αλλά και σκέτοι κομμουνιστές, εκσυγχρονιστές, ισλαμολάγνοι, χριστιανοί, ευρωπαϊστές, πολιτικά ορθοί και καθιστοί όλοι μια παρέα. Και οικολόγοι, όλα κι’ όλα, οικολόγοι όλοι. Η πλάκα είναι ότι αυτή είναι ακριβώς η κοινωνία μας, η Ελλάδα της κρίσης. Οι τύποι χτύπησαν διάνα.

Όλοι τους, για παράδειγμα, έχουν και κοστούμια και γραβάτες. Στους γάμους της ξαδέρφης και στα βαφτίσια του εγγονού πως πήγαιναν παλιότερα όταν δεν το παιζαν λαμέ φρικιά; Απλά τώρα θέλουν να δείξουν μια κάποια αντισυμβατικότητα, μια ασέβεια προς τους κανόνες και τα έθιμα του αστισμού. Πάνε και τρώνε στα έδρανα της βουλής, κοιμούνται στο περιστύλιο, καπνίζουν όπου λάχει, φοράνε κάτι χίπικα, πετάνε κοτσάνες στα κανάλια, βρίζουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η ασέβεια σε αυτά δεν τους είναι κάτι ξένο, αλλά δεν είναι και τόσο ανάγωγοι. Δεν υποκρίνονται σώνει και καλά, αλλά θέλουν και να προκαλέσουν. Υπάρχει γενικώς μια διαταραχή και ένα μπέρδεμα. Αλλά το κοινό γουστάρει. Γουστάρει ο λαϊκός γιατί βλέπει τη γενιά του και ευφραίνεται η καδιά του, γουστάρει και ο «κάπως αλλιώς» γιατί το θεωρεί cult και alternative. Αντισυστημικό.

Και όλα αυτά θα ήταν απλώς μια πλάκα αν το πράγμα δεν πήγαινε και σε πιο δύσκολα μονοπάτια, πιο βαθιά μέσα στο σώμα της δημοκρατίας. Πόσο βαθιά όμως, και πόσο επικίνδυνα;

Πήγαν και έμπλεξαν με το Βαρουφάκη, χωρίς σοβαρό λόγο. Ούτε τον ήξεραν, ούτε δικός τους ήταν, ούτε και πουθενά δοκιμασμένος. Πουλούσε όμως η δημόσια εικόνα του. Οκ μέχρι εδώ. Και του ανοίγονται. Και του αναθέτουν και plan Χ ενώ ο στενός πυρήνας ξέρει ότι στο τέλος θα πάνε τα πάσα τους. Και συζητούν μαζί του για «ΙΟΥ» και μπούκες σε ξένα λεφτά. Και έτσι στο σβηστό ξεπερνούν τα όρια του τσαμπουκά με την ΕΕ και κλείνουν οι τράπεζες. Φαντάζει γελοίο, ειδικά εκ του αποτελέσματος, αλλά είναι ένα γεγονός που ζήσαμε που αποδεικνύει ότι οι πιθανότητες να είχαμε καταστραφεί ολοσχερώς  ήταν πολλές. Στο τέλος όμως μένει ένα όνειδος που κανείς δεν ξέρει αν πράγματι το νιώθουν. Υπάρχει ένα προβληματάκι με τη συναισθηματική νοημοσύνη.

Σήμερα στήνουν ένα δημόσιο καυγά με τη δικαιοσύνη και πάλι χωρίς σοβαρό λόγο. Την πρόσβαση ούτως ή άλλως την έχουν, κυβέρνηση είναι. Είναι όμως σαφές ότι πρέπει να νομοθετούν σύμφωνα με το σύνταγμα και τις κείμενες διατάξεις. Σε (αστική) δημοκρατία κυβερνούν όχι σε ελευθεριακό κοινόβιο. Υπάρχει μια διάκριση εξουσιών, η εκτελεστική εξουσία δεν είναι ανεξέλεγκτη. Δεν μπορεί ο ΔΥ να ψηφίζει το διευθυντή του, δεν μπορεί ο υπουργός να υποκαθιστά το ΕΣΡ,  δεν μπορεί η κυβέρνηση να έχει λόγο στη σύνθεση των δικαστηρίων, ή στις διοικήσεις συλλογικών δικαστικών οργάνων. Δεν μπορεί  να διαμαρτύρεται εν σώματι σε αποφάσεις δικαστηρίων που άπτονται της πολιτικής. Στο φινάλε δηλώνει αδυναμία διακυβέρνησης και απώλεια ελέγχου. Δεν μπορεί να μιλά για αποφάσεις που δεν λαμβάνουν υπόψη «το δημόσιο περί δικαίου αίσθημα» γιατί αυτό το αίσθημα είναι ο ορισμός του φασισμού. Αλλά δεν το καταλαβαίνουν; Ή ανακάλυψαν και πάλι ξαφνικά ότι είναι οι αντιεξουσιαστές στην εξουσία;

Στην Παιδεία γενικώς δείχνουν μια εμμονή στην επιστροφή στα 80s. Ασφυκτικός έλεγχος των πανεπιστημίων από το κράτος, απαξίωση της έρευνας και των μεταπτυχιακών, διευκολύνσεις παντός είδους σε όποιους θέλουν να καταστρέφουν την εκπαιδευτική διαδικασία, επαναφορά των φοιτητικών παρατάξεων στη διοίκηση των ΑΕΙ αλλά και στον έλεγχο των εκπαιδευτικών  προγραμμάτων. Όλα αυτά φαντάζουν ανεξήγητα το 2017, αλλά αν σκεφτεί κανείς ότι όλα αυτά ήταν ανέκαθεν αιτήματα των αριστερίστικων ομάδων των ΑΕΙ, βρίσκει την αιτία. Η εναλλακτική αριστερά δεν αγαπά τη σύγχρονη και υψηλού επιπέδου εκπαίδευση. Είναι καπιταλιστικός πυλώνας.

Τέλος, θα σημείωνα και την χαρακτηριστική ανοχή που δείχνουν στις δραστηριότητες αναρχικών, κατά δήλωσή τους, συλλογικοτήτων. Που ενίοτε καταστρέφουν τόσο ιδιωτική όσο και δημόσια περιουσία  ατιμώρητα. Ενώ γνωρίζουν ότι τέτοια γεγονότα ενοχλούν το σύνολο της κοινωνίας. Και υποδηλώνουν αδυναμία των κυβερνώντων να εγγυηθούν μια στοιχειώδη ασφάλεια και τάξη.

Γιατί όλα αυτά; Θεωρώ ότι έχουν αντιληφθεί ότι απέτυχαν. Όχι μόνο με τα αξιακά δεδομένα μιας υγιούς δημοκρατικής διακυβέρνησης, αλλά ακόμα και με τα δεδομένα της Αριστεράς. Κανένας από τους στόχους δεν επετεύχθη. Ούτε παράλληλο πρόγραμμα, ούτε αντίμετρα, ούτε πρόγραμμα Θεσσαλονίκης, ούτε ελαφρύνσεις παντός είδους. Δυο μνημόνια υπέγραψαν με όρους πολύ πιο δυσβάστακτους από τα προηγούμενα και αυτό δεν κρύβεται. Η υπόθεση κουρέματος του χρέους χάθηκε όπως ήταν βέβαια γνωστό, αλλά και δεν πήραν ούτε μια υπόσχεση. Αντιθέτως η απελπισμένη και μάταια έξοδος στις αγορές βοηθά όλους αυτούς που ήταν αντίθετοι του κουρέματος. Ποιος δυτικός ηγέτης θα τολμήσει να ζητήσει από τους πολίτες του να παραιτηθούν από τα δανεικά μιας χώρας η οποία ήδη δανείζεται από τις αγορές με υψηλά επιτόκια.

Η πολυπόθητη ανάπτυξη είναι μια αργή διαδικασία και έχει δύο προϋποθέσεις. Και οι δύο είναι τελείως ασύμβατες με τα αριστερά δεδομένα. Η πρώτη είναι οι μεταρρυθμίσεις του κράτους. Που πρέπει να είναι βαθιές και δομικές και να στοχεύουν εκτός των άλλων και σε σμίκρυνση του δημοσίου. Ποια αριστερά όχι μόνο αυτή του ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να το δεχτεί; Παράλληλα πρέπει να μειωθεί το κόστος λειτουργίας και να αυξηθεί η αποδοτικότητα. Η κοινωνία θα αντιδράσει με κριό τις συνδικαλιστικές οργανώσεις. Πως θα το αντέξουν;

Η δεύτερη προϋπόθεση είναι οι διευκολύνσεις στην ιδιωτική πρωτοβουλία. Οι παραχωρήσεις στον καπιταλισμό. Τα μέτρα που έρχονται τραυματίζουν το δικαίωμα στην απεργία και ελαστικοποιούν ακόμα περισσότερο τις εργασιακές σχέσεις. Το είδος της ελληνικής οικονομίας επιτρέπει τόσο το φοροδιαφυγή όσο και την εισφοροδιαφυγή. Αυτά τα ζούμε ήδη. Συνεπώς τουλάχιστον στην αρχή της ανάπτυξης το κράτος δεν θα δει τα φορολογικά του έσοδα να αυξάνονται σημαντικά. Η κοινωνική πολιτική θα καθυστερήσει. Άρα ούτε αυτό το στόρυ μπορεί να γυρίσει το χαρτί υπέρ τους.

Καθώς το όνειρο της αριστερής διακυβέρνησης ξεθωριάζει στο οικονομικό πεδίο που κυρίως απασχολεί τον Έλληνα, το μόνο που απομένει στην αριστερά είναι να δώσει τη μάχη των συμβολισμών μέχρι το τέλος. Να γλυκάνει την ήττα. Να διατηρήσει ένα καλό ποσοστό που θα της επιτρέψει να προβάλει ως ισχυρή αξιωματική αντιπολίτευση διεκδικώντας τα αντίθετα από αυτά που υπέγραψε με τους θεσμούς. Να κρατήσει τις βάσεις της στη νεολαία, στα σχολεία και τα πανεπιστήμια, στους δημόσιους υπαλλήλους, στο συνδικαλισμό, στους ακραίους ακτιβιστές. Για να μπορεί να επανέλθει ισχυριζόμενη ότι δεν πρόδωσε τα ιερά και τα όσια της παράταξης, αλλά υπέκυψε έναντι υπέρτερων καπιταλιστικών και φιλελεύθερων δυνάμεων.

Η κανονικότητα της κοινωνίας δεν τους ενδιαφέρει. Προέχει το κομματικό και ιδεολογικό κόστος. Η ιστορία της αριστεράς είναι γεμάτη από το «μετά». Πρέπει οι βασικοί πυλώνες της δημοκρατίας, όπως η ιδιωτική οικονομία, η δικαιοσύνη, η παιδεία, η ασφάλεια, τα μέσα ενημέρωσης να βρεθούν αδύναμα και καθημαγμένα ώστε πάνω σ’ αυτές τις αδυναμίες να χτιστεί και πάλι μια αντεπίθεση. Η διάβρωση του κοινωνικού ιστού που λέγαμε παλιά.