Κίμων Χατζημπίρος: Μη στερητικά Α

Από τα ΝΕΑ

Αριστεία - Αξιολόγηση - Απόδοση θα είναι οι κατευθυντήριες γραμμές του μελλοντικού «κανονικού» υπουργού Παιδείας. Αφαιρώντας μερικά στερητικά Α της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, όπως άνομη, ασυναφής, ατελέσφορη, θα ανοίξει τον δρόμο προς την αντιστροφή της προϊούσας παρακμής της.

Η μεγάλη πλειονότητα φοιτητών, καθηγητών και πολιτών δεν θα βλέπει πλέον τα πανεπιστήμια σαν συμπαθή θερμοκήπια εξέγερσης όπου δικαιολογείται η χρήση βίας (ως «μαμή της Ιστορίας»), υπό την καθοδήγηση «πρωτοποριακών» μειοψηφιών. Συνακόλουθα, με την απαλλαγή από τα παραδοσιακά σύνδρομα θα λυθεί άμεσα το μείζον πρόβλημα της ανομίας. Θα πάψουν οι φιλολογικές συζητήσεις περί πανεπιστημιακών αστυνομιών και θα ανατεθεί η πάταξη των συντελούμενων ποινικών αδικημάτων στη δημόσια δύναμη, που θα αναλάβει δωρεάν την ασφάλεια κάθε υπαίθριου πανεπιστημιακού χώρου, χωρίς άδειες ή γραφειοκρατικές διαδικασίες. Οι συνήθως απρόθυμοι καθηγητές θα φροντίζουν να εξασφαλίζουν την κανονική λειτουργία των εσωτερικών πανεπιστημιακών χώρων, επιβάλλοντας με αυστηρότητα την τήρηση των ακαδημαϊκών λειτουργιών και προθεσμιών, έχοντας και την αμέριστη υποστήριξη ενός κοινωνικού συνόλου πεπεισμένου ότι χωρίς ανοικτά και λειτουργικά πανεπιστήμια δεν πάει η χώρα μπροστά.  

Η ανάγκη αποδοτικότητας θα καθιερώσει μια απλή οικονομική διαχείριση, αποδεσμευμένη από το δημόσιο λογιστικό. Τα έσοδα των ιδρυμάτων Ανώτατης Εκπαίδευσης από προγράμματα έρευνας ή παροχής επιστημονικών υπηρεσιών θα πάψουν να εμπλέκονται σε χρονοβόρες διαδικασίες. Η όποια κρατική χρηματοδότηση θα αξιοποιείται χωρίς βαριά γραφειοκρατία. Αντί των ατέρμονων συζητήσεων περί έλλειψης διοικητικού προσωπικού, ένας εξειδικευμένος εξωτερικός φορέας θα διεκπεραιώνει με άρτιο τρόπο τις οικονομικές και διοικητικές εργασίες κάθε ιδρύματος, υπό την εποπτεία του αρμόδιου ακαδημαϊκού οργάνου που θα καθορίζει τις εκπαιδευτικές και ερευνητικές προτεραιότητες.

Τα ιδρύματα θα αποκτήσουν Συμβούλια, με εξέχοντα ακαδημαϊκά και άλλα ενεργά μέλη της ελληνικής και διεθνούς κοινωνίας, τα οποία θα επιλέγουν τους πρυτάνεις - διαχειριστές και θα διαμορφώνουν μια συνολική στρατηγική και τελεσφόρες κατευθύνσεις ανάπτυξης. Θα ακυρώνονται προγράμματα ή μαθήματα που κρίνονται ασυναφή με τις πραγματικές εκπαιδευτικές και παραγωγικές ανάγκες και δεν εξυπηρετούν παρά μόνο τους διδάσκοντες. Η ανάγκη διαμόρφωσης γόνιμων ακαδημαϊκών πλαισίων θα επιβάλλει εμπεριστατωμένες συνενώσεις και μετακινήσεις των 40 ιδρυμάτων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης που είναι διεσπαρμένα σε 60 πόλεις, καθώς και την κατάργηση πολλών άσχετων πτυχίων. Οι τοπικές αντιστάσεις και πελατειακές σχέσεις θα υποχωρούν μπροστά στην ανάγκη ανόδου της χαμηλής μέσης ποιότητας και βέλτιστης αξιοποίησης υποδομών και χρηματοδότησης. Εξάλλου, τα πτυχία θα αποσυνδεθούν πλήρως από τα επαγγελματικά δικαιώματα. Εφόσον ομοειδή πτυχία διαφορετικών ιδρυμάτων θα αντιπροσωπεύουν διαφορετική αξία στην αγορά εργασίας, τα πιο αδύναμα ιδρύματα θα έχουν κίνητρα για αλλαγές και συγχωνεύσεις. Παράλληλα, η πλήρης αυτονομία, όπου το κάθε ίδρυμα θα διαχειρίζεται μόνο του τα έσοδα και τις δαπάνες, θα προκαλέσει έναν εξυγιαντικό ανταγωνισμό.

Τρία μη στερητικά Α και μερικά επίμοχθα μέτρα εκπαιδευτικού ρασιοναλισμού θα επέλεγε ο φανταστικός υπουργός Παιδείας. Με ενεργό στήριξη από μια διαφορετική κοινωνία που, αντί της υστερικής αγανάκτησης, θα αναζητούσε ευνομία, αξιοκρατία και παραγωγικότητα.

Ο Κίμων Χατζημπίρος είναι καθηγητής ΕΜΠ