ΚΙΜΩΝ ΧΑΤΖΗΜΠΙΡΟΣ: ΚΕΝΤΡΩΟΣ ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ;

Δημοσιεύτηκε στα ΝΕΑ 25-10-2018

Κύριο πολιτικό ζητούμενο είναι για πολλούς η επιστροφή της χώρας στην κανονικότητα, η οποία απαιτεί ταχεία απομάκρυνση των σημερινών κυβερνώντων από την εξουσία. Τα επιχειρήματα πολλά και ισχυρά: οικονομικός όλεθρος από την περίοδο Βαρουφάκη μέχρι σήμερα, ανύπαρκτη αναπτυξιακή προοπτική, εχθρότητα κατά της ιδιωτικής επιχειρηματικότητας, πόλεμος εναντίον πραγματικών ξένων επενδύσεων, απελπιστική αποθάρρυνση νέων επενδυτών, βαριά φορολογία και φτωχοποίηση της μεσαίας τάξης, παντοειδή σκάνδαλα που σταδιακά φανερώνονται, αναίσχυντη μεταχείριση των μεταναστών, πολλαπλές απόπειρες λαϊκοποίησης των θεσμών με υπονόμευση της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης, των μέσων έκφρασης της ελευθερίας του λόγου, των ανεξάρτητων Αρχών και τελικά των θεμελίων της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, εκλογικά συστήματα που φέρνουν ακυβερνησία στο κράτος και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, παράδοση των σχολείων σε συντεχνίες και των πανεπιστημίων σε βίαιες μειοψηφικές ομάδες, ανεξέλεγκτες προσλήψεις και αναξιοκρατική τοποθέτηση κομισαρίων και συνδικαλιστών σε υπεύθυνες θέσεις, ανικανότητα αντιμετώπισης θεομηνιών, πρόκληση αισθήματος ανασφάλειας στους πολίτες και απελευθέρωση πολυάριθμων επικίνδυνων κακοποιών.

Ο θυμός για τα συμβαίνοντα, που συνδυάζουν ιδεοληψία, ανικανότητα, ιδιοτέλεια και μανία εξουσίας, οδηγεί, ενόψει επερχόμενων εκλογών, σε μια ισοπεδωτική πόλωση. Ο μετριοπαθής κεντρώος αντίλογος λείπει. Οι επίγονοι του παλιού ΠΑΣΟΚ, με παράδοση κρατισμού, τριτοκοσμικού πατριωτισμού και προστασίας συντεχνιών, αυτοαναιρούνται ως λύση, αφού μοιραία κρατούν ίσες αποστάσεις μεταξύ παρούσας κυβέρνησης και «νεοφιλελεύθερης» Δεξιάς. Ο χώρος του κοινωνικού και οικονομικού φιλελευθερισμού, τραυματισμένος από τον απόηχο κάποιων παλιότερων ακραίων οικονομικών θέσεων, στερείται αυτόνομης πολιτικής έκφρασης, ενώ η αντίστοιχη  κεντρώα μερίδα της ΝΔ είναι μειοψηφική και υποχωρεί συνεχώς έναντι της λαϊκής Δεξιάς. Μπροστά όμως στην ανάγκη να φύγουν οι υπεύθυνοι της καταστροφικής διακυβέρνησης, πολλοί πολίτες με φιλελεύθερες ιδέες είναι διατεθειμένοι να συνθηκολογήσουν με τον οποιονδήποτε αναχρονισμό.

Η οργή τους ωθεί σήμερα να επιλέξουν πολιτικό χώρο όπου συμπορεύονται και πολλές σκοταδιστικές αντιλήψεις: υπέρ της υποχρεωτικής διδασκαλίας των Θρησκευτικών στα σχολεία, του εκκλησιαστικού παρεμβατισμού στην Εκπαίδευση, της απονομής τιμών αρχηγού κράτους σε εικόνες και φλόγες, των μαθητικών παρελάσεων, του μιλιταρισμού και του ελληνοχριστιανισμού, της εθνικιστικής χρήσης της Ιστορίας, της ανάμειξης θεολογικών κύκλων στην εξωτερική πολιτική και, παράλληλα, εναντίον των δικαιωμάτων ομοφυλοφίλων, διεμφυλικών προσώπων και γενικά της κοινωνικής διαφορετικότητας, των συμφώνων συμβίωσης και της τεκνοθεσίας, των συμβιβαστικών λύσεων σε εθνικά ζητήματα, καθώς και του αυτονόητου δικαιώματος κάθε ανθρώπινης ομάδας να επιλέγει το όνομα της εθνότητας και της γλώσσας της.

Στη συγκεκριμένη χρονική φάση εξέλιξης αυτού του τόπου, η ελεύθερη σκέψη εμφανίζεται απογοητευτικά άτολμη, δεν βρίσκει το θάρρος να διαφοροποιηθεί από παντοειδείς ορθοδοξίες, αριστερές, θρησκευτικές ή άλλες. Οι υποστηρικτές της ανοιχτής και ελεύθερης κοινωνίας και οικονομίας, έχουν συστηματικά αποφύγει να αντιμετωπίσουν με την απαιτούμενη αποφασιστικότητα τον ολοκληρωτισμό που κρύβεται όχι μόνο στον κρατισμό, αλλά και στον εθνικισμό και στην παραδοσιακή ανάδελφη ελληνοχριστιανική ταυτότητα. Ξεχνούν ότι πολλά από τα σύγχρονα δεινά της χώρας δεν είναι άσχετα με τις πολιτιστικές παθογένειες της κοινωνίας της.

Ο Κίμων Χατζημπίρος είναι καθηγητής ΕΜΠ