ΚΙΜΩΝ ΧΑΤΖΗΜΠΙΡΟΣ: ΠΑΝΙΚΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΕΡΙΟ

 

Πανικός για το αέριο

Κίμων Χατζημπίρος ( από τα ΝΕΑ)

Οι τιμές του ορυκτού φυσικού αερίου ανέκαθεν παρουσίαζαν έντονες διακυμάνσεις και

παλιότερα ήταν υψηλότερες, αλλά τώρα η χρήση του έχει επεκταθεί και προκαλούν

ανησυχία. Η μεγάλη αύξησή τους σχετίζεται εν μέρει με την συγκυρία: κατάρρευση των

τιμών κατά την πανδημία, τυχαία μείωση αιολικής παραγωγής στις βόρειες χώρες, φοβία

εν όψει του χειμώνα οπότε, λόγω θέρμανσης, η κατανάλωση διπλασιάζεται στην Ευρώπη.

Η Ρωσία επωφελείται από την εύλογη ανησυχία, ζητώντας άμεση έγκριση του νέου αγωγού

Nord Stream 2. Βέβαια, οι ανάγκες για ορυκτό αέριο αναμένεται να μειωθούν σταδιακά την

επόμενη δεκαετία, χάρη σε καλλίτερες μονώσεις κτηρίων, θέρμανση με ηλεκτρικές αντλίες

θερμότητας, αλλά και παραγωγή ανανεώσιμου αερίου. Ωστόσο, έχει παρέλθει η εποχή που

ο παραγόμενος από κάρβουνο ηλεκτρισμός, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο ήταν φθηνά

αγαθά, καθώς δεν πληρωνόταν το εξωτερικό κόστος για το κλίμα, το περιβάλλον και την

υγεία.

Γενικότερα, το ενεργειακό μοντέλο αλλάζει, για να μετριασθεί η επερχόμενη

ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή, χωρίς να θιγεί η οικονομική ανάπτυξη. Οι περισσότερες

χώρες προγραμματίζουν μια κοινωνία χωρίς άνθρακα το 2050, δηλαδή μια τεράστια

ανατροπή. Φυσικά, διάφοροι δράττονται της ευκαιρίας για να προβάλουν ό,τι τους

συμφέρει. Κατηγορούν την Ευρωπαϊκή Ένωση, επειδή, για να μειώσει τις εκπομπές αερίων

θερμοκηπίου, προωθεί γρήγορα τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), με την Πράσινη

Συμφωνία. Καταδικάζουν την Γερμανία επειδή καταργεί τα πυρηνικά εργοστάσια και

ταυτόχρονα περιορίζει την παραγωγή ηλεκτρισμού από κάρβουνο, με αποτέλεσμα να

εξαρτάται υπέρμετρα από το ρωσικό φυσικό αέριο. Επαναφέρουν έωλες ιδέες για εξόρυξη

πετρελαίου και φυσικού αερίου από υποθαλάσσια κοιτάσματα ή για κατασκευή ακριβών

υποθαλάσσιων αγωγών στην ελληνική ΑΟΖ.

Το φυσικό αέριο έχει μικρότερες επιπτώσεις σε κλίμα και υγεία και θα αποτελέσει καύσιμο

μετάβασης, μέχρι την πλήρη ανάπτυξη των ΑΠΕ. Ωστόσο, η μεταφορά του με αγωγούς (π.χ.

από την Ρωσία στην Ευρώπη) καθιερώνει μονόπλευρη εξάρτηση από μη φιλικές χώρες, ενώ

η μεταφορά του από μακρινές πηγές σε υγρή μορφή (LNG) διαφοροποιεί μεν την εξάρτηση,

αλλά στοιχίζει περισσότερο, διότι χρειάζεται εγκαταστάσεις υγροποίησης, λιμάνια και

πλοία. Επιπλέον, νέα δίκτυα διανομής αερίου και υποδομές LNG είναι ακριβές επενδύσεις,

χρήσιμες αλλά με αβέβαιη απόσβεση, αφού, αν επιδεινωθεί γρήγορα η κλιματική κρίση, η

απομάκρυνση από το ορυκτό φυσικό αέριο θα επιταχυνθεί.

Πόσο προβλέπεται να διαρκέσει η μεταβατική φάση; Άγνωστο, αλλά μελετώνται τρείς

διαφορετικές κατευθύνσεις: 1) συνεχίζεται για αρκετά χρόνια η αυξανόμενη χρήση

ορυκτού αερίου και κατασκευάζονται νέες υποδομές 2) επιταχύνονται επενδύσεις σε

ανανεώσιμα αέρια, δηλαδή υδρογόνο ή τεχνητό αέριο καύσιμο (power-to-gas) που θα

παράγονται από ΑΠΕ ή βιοαέριο από ζύμωση αποβλήτων και τα οποία θα αξιοποιούν

υφιστάμενα δίκτυα 3) υιοθετείται ο πλήρης εξηλεκτρισμός σε κτήρια, μεταφορές και

βιομηχανία, με παραγωγή από ΑΠΕ. Δύσκολη επιλογή, με παραμέτρους την ταχύτητα της

κλιματικής αλλαγής, τους γεωπολιτικούς κινδύνους και την βελτιστοποίηση τεχνολογιών,

ιδίως για αποθήκευση ενέργειας από ΑΠΕ.