DHMAR, DEMARCHE, DHMARAS, DEMODE

Κοινά ψηφοδέλτια συζητούν, πλέον, Κουβέλης - Δημαράς

Του Παναγή Γαλιατσάτου από την Καθημερινή
Την κάθοδο σε κοινά ψηφοδέλτια εξετάζουν σε περίπτωση εκλογικού αιφνιδιασμού η Δημοκρατική Αριστερά του κ. Φ. Κουβέλη και το Αρμα Πολιτών του κ. Γ. Δημαρά. Σύμφωνα με στελέχη της ΔΗΜ.ΑΡ., συνομιλίες ανάμεσα στους δύο σχηματισμούς διεξάγονται σε τακτική βάση, και το ενδεχόμενο αυτό υπάρχει ως σενάριο εκλογικής επιβίωσης στους σχεδιασμούς τους, σε περίπτωση που οι εκλογές γίνουν στους επόμενους μήνες, καθώς τα δύο κόμματα είναι ακόμα σχετικά άγνωστα στο ευρύ κοινό και οι δημοσκοπήσεις δεν τα ευνοούν. Οπως επισημαίνουν στελέχη της ΔΗΜ.ΑΡ. …..

H ΔΗΜ.ΑΡ λοιπόν συζητά με το Δημαρά αλλά και με άλλους, όπως τον Κοτσακά ( υπάρχει;) αλλά και ακόμα περισσότερους που δεν κατονομάζονται. Και πολύ καλά κάνει. Οι δημοσκοπήσεις δεν την ευνοούν και σκέφτεται να συμμαχήσει με άλλες δυνάμεις του αντιμνημονιακού μετώπου στο οποίο ως γνωστόν ανήκει. Και με το ΣΥΝ συζητά, έστω και αν εκεί οι συζητήσεις δεν κυλάνε  τόσο άνετα και οι εσωτερικές αντιδράσεις ένθεν και ένθεν είναι περισσότερες. Η είσοδος στη Βουλή είναι, με τη κοινή πολιτική λογική, το στοίχημα επιβίωσης του κόμματος. Θα το κερδίσει; Μακάρι, δίχως άλλο. Φτάνουν οι συμμαχίες αυτού του είδους για να επιβιώσει πολιτικά; Μάλλον όχι. Χρειάζεται και ένας διακριτός πολιτικός χαρακτήρας, μια αιχμή. Αυτή προς το παρόν αναζητείται.

Το ξεκίνημα της ΔΗΜ.ΑΡ, πριν ενάμιση χρόνο, ήταν ελπιδοφόρο γιατί ήταν καινοτόμο και τολμηρό. Εν μέσω καλπάζουσας κοινωνικής κρίσης επέλεξε να υποστηρίξει, μαζί με το πανταχόθεν βαλλόμενο  ΠΑΣΟΚ, τους Καμίνη και Μπουτάρη για δημάρχους των δύο μεγαλύτερων πόλεων και νίκησε. Και η νίκη χρεώθηκε σε αυτή και όχι στο ΠΑΣΟΚ, που απρόθυμα σύρθηκε σε αυτές τις συμπράξεις. Ήδη όμως η κοινωνία  μιλούσε για εκλογές και οι δημοσκοπήσεις δεν την ευνοούσαν. Τότε η ηγετική της ομάδα επιχείρησε μια αριστερή διόρθωση στην πορεία. Μια αλλαγή σχεδίου.  Εγκατέλειψε την έντονη μεταρρυθμιστική ρητορική με την οποία εισήλθε στον πολιτικό στίβο και διολίσθησε σταδιακά προς το ευρύτερο αντιμνημονιακό μέτωπο. Αυτή η στροφή φυσικά και επιβεβαιώθηκε από το ιδρυτικό της συνέδριο, αν και όπως ξέρουμε, τα συνέδρια αποφασίζουν με γενικόλογες διατυπώσεις και δεν είναι δυνατό να προβλέψουν τις πολιτικές εξελίξεις και να καθορίσουν μελλοντικές στάσεις και αποφάσεις της ηγεσίας του κόμματος.

Μπροστά στις προκλήσεις που δημιουργούνται στο εσωτερικό μέτωπο η ΔΗΜΑΡ αποδεικνύεται φοβική στις μεταρρυθμίσεις. Είναι αντίθετη στο άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων, διαμαρτύρεται για την κατάργηση άχρηστων δημόσιων οργανισμών, σιγοντάρει τον «δίκαιο» αγώνα του  Φωτόπουλου. Δεν συζητά πιθανές απολύσεις από τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και είναι κατά των ιδιωτικοποιήσεων νευραλγικών τομέων του δημοσίου ( μεταφορές, ενέργεια κλπ). Αποφεύγει να τοποθετηθεί ανοικτά κατά των σκανδαλωδών προνομίων της εκκλησίας. Ακόμα, καταψηφίζει στη Βουλή το νόμο για την επανίδρυση των πρότυπων - πειραματικών σχολείων, αλλά και υπερασπίζεται την ύπαρξη του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, ενός μηχανισμού άμεσα υπεύθυνου για την έκπτωση του εκπαιδευτικού μας συστήματος.

Αποκορύφωμα αυτής της πορείας είναι η πρόσφατη καταψήφιση του νομοσχεδίου για την Ανώτατη εκπαίδευση, σε αντίθεση με τις διακηρυγμένες θέσεις του τομέα Παιδείας του κόμματος, αλλά και με το κοινό αίσθημα. Η απόφαση αυτή μάλιστα εξαγγέλθηκε πριν καν να  κατατεθεί το τελικό κείμενο του σχεδίου νόμου (από τις 18/08) και εκτός από το ότι υποτάσσει  την  πολιτική του κόμματος στις συντεχνιακές επιδιώξεις των εκπροσώπων του βαθέος πανεπιστημίου, στο πολιτικό επίπεδο ουσιαστικά συντάσσει το κόμμα πίσω από το ΣΥΡΙΖΑ και  το ΚΚΕ, πίσω δηλαδή από τις δυνάμεις της αντιμεταρρύθμισης, της πολιτικής

ανευθυνότητας και του ακραίου συντηρητισμού, όπως γράφει και ο Γιάννης Αντωνίου. Με την στάση αυτή η ΔΗΜ.ΑΡ στην ουσία καταψήφισε τον εαυτό της και ως εκ τούτου υπέστη μια σημαντική ήττα, σε μια ιστορική στιγμή για τα πολιτικά μας πράγματα και σε ένα προνομιακό γι’ αυτήν πεδίο.

Η ΔΗΜ.ΑΡ δείχνει να θέλει να αποστασιοποιηθεί από τις κυβερνητικές επιλογές με κάθε τρόπο, προφανώς για να μην παρασυρθεί από την κατάρρευση του κυβερνώντος κόμματος. Θεμιτό και λογικό για ένα παραδοσιακό  αριστερό κόμμα αυτού του πολιτικού συστήματος. Η ΔΗΜ. ΑΡ δείχνει να θέλει να εμπεδώσει στη συνείδηση του κόσμου την αντίληψη ότι είναι κόμμα της αντιμνημονιακής - παραδοσιακής και όχι της μεταρρυθμιστικής αριστεράς. Προφανώς και έχει προτάσεις και λύσεις για όλα τα προβλήματα της χώρας και της Ευρώπης, όπως όλα τα αριστερά και όχι μόνο, κόμματα. Προφανώς και οι προτάσεις της είναι πιο ρεαλιστικές από αυτές του ΣΥΡΙΖΑ ή του ΚΚΕ. Προφανώς και ο τρόπος που πολιτεύεται είναι κόσμιος, όπως ταιριάζει στο ήθος και την ιστορία του ηγέτη, των στελεχών και των μελών της.

Αλλά,

έχει αποφασίσει ότι θα είναι απέναντι από την κυβέρνηση με κάθε τρόπο, ήπια και διαλεκτικά, αλλά απέναντι, σε κάθε ύστατη στιγμή, ακόμα και αν κατά βάθος συμφωνεί με κάποιες από τις επιλογές που αυτή κάνει, έστω και αν βλέπει ότι οι μαφίες και οι συντεχνίες που μαστίζουν τον τόπο πρέπει να χάσουν κάτι από τα προνόμιά τους, για να σωθεί το σύνολο. Έστω και αν η κοινή λογική επιβάλλει δραστική αναδιάρθρωση και περιορισμό του κράτους, περιορισμό των ελλειμμάτων μέσω μια δίκαιης λιτότητας, υποστήριξη της παραγωγικότητας, μείωση της ανεργίας μέσω και του ανοίγματος των κλειστών επαγγελμάτων, ανασύνταξη και εξορθολογισμό του εκπαιδευτικού συστήματος.

Αντίθετα η αριστερή ψυχή της  την προστάζει να υποστηρίζει την αναβολή της κάθε μεταρρύθμισης. Όλα αυτά είναι λογικά για ένα παραδοσιακό αριστερό κόμμα και ο κόσμος της παραδοσιακής Αριστεράς τα καταλαβαίνει και συμφωνεί. Τότε όμως φιλοτεχνεί το πορτραίτο ενός ακόμα αριστερού κόμματος διαμαρτυρίας. Όχι ενός άλλου κόμματος, μιας Αριστεράς που θέλει να παίξει ρόλο στη διακυβέρνηση της χώρας και μπορεί να απευθυνθεί σε άλλα σοσιαλδημοκρατικά αλλά και πιο φιλελεύθερα ακροατήρια.  Να τα διαπαιδαγωγήσει στη βάση του δημόσιου συμφέροντος και της ατομικής ευθύνης, να τα μυήσει σε left-liberal πολιτικές, να  σπάσει τις γερασμένες αριστερές ρίζες και να τα οδηγήσει στην εξουσία.

Γιατί όμως το αριστερό κοινό δεν της δίνει απλόχερα και την ψήφο του;

Σε περιόδους οξείας πόλωσης και έντονης ανασφάλειας, ο αριστερός κόσμος στην Ελλάδα μετατοπίζεται προς σχηματισμούς περισσότερο δυναμικούς και λενιστικά ορθόδοξους που ξέρουν και μπορούν να του μιλήσουν στη γλώσσα που έχει διαπαιδαγωγηθεί και καταλαβαίνει.  Το δωρικό-σταλινικό ΚΚΕ με την «ηρωική», συντηρητική, βαθιά, ψυχή του και ο εναλλακτικός, αλλά έντονα «αντισυστημικός» ΣΥΡΙΖΑ είναι ικανοί υποδοχείς των αριστερών που μετανιώνουν για τη μέχρι χτες στήριξή τους στο «νεοφιλελεύθερο» ΠΑΣΟΚ. Η εικόνα της λαϊκής και απλοϊκής θείας Αλέκας και του δυναμικού αλλά  θρασύτατου ανεψιού Αλέξη  κερδίζουν το αριστερό κοινό στην αντιπαραβολή με  την εικόνα του εχέφρονος και μειλίχιου Φώτη Κουβέλη. Εξάλλου ΣΥΡΙΖΑ και ΚΚΕ διαθέτουν και με το παραπάνω τα ποσοστά που τους φέρνουν στη Βουλή, ενώ η ΔΗΜ.ΑΡ τα αναζητά. Συνεπώς η επιλογή να στριμωχτεί  στο ίδιο κάδρο με τους άλλους και να τους ανταγωνιστεί  στο δικό τους γήπεδο, δεν φαίνεται να αποδίδει, προς το παρόν.

Αξίζει εδώ να αναφέρουμε ότι ενάμιση χρόνο τώρα δεν υπάρχει καμιά οργανωμένη κριτική στις πολιτικές θέσεις της υπόλοιπης αριστεράς από τα στελέχη της ΔΗΜ.ΑΡ. Αν διεκδικεί μαζί με τα άλλα αριστερά κόμματα, μέρος από μια κοινή εκλογική πίτα, μήπως θα έπρεπε να έχει ανοίξει ένα πολιτικό και ιδεολογικό μέτωπο, αν βέβαια κρίνει ότι υπάρχουν διαφορές που πρέπει να αναδειχτούν;  Εξάλλου νέο κόμμα είναι και πρέπει να κάνει γνωστή την ιδεολογία του. Αντιθέτως βλέπουμε κάτι τέτοιο να αποφεύγεται επιμελώς. Υπάρχει λόγος, που η ΔΗΜ. ΑΡ αποφεύγει να τονίσει τις ιδιαίτερες αποχρώσεις της μέσα στην πολύχρωμη αριστερή παλέτα;

Θα υποθέσουμε ότι η ΔΗΜ.ΑΡ αναζητά τις συμμαχίες της στο χώρο των δυνάμεων που αποδεσμεύονται από το ΠΑΣΟΚ, πράγμα απόλυτα λογικό και επιθυμητό. Αυτές όμως δεν είναι ένα ενιαίο πράγμα. Το κοινωνικό (λέγε με και βαθύ) ΠΑΣΟΚ όπως είναι το Πανελλήνιο Άρμα Πολιτών πολύ δύσκολα θα συναντηθεί, σε κοινό σχήμα, με εκσυγχρονιστικές και μεταρρυθμιστικές δυνάμεις που ήταν ή και είναι στο περιβάλλον του Κ. Σημίτη, ή γύρω από το περιοδικό Μεταρρύθμιση και την τέως ΑΕΚΑ. Συνεπώς θα πρέπει να επαναπροσδιορίσει με ποιους αναζητά συμπράξεις και με ποιο στόχο.

Πρώτο: Αν είναι να συμμαχήσει με το Δημαρά και τον Κοτσακά, τότε το αντιμνημονικό και αντιμεταρρυθμιστικό προφίλ της πάει απόλυτα.  Είναι αμφίβολο βέβαια αν η ΔΗΜ.ΑΡ με αυτό το ήθος και ύφος μπορεί να προσελκύσει τις μάζες των αγανακτισμένων πελατών που αποχωρούν από το κυβερνητικό μπλοκ, εκτός και αν αποφασίσει να σκληρύνει την πολιτική της, να της δώσει λαϊκίστικα και πατριωτικά στοιχεία, ώστε να ταιριάζουν και με το προφίλ των συμμάχων της. Αυτό βέβαια απαιτεί να απομακρυνθεί και από την ευρωπαϊκή της προσήλωσή, καθότι το τμήμα του εκλογικού σώματος, που σ’ αυτή την περίπτωση στοχεύει, δεν έχει καθόλου φιλοευρωπαϊκές διαθέσεις. Το αντίθετο.

Το Πανελλήνιο Άρμα Πολιτών μπορεί να αποδειχθεί όμορος προ τη ΔΗΜ.ΑΡ πολιτικός χώρος στο μέτρο που αυτή απομακρύνεται από την ιδρυτική της διακήρυξη. Η ιδρυτική διακήρυξη του Άρματος αποσιωπά τις ευθύνες της πρώτης περιόδου του ΠΑΣΟΚ για τη σημερινή κατάντια της χώρας. Δεν λέει τίποτα για την ανάγκη ανατροπής του πελατειακού κράτους. Αντίθετα, ζητά να μειωθεί η ανεργία με προσλήψεις στο δημόσιο, (κοινωνική εργασία). Ζητά να επανακτήσει το κράτος το 100% των μετοχών εταιριών στρατηγικής σημασίας και φυσικά να μην πωληθεί τίποτα. Αποσιωπά την κατάσταση στις ΔΕΚΟ. Ζητά να διαγραφεί μέρος του δημόσιου χρέους ως παράνομο και απεχθές. Θεωρεί ότι έχει μειωθεί η εθνική μας κυριαρχία. Με τέτοιο πρόγραμμα  δεν μπορώ να καταλάβω πως το Πανελλήνιο Άρμα Πολιτών  μπορεί να έρθει σε πολιτική συμφωνία με τη ΔΗΜ.ΑΡ, εκτός και αν  γίνουν οι αμοιβαίες μετατοπίσεις. Προς το παρόν όμως βλέπω μόνο τη ΔΗΜ.ΑΡ να μετατοπίζεται.

Δεύτερο: Αν πάλι στοχεύει να συναντήσει εκσυγχρονιστικές δυνάμεις που αποχωρούν από το ΠΑΣΟΚ, που δυσαρεστούνται με τη δυσανεξία που δείχνει η κυβέρνηση στις ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις, και την υποταγή της στα συντεχνιακά συμφέροντα, τότε ο δρόμος που ήδη επέλεξε μάλλον την απομακρύνουν από αυτές. 

Συνεπώς, αυτό που φαίνεται πιθανότερο είναι το πρώτο σενάριο.

Τότε όμως μπαίνει ένα μεγάλο ερώτημα. Προς τι η αποχώρηση από το ΣΥΝ; Θα μπορούσε η πάλαι ποτέ Ανανεωτική Πτέρυγα να δηλώσει συνιστώσα του ΣΥΡΙΖΑ ή να μείνει στο ΣΥΝ και να συμμετάσχει σε συμμαχικά σχήματα με το Άρμα Πολιτών και κάθε δύναμη από το σοσιαλδημοκρατικό χώρο, τους αγανακτισμένους κλπ, που θα ήθελε την επιστροφή στις παλιές καλές μέρες. Μήπως και τώρα ένα κομμάτι που ιδεολογικά ανήκει στη ΔΗΜ. ΑΡ δεν πολιτεύεται με επιτυχία μέσα στο ΣΥΝ; Με δεδομένη την κατάρρευση του δικομματισμού ένα τέτοιο σχήμα, ενισχυμένο και με οικολογικές δυνάμεις, θα μπορούσε να διεκδικήσει ρόλο ακόμα και αξιωματικής αντιπολίτευσης.  Και μόνο η παρουσία των ισχυρών ανανεωτικών δυνάμεων μέσα στο ΣΥΝ, θα φιλτράριζε τη εγγενή πολιτική θρασύτητα και το σταλινικό DNA του χώρου. Καταλαβαίνω τη δυσανεξία στον αριστερισμό, αλλά τα πράγματα δεν είναι στατικά. Η ανάγκη να καρπωθεί ο ΣΥΝ μέρος από το ΠΑΣΟΚ και να ανέβει εκλογική κατηγορία, θα μπορούσε  να οδηγήσει σε διαζύγιο με το Ρούντυ και την παρέα του. Ούτως ή άλλως ο χωρισμός αυτός είναι ήδη προ των πυλών. Ο όρος που τέθηκε στον Τσίπρα την ύστατη στιγμή της διάσπασης ήταν « ή με μας, ή με τους Αριστεριστές». Τώρα αυτοί, μάλλον, φεύγουν μόνοι τους.

Συνεπώς, με το προφίλ που δομεί σήμερα η ΔΗΜ.ΑΡ, το πιο φυσιολογικό, αλλά και αποδοτικό είναι η εκλογική σύμπραξη με το ΣΥΝ και όχι με το Δημαρά και τους συν αυτώ.

Η ΔΗΜΑΡ με αυτήν την στείρα αντιμνημονιακή, και ανεκτική στις συντεχνίες πολιτική, την άνευρη και στρογγυλεμένη καθημερινή παρέμβαση, χωρίς μεταρρυθμιστικές πλέον εξάρσεις και κυρίως χωρίς καμιά διάθεση για ανοίγματα μετώπων, φαίνεται να οδεύει προς το «Άρμα Πολιτών». Η πολιτική της φαίνεται ότι συνάδει με την κατατονική περσόνα του αρχιαρματηλάτη και στοχεύει και σε ένα ανάλογο φοβισμένο, ανασφαλές και συντηρητικό κοινό που εγκαταλείπει προσωρινά  το ΠΑΣΟΚ, αλλά δεν του ταιριάζουν τα γιαούρτια και οι μούτζες. Ένα κοινό που ονειρεύεται επιστροφή στις παλιές καλές μέρες της «πλαστικής ευδαιμονίας» και της δανειοδοτούμενης σπατάλης. Δεν ξέρω πόσο μεγάλο είναι αυτό το κοινό και τι τελικά θα ψηφίσει. Δεν ξέρω αν το DNA του ΠΑΣΟΚ διαθέτει ακόμα γονίδια αντιγήρανσης ικανά να ανακόψουν την πτωτική του πορεία. Από αυτήν την άποψη ίσως και να έχει δίκιο η ηγετική ομάδα της ΔΗ.ΜΑΡ και να πετύχει το στόχο της.

Απλά, το πάλαι ποτέ ελπιδοφόρο εγχείρημα δεν έχει πλέον ενδιαφέρον για τους ρέκτες του αριστερού μεταρρυθμισμού. Γίνεται προβλέψιμο στις πολιτικές επιλογές του, αναπαράγει νωχελικά τα εγχώρια αριστερά στερεότυπα και ως εκ τούτου γίνεται αδιάφορο και βαρετό, όχι μόνο για τα μέλη, αλλά και για την κοινωνία. Μια τέτοια πολιτική ήδη εκπροσωπείται τα μέγιστα από αυθεντικότερους εκφραστές. Το σημαντικότερο. Μια τέτοια πολιτική  δεν έχει να προσφέρει τίποτα στην προσπάθεια  διεξόδου της χώρας από την καθολική κρίση και δεν αποτελεί ασπίδα για τους αδύναμους.

Οι αδύναμοι θα ανασάνουν και η χώρα θα προχωρήσει,αν πρώτα και κύρια, το κράτος φροντίζει για την εφαρμογή των νόμων, και οι πολίτες εμπεδώσουν ότι έχουν ατομική ευθύνη για ότι συμβαίνει. Αυτά είναι τα 2 πρώτα αριστερά πρόσημα της μεταρρύθμισης. Τα υπόλοιπα που είναι πολλά και σημαντικά έπονται και προϋποθέτουν τα δύο πρώτα.

Το σίγουρο είναι ότι το μειοψηφικό τμήμα της ΔΗΜ. ΑΡ που ζητά την αναγκαία επιθετική,  μεταρρυθμιστική πολιτική δεν έχει διάθεση να αντιπολιτευθεί στείρα αναπαράγοντας εσωτερικές διαμάχες και ρήξεις. Αντίθετα αγωνιά και θλίβεται βαθύτατα όταν βλέπει τα αδιέξοδα στα οποία οδηγείται το κοινό εγχείρημα, εξαιτίας της πολιτικής ατολμίας της ηγετικής του ομάδας. Και αποστασιοποιείται. 

Διάβασε και αυτό: Η νέα ομάδα έχει ανάγκη από παλτά; Εδώ
Η φωτογραφία είναι του Jarek Kubiki